صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۶۸۳٬۸۸۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

مسجد جامع اصفهان که به مسجد جامع عتیق و مسجد جمعه اصفهان هم معروف است، یکی از بناهای تاریخی شهر اصفهان است که قدمت آن به قرن دوم هجری قمری بازمی‌گردد. این مسجد در سال ۱۵۶ هجری قمری/۷۷۷ میلادی ساخته شد؛ مسجدی که کوچک و متناسب با جمعیت شهر اصفهان ساخته شده‌بود و باعث رشد شهرنشینی اصفهان شد. در سال ۲۲۶ ه‍.ق/۸۴۶ م به فرمان خلیفه معتصم عباسی، مسجد پیشین تخریب شد و بنایی ستون‌دار به همراه سقفی چوبی ساخته شد که هم‌اکنون هم قسمتی از ستون‌ها و دیوارهای آن باقی مانده‌است. اما مهم‌ترین تغییرات مسجد در دوران سلجوقی انجام شد؛ معماران این دوره از الگوی «مسجد عربی» فاصله گرفتند و با ساخت چهار ایوان در ضلع‌های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی، سبکی جدید پدیدآوردند که به «مسجد ایرانی» معروف شد. در ماه ربیع‌الاول سال ۵۱۵ ه‍.ق این مسجد توسط اسماعیلیان به آتش کشیده‌شد که در دوران‌های بعد دوباره ترمیم شد. در سده‌های بعد و در دوره‌های ایلخانی، مظفری، تیموری، صفوی و قاجار نیز این مسجد تغییرات مهمی داشته است. مسجد جامع اصفهان ابتدا از خشت خام ساخته شده‌بود اما به خاطر پایداری آجر، سرعت ساخت بالا و عوامل دیگر، در بازسازی آن از آجر استفاده شد. طاق‌های چشمه‌ای، ایوان‌های چهارگانه، سردرها، جرزهای آجری و تزئینات متفاوتی که متناسب با معماری هر دوره از تاریخ ایران و در سبک‌های خراسانی (یا عربی) و رازی در این مسجد به کار برده شده، اثری را پدید آورده که الگویی برای مساجد ایران و حتی مناطق مسلمان‌نشین دیگر شده‌است.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ پیشنهادی هفته

آیا می‌دانستید که …؟

… دیوید لیوینگستن اسکاتلندی اولین کاشف غربی بود که آبشار ویکتوریا را یافت و آن را به افتخار ملکه انگلستان، ویکتوریا نامید؟ (در تصویر)
… اولین بار جان مَلکُم، فرستادهٔ دربار بریتانیا به دربار فتحعلی‌شاه قاجار، سیب‌زمینی را به ایران آورد و به همین دلیل مردم به آن «آلوی مَلکُم» می‌گفتند؟
… انتشار داستان آشغالدونی، که فیلم دایره مینا اقتباسی از آن است، از علل دستگیری غلامحسین ساعدی در سال ۱۳۵۳ از سوی ساواک بود؟
… یکی از قدیمی‌ترین مجموعه‌های تصنیف‌های عامیانه ایرانی توسط والنتین الکسیویچ ژوکوفسکی در سفرهایش به اصفهان، شیراز و تهران در اواخر سدهٔ ۱۹ میلادی گرداوری شد؟
… در خلال و پس از پایان جنگ جهانی دوم، سیاست پاک‌سازی قومی از سوی متفقین علیه آلمانی‌های ساکن اروپای شرقی —شامل لهستان، چک، یوگسلاوی، مجارستان و رومانی— به‌کار بسته شد؟
… ولادیمیر لنین، ژوزف استالین، ماکسیم لیتوینوف، لئونید کراسین و الکساندر بوگدانف، سرقت ۱۹۰۷ از بانک تفلیس را با هدف به‌دست‌آوردن سرمایه برای پیروزی انقلاب‌شان، برنامه‌ریزی و سازماندهی کردند؟
… آهنگ تولدت مبارک در سال ۱۳۴۹ به سفارش تولیدکنندگان پیکان، با شعری از پرویز خطیبی و آهنگ انوشیروان روحانی ساخته شده‌است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۵ تیر ۱۳۹۸ خورشیدی) ۶۸۳٬۸۸۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت