صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۷۸۳٬۰۵۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

کربن عنصری شیمیایی با نماد C و عدد اتمی ۶ است. واژه کربن برگرفته از واژه‌ای لاتین به‌نام کربو به‌معنای زغال‌سنگ است. این عنصر، که در ردهٔ عناصر غیرفلزی جای می‌گیرد و چهارظرفیتی است؛ به‌این معنی که چهار الکترون در دسترس برای تشکیل پیوندهای شیمیایی کووالانسی دارد. کربن از گروه چهاردهم در جدول تناوبی و دارای سه ایزوتوپ طبیعی است. این ایزوتوپ‌ها عبارت‌اند از کربن-۱۲ و کربن-۱۳ که ایزوتوپ‌های پایداری هستند و کربن-۱۴ یک ایزوتوپ پرتوزا محسوب می‌شود و زمان نیمه‌عمر واپاشی آن حدود ۵۷۳۰ سال است. کشف آن به دوران باستان برمی گردد. از لحاظ فراوانی، کربن پانزدهمین عنصر در پوسته زمین و پس از هیدروژن، هلیوم و اکسیژن، چهارمین عنصر در کیهان است. فراوانی کربن، گوناگونی منحصر به فرد ترکیبات آلی ساخته شده از آن و توانایی تشکیل بسپار در دماهای متداول قابل دسترسی بر روی زمین، موجب می‌شود که این عنصر به‌عنوان عنصر مشترک در تمامی انواع شکل‌های شناخته شده از زندگی وجود داشته باشد. این عنصر به لحاظ جرم، پس از اکسیژن، دومین عنصر موجود در بدن انسان است و حدود ۱۸٫۵ درصد از جرم بدن را تشکیل می‌دهد. اتم‌های کربن می‌توانند به صورت‌های مختلفی با یک‌دیگر پیوند برقرار نمایند که این موجب می‌شود تا دگرشکل‌های متنوعی از کربن تشکیل شود. شناخته شده‌ترین دگرشکل‌های کربنی، گرافیت، الماس و فولرن باکمینستر هستند. خواص فیزیکی کربن در هر کدام از دگرشکل‌های کربنی متفاوت است. به‌عنوان مثال گرافیت دارای ظاهری کدر و سیاه‌رنگ است، در حالی‌که الماس کاملاً شفاف است. گرافیت به قدری نرم است که می‌تواند برروی کاغذ اثری از خود برجا بگذارد، درحالی‌که الماس، سخت‌ترین ترکیب طبیعی یافت شده بر روی زمین است. گرافیت یک هدایت کننده خوب جریان الکتریکی است، درحالی که الماس یک رسانای ضعیف جریان الکتریکی است.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… تیتان بزرگترین قمر زحل دارای متراکم‌ترین اتمسفر در منظومه شمسی است که شواهد پایدار از مایعات سطحی نیز در آن یافت شده‌است؟(در تصویر)
… به منظور تفکیک درجات فرماندهی، افسران ارشد گارد جاویدان نیزه‌هایی با پیکان طلا داشتند؟
… تام فورد تا پیش از سال ۲۰۰۶ میلادی مدیر نوآوری گوچی بود و این شرکت را از ورشکستگی نجات داد و دوران او را عصر طلایی گوچی می‌نامند؟
… در هنگام براندازی اسماعیلیان و انهدام قلعه الموت توسط هولاکو خان، وزیر وی عطاملک جوینی توانست قسمتی از آثار کتابخانه را از نابودی نجات دهد؟
… حشرات، با بیش از یک میلیون گونهٔ شناسایی‌شده تا به امروز، بیشترین گروه از جانداران چندسلولی کره زمین هستند؟
… علی دایی با زدن ۱۴ گل، رکورد بیشترین گل‌زده را در ادوار جام ملت‌های آسیا دارد؟
… انتان لاوی بنیان‌گذار شیطان‌گرایی لاویایی شدیداً مخالف سوءمصرف مواد بود و مواد افیونی، ماری‌جوانا، هروئین و غیره را به طاعون تشبیه می‌کرد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۲ فروردین ۱۴۰۰ خورشیدی) ۷۸۳٬۰۵۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

درون‌مایه

علوم پایه

علوم کاربردی

علوم انسانی و فلسفه

فرهنگ و هنر

از میان خبرها

دنیاگیری کروناویروس

شاهزاده فیلیپ

شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرو (در تصویر)، همسر ملکه الیزابت دوم، در ۹۹ سالگی درگذشت.
آتشفشان لا سوفیر باعث تخلیه بیست هزار نفر در جزیره سنت وینسنت شد.
شورش در مناطق وفاداری اولستر ایرلند شمالی گسترش یافت.
از خط خارج شدن قطار هولاین در تایوان حداقل ۵۰ تن کشته و بیش از ۱۵۰ تن مجروح برجا نهاد.

یادبودها

امروز: یکشنبه، ۱۱ آوریل ۲۰۲۱ میلادی برابر ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ هجری خورشیدی و ۲۸ شعبان ۱۴۴۲ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۲۰۴ - ارتش‌های صلیبیون در سر راه خود به زادگاه مسیح شهر قسطنطنیه را تصرف و غارت کردند.
۱۸۸۸ - تالار کنسرت آمستردام (کُنسرت‌خِباؤ) بازگشایی شد.
۱۸۹۸ - ویلیام مک‌کینلی (در تصویر) رئیس‌جمهوری وقت آمریکا از کنگره این کشور خواست که به اسپانیا اعلان جنگ دهد.
۱۹۹۱ - شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای به حالت جنگ آمریکا با عراق پایان داد.
۲۰۰۶ - اعلام دستیابی ایران به فن‌آوری غنی سازی اورانیوم توسط محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت ایران.

زادروزها

۱۴۶ - زادروز سپتیموس سوروس امپراتور روم
۱۷۴۹ - زادروز آدلاید لابلی-گویارد نقاش فرانسوی
۱۸۲۵ - زادروز فردیناند لاسال فعال سیاسی سوسیالیست آلمانی
۱۹۳۰ - زادروز آنتوان لاوی مؤسس و کاهن اعظم کلیسای شیطان، نویسنده کتاب انجیل شیطانی و بنیان‌گذار شیطان‌پرستی لاویی
۱۹۵۳ - زادروز اندرو وایلز ریاضی‌دان آمریکایی، اثبات کننده قضیه آخر فرما
۱۹۸۱ - زادروز الساندرا آمبروسیو مدل برزیلی
۱۹۹۱ - زادروز تیاگو آلکانتارا فوتبالیست اسپانیایی

درگذشت‌ها

۱۹۷۷ - درگذشت ژاک پرور شاعر و فیلم‌نامه‌نویس فرانسوی
۱۹۸۵ - درگذشت انور خوجه دبیر اول حزب کارگر و رهبر آلبانی از پایان جنگ جهانی دوم تا زمان مرگش در سال ۱۹۸۵
۲۰۰۷ - درگذشت کورت وانگات نویسنده آمریکایی
۲۰۱۲ - درگذشت احمد بن بلا رهبر سیاسی جنگ استقلال الجزایر، اولین نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور انتخابی الجزایر
۲۰۱۳ - درگذشت جاناتان وینترز کمدین، بازیگر، نویسنده و هنرمند آمریکایی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای آوریل – یادبودهای بیشتر...

جستجو

منوی ناوبری

صفحهٔ اصلی