عرضه پول

بخشی از یک مجموعه درباره اقتصاد کلان
اقتصاد کلان
مفاهیم پایع تقاضای کل Aggregate supply چرخه کسب‌وکار تورم منفی شوک تقاضا کاهش تورم Effective demand Expectations انتظارات تطبیقی انتظارات عقلانی بحران مالی رشد اقتصادی تورم تورم ناشی از فشار تقاضا تورم ناشی از فشار هزینه نرخ بهره Investment دام نقدینگی درآمد ملی تولید ناخالص داخلی درآمد ناخالص ملی NNI Microfoundations پول Endogenous خلق پول Demand for money رجحان نقدینگی عرضه پول حساب‌های ملی SNA چسبندگی قیمت Price level کسادی Shrinkflation رکود تورمی شوک عرضه Saving بیکاری
سیاست‌ها سیاست مالی سیاست پولی Commercial بانک مرکزی
مدل‌ها مدل آی‌اس-ال‌ام AD–AS Keynesian cross Multiplier اثر شتاب‌دهنده منحنی فیلیپس Arrow–Debreu Harrod–Domar مدل رشد سولو مدل رشد رمزی Overlapping generations نظریه تعادل عمومی تعادل عمومی پویای تصادفی نظریه رشد درون‌زا Matching theory الگوی ماندل-فلمینگ Overshooting NAIRU
زمینه‌های مرتبط اقتصادسنجی آمار اقتصادی اقتصاد پولی اقتصاد توسعه اقتصاد بین‌الملل
مکتب‌ها Mainstream اقتصاد کینزی اقتصاد نئو-کینزی اقتصاد کینزی نو پول‌گرایی اقتصاد کلان کلاسیک نو نظریه چرخه واقعی کسب‌وکار مکتب استکهلم (اقتصاد) اقتصاد جانب عرضه New neoclassical synthesis اقتصاد آب شور و آب شیرین Heterodox مکتب اتریش Chartalism نظریه پولی مدرن اقتصاد پسا کینزی Circuitism Disequilibrium اقتصاد مارکسی Market monetarism
افراد فرانسوا کنه آدام اسمیت توماس مالتوس کارل مارکس لئون والراس Georg Friedrich Knapp ناوت ویکسل ایروینگ فیشر Wesley Clair Mitchell جان مینارد کینز Alvin Hansen Michał Kalecki گونار میردال سیمون کوزنتس Joan Robinson فریدریش آوگوست فون هایک جان هیکس ریچارد استون هایمن مینسکی میلتون فریدمن پل ساموئلسون لارنس کلاین ادموند فلپس روبرت امرسون لوکاس ادوارد پرسکات پیتر دیاموند ویلیام نوردهاس جوزف استیگلیتز توماس جی. سارجنت پل کروگمن گریگوری منکیو
جستارهای وابسته مدل‌های اقتصاد کلان Publications in macroeconomics علم اقتصاد اقتصاد کاربردی اقتصاد خرد اقتصاد سیاسی اقتصاد ریاضی
درگاه Money درگاه Business

دانش مالی
بازارها دارایی مالی بازار اوراق قرضه بازار کالا بازار مشتقات بازار تبادل ارز خارجی بازار پول فرابورس سرمایه‌گذاری خصوصی املاک و مستغلات نقدی سهام شرکت‌کنندگان سرمایه‌گذار نهادی خرده‌فروشی سفته‌بازی مکان‌ها مراکز مالی مراکز مالی ساحلی Conduit and Sink OFCs
ابزارها اوراق قرضه پول نقد Collateralised debt obligation تبادل افول اعتبار سپرده مدت‌دار (گواهی سپرده) خط اعتباری سپرده‌گذاری مشتقه قرارداد آتی غرامت بیمه اعتبارنامه وام وام مسکن اختیار معامله (معامله پیچیده فروش) ضمانت اجرا توافقنامه بازخرید سهام سرمایه اوراق بهادار وام سندیکایی Synthetic CDO
امور مالی شرکتی عمومی حسابداری حسابرسی بودجه‌بندی سرمایه‌ای آژانس رتبه‌بندی اعتباری مدیریت ریسک صورت‌های مالی Transactions تملک اهرمی ادغام‌ها و اکتساب‌ها مالی سازمان‌یافته سرمایه‌گذاری خطرپذیر مالیات بر شرکت Base erosion and profit shifting (BEPS) Corporate tax haven وارونگی مالیاتی گریزگاه مالیاتی قیمت‌گذاری انتقالی
شخصی اعتبار / بدهی قرارداد کاری برنامه‌ریز مالی بازنشستگی وام دانشجویی
مالیه عمومی هزینه دولت Final consumption expenditure هزینه دولت بازتوزیع درآمد و ثروت Transfer payment درآمد دولت مالیات کسر بودجه بودجه (تراز) بدهی درامد غیرمالیاتی دستور پرداخت
بانکداری بانک مرکزی حساب سپرده بانکداری ذخیره کسری Full-reserve وام عرضه پول فهرست بانک‌ها Bank regulation Banking license Basel Accords بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی هیئت ثبات مالی Deposit insurance Separation of investment and retail banking
مقررات مالی · Financial law استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی ایزو ۳۱۰۰۰ گواهینامه حرفه‌ای اداره صندوق
تاریخچه اقتصاد سرمایه‌گذاری خصوصی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر کسادی حباب بازار سهام سقوط بازار سهام رسوایی‌های حسابداری

