طوسک
| طوسک | |
|---|---|
| |
| طوسک کفتری[۱] | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| دسته: | گیاهان گلدار |
| رده: | دولپه‌ای‌ها |
| راسته: | خواجه‌باشی‌سانان[۲] |
| تیره: | خواجه‌باشیان [۳] |
| سرده: | طوسک‌ها |
| گونه‌ها | |
|
متن را ببینید. | |
طوسک (مامیسا یا گل کبوتر) (Scabiosa) سَرده‌ای از گیاهان گلدار از تیرهٔ خواجه‌باشیان است. از سردهٔ طوسک ۲۵ گونه گیاه علفی یک‌ساله و چندساله در ایران می‌روید.[۴] این گل در کتاب‌های طب سنتی با نام‌های «مامی‌ثا»، «مامی‌ثای صحرایی» و در عربی با نام‌های، «ورد الحمام»، «حشیشه‌الجرب»، و به فرانسوی، «Scabieuse»، ذکر شده‌است.
در قدیم در ایران باور بر این بود که اگر قدری از گُل طوسک را بکوبند و در شیر بمالند شیر بسته می‌گردد و اگر بجوشانند و بر موضعی که می‌خواهند قطع کنند بگذارند بی‌حس می‌کند.[۵]
مشخصات[ویرایش]
بلندی گل کبوتر ۴۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر است و گیاهی است چند ساله، دارای برگ‌های دراز، باریک، متقابل. بدون دندانه. گلهای آن دارای نوش فراوان و به رنگ آبی مایل به بنفش، و مورد علاقه شدید زنبور عسل می‌باشد.[۶]
ترکیبات شیمیایی[ویرایش]
در ریشه این گیاه تانن، نشاسته، قند ساکاروز، ساپونین، گلوکوزیدی به نام «اسکوبیوزید» وجود دارد.
خواص[ویرایش]
در طب سنتی و از روزگاران قدیم، این گیاه از داروهای مفید بیماری‌های پوستی مانند: جرب بوده‌است، نامگذاری آن هم بر همین اساس صورت گرفته‌است. این گیاه اثر تقویت کننده بر روی هضم و تصفیه‌کنندگی خون را دارد. برای تهیه دم‌کرده آن ۱۰ گرم از برگ گیاه را در یک لیتر آب خوش دم کرده و صاف نموده و میل می‌کنند.[۷]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Scabiosa columbaria
- ↑ Dipsacales
- ↑ Dipsacaceae
- ↑ مظفریان، ولی‌الله، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی تهران: فرهنگ معاصر ۱۳۷۵.
- ↑ دهخدا، طوسک
- ↑ میر حیدر، معارف گیاهی (دوره ۸ جلدی)، ۷: ۲۴۴.
- ↑ میر حیدر، معارف گیاهی (دوره ۸ جلدی)، ۷: ۲۴۵.
منابع[ویرایش]
- میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ج. ۶. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۶۴۷. بیش از یک پارامتر
|دوره=و|جلد=داده‌شده است (کمک)