سیدنی لومت
| سیدنی لومت | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۵ ژوئن ۱۹۲۴ فیلادلفیا، پنسیلوانیا |
| درگذشت | ۸ آوریل ۲۰۱۱ (۸۶ سال) منهتن، نیویورک |
| ملیت | آمریکایی |
| پیشه | کارگردان سینما |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۳۹–۲۰۱۱ |
| همسر(ها) | ریتا گم (۱۹۴۹–۱۹۵۴) |
سیدنی لومِت (به انگلیسی: Sidney Lumet) (۲۵ ژوئن ۱۹۲۴ – ۸ آوریل ۲۰۱۱) کارگردان سرشناس آمریکایی و برندهٔ جایزه اسکار افتخاری یک عمر فعالیت هنری بود. چهارده فیلم وی نامزد دریافت این جایزه شده بود.[۱][۲]
زندگی[ویرایش]
سال‌های نخستین[ویرایش]
سیدنی آرتور لومت در ۲۴ ژوئن ۱۹۲۴ در فیلادلفیا به دنیا آمد و در محله لوئر ایست ساید منهتن بزرگ شد. وی بازیگری تئاتر را در مدرسه حرفه ای کودکان نیویورک و دانشگاه کلمبیا فرا گرفت.
والدین لومت، باروخ و یوجنیا (با نام مستعار ورموس) لومت، از مهاجران یهودی-لهستانی به ایالات متحده بودند و جزو پیش‌کسوتان تئاتر ییدیش به‌شمار می‌رفتند. پدرش که بازیگر، کارگردان، تهیه‌کننده و نویسنده بود در ورشو به دنیا آمده بود. مادر سیدنی لومت رقصنده بود در زمانی که سیدنی کودک بود از دنیا رفته بود. او تنها یک خواهر بزرگتر داشت. سیدنی لومت اولین بازی حرفه‌ای خود را در چهار سالگی در رادیو انجام داد و در پنج سالگی در تئاتر هنر ییدیش روی صحنه رفت. وی هم‌چنین در کودکی در بسیاری از تولیدات برادوی ظاهر شد.
در سال ۱۹۳۵، در ۱۱ سالگی، در یک فیلم کوتاه هنری که توسط ستاره رادیویی آن زمان هرمان یابلوکوف تهیه شده بود به ایفای نقش پرداخت. این فیلم در تئاتری با همین عنوان بر اساس ترانه موفق پاپیروسن به روی صحنه رفت.
جنگ جهانی دوم وقفه‌ای در دوران بازیگری او بود و سیدنی مجبور شد به مدت چهار سال در ارتش ایالات متحده خدمت کند.
پس از بازگشت از خدمت، سیدنی لومت در نیویورک به کار کارگردانی تئاتر پرداخت.[۳]
زندگی هنری[ویرایش]
لومت در دورهٔ کاری‌اش بیش از ۵۰ فیلم ساخته‌است که از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به ۱۲ مرد خشمگین (۱۹۵۷)، بعد از ظهر سگی (۱۹۷۵)، شبکه (۱۹۷۶) و حکم (۱۹۸۲) اشاره کرد که برای لومت ۴ نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را به همراه داشته‌اند.
بر پایهٔ دانشنامهٔ هالیوود، لومت یکی از پرکارترین کارگردانان سینمای دوران مدرن است. میانگین ساخته‌های او از ۱۹۵۷، بیش از یک فیلم در هر سال بود.[۴] او برای توانایی‌اش در جذب بازیگران بزرگ به پروژه‌هایش شناخته شده‌است. نگرش او به مسائل مالی پروژه‌ها، هدایت درست هنرپیشه‌ها، داستان‌پردازی قوی و به‌کارگرفتن دوربین برای پررنگ‌کردن تم اثر، از نقاط قوت او بودند.
لومت کارش را در نیویورک، اما خارج از محفل تئاتر برادوی، آغاز کرد و زود یکی از کارآمدترین کارگردانان تلویزیون شد. او در ۱۹۵۷ نخستین اثر خود با نام ۱۲ مرد خشمگین (که اغلب بهترین اثرش هم شناخته می‌شود) را ساخت. با این فیلم، لومت سردمدار نخستین گروه کارگردانان تلویزیونی که با موفقیت به سینما پیوسته بودند شد. او در ۲۰۰۵ جایزهٔ اسکار افتخاری را به پاس کارهای درخشان و خدمات ارزنده‌اش به فیلم‌نامه‌نویسی، بازیگری و هنر سینما دریافت کرد.
زندگی شخصی و مرگ[ویرایش]
لومت چهار بار ازدواج کرد. سه ازدواج اول به طلاق ختم شد. او از سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۵ همسر ریتا گم بود. او در سال ۱۹۸۰ با مری بیلی گیمبل ازدواج کرد که این ازدواج تا پایان زندگی لومت ادامه داشت. لومت از ازدواج با گیل جونز دارای دو دختر بود.
