پرش به محتوا

سوجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سوجان
ژانرتاریخی
عاشقانه
خانوادگی
نویسندهفریدون حسن‌پور
کارگردانحسین تبریزی
بازیگرانثریا قاسمی
بهزاد فراهانی
بهادر زمانی
غزاله اکرمی
علی مرادی
زهرا جهرمی
حمیدرضا نعیمی
مهران رجبی
سیما تیرانداز
بهنام تشکر
نگار بابایی
مهدی صبایی
آهنگ پایانحامد آیین
کشور سازندهایران
زبان اصلیفارسی
شمار قسمت‌ها۶۵
تولید
تهیه‌کننده‌هامهدی کریمی
میثم آهنگری
فیلم‌برداریسیروس کفاش
مدت۴۳–۶۲ دقیقه
تولیدکنندهصدا و سیمای گیلان
پخش
شبکهٔ اصلیشبکه یک
انتشار اولیه۱۹ آبان ۱۴۰۳ –
۷ بهمن ۱۴۰۳

سوجان با نام اولیه مادر سوجان یک مجموعه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی حسین تبریزی، نویسندگی فریدون حسن‌پور و تهیه‌کنندگی مهدی کریمی و میثم آهنگری است که از ۱۹ آبان تا ۷ بهمن ۱۴۰۳ از شبکه یک سیما پخش شده است.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸]

قرار بود سوجان در پنج فصل و ۳۰۰ قسمت تولید و روی آنتن شبکه یک برود که در این صورت این مجموعه طولانی‌ترین سریال در ایران محسوب می‌شد. بعدها اعلام شد به دلیل نبود بودجه فعلاً خبری از ادامه آن نیست و تعداد قسمت‌های فصل اول این مجموعه ۶۵ قسمت است.[۹] همچنین این اولین بازی مهران رجبی پس از خبر رسانه‌ها دربارهٔ بایکوت شدن او توسط فیلم‌سازان به دلیل اظهار نظر دربارهٔ اتفاقات سال ۱۴۰۱ است.[۱۰] طبق نتایج آخرین نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما سریال سوجان تا قسمت ۲۹ بیش از ۲۶ درصد مخاطب پیدا کرده است. گفته می‌شود در صورت ادامه این روند، رکورد ۱۰ ساله مخاطبان سریال‌های شبکه یک شکسته خواهد شد. در پایان این مجموعه ۳۸ درصد مخاطب جذب کرد.[۱۱][۱۲][۱۳]

داستان

[ویرایش]

سریال سوجان روایت زندگی دختری به نام سوجان در بطن ماجرایی خانوادگی و عاشقانه است که نگاه جامعه‌شناسی به تحولات سیاسی اجتماعی ایران در قرن معاصر دارد. قصه‌ای که در دل جنگل‌های سرسبز شمال ایران روایت می‌شود. این سریال با قصه‌هایش مخاطبان را به دل سه نسل از یک خانواده می‌برد؛ مادربزرگ، مادر و نوه که همان سوجان نام دارد.[۱۴][۱۵]

بازیگران

[ویرایش]

نام و نقش تمام بازیگران سریال سوجان:[۱۶]

بازیگر نقش توضیحات
ثریا قاسمی[۱۷] مادرجان

(پیری بانو)

