فهرست شاهان ارمنستان

فهرست شاهان ارمنستان (به ارمنی: Հայոց արքաների ցանկ)

فهرست شاهان و ملکه‌هایی که بر ارمنستان حکمرانی کرده‌اند در زیر اورده شده‌است

برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ ارمنستان باستان و ارمنیان لطفاً به تاریخ ارمنستان مراجعه شود.

برای اطلاعات دربارهٔ پادشاهی ارمنستان در کیلیکیه در قرون وسطی لطفاً به بخش پادشاهی ارمنی کیلیکیه مراجعه شود

ارمنستان بزرگ

این مقاله تعیین تاریخی از بزرگ‌ترین و بلندترین مدت پادشاهی ارمنی می‌باشد

شاهان اروندی و ساتراپ‌ها

در ارمنستان باستانی

شاهان اولیه در گاهشناسی traditional Armenian according به موسس خورناتسی.

توضیح اینکه تاریخ‌های اولیه are traditional و uncertain accuracy.

• یرواند یکم ساکاواکیاتس (۵۷۰–۵۶۰ پیش از میلاد) Orontes I Sakavakyats
• تیگران یرواندیان (۵۶۰–۵۳۵ پیش از میلاد) Tigranes Orontid
• واهاگن اروندی (۵۳۰–۵۱۵ پیش از میلاد) Vahagn
• هیدرانس یکم (اواخر سده ششم پیش از میلاد) Hidarnes I
• هیدرانس دوم (اوایل سده پنجم پیش از میلاد) Hidarnes II
• هیدرانس سوم (میانه سده پنجم پیش از میلاد) Hidarnes III
• اردشیر (نیمه دوم سده پنجم پیش از میلاد) Ardashir

ساتراپ‌های Attested

• یرواند (۴۰۱–۳۴۴ پیش از میلاد) Orontes
• داریوش سوم (۳۴۴–۳۳۶ پیش از میلاد) Darius Codomannus

دودمان یرواندونی یا اروندی

نوشتار اصلی: دودمان اروندی

• یرواند دوم (۳۳۶–۳۳۱ پیش از میلاد) Orontes II
• Mithranes (۳۳۱–۳۲۳ پیش از میلاد)
• پردیکاس (non-dynastic) (۳۲۳ پیش از میلاد)
• Neoptolemus Orontid (non-dynastic) (۳۲۳–۳۲۱ پیش از میلاد)
• Eumenes (non-dynastic) (۳۲۱ پیش از میلاد)
• Mithranes (۳۲۱–۳۱۷ پیش از میلاد)
• یرواند سوم (۳۱۷–۲۶۰ پیش از میلاد) Orontes III
• Sames (۲۶۰–۲۴۳ پیش از میلاد)
• آرشام یکم (۲۴۳–۲۲۸ پیش از میلاد) Arsames I
• Xerxes (۲۲۸–۲۱۲ پیش از میلاد)
• یرواند چهارم (۲۱۲–۲۰۰ پیش از میلاد) Orontes IV
• Abdisares (۱۸۹–۱۶۶ پیش از میلاد)

دودمان آرتاشسی

نوشتار اصلی: دودمان آرتاشسی

• آرتاشس یکم (۱۹۰–۱۵۹ پیش از میلاد) Artaxias I
• تیگران یکم (۱۵۹–۱۲۳ پیش از میلاد) Tigranes I
• آرتاوازد یکم (۱۲۳–۹۵ پیش از میلاد) Artavasdes I
• تیگران بزرگ (تیگران دوم) (۹۵–۵۵ پیش از میلاد) Tigranes the Great
• آرتاوازد دوم (۵۵–۳۴ پیش از میلاد) Artavasdes II
• آرتاشس دوم (۳۳–۲۰ پیش از میلاد) Artaxias II
• تیگران سوم (۲۰–۱۰ پیش از میلاد) Tigranes III
• تیگران چهارم Tigranes IV همراه اراتو (۱۰ پیش از میلاد–۲ پیش از میلاد)

