پرش به محتوا

فرورفتگی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یک گودال آب که حیوانات را به سمت خود جذب کرده‌است.

فرورفتگی[۱] (چاله یا گودال نیز گفته می‌شود) در زمین‌شناسی عبارت است از یک زمین‌چهر که نسبت به ناحیه‌های پیرامون خود، مکیده شده یا فرورفته‌است. فرورفتگی‌ها ممکن است در اثر فرایندهای گوناگون پدید آیند.

  • در اثر فرسایش:
  • در اثر یخگیری:
    • بستری که در اثر یخگیری پدید آمده‌است - فرورفتگی در اثر وزن لایه‌های یخی درست شده‌است. پس از آب شدن یخ، ناحیهٔ پیرامون ممکن است به پایین کشیده شود و یک فرورفتگی کروی به‌دست آید.
    • ناحیهٔ کم عمق که در اثر ذوب شدن یخ‌ها به وجود آمده و پر از رسوب است.
  • در اثر برخورد:
  • در اثر رسوب‌ها:
    • بستر رسوبی: بر پایهٔ دانش رسوب‌شناسی، ناحیه‌ای که توسط رسوب‌ها پُر و ضخیم شده‌است تا حدی که وزن رسوب‌ها باعث فرورفتن زمین در آن ناحیه می‌شود.[۲]
  • ساختاری یا زمین‌ساختی:
  • آتشفشانی:
    • کاسهٔ آتشفشانی[۳]
    • دهانهٔ سیاهچال: فرورفتگی آتشفشانی که از کاسهٔ آتشفشانی کوچکتر است و در اثر فروریختن یا مکیده شدن زمینی که روی یک حفره بنا شده‌است پدیده می‌آید.
    • مار که در اثر انفجار یک لولهٔ آتشفشانی (مخلوط گازها) یا فوران گدازه‌های آمیخته با آب پدید می‌آید.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. فرهنگ جامع علوم زمین. فرهنگ معاصر. ۱۳۹۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "Dictionary of Geologic Terms - B". geotech.org. Archived from the original on 1 May 2011. Retrieved 2006-08-25.
  3. "Dictionary of Geologic Terms - C". geotech.org. Archived from the original on 1 May 2011. Retrieved 2006-08-25.