شهاب‌سنگ مارکیسون
| شهاب‌سنگ مارکیسون | |
|---|---|
 بزرگ‌ترین پاره از شهاب‌سنگ مارکیسون در موزه ملی تاریخ طبیعی (آمریکا) (واشینگتن، دی.سی.) | |
| نوع | کندریت |
| Class | کندریت کربن‌دار |
| گروه | CM2 |
| ترکیب | آهن (مجموعا ۲۲/۱۳٪)، ۱۲٪ آب |
| Shock stage | S1-2 |
| کشور | استرالیا |
| منطقه | مارچیسون، ویکتوریا |
| مختصات | ۳۶°۳۷′ جنوبی ۱۴۵°۱۲′ شرقی / ۳۶٫۶۱۷°جنوبی ۱۴۵٫۲۰۰°شرقی[۱] |
| Observed fall | بله |
| تاریخ سقوط | ۲۸ سپتامبر ۱۹۶۹ |
| TKW | ۱۰۰ کیلوگرم |
 یک جفت از ذره‌های شهاب‌سنگ مارکیسون | |
 رسانه‌های مرتبط در انبار ویکی‌مدیا | |
شهاب‌سنگ مارکیسون (به انگلیسی: Murchison meteorite)، شهاب‌سنگ بزرگی است که در سال ۱۹۶۹ در نزدیکی مارچیسون، ویکتوریا، در استرالیا، با زمین برخورد کرد.مارکیسون از شناخته‌شده‌ترین شهابسنگها است؛ یکی به سبب جرم جمع‌آوری شدهٔ آن؛ که به بیش از ۱۰۰ کیلوگرم می‌رسد و این واقعیت که سقوط آن مشاهده شده، و نیز به خاطر پیوستگی گروهی آن به گروه شهاب‌سنگ‌های غنی از ترکیبات آلی است.
در ژانویه ۲۰۲۰ دانشمندان ستاره‌شناس اعلام کردند که کاربید سیلیسیوم یافت‌شده در این شهاب‌سنگ، ۷ بیلیون سال قدمت دارد و قدیمی‌ترین ماده موجود بر روی کره زمین است. بنابراین عمر این شهاب‌سنگ، ۲/۵ بیلیون سال بیش از عمر زمین و سامانه خورشیدی است.[۲]
پیشینه[ویرایش]
در ۲۸ سپتامبر ۱۹۶۹ در حدود ساعت ۱۰:۵۸ به وقت محلی، در نزدیکی شهر مارچیسون، ویکتوریا، در استرالیا یک سنگ آسمانی افروخته در آسمان دیده شد که پیش از ناپدید شدن، به سه قطعه تقسیم شده و ابری از دود را پدید آورده‌بود. حدود ۳۰ ثانیه بعد، لرزه‌هایی شنیده و احساس شدند. بسیاری از پاره‌های این شهاب بر روی یک منطقهٔ گسترده‌تر از ۱۳ کیلومتر مربع با جرم‌هایی تا ۷ کیلوگرم پیدا شدند که یکی از آن‌ها؛ با وزن ۶۸۰ گرم، از راه شکافتن سقف بر روی کاه سقوط کرد.[۳] وزن مجموع سنگ‌های جمع‌آوری شده بیش از ۱۰۰ کیلوگرم است.
طبقه‌بندی و ترکیب[ویرایش]
شهاب‌سنگ مارکیسون وابسته به گروه (سی‌ام CM) از کندریت‌های کربن‌دار است (دسته‌بندی شهابسنگها را ببینید). همانند بیشتر کندریت‌های CM، شهاب‌سنگ مارکیسون از دیدگاه سنگ‌شناسی پترولوژی نوع ۲ است؛ به این معنی که این سنگ پیش از فروپاشی و در نهایت رسیدن به زمین، دگرگونی‌های زیادی را تجربه کرده و پیکری که از آن جدا شده؛ در مجاورت مایعاتی که از آب غنی بوده‌اند قرار داشته‌است.[۴] کندریت‌های CM، همراه با گروه CI، از کربن غنی هستند و در شمار «از نظر شیمیایی ابتدائی‌ترین شهابسنگها» هستند.[۵] مانند دیگر کندریت‌های CM، شهاب‌سنگ مارکیسون دارای (CAI)؛ کلسیم و آلومینیوم‌های فراوان‌است. بیش از ۱۵ گونه اسید آمینه؛ بخشی از اجزای اساسی زندگی، در طی بررسی‌های بسیار در شهاب‌سنگ مارکیسون شناسایی شده‌اند.[۶] همه اسیدهای آمینهٔ موجود در شهاب‌سنگ مارکیسون در آزمایش میلر–یوری؛ آزمایش‌های آزمایشگاهی با عمل تخلیهٔ الکتریکی در مخلوط متان، نیتروژن و آب با آمونیاک سنتز شده‌اند.[۶]
ترکیب‌های ارگانیک[ویرایش]
شهاب‌سنگ مارکیسون دارای اسیدهای آمینه رایج مانند گلیسین، آلانین و اسید گلوتامیک و همچنین موارد غیرمعمول مانند ایزووالین و سودولایسین است.[۷] همان‌گونه که در آزمایش میلر–یوری دیده می‌شود مخلوط پیچیده‌ای از آلکان‌ها نیز به صورت جداگانه دیده می‌شوند.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Meteoritical Bulletin Database: Murchison
- ↑ Heck, Philipp R.; Greer, Jennika; Kööp, Levke; Trappitsch, Reto; Gyngard, Frank; Busemann, Henner; Maden, Colin; Ávila, Janaína N.; Davis, Andrew M.; Wieler, Rainer (13 January 2020). "Lifetimes of interstellar dust from cosmic ray exposure ages of presolar silicon carbide". Proceedings of the National Academy of Sciences: 201904573. doi:10.1073/pnas.1904573117. PMID 31932423.
- ↑ Meteoritical Bulletin Database: Murchison
- ↑ Airieau, S. A.; Farquhar, J.; Thiemens, M. H.; Leshin, L. A.; Bao, H.; Young, E. (2005). "Planetesimal sulfate and aqueous alteration in CM and CI carbonaceous chondrites". Geochimica et Cosmochimica Acta. 69 (16): 4167–4172. Bibcode:2005GeCoA..69.4167A. doi:10.1016/j.gca.2005.01.029.
- ↑ "Planetary Science Research Discoveries: Glossary".
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Wolman, Yecheskel; Haverland, William J.; Miller, Stanley L. (April 1972). "Nonprotein Amino Acids from Spark Discharges and Their Comparison with the Murchison Meteorite Amino Acids" (PDF). Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 69 (4): 809–811. Bibcode:1972PNAS...69..809W. doi:10.1073/pnas.69.4.809. PMC 426569. PMID 16591973.
- ↑ Kvenvolden, Keith A.; Lawless, James; Pering, Katherine; Peterson, Etta; Flores, Jose; Ponnamperuma, Cyril; Kaplan, Isaac R.; Moore, Carleton (1970). "Evidence for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite". Nature (journal). 228 (5275): 923–926. Bibcode:1970Natur.228..923K. doi:10.1038/228923a0. PMID 5482102. Archived from the original on 12 November 2021. Retrieved 9 July 2017.
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Murchison meteorite». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۷.
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ شهاب‌سنگ مارکیسون موجود است. |
پیوند به بیرون[ویرایش]
- مارکیسون هنوز هم اسراری از سامانهٔ خورشیدیِ اولیه را برملا می‌کندMatson, John (15 February 2010). "Meteorite That Fell in 1969 Still Revealing Secrets of the Early Solar System". Scientific American.