روم باستان و پارتیان non-dynastic candidates

• آریوبرزن٬ ۲ پیش از میلاد تا ۴ Ariobarzanes (تحت‌الحمایه روم)
• Artavasdes III ۴ تا ۶
• تیگران پنجم٬ ۶ - سپس حکومت همراه Erato ۶–۱۲
• ونون (شاه سابق اشکانی) ۱۲–۱۶ Vonones (تحت‌الحمایه روم)
• فترت روم ۱۶–۱۸ (ونون "شاه اسما")
• آرتاشس سوم ۱۸–۳۵ (تحت‌الحمایه روم) Artaxias III
• Arsaces I of Armenia (پسر Artabanus III) ۳۵ (تحت‌الحمایه پارت)
• Orodes of Armenia (مدعی٬ پسر Artabanus III) ۳۵
• Mithridates ۳۵–۳۷ (تحت‌الحمایه روم)
• Orodes (اکنون شاه) ۳۷–۴۲ (تحت‌الحمایه پارت)
• Mithridates (بار دوم) ۴۲–۵۱ (تحت‌الحمایه روم)
• رادامیستوس Rhadamistus (پسر Pharasmanes I of Iberia) ۵۱–۵۳ (تحت‌الحمایه روم)
• تیرداد یکم Tiridates I (پسر ونن دوم) ۵۳ (تحت‌الحمایه روم)
• رادامیستوس (بار دوم) ۵۳–۵۴ (تحت‌الحمایه روم) Rhadamistus

دودمان آرساسیدها (یا آرشاکانی‌ها)

نوشتار اصلی: سلسله اشکانی ارمنستان

• تیرداد یکم (بار دوم) ۵۲–۵۸ Tiridates I
• تیگران چهارم ۵۹–۶۲ Tigranes VI (تحت‌الحمایه روم)
• تیرداد یکم ۶۲–۸۸ Tiridates I (تحت‌الحمایه پارت ۶۲–۶۳; از ۶۳ ارمنستان دوباره تحت‌الحمایه روم شد)
• ساناتروک ۸۸–۱۱۰ Sanatruces (Sanatruk)
• آکسیدارس ۱۱۰–۱۱۳ Axidares (Ashkhadar)
• فارتاماسیریس ۱۱۳–۱۱۴ Parthamasiris (Partamasir)
• استان روم ۱۱۴–۱۱۷/۸
• بلاش یکم (Vagharsh I) ۱۱۷/۸–۱۴۴
• Sohaemus ۱۴۴–۱۶۱
• باکور ۱۶۱–۱۶۴ Bakur
• سوهه موس (بار دوم) ۱۶۳/۴–?۱۸۶ Sohaemus
• بلاش دوم ۱۸۶–۱۹۸ Vologases II (Vagharsh II)
• خسرو یکم ۱۹۸–۲۱۷ Khosrov I
• تیرداد دوم ۲۱۷–۲۵۲ Tiridates II
• خسرو دوم ارمنستان ح. ۲۵۲ Khosrov II
• اشغال توسط ساسانیان ۲۵۲–۲۸۷
  • Artavasdes IV ۲۵۲–۲۸۷ پادشاه منصوب ساسانیان
• تیرداد سوم ۲۸۷–۳۳۰ Tiridates III (دوباره تحت‌الحمایه امپراتوری روم)
• خسرو سوم ۳۳۰–۳۳۹ Khosrov III
• Tigranes VII (Tiran) ۳۳۹ – ح. ۳۵۰
• آرشاک دوم ح. ۳۵۰–۳۶۸ Arsaces II (Arshak II)
• اشغال توسط ساسانیان ۳۶۸
• پاپ ۳۷۰–۳۷۴ Papas (Pap)
• وارازدات ۳۷۴–۳۷۸ Varasdates (Varazdat)
• آرشاک سوم ۳۷۸–۳۸۷ Arsaces III (Arshak III) همراه co-ruler Vologases III (Vagharsh III) ۳۷۸–۳۸۶
• خسرو چهارم ۳۸۷–۳۸۹ Khosrov IV
• ورام شاپوه ۳۸۹–۴۱۷ Vramshapuh
• شاپور چهارم ۴۱۷–۴۲۲
• آرتاشس چهارم ۴۲۲–۴۲۸ Artaxias IV (Artashir IV)

