عود

برای سازی به این نام بربط را ببینید.

چندین نوع عود عطری

عود در حال سوختن

عود یا داربوی، که در اوستا وهوکرته (Vohukereta) و در پهلوی هوکرت (Hukart) نامیده شده‌است، تکه چوبیست بریده شده از درختی خاص که در جزایر هند و چین می‌روید، و چون آن را می‌سوزانند دودی خوش‌بو از آن حاصل می‌شود. عود در کشورهایی چون هند و چین بیشتر در آیین‌های مذهبی سوزانده می‌شود. این ماده از گذشته تاکنون در ایران نیز به عنوان خوش‌بوکننده استفاده می‌شد.

پزشکی

دود عود حاوی آلاینده‌های مختلفی از جمله آلاینده‌های گازی مانند منوکسید کربن (CO)، اکسیدهای ازت (NOx)، اکسیدهای گوگرد (SOx)، ترکیبات آلی فرار (VOCs) و آلاینده‌های سمی قابل جذب (هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه ای و فلزات سمی) است. این ذرات جامد بین ۱۰ تا ۵۰۰ نانومتر است. در مقایسه بین چوب‌های مختلف، مشخص شد که چوب صندل هند بالاترین میزان انتشار را دارد، پس از آن آلوئودوود ژاپنی، سپس چوب آلوئیس تایوانی، در حالی که چوب صندل دودی چینی کمترین میزان را داشته‌است.

در این مطالعه آلدهیدهای آلیفاتیک گازی، که سرطان زا و جهش زا هستند، در دود عود یافتند.

بررسی عوامل خطر سرطان ریه، نشان داد که رابطه بین سوزاندن بخور و آدنوکارسینوما ریه وجود دارد، هرچند که این یافته قابل توجه نبود.

دود عود برای افراد دارای آسم خطرناک است.

در ادبیات

• رودکی:

تا صبر را نباشد شیرینی شکر

تا بید را نباشد بوی چو داربوی

• نظامی:

درون خرگه از بوی خجسته

بخور عود و عنبر کله بسته

• منوچهری:

هر کجا عود بود بوی خوش عود بود

ندهد بوی نه هر چوبی و نه هر حطبی

منابع

کتاب‌ها

• میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ۸ جلدی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۶۴۷.
• واژه‌نامه برخط دهخدا