پرش به محتوا

فهرست کاتولیکوس‌های آلبانیای قفقاز

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

این فهرستی از پیشوایان و کاتولیکوس‌های کلیسای آلبانیای قفقاز است.

توجه داشته باشید که نسل‌نامه و تاریخ‌ها از منبعی به منبع دیگر کمی متفاوت است. برخی تاریخ‌ها نامشخص هستند. معادل‌های زبان ارمنی در پایان هر خط آورده شده است.

فهرست اولیه از تاریخ‌نگاری آلبانیای قفقاز[۱] نوشته مخیتار گوش است و پس از مرگ او افزودن‌هایی به آن صورت گرفته است:

پیشوایان رسولی

[ویرایش]
  • حضرت الیسئوس رسول که به نام یغیشه نیز شناخته می‌شود (درگذشته حدود ۷۹ میلادی) -- Եղիշե
    • نامشخص

کاتولیکوس‌ها و پیشوایان تاریخی

[ویرایش]

کاتولیکوس‌های منصوب از سوی کلیسای آپاستولیک ارمنی (قرن چهارم – حدود ۵۹۰ میلادی)

[ویرایش]
  • حضرت گریگوریس (۳۱۴–۳۴۳) (نوه گریگور روشنگر) – Սուրբ Գրիգորիս
  • ماتِه (مقدس شده حدود ۳۴۳) – Մատթե
  • ساهک یکم (تاریخ‌های نامشخص) – Սահակ Ա
  • کارن (تاریخ‌های نامشخص) – Կարեն
  • پاند (تاریخ‌های نامشخص)
  • غَزَر (تاریخ‌های نامشخص) – Ղազار
  • زاکاریای یکم (مقدس شده در چوغ) – Զաքարյա Ա
  • داوید یکم (حدود ۳۹۹) – Դավիթ Ա
  • حضرت یحیی (هوانس یکم) (حدود ۴۰۰) – Սուրբ Հովհաննես (Հովհաննես Ա)
  • یرمیا (حدود ۴۲۳) – Երեմիա
    • نامشخص
  • حضرت شوفکالی‌شوی (حدود ۵۰۰ – حدود ۵۵۱)
  • آباس (۵۵۲–۵۹۶) (مقدس شده در پارتاو) – Աբաս

خودمختاری (۵۹۰–۷۰۵)

[ویرایش]

در زیر فهرستی از کاتولیکوس‌های آلبانیای قفقاز آمده است که از تاریخ‌نگاری آلبانیای قفقاز نوشته مخیتار گوش گرفته شده است:[۲] و افزودن‌های بعدی.

  • آباس (ادامه تا ۵۹۶) پس از اعلام خودمختاری در سال ۵۹۰ در دوران سلطنت او – Աբաս
  • ویروی (۵۹۶–۶۳۰) – Վիրո
  • زاکاریای دوم (۶۳۰–۶۴۶) – Զաքարիա Բ
  • هوانس دوم (۶۴۶–۶۷۱) – Հովհան Բ
  • اوختانِس (۶۷۱–۶۸۳) – Ուխտանես
  • Eghiazar (۶۸۳–۶۸۹) – Եղիազար
  • نرسس اول (۶۸۹–۷۰۶) (برکنار شد زیرا از طرفداران مجمع خلکدونی شد) – Ներսես Ա

کاتولیکوس‌هایی که از سوی کاتولیکوس پاتریارک ارمنستان منصوب شدند (۷۰۵ – حدود ۱۰۵۸)

