فهرست فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
این مقاله شامل فهرست فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از ابتدا تاکنون است. درجات فرماندهان زیر در ابتدای تصدی مسئولیتهایشان است.
فرماندهی کل سپاه
[ویرایش]- علی دانش منفرد (موقت) (۹ اسفند ۱۳۵۷ – ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸)
- جواد منصوری (۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ – ۵ اسفند ۱۳۵۸)
- عباس دوزدوزانی (موقت) (۵ اسفند ۱۳۵۸ – ۲ خرداد ۱۳۵۹)
- عباس آقازمانی (۲ خرداد ۱۳۵۹ – ۲۷ خرداد ۱۳۵۹)
- مرتضی رضایی (۲۲ تیر ۱۳۵۹ – ۲۰ شهریور ۱۳۶۰)
- محسن رضایی (در حین تصدی، درجه سرلشکری دریافت کرد) (۲۰ شهریور ۱۳۶۰ – ۱۹ شهریور ۱۳۷۶)
- سرلشکر پاسدار سید یحیی صفوی (۱۹ شهریور ۱۳۷۶ – ۱۰ شهریور ۱۳۸۶)
- سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری (۱۰ شهریور ۱۳۸۶ – ۱ اردیبهشت ۱۳۹۸)
- سرلشکر پاسدار حسین سلامی (۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ – ۲۳ خرداد ۱۴۰۴)
- سرلشکر پاسدار محمد پاکپور (۲۳ خرداد ۱۴۰۴ – اکنون)
معاون هماهنگکننده سپاه
[ویرایش]رئیس ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
…
- رضا سیفاللهی (۱۳۶۲ – ۱۳۶۳)
- یوسف فروتن (۱۳۶۳)
ستاد مرکزی سپاه از سال ۱۳۶۳ زیر نظر فرمانده کل سپاه شکل گرفت. در خرداد ۱۳۶۵[۱] به منظور اداره نیروهای سهگانه، «ستاد مرکزی» تبدیل به «ستاد کل» شد.
- علیرضا افشار (آبان ۱۳۶۳ – ۱۳۶۶)[۲]
- محمد فروزنده (۱۳۶۶ – ۳۱ شهریور ۱۳۶۸)
- محمدباقر ذوالقدر (در حین تصدی، درجه سرتیپی دریافت کرد) (۳۱ شهریور ۱۳۶۸ – ۲۵ دی ۱۳۷۰)
از ۲۵ دی ۱۳۷۰ «ستاد کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» به «ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» تغییر نام داده شد.[۳]
- سرتیپ پاسدار محمدباقر ذوالقدر (۲۵ دی ۱۳۷۰ – ۲۲ شهریور ۱۳۷۶)
- سرتیپ پاسدار حسین علائی (۷ مهر ۱۳۷۶[۴] – ۲۹ تیر ۱۳۷۹)
- دریادار پاسدار علیاکبر احمدیان (۲۹ تیر ۱۳۷۹ – ۲۹ شهریور ۱۳۸۶)
- سرتیپ پاسدار سید محمد حجازی (۲۹ شهریور ۱۳۸۶ – ۷ اسفند ۱۳۸۶)
از ۷ اسفند ۱۳۸۶ جایگاه ریاست ستاد مشترک سپاه به «معاونت هماهنگکنندهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» تبدیل گردید.[۵]
- سرتیپ پاسدار سید محمد حجازی (۷ اسفند ۱۳۸۶ – ۲ خرداد ۱۳۸۷)
- سرتیپ پاسدار جمالالدین آبرومند (۲ خرداد ۱۳۸۷ – ۲۷ تیر ۱۳۹۷)
- سرتیپ پاسدار حسین سلامی (سرپرست) (۲۷ تیر ۱۳۹۷[۶] – ۱ شهریور ۱۳۹۷)
- دریادار پاسدار علی فدوی (۱ شهریور ۱۳۹۷[۷] – ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۸)
- سرتیپ پاسدار محمدرضا نقدی (۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۸ –۴ آبان ۱۴۰۴[۸])
- سرتیپ پاسدار سید حجتالله قریشی (۴ آبان ۱۴۰۴[۹] – تاکنون)
فرمانده نیروی زمینی سپاه
[ویرایش]- سید یحیی صفوی (شهریور ۱۳۶۴[۱۰] – اردیبهشت ۱۳۶۵)
- علی شمخانی (اردیبهشت ۱۳۶۵[۱۱] – شهریور ۱۳۶۷)
- سید یحیی صفوی (سرپرست) (شهریور ۱۳۶۷[۱۲] – ۲ مهر ۱۳۶۸)
- مصطفی ایزدی (در حین تصدی، درجه سرتیپی دریافت کرد) (۲ مهر ۱۳۶۸ – ۲۱ تیر ۱۳۷۱)
- سرتیپ پاسدار محمدعلی جعفری (۲۱ تیر ۱۳۷۱ – ۲۹ مرداد ۱۳۸۴)
- سرتیپ پاسدار احمد کاظمی (۲۹ مرداد ۱۳۸۴ – ۱ بهمن ۱۳۸۴)
- سرتیپ پاسدار محمدرضا زاهدی (۱ بهمن ۱۳۸۴ – ۲۲ تیر ۱۳۸۷)
- سرتیپ پاسدار محمدجعفر اسدی (۲۲ تیر ۱۳۸۷ – ۹ اردیبهشت ۱۳۸۸)
- سرتیپ پاسدار محمد پاکپور (۹ اردیبهشت ۱۳۸۸ – ۲۸ خرداد ۱۴۰۴)
- سرتیپ پاسدار محمد کرمی (۲۸ خرداد ۱۴۰۴[۱۳] – اکنون)
فرمانده نیروی هوافضای سپاه
[ویرایش]در ابتدا مأموریتهای هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحت امر «نیروی هوایی سپاه پاسداران» بود.