عرضه پول یا به عبارت صحیح تر، حجم پول، مجموع پول و شبه‌پول است، عرضه پول در یک کشور به معنای مجموع اسکناس‌ها و مسکوکات و سپرده‌های دیداری در یک کشور است. تفاوت عرضه پول با حجم پول یک کشور، در سپرده‌های غیر دیداری افراد نزد بانک هاست. عرضه پول شامل تمامی پول‌های منتشر شده توسط سیستم بانکی و دیگر انواع سپرده‌هایی است که توسط عموم مردم در بانک‌های تجاری و سایر موسسات سپرده‌گذاری از قبیل اتحادیه‌های اعتباری نگهداری می‌شود. بانک مرکزی به عنوان گردانندهٔ اصلی بازار پول در اقتصاد کشورها می‌تواند از طریق اعمال سیاست پولی انبساطی مثلاً خرید اوراق قرضه از دولت (افزایش پایه پولی) میزان عرضه پول را در سطح جامعه افزایش دهد و در حالت برعکس هم از طریق اعمال سیاست پولی انقباضی مثلاً فروش اوراق قرضه به دولت (کاهش پایه پولی) میزان عرضه پول را در سطح جامعه کاهش دهد.

تورم با افزایش عرضه پول

چون میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، پس باید میزان عرضه پول به اندازه‌ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند. اگر میزان عرضه پول افزایش یابد، کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمت‌ها افزایش می‌یابد(تورم).

کنترل عرضه پول از مهم‌ترین خواسته‌های کشورها است و سیاست‌های گوناگونی را بدین منظور تدوین می‌کنند. برای نمونه افزایش فناوری و تولید درون‌مرزی، که با گردآوری کالای کافی و بسنده، از تورم جلوگیری می‌کند درصورت رشد متناسب عرضه پول و سطح تولید در جامعه، می‌توان تا حدود زیادی از بروز تورم در اقتصاد جلوگیری کرد، این موضوع توسط نظریه مقداری پول (نظریه مبادله‌ای) که به صورت ساده MV=PY مطرح می‌شود و در آن M نشان دهنده حجم عرضه پول، V سرعت گردش پول، P سطح قیمتها و بالاخره Y سطح تولید در اقتصاد است، توجیه می‌شود. در رابطه فوق فرض بر این است که تولید بر مبنای رشد بهره‌وری، با یک نسبت معینی در طول یکسال مالی رشد می‌کند، درصورتیکه رشد حجم عرضه پول متناسب با رشد تولید باشد، با فرض ثبات سرعت گردش پول در طول دوره مالی، سطح قیمتها نیز ثابت می‌ماند اما چنانچه عرضه پول بیشتر از رشد تولید رشد داشته باشد، برای برقراری تساوی در معادله فوق می‌بایست این نابرابری از طریق رشد قیمتها رفع شود و در صورت کمتر بودن رشد عرضه پول از رشد تولید، با توجه به کمبود منابع مالی لازم تقاضا کاهش یافته و بدنبال آن برای جلوگیری از کاهش عرضه می‌بایست سطح قیمتها کاهش یابد تا تساوی برقرار باشد. بدیهی است که در چنین حالتی با افزایش معین سرعت گردش پول در اقتصاد می‌توان بازهم بدون ایجاد تورم تولید را افزایش داد.

جستارهای وابسته

• ریسک نقدینگی
• تورم
• تورم منفی
• پول بی‌پشتوانه
• پایه پولی
• بانک مرکزی
• اسکناس
• پول‌گرایی
• بازار پول
• سرمایه مالی
• بانکداری ذخیره کسری

منابع

• برگرفته از دانشنامهٔ رشد