[ویرایش]
  • سیمئون یکم (۷۰۶–۷۰۷) – Սիմեոն Ա
  • میکائل (۷۰۷–۷۴۴) – Միքայել
  • آناستاس اول (۷۴۴–۷۴۸) – Անաստաս Ա
  • یوسف (هوسپ) اول (۷۴۸–۷۶۵) – Հովսեփ Ա
  • داوید دوم (۷۶۵–۷۶۹) – Դավիթ Բ
  • داوید سوم (۷۶۹–۷۷۸) – Դավիթ Գ
  • ماتِه (۷۷۸–۷۷۹) – Մատթե
  • موفسس اول (۷۷۹–۷۸۱) – Մովսես Ա
  • آهرون (۷۸۱–۷۸۴) – Ահարոն
  • سوغومون اول (۷۸۴) – Սողոմոն Ա
  • تئودوروس (۷۸۴–۷۸۸) – Թեոդորոս
  • سوغومون دوم (۷۸۸–۷۸۹) – Սողոմոն Բ
  • هوانس سوم (۷۹۹–۸۲۴) – Հովհաննես Գ
  • موفسس دوم (۸۲۴) – Մովսես Բ
  • داوید چهارم (۸۲۴–۸۵۲) – Դավիթ Դ
  • هوسپ دوم (۸۵۲–۸۷۷) – Հովսեփ Բ
  • ساموئل (۸۷۷–۸۹۴) – Սամուել
  • هوانس چهارم (۸۹۴–۹۰۲) – Հովնան (Հովհաննես Դ)
  • سیمئون دوم (۹۰۲–۹۲۳) – Սիմեոն Բ
  • داوید پنجم (۹۲۳–۹۲۹) – Դավիթ Ե
  • ساهک (۹۲۹–۹۴۷) – Սահակ
  • گاکیک (۹۴۷–۹۵۸) – Գագիկ
  • داوید ششم (۹۵۸–۹۶۵) – Դավիթ Զ
  • داوید هفتم (۹۶۵–۹۷۱) – Դավիթ Է
  • پتروس اول (۹۷۱–۹۸۷) – Պետրոս Ա
  • موفسس سوم (۹۸۷–۹۹۳) – Մովսես Գ
  • مارکوس اول (مقدس شده حدود ۹۹۳) – Մարկոս Ա
  • هوسپ سوم (تاریخ‌های نامشخص) – Հովսեփ Գ
  • مارکوس دوم (تاریخ‌های نامشخص) – Մարկոս Բ

خودمختاری دوباره برقرار شد (حدود ۱۰۵۸ – حدود ۱۴۳۴)

[ویرایش]

کاتولیکوس‌نشین کلیسای ارمنستان به کلیسای سیلیسیا منتقل شد و کرسی مقدس سیلیسیا در سال ۱۰۵۸ تأسیس شد.[نیازمند منبع]

  • استپانوس اول (درگذشته ۱۰۷۹) – Ստեփանոս Ա
  • هوانس پنجم (۱۰۷۹–۱۱۲۱) – Հովհաննես Ե
    • خالی (۱۱۲۱–۱۱۲۹)
  • استپانوس دوم (حدود ۱۱۲۹ – حدود ۱۱۳۱) – Ստեփանոս Բ
  • گاکیک دوم (گریگوریس اول) (درگذشته حدود ۱۱۳۹) – Գագիկ Բ (Գրիգորիս Ա) (برادرزاده استپانوس، مقدس شده در دژ برد تاروش)
  • بژگن (حدود ۱۱۴۰) – Բեժգեն
  • نرسس دوم (۱۱۴۹–۱۱۵۵) – Ներսես Բ
  • استپانوس سوم (۱۱۵۵–۱۱۹۵) – Ստեփանոս Գ
  • هوانس ششم (۱۱۹۵–۱۲۳۵) – Հովհաննես Զ
  • نرسس سوم (۱۲۳۵–۱۲۶۲) – Ներսես Գ
  • استپانوس چهارم (۱۲۶۲ – حدود ۱۳۲۳) – Ստեփանոս Դ
  • سوکیاس (مقدس شده ۱۳۲۳) – Սուքիաս
  • پتروس دوم (درگذشته حدود ۱۳۳۱) – Պետրոս Բ
  • زاکاریای دوم (حدود ۱۳۳۱) – Զաքարիա Բ
  • داوید هشتم (؟) – Դավիթ Ը
    • نامشخص (حدود ۱۳۳۱ – حدود ۱۴۰۱)
  • کاراپت (۱۴۰۲–۱۴۲۰) – Կարապետ
  • هوانس هفتم (حدود ۱۴۲۶–۱۴۲۸) – Հովհաննես Է
  • ماتئوس اول (حدود ۱۴۳۴) – Մատթեոս Ա