نقشهٔ ارمنستان ایران بین سال‌های ۳۸۷-۵۹۱

مرزبانی

نوشتار اصلی: دوره مرزبانی ارمنستان

نوشتار اصلی: مامیگونیان

در سال ۳۸۴ ایران و روم، ارمنستان را بین خود تقسیم کردند که بخش شرقی آن سهم ایران شد و بخش غربی که کوچکتر بود، نصیب روم گشت اما در هر دو بخش شاهزادگان اشکانی همچنان فرمانروایان دست نشانده بودند. ارمنستان ایران از سال ۳۸۴ تا ۵۹۱ میلادی بخشی از شاهنشاهی ساسانی محسوب می‌شد.

• وه مهر شاپور ۴۲۸–۴۴۲

واساک٬ پادشاه سیونیک ۴۴۲–۴۵۱

وارتان مامیکونیان [مشهور به Vartan Zoravar, legendary Armenian general در نبرد کشته‌شد but preserved Armenia به عنوان first Christian nation in the world]

• Adhur Hormizd (Adrormizd) ۴۵۱–۴۶۵
• آذرگشنسپ (Ardervechnasp) ۴۶۵–۴۸۱
• ساهاک دوم باگراتونی ۴۸۱–۴۸۲
• اشغال نظامی توسط ژنرال مهران ۴۸۲
• واهان مامیکونیان (موقتی) ۴۸۲–۴۸۳
• زرمهر کارن (اشغال نظامی) ۴۸۳
• شاپور ری ۴۸۳–۴۸۴
• واهان مامیکونیان (بار دوم) ۴۸۴–۵۰۵/۵۱۰ (دولت موقت ۴۸۴–۴۸۵)
• وارت مامیکونیان (برادر) ۵۰۵/۵۱۰–۵۰۹/۵۱۴
• Gushnasp Vahram ? ۵۰۹/۵۱۴–۵۱۸
• مجج یکم گنونی ۵۱۸–۵۴۸
• تن شاپور ۵۴۸–۵۵۲
• Gushnasp Vahram (بار دوم؟) ۵۵۲–۵۵۴
• Tan-Shapur (بار دوم) ۵۵۴–۵۵۸/۶۰
• وارازدات ۵۵۸/۵۶۰–۵۶۴
• Sunen ۵۶۴–۵۷۲
• تم خسرو ۵۷۷–۵۸۰
• وهرز وزور ۵۸۰–۵۸۱
• Aspahbad Pahlav ۵۸۱–۵۸۲/۵۸۸
• Frahat ۵۸۲/۵۸۸–۵۸۸/۵۸۹
• Hratzin ۵۸۸/۵۸۹–۵۹۰
• تا ۵۹۰ بیزانس
• موشق دوم مامیکونیان ۵۹۰–۵۹۱ (فرماندار)
• Hamarakar ۵۹۱ (فرماندار)
•  ! نامعلوم ۵۹۱–۶۰۳ (فرمانداران)
• سمبات بگراتونی ۶۰۳–۶۱۱
• Shahrayanpet (در خاور) ۶۱۱–۶۱۳
• Shahin Vahmanzadaghan (در باختر) ۶۱۱–۶۱۳
• Parsayenpet ۶۱۳–۶۱۶
• Namdar Gushnasp ۶۱۶–۶۱۹
• شهراپلاکان (Sarablagas) ۶۱۹–۶۲۴
• Rozbihan ۶۲۴–۶۲۷
• استان بیزانس ۶۲۷–۶۲۸
• ورازتیروس دوم باگراتونی ۶۲۸–۶۳۴
• نامعلوم ۶۳۴–؟
• مژژ دوم گنونی ۶۲۷–۶۳۵
• واهان ۶۳۶
• Davith Saharuni ۶۳۶–۶۳۸
• چندین "ناخارار" ۶۳۸–۶۴۳
• تئودوروس رشتونی ۶۴۳–۶۴۵ Theodore Rshtuni
• وارازتیروتس باگراتونی ۶۴۵–۶۴۶