وی در ۸۶ سالگی بر اثر سرطان غدد لنفاوی در محل سکونت خود منهتن نیویورک درگذشت.[۵]
فیلم‌شناسی[ویرایش]
- ۱۲ مرد خشمگین (۱۹۵۷)
- عشق بازیگری (۱۹۵۸)
- اون جور زن (۱۹۵۹)
- همیشه در فرار (۱۹۶۰)
- چشم‌اندازی از پل (۱۹۶۲)
- سفر دراز روز در شب (۱۹۶۲)
- گروبردار (۱۹۶۴)
- وضعیت رفع خطر (۱۹۶۴)
- تپه (۱۹۶۵)
- گروه (۱۹۶۶)
- رابطه مرگ‌آور (۱۹۶۶)
- بای‌بای برورمن (۱۹۶۸)
- مرغ دریایی (۱۹۶۸)
- قرار ملاقات (۱۹۶۹)
- کینگ: مستند… از مونتگمری تا ممفیس (۱۹۷۰)
- نوارهای اندرسون (۱۹۷۱)
- بازی بچگانه (۱۹۷۲)
- هجوم (۱۹۷۳)
- سرپیکو (۱۹۷۳)
- عشق مولی (۱۹۷۴)
- قتل در قطار سریع‌السیر شرق (۱۹۷۴)
- بعدازظهر سگی (۱۹۷۵)
- شبکه (۱۹۷۶)
- ستوران (۱۹۷۷)
- جادوگر (۱۹۷۸)
- بگو چی می‌خوای (۱۹۸۰)
- شاهزاده شهر (۱۹۸۱)
- تله مرگ (۱۹۸۲)
- حکم (۱۹۸۲)
- دنیل (۱۹۸۳)
- گاربو حرف می‌زند (۱۹۸۴)
- قدرت (۱۹۸۶)
- صبح روز بعد (۱۹۸۶)
- ازنفس‌افتاده (۱۹۸۸)
- کسب‌وکار خانوادگی (۱۹۸۹)
- سین جیم (۱۹۹۰)
- غریبه‌ای در میان ما (۱۹۹۲)
- گناهکار به اندازه گناه (۱۹۹۳)
- گلوریا (۱۹۹۹)
- مرا گناهکار بدان (۲۰۰۶)
- پیش از آنکه شیطان بفهمد مرده‌ای (۲۰۰۷)
کتاب‌شناسی[ویرایش]
- فیلم ساختن (این کتاب را بهمن فرمان‌آرا به فارسی ترجمه و منتشر کرده‌است)[۶]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Sidney Lumet's Honorary Award: 2005 Oscars, retrieved 2022-06-23
- ↑ December 16, Gary Susman Updated; EST, 2004 at 05:00 AM. "Director Sidney Lumet wins honorary Oscar". EW.com (به انگلیسی). Retrieved 2022-06-23.
- ↑ آمریکا، صدای (۲۰۱۱-۰۴-۱۱). «نگاهی به زندگی پربار سیدنی لومت، سازنده فیلم‌های وجدان برانگیز «سرپیکو» و «بعدازظهرنحس»». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۵.
- ↑ «سیدنی لومت و افشای فساد در سیستم پلیس آمریکا - ایرنا». ایرنا. ۲۰۲۰-۰۶-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۵.
- ↑ «سیدنی لومت کارگردان مشهور آمریکایی درگذشت». BBC News فارسی. ۲۰۱۱-۰۴-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۵.
- ↑ «ترجمه بهمن فرمان آرا از کتاب سیدنی لومت». magiran.com. دنیای اقتصاد. ۱۸ مرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۴ مهر ۱۴۰۰.
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sidney Lumet». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۲.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سیدنی لومت موجود است. |
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
- اعضای اکتورز استودیو
- افراد آمریکایی یهودیتبار
- اهالی فیلادلفیا
- اهالی لوور ایست ساید
- بازیگران آمریکایی یهودیتبار
- بازیگران تئاتر ییدیش
- بازیگران مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- بازیگران مرد سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- بازیگران مرد فیلم اهل ایالات متحده آمریکا
- بازیگران مرد یهودی اهل ایالات متحده آمریکا
- بازیگران یهودی
- برندگان جایزه بهترین کارگردانی گلدن گلوب
- برندگان جایزه گلدن گلوب بهترین کارگردانی
- پرسنل ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم
- تهیهکنندگان تلویزیونی اهل ایالات متحده آمریکا
- تهیهکنندگان تلویزیونی اهل پنسیلوانیا
- تهیهکنندگان تلویزیونی اهل نیویورک
- تهیهکنندگان فیلم اهل ایالات متحده آمریکا
- تهیهکنندگان فیلم اهل نیویورک (ایالت)
- دانشآموختگان دانشگاه کلمبیا
- درگذشتگان ۲۰۱۱ (میلادی)
- درگذشتگان به علت سرطان در نیویورک
- درگذشتگان به علت لنفوم
- دریافتکنندگان جایزه اسکار افتخاری
- زادگان ۱۹۲۴ (میلادی)
- سربازان ارتش ایالات متحده
- فیلمنامهنویسان اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلمنامهنویسان اهل پنسیلوانیا
- فیلمنامهنویسان اهل نیویورک (ایالت)
- فیلمنامهنویسان مرد اهل ایالات متحده آمریکا
- کارگردانان اهل نیویورک
- کارگردانان برنده خرس طلایی
- کارگردانان تئاتر اهل ایالات متحده آمریکا
- کارگردانان تلویزیون اهل ایالات متحده آمریکا
- کارگردانان فیلم انگلیسیزبان
- کارگردانان فیلم اهل ایالات متحده آمریکا
- لهستانیتبارهای یهودی اهل ایالات متحده آمریکا
- نظامیان اهل فیلادلفیا
- نظامیان ایالات متحده آمریکا در جنگ جهانی دوم
- نویسندگان اهل نیویورک (ایالت)
- نویسندگان اهل فیلادلفیا
- یهودیان آمریکایی سده ۲۱ (میلادی)