تحت حوزه کلیسای آپاستولیک ارمنی (۱۴۴۱–۱۸۲۸)

[ویرایش]

کاتولیکوس‌نشین کلیسای ارمنستان در سال ۱۴۴۱ در کلیسای مادر ایچمیادزین دوباره برقرار شد.

  • آتانس (حدود ۱۴۴۱) – Աթանաս
  • گریگور دوم (تاریخ‌های نامشخص) – Գրիգոր Բ
  • هوانس هشتم (حدود ۱۴۷۰) – Հովհաննես Ը
  • آزاریه (تاریخ‌های نامشخص) – Ազարիա
  • توماس (حدود ۱۴۷۱) – Թովմաս
  • آریستاکس (تاریخ‌های نامشخص) – Արիստակես Ա
  • استپانوس پنجم (حدود ۱۴۷۶) – Ստեփանոս Ե
  • نرسس چهارم (حدود ۱۴۷۸) – Ներսես Դ
  • شماوون اول (حدود ۱۴۸۱) – Շմավոն Ա
  • آراگل (۱۴۸۱–۱۴۹۷) – Առաքել
  • ماتئوس دوم (حدود ۱۴۸۸) – Մատթեոս Բ
    • نامشخص (حدود ۱۴۸۸ – ۱۵۱۵)
  • آریستاکس (۱۵۱۵ – حدود ۱۵۱۶) – Արիստակես Բ
    • نامشخص (حدود ۱۵۱۶ – حدود ۱۵۵۴)
  • سرگیس اول (حدود ۱۵۵۴) – Սարգիս Ա Ղշլաղեցի
  • گریگور سوم (۱۵۵۹–۱۵۷۴) – Գրիգոր Գ
  • پتروس دوم (۱۵۷۱) – Պետրոս Բ
  • داوید نهم (حدود ۱۵۷۳) – Դավիթ Թ
  • فیلیپوس تومِتسی (حدود ۱۵۷۴) – Փիլիփոս Տումեցի
  • هوانس نهم (۱۵۷۴–۱۵۸۴) – Հովհաննես Թ
  • داوید نهم (حدود ۱۵۸۴) – Դավիթ Թ
  • آناستاس دوم (حدود ۱۵۸۵) – Անաստաս Բ
  • شماوون دوم (۱۵۸۶–۱۶۱۱) – Շմավոն Բ
  • آریستاکس سوم گولاتاگتسی (حدود ۱۵۸۸) – Արիստակես Գ Քոլatakեցի
  • ملیکسِت آراشِتسی (حدود ۱۵۹۳) – Մելիքսեթ Արաշեցի
  • سیمئون سوم (حدود ۱۶۱۶) – Սիմեոն Գ
    • نامشخص
  • پتروس دوم خانِتسِتسی (۱۶۵۳–۱۶۷۵) – Պետրոս Բ Խանձկ

منابع

[ویرایش]
  1. نسخه ارمنی اصلی عنوانی ندارد و اولین بار توسط C. J. F. Dowsett در سال ۱۹۵۸ به نام «تاریخ‌نگاری آلبانی» منتشر شد (C. J. F. Dowsett. The Albanian Chronicle of Mxit'ar Goš // BSOAS. — 1958. — vol. XXI, № 3. — p. 473.)
  2. Dowsett, C.J.F. (1958). "The Albanian Chronicle of Mxit'ar Goš". Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London. 21 (1/3): 472–490. doi:10.1017/s0041977x00060134. JSTOR 610613.