Presiding Princes of Armenia

• تئودوروس رشتونی ۶۴۶–۶۵۳ Theodore Rshtuni
• سمبا یکم باگراتونی ۶۴۶–۶۵۳ (با همدیگر Theodoros٬ در سال ۷۵۳ به تنهایی)
• تئودوروس رشتونی (بار دوم) ۶۵۳–۶۵۴
• مامیگونیان ۶۵۴
• Maurianos ۶۵۴
• تئودوروس رشتونی (بار سوم) ۶۵۴–۶۵۵
• Maurianos (بار دوم) ۶۵۵
• تئودوروس رشتونی (بار چهارم) ۶۵۵
• هامازاسپ مامیکونیان ۶۵۵–۶۶۱
• گریگور مامیکونیان ۶۶۱–۶۸۵
• آشوت باگراتونی ۶۸۵–۶۹۰
• Nerseh Kamsarakan ۶۹۰–۶۹۳
• سمبات دوم باگراتونی (پسر Varaztirots Bagratuni) ۶۹۳–۶۹۵ (تحت‌الحمایه مسلمان)
• Abd Allah ibn Hatim al-Bahili ۶۹۵–۶۹۶
• سمبات دوم باگراتونی (بار دوم) ۶۹۶–۷۰۵ (مستقل)
• To خلفای اموی ۷۰۵
• آشوت سوم باگراتونی نابینا ۷۳۲–۷۴۵
• گریگور مامیکونیان ۷۴۵–۷۴۶
• آشوت سوم باگراتونی نابینا (بار دوم) ۷۴۶–۷۵۰
• گریگور مامیکونیان (بار دوم) ۷۵۰–۷۵۱
• مامیگونیان (برادر گریگور) ۷۵۱–؟
• اشغال توسط اعراب ۷۵۱–۷۵۴
• ساهاک باگراتونی٬ لرد تارون ۷۵۴–۷۷۱
• سمبات باگراتونی ۷۷۱–۷۷۲
• vacant ۷۷۲–۷۸۱
• Tachat Andzevatsi ۷۸۱–۷۸۵
• vacant ۷۸۵–۸۰۶

شاهان دودمان باگراتونی

نوشتار اصلی: دودمان باگراتونی

• آشوت یکم کبیر، ۸۸۵–۸۹۰
• سمبات یکم شهید، ۸۹۰–۹۱۴
• آشوت دوم آهن، ۹۱۴–۹۲۸
• آباص یکم٬ ۹۲۸–۹۵۲
• آشوت سوم the Merciful ٬ ۹۵۲–۹۷۷
• سمبات دوم فاتح، ۹۷۷–۹۸۹
• گاگیک یکم٬ ۹۸۹–۱۰۲۰
• اوهانس-سمبات سوم - (XI) (پسر)٬ ۱۰۲۰–۱۰۴۰
  • آشوت چهارم the Valiant ٬ ۱۰۲۱–۱۰۳۹ (concurrently in certain regions after rebellion against Hovhannes-Smbat)
• گاگیگ دوم٬ ۱۰۴۲–۱۰۴۵ ٬ درگذشته ح. ۱۰۷۹

پادشاهی ارمنی کیلیکیه

نوشتار اصلی: پادشاهی ارمنی کیلیکیه

لردها و شاهزادگان

نام	لقب	بومی	زندگی	آغاز سلطنت	پایان سلطنت	دودمان	تصویر
Ruben I				۱۰۸۰	۱۰۹۵	روبنی
کنستانتین یکم				۱۰۹۵	۱۱۰۲	روبنی
تورورس یکم				۱۱۰۲	۱۱۲۹	روبنی
Constantine II				۱۱۲۹	۱۱۲۹	روبنی
Leo I				۱۱۲۹	۱۱۴۰	روبنی
Thoros II				۱۱۴۴	۱۱۶۹	روبنی
Ruben II				۱۱۶۹	۱۱۷۰	روبنی
Mleh				۱۱۷۰	۱۱۷۵	روبنی
روبن سوم				۱۱۷۵	۱۱۸۷	روبنی
لئو یکم	۱۱۹۸/۱۱۹۹	۱۱۸۷				روبنی