- موسی رفان (۱۳۶۴ تا ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹)
- سرتیپ پاسدار حسین دهقان (۴ اردیبهشت ۱۳۶۹ تا ۲۸ دی ۱۳۷۰)
- سرتیپ محمدحسین جلالی (۲۸ دی ۱۳۷۰ – ۸ آبان ۱۳۷۶)
- سرتیپ پاسدار محمدباقر قالیباف (۸ آبان ۱۳۷۶ – ۱۳۷۹)
- سرتیپ پاسدار احمد کاظمی (۳۱ خرداد ۱۳۷۹ – ۳ شهریور ۱۳۸۴)
- سرتیپ پاسدار محمدرضا زاهدی (۳ شهریور ۱۳۸۴ – ۱ بهمن ۱۳۸۴)[۱۴][۱۵]
- سرتیپ پاسدار حسین سلامی (۱ بهمن ۱۳۸۴ – ۱۲ مهر ۱۳۸۸)
از مهر ماه سال ۱۳۸۸ «نیروی هوایی سپاه» به «نیروی هوافضای سپاه» تغییر یافت.
- سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجیزاده (۱۲ مهر ۱۳۸۸ – ۲۳ خرداد ۱۴۰۴)
- سرتیپ پاسدار سید حسین موسوی افتخاری (۲۴ خرداد ۱۴۰۴[۱۶] – اکنون)
فرمانده نیروی دریایی سپاه
[ویرایش]- حسین علائی (شهریور ۱۳۶۴[۱۲] – ۲ دی ۱۳۶۹)
- دریادار علی شمخانی (۲ دی ۱۳۶۹ – ۵ شهریور ۱۳۷۶)
- دریادار پاسدار علیاکبر احمدیان (۵ شهریور ۱۳۷۶ – ۲۹ تیر ۱۳۷۹)
- دریادار پاسدار مرتضی صفاری (۲۹ تیر ۱۳۷۹ – ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۹)
- دریادار پاسدار علی فدوی (۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۹ – ۱ شهریور ۱۳۹۷)
- دریادار پاسدار علیرضا تنگسیری (۱ شهریور ۱۳۹۷[۷] – اکنون)
فرمانده نیروی قدس
[ویرایش]- احمد وحیدی (در حین تصدی، درجه سرتیپی دریافت کرد) (۱۳۶۷ – ۱۳۷۶)
- سرتیپ پاسدار قاسم سلیمانی (در حین تصدی، درجه سرلشکری دریافت کرد) (۱۳۷۶ – ۱۳ دی ۱۳۹۸)[۱۷]
- سرتیپ پاسدار اسماعیل قاآنی (۱۳ دی ۱۳۹۸ – اکنون)
رئیس سازمان بسیج مستضعفین
[ویرایش]از ۱۴ تیر ۱۳۵۹ ستاد بسیج مستضعفین به سپاه پاسداران پیوست.
- امیر مجد (۱۴ تیر ۱۳۵۹ – آذر ۱۳۶۰[۱۱])
- احمد سالک (آذر ۱۳۶۰[۱۱] – ۱۳۶۲[۱۸])
- احمدرضا اخوان (سرپرست) (۱۳۶۲)[۱۸]
- محمدعلی رحمانی (۲۷ بهمن ۱۳۶۲[۱۱] – ۱۲ دی ۱۳۶۸)
از سال ۱۳۶۹، «واحد بسیج مستضعفین» به «نیروی مقاومت» ارتقا یافت.[۱۹]
- علیرضا افشار (در حین تصدی، درجه سرتیپی دریافت کرد) (۱۲ دی ۱۳۶۸ – ۲۰ اسفند ۱۳۷۶)[۱۹]
- سرتیپ پاسدار سید محمد حجازی (۲۰ اسفند ۱۳۷۶ – ۲۹ شهریور ۱۳۸۶)
- سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری (سرپرست) (۲۹ شهریور ۱۳۸۶ – ۲۲ تیر ۱۳۸۷)
- حسین طائب (۲۲ تیر ۱۳۸۷ – ۱۲ مهر ۱۳۸۸)
از ۱۲ مهر ۱۳۸۸ ساختار «نیروی مقاومت» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر پیدا کرد.[۱۹]
- سرتیپ پاسدار محمدرضا نقدی (۱۲ مهر ۱۳۸۸ – ۱۷ آذر ۱۳۹۵)
- سرتیپ پاسدار غلامحسین غیبپرور (۱۷ آذر ۱۳۹۵ – ۱۱ تیر ۱۳۹۸)
- سرتیپ پاسدار غلامرضا سلیمانی (۱۱ تیر ۱۳۹۸ – اکنون)
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ خمینی، سید روحالله (۱۳۸۹). صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی (س) (بیانات، پیامها، مصاحبهها، احکام، اجازات شرعی و نامهها). ج. ۲۰. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. ص. ص ۴۷. شابک ۹۶۴-۳۳۵-۶۶۷-۱.
