شاه علیرضا ولی دکنی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سیّد علیرضا دکنی
زادهٔحیدرآباد، دکن، هندوستان
درگذشت۸ رمضان ۱۲۱۵.
آرامگاهحیدرآباد، دکن، هندوستان
محل زندگیهندوستان
ملیتهندی
دیگر نام‌هاشاه علیرضا
عنوانرضاعلیشاه دکنی
دورهزندیه و قاجاریه در ایران و سلطان جلاءالدّین ملقب به شاه عالم و نظام‌علی‌خان آصف جاه ثانی در هندوستان
منصبقطب بیست و هشتم سلسله نعمت‌اللهی سلطان علیشاهی گنابادی در غیبت کبرای حجت بن الحسن
مکتبعرفان و تصوف

شاه سیّد علیرضا دکنی ملقّب به رضاعلیشاه دکنی، قطب بیست و هشتم سلسلهٔ نعمت‌اللهی بعد از غیبت کبری امام دوازدهم است. وی در حیدرآباد دکن متولّد گردید، در همان‌جا زیست و در همان مکان درگذشت و به خاک سپرده شد[۱]. از مریدان شیخ شمس‌الدین دکنی(قطب بیست و هفتم سلسلهٔ نعمت‌اللهی) بود و از طرف او به جانشینی‌اش برگزیده شد[۲]. مطابق ضبط کتاب مشکوة النبوة مدّت حیات وی هفتاد سال و تاریخ درگذشتش ۸ رمضان سال ۱۲۱۵ قمری آمده است[۳] ولی رضاقلی‌خان هدایت در ریاض العارفین مدّت عمر وی را صد و چهل سال می‌نویسد[۴]. وی پیش از فوت، محمدحسین اصفهانی را با لقب حسین‌علیشاه به عنوان جانشین خود و قطب سلسله نعمت‌اللهی انتخاب کرد[۵]. مزار وی در خانقاه جدّش، شیخ محمود دکنی در حیدرآباد دکن واقع است[۶]. نام وی در برخی از تذکره‌های پس از قاجار، نظیر تذکره اولیای دکن تألیف محمد عبدالجبار هندی و بعضی از متون عرفانی آن دوران نظیر بستان السیاحه[۷] اثر حاج زین‌العابدین شیروانی مستعلیشاه، بحر المعارف اثر ملا عبدالصمد همدانی، ریاض العارفین تألیف رضاقلی‌خان هدایت[۸]، طرایق الحقایق[۹] اثر نایب الصّدر شیرازی و شمس التواریخ[۱۰] اثر شیخ اسدالله ایزدگشسب در ضمن ذکر اقطاب سلسله نعمت‌اللهی آمده است. سید معصومعلیشاه دکنی از مریدان خاصّ وی بود که در سال ۱۱۹۰ از طرف او مأمور مسافرت به ایران و ارشاد طالبان گردید[۱۱].

منابع[ویرایش]

  1. سلطانی گنابادی، حاج میرزا محمّدباقر. 1383. رهبران طریقت و عرفان. چاپ پنجم. تهران: انتشارات حقیقت. ص ۱۶۲.
  2. هدایت، رضاقلیخان بن محمّد هادی. ۱۳۸۵. ریاض العارفین. به تصحیح ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ص ۵۳۹.
  3. سلطانی گنابادی. همان. صص ۱۶۲-۱۶۳.
  4. هدایت. همان. ص ۵۳۹.
  5. سلطانی گنابادی. همان. ص ۱۶۳.
  6. همان. صص ۱۶۲-۱۶۳.
  7. شیروانی، حاج زین‌العابدین. بی‌تا. بستان السیاحه. چاپ اوّل. تهران: چاپ سنگی. ص ۲۲۳.
  8. هدایت. همان. ص ۵۳۹.
  9. نایب الصّدر شیرازی، محمّدمعصوم. بی تا. طرایق الحقایق. به تصحیح محمدجعفر محجوب. تهران: کتابخانه سنائی. جلد دوم. صص ۳۱۲-۳۳۴.
  10. ایزدگشسب، اسدالله. ۱۳۳۱. شمس التواریخ. به سعی و اهتمام عبدالباقی ایزدگشسب. اصفهان: نقش جهان.
  11. شیروانی. همان. صص ۲۲۳-۲۲۴.