شاهان و ملکه‌ها

نوشتار اصلی: دودمان هتومی

نام	لقب	بومی	زندگی	آغاز سلطنت	پایان سلطنت	توضیحات	دودمان	تصویر
لئو یکم				۱۱۹۸/۱۱۹۹	۱۲۱۹		روبنی
زابل				۱۲۱۹	۱۲۵۲	Queen and co-ruler	روبنی
هتوم یکم				۱۲۲۶	۱۲۷۰		هتومی
لوون سوم				۱۲۷۰	۱۲۸۹		هتومی
هتوم دوم				۱۲۸۹	۱۲۹۳	Abdicated in favour of Thoros III	هتومی
توروس سوم				۱۲۹۳	۱۲۹۸	Recalled Hethoum II, همراه whom he became co-ruler	هتومی
هتوم دوم				۱۲۹۵	۱۲۹۶	Co-ruler همراه Thoros III	هتومی
سمبات				۱۲۹۶	۱۲۹۸	Usurper	هتومی
کنستانتین یکم				۱۲۹۸	۱۲۹۹		هتومی
هتوم دوم				۱۲۹۹	۱۳۰۳	Reclaimed throne. Abdicated and became regent for Leo III	هتومی
لئو سوم				۱۳۰۳	۱۳۰۷	nder regency of Hethum II	هتومی
اوشین				۱۳۰۷	۱۳۲۰		هتومی
لئو چهارم				۱۳۲۰	۱۳۴۱	Under regency of Oshin of Korikos until 1329	هتومی
کنستانتین دوم				۱۳۴۲	۱۳۴۴	Elected by nobles	لوزینیان
کنستانتین سوم				۱۳۴۴	۱۳۶۲		دودمان هتومی
کنستانتین چهارم				۱۳۶۲	۱۳۷۳		دودمان هتومی یا لوزینیان
لئو پنجم				۱۳۷۴	۱۳۷۵		لوزینیان

Claimants

نام	لقب	بومی	زندگی	آغاز سلطنت	پایان سلطنت	دودمان	تصویر
لئو پنجم				۱۳۷۵	۱۳۹۳	لوزینیان
James I				۱۳۹۶	۱۳۹۸	لوزینیان
Janus				۱۳۹۸	۱۴۳۲	لوزینیان
John	۱۴۵۸	۱۴۳۲				لوزینیان
Charlotte				۱۴۵۸	۱۴۶۷	لوزینیان

The title passed to the branch of the Lusignans in Constantinople and eventually Russia. The title is contested by the خاندان ساوی.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «List of Armenian kings». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
• هراند پاسدرماجیان. «کشور جدید ارمنستان». در تاریخ ارمنستان. تهران: انتشارات زرین، ۱۳۷۷. شابک ‎۹۶۴-۴۰۷-۰۱۳-۵. 
• ژاسمن الچیبگیان. ارمنستان و سلوکیان. ترجمهٔ گارون سارکسیان. تهران: انتشارات نائیری، ۱۳۸۲. 
• دانشنامه بزرگ ارمنی
• . http://fmg.ac/Projects/MedLands/ARMENIA.htm#HethumIArmeniaB. 

پیوندهای بیرون

• Boase, T. S. R. (1978). The Cilician Kingdom of Armenia. Edinburgh: Scottish Academic Press. ISBN 0-7073-0145-9.
• Mutafian, Claude (2001). Le Royaume Arménien de Cilicie. Paris: CNRS Editions. ISBN 2-271-05105-3.
• Histoire Des Princes de Lusignan, Anciens Rois de Jérusalem, de la Petite Arménie et de Chypre, St.Petersbourg, Soikine, Stremiannaya 12, 1903