غرب‌زدگی (کتاب)

غرب‌زدگی

نویسنده(ها)	جلال آل احمد
ناشر	انتشارات فردوس انتشارات مجید
تاریخ نشر	مهر ۱۳۴۱

غرب‌زدگی کتابی نوشتهٔ جلال آل احمد است که در سال ۱۳۴۰ نگارش آن به پایان رسید و در مهرماه سال ۱۳۴۱ انتشار یافت. نسخهٔ کامل‌تری از کتاب در سال ۱۳۴۲ آمادهٔ چاپ بود، اما در زیر چاپ توقیف شد.

خلاصه کتاب

غرب‌زدگی آفتی است که از غرب می‌آید و ما و کشورهای جهان سومی از پیشرفت وامانده را مانند طاعون گرفتار و بیمار می‌کند. آدم غرب‌زده ریشه و بنیادی ندارد، نه شرقی مانده، نه غربی شده؛ هرهری مآب و چشم و گوش بسته از آداب و سنن و فرهنگ غرب تقلید می‌کند.

جلال در این باره می‌گوید: «غرب‌زدگی می‌گویم همچون وبازدگی. و اگر به مذاق خوشایند نیست، بگوییم همچون سرمازدگی یا گرمازدگی. اما نه، دست کم چیزی است در حدود سن‌زدگی».

و در جای دیگر: «آدم غرب‌زده هرهری مذهب است به هیچ چیز اعتقاد ندارد اما به هیچ چیز هم بی‌اعتقاد نیست. یک آدم التقاطی است و نان به نرخ روز خور است همه چیز برایش علی‌السویه است. خودش باشد و خرش از پل بگذرد، دیگر بود و نبود پل هیچ است.»

نظرات

صادق زیباکلام این کتاب را حاصل جلساتی می‌داند که دست اندرکاران دولتی حکومت پهلوی ترتیب داده بودند. او می‌افزاید: جلال آل احمد با گردآوری گزارش جلسات «شورای فرهنگ» جزوه‌ای با عنوان غرب‌زدگی آماده و در ۱۰۰۰ نسخه به چاپ رساند. احمد شاملو آن را یاوه می‌خواند و نقدهای دیگری هم روی آن نوشته شده است.

جستارهای وابسته

• غرب‌گرایی

منابع

• آشوری، داریوش (اسفند ۱۳۴۵). «هشیاری تاریخی». بررسی کتاب: ۲۰−۳۳.