فرسنگ
فَرسَنگ یا فرسخ واحدی برای اندازه‌گیری مسافت و نزدیک به ۶٬۲۴ کیلومتر است.[۱]
بر اساس نوشته‌های میر سید علی جناب در کتاب الاصفهان دو نوع فرسنگ وجود دارد:[۲]
- فرسنگ متداول
- فرسنگ شرعی
فرسنگ متداول که در زمان ناصرالدین شاه قاجار بوسیله نجم الدوله مقرر شده است، معادل ۶۰۰۰ ذرع معمولی است و بنابراین هر فرسنگ متداول برابر با ۶۲۴۰ متر است.
فرسنگ شرعی که قدمت بیشتری در ایران دارد، معادل ۵۱۶۰ ذرع معمولی بوده است و با توجه به اینکه هر ذرع معمولی معادل ۱۰۴ سانتیمتر می‌باشد، بنابراین یک فرسنگ شرعی معادل ۵۳۶۶،۴ متر می‌باشد که برای راحتی محاسبه یک فرسنگ شرعی را برابر ۵۴۰۰ متر (پنج کیلومتر و چهارصد متر) می‌دانسته‌اند.
مسافت شرعی در احکام دین برابر با هشت فرسخ می‌باشد که با محاسبات دقیق برابر با چهل و دو کیلومتر و نهصد و سی و یک متر (تقریباً ۴۳ کیلومتر) هست. اگرچه در مورد محاسبه آن علما اختلاف نظر دارند و برخی آن را معادل همین مقدار مذکور، برخی دیگر معادل ۴۰ کیلومتر و برخی دیگر معادل ۴۵ کیلومتر می‌دانند.[۳] با محاسبه دقیق مشخص است که عدد ۴۰ کیلومتر و همچنین ۴۵ کیلومتر در برآورد مسافت شرعی دارای خطا و اشتباه است و حتی اگر گرد شده عدد فرسنگ شرعی (۵۴۰۰ متر) نیز در نظر گرفته شود باز هشت فرسنگ به برآورد ۴۳ کیلومتر نزدیک‌تر می‌باشد.
در ایران باستان و قبل از ورود اسلام، کلمه فرسنگ به صورت پرسنگ تلفظ می‌شد که معادل تقریبی ۵۰ کیلومتر بود. با ورود اسلام، این واژه به صورت معرب (عربی شده) در آمد و با توجه به اینکه در زبان عربی حروف «پ» و «گ» وجود ندارد، واژهٔ فرسخ متداول شد.
منابع[ویرایش]
- ↑ فرهنگ معین
- ↑ کتاب الاصفهان، نوشته میر سید علی جناب، چاپ ۱۳۰۳ هجری شمسی، نمره ۵۲۸ وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه
- ↑ http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=175313