- ↑ Katzman, Kenneth (September 1993). "The Pasdaran: institutionalization of revolutionary armed force". Iranian Studies. Routledge. 26 (3–4): 389–402. doi:10.1080/00210869308701809. Retrieved 8 November 2017 – via Taylor & Francis Online (نیازمند آبونمان).
- ↑ «فرمان به دکتر فیروزآبادی و سرلشکر محسن رضایی برای تغییر عنوان «ستاد فرماندهی کل قوا» به «ستاد کل نیروهای مسلح» و «ستاد کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» به «ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»». دفتر حفظ و نشر آثار آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای. ۲۵ دی ۱۳۷۰. دریافتشده در ۱۷ اسفند ۱۳۹۶.
- ↑ «رئیس جدید ستاد مشترک سپاه پاسداران معرفی شد». روزنامه همشهری. تهران: مؤسسه همشهری. سال پنجم (۱۳۶۹). ۸ شهریور ۱۳۷۶. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ «تبدیل جایگاه ریاست ستاد مشترک سپاه به معاون هماهنگکننده سپاه». روزنامه کیهان. تهران: مؤسسه کیهان. سال شصت و ششم (۱۹۰۳۲): ص ۱۴. ۷ اسفند ۱۳۸۶. دریافتشده در ۱۷ اسفند ۱۳۹۶.
- ↑ «سردار سلامی با حفظ سمت، "سرپرست معاونت هماهنگکننده سپاه" شد». خبرگزاری تسنیم. ۲۷ تیر ۱۳۹۷.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «فرمانده نیروی دریایی و معاون هماهنگکننده سپاه منصوب شدند». خبرگزاری فارس. ۱ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ آنلاین، اقتصاد (۱۴۰۴/۰۸/۰۴ - ۱۴:۲۹). «تغییرات جدید در سپاه پاسداران / جانشین سردار نقدی معرفی شد!». fa. دریافتشده در 2025-10-27. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «سردار قریشی معاون هماهنگ کننده جدید سپاه است + سوابق». پایگاه خبری جماران. ۲۰۲۵-۱۰-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۲۷.
- ↑ فردی، محمد (زمستان ۱۳۹۵). «تشریح کلیات عملیات والفجر ۸: سردار سرلشکر سید رحیم صفوی» (PDF). نگین ایران. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس. ۱۵ (۵۸): ۷۱. دریافتشده در ۲۸ تیر ۱۳۹۷.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ Nikola B. Schahgaldian, Gina Barkhordarian (March 1987), The Iranian Military Under the Islamic Republic (PDF), RAND, ISBN 0-8330-0777-7, retrieved 15 January 2017
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Directory of Iranian Officials: A Reference Aid (PDF), Central Intelligence Agency, November 1988, p. 22, retrieved 3 July 2018
- ↑ آنلاین، اقتصاد (۱۴۰۴/۰۳/۲۹ - ۲۰:۱۳). «محمد کرمی کیست؟ / فرمانده جدید نیروی زمینی سپاه را بشناسید». fa. دریافتشده در 2025-10-01. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ انتصاب فرمانده نیروی زمینی و فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران (۱ بهمن ۱۳۸۴)
- ↑ انتصابات جدید در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (۱۲ مهر ۱۳۸۸)
- ↑ «سید مجید موسوی، فرمانده جدید هوافضای سپاه کیست؟». اعتمادآنلاین. ۲۰۲۵-۱۰-۰۱. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۱.
- ↑ «مدالهای فرمانده نیروی قدس سپاه». مشرقنیوز. ۱۸ فروردین ۱۳۹۲. دریافتشده در ۱ آذر ۱۳۹۶.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ حسن شرافتی (۴ آذر ۱۳۸۸). «نگاهی به بسیج از ابتدا تاکنون». خبرگزاری فارس. دریافتشده در ۲۸ آبان ۱۳۹۶.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ «از «واحد بسیج سپاه» تا «سازمان بسیج مستضعفین»». خبرگزاری فارس. ۳ آذر ۱۳۹۲. دریافتشده در ۲۸ آبان ۱۳۹۶.
| فرمانده سپاه پاسداران |
|  |
|---|---|---|
| فرمانده کل سپاه پاسداران |
| |
* سرپرست | ||