مادربزرگ سوجان و رعنا، مادر حوا، مادرزن اسفندیار
بهزاد فراهانی حشمت‌خان جفرودی پدر طلا، پدر خوانده ثریا، پدرزن سرهنگ و پدرزن سابق قربان
حمیدرضا نعیمی[۱۸] اسفندیار گیلانی پدر سوجان و رعنا، شوهر حوا، برادر اسکندر، عموی قربان و قمر، استاد سهراب
سید مهرداد ضیایی خسروخان خان گل‌تپه، شوهر شهین، برادر نصیر، پدر ستاره، پدرخوانده پرویز
غزاله اکرمی[۱۹] سوجان گیلانی دختر اسفندیار و حوا، خواهر رعنا، نوه مادرجان، برادرزاده اسکندر، دختر عموی قمر، دخترعمو و نامزد سابق قربان، همسر سهراب
بهادر زمانی[۲۰] سهراب گل‌تپه‌ای پسر هاجر، برادر جاوید و نجمه، شاگرد اسفندیار، همسر سوجان
علی مرادی[۲۱] قربان گیلانی پسر اسکندر و زیبا، برادر قمر، پسرعمو و نامزد سابق سوجان، برادرزادهٔ اسفندیار، شوهر سابق طلا
زهرا جهرمی[۲۲] طلا جفرودی خواهر ناتنی ثریا، دختر حشمت‌خان، زن سابق قربان
سیما تیرانداز ثریا جفرودی دختر خوانده حشمت‌خان، زن سرهنگ، خواهر ناتنی طلا
بهنام تشکر سرهنگ فرزاد منفرد شوهر ثریا، داماد حشمت‌خان، فرمانده قربان در سربازی
مهران رجبی اسکندر گیلانی پدر قربان و قمر، شوهر زیبا، برادر اسکندر، عموی سوجان و رعنا، پدرشوهر سابق طلا و سوجان
مهدی صبایی غلام گنجی‌نژاد کدخدای گل‌تپه، شوهر نجمه، برادر ناصر، داماد هاجر
رامین راستاد ایاز نوچهٔ خسروخان، قاچاقچی هروئین
احسان امانی هوشنگ چای‌فروش تاجر برنج، قمارباز
حدیث نیکرو حوا مادر سوجان و رعنا، همسر اسفندیار، دختر مادرجان
فاطمه حاجوی ستاره دختر خسروخان و شهین، عاشق سهراب، خواهرناتنی پرویز، دوست سوجان و انیس
بهمن دان خان خان دوران جوانی بانو و امیرحسین
نگار بابایی بانو (جوانی) زن امیرحسین
رضا توکلی سرگرد قیامت رئیس شهربانی
مهدی علیپور امیرحسین شوهر بانو
افشین غیاثی[۲۳] جاوید گل‌تپه‌ای پسر هاجر، برادر سهراب و نجمه، شوهر فرانک
مهران ضیغمی پرویز پسر قدیر و شهین، پسرخوانده خسروخان، برادرناتنی ستاره، شوهر بهاره
محمدرضا اکبری فدایی وکیل حشمت‌خان
پریسا دوستی انیس دوست سوجان، دختر مصطفی و مرضیه
ساغر عزیزی شهین دختر سالارخان، زن خسروخان، زن سابق قدیر، مادر پرویز و ستاره، مادرشوهر بهاره
نسرین نکیسا مرضیه زن مصطفی، مادر انیس
مرسده جهانی نجمه گل‌تپه‌ای دختر هاجر، خواهر جاوید و سهراب، زن غلام
فرج‌الله گل‌سفیدی نصیر برادر خسروخان، پدر مینا، پدربزرگ فرانک
نازنین رضوانی بهاره زن پرویز، عروس خسروخان و شهین
امین چنارانی ناصر گنجی‌نژاد برادر غلام
منیره حسین‌زاده هاجر مادر سهراب، جاوید و نجمه، مادرزن غلام
مرجان متقی[۲۴] فرانک رضایی دختر مینا، نوهٔ نصیر، زن جاوید
مهدی مخبری جمشید سیاسی
مرتضی عالم حاج احسان

(سید مرتضی)

حاج‌آقا و عاقد روستا
بیتا عالمی سوسن خدمتکار خانهٔ سرهنگ و ثریا
رها راد رودابه دختر مهرعلی، آشپز عمارت حشمت‌خان
سارا اللهیاری طناز دوست صمیمی طلا
فرخنده طالبی مینا دختر نصیر و مادر فرانک، برادرزادهٔ خسروخان، زن دوم پرویز
شیرین محسنی زیبا زن اسکندر، مادر قربان و قمر، مادرشوهر سابق طلا و سوجان
معصومه محمدپور[۲۵] قمر گیلانی دختر اسکندر و زیبا، خواهر قربان، دخترعموی سوجان و رعنا، برادرزادهٔ اسفندیار
فریده دریامج بی‌بی تی‌تی طرفدار بانو و امیرحسین
رضا عباسی قباد نوچهٔ خسروخان، قاتل مصطفی
محمدعلی فرمند مصطفی شوهر مرضیه و پدر انیس
فریبرز زیده‌سرایی علی‌جان ریش سفید گل‌تپه
آرش برمکیها مراد طرفدار بانو و امیر
مهرداد فتحی یوسف طرفدار بانو و امیر
اتابک نادری مباشر نائب و مشاور خان
رامین الماسی استوار حامد ارشدی فرمانده پاسگاه ژاندارمری سیا کلا
علی رفیعی مدنی کارمند بخشداری، خبرچین طلا
دلسا معجزی رعنا گیلانی دختر اسفندیار و حوا، خواهر سوجان، برادرزادهٔ اسکندر، دخترعموی قربان و قمر

تولید

[ویرایش]

مراحل تحقیق و نگارش این سریال را فریدون حسن‌پور در سال ۱۳۹۵ آغاز کرد او طرح اولیه فیلمنامه را نوشت و و فیلمنامه نهایی توسط حسین تبریزی، سید علی حسینی و هدیه رضایی به نگارش درآمده است، موسیقی متن سریال را مسعود سخاوت‌دوست انجام داده است. سوجان محصول صداوسیمای مرکز گیلان و به سفارش معاونت امور استان‌ها ساخته شده است، فیلمبرداری مجموعه سوجان در تیر ۱۴۰۲ آغاز شد و در روستاهای مختلف و مناطقی از سیاهکل و لاهیجان ساخته شده است.[۲۶] فیلمبرداری حدود ۱۲ تا ۱۳ ماه طول کشید اما به‌دلیل مسائلی از جمله بازیگران، مسئله اقتصادی و شرایط اجتماعی وقفه در کار افتاد. پروسه تولید فصل اول سه سال زمان برد.[۲۷]

سوجان در پنج فصل ۳۰۰ قسمتی در نظر گرفته شده بود اما تا زمان پخش یک فصل ساخته شد. بودجه فصل نخست آن ۲۰ میلیارد تومان اعلام شد.[۲۸] تصویربرداری و تولید فصل‌های بعدی به تأمین بودجه بستگی دارد.[۲۷]

ابتدا قرار بود داستان سریال از دوره مشروطه و میرزا کوچک‌خان تا دوران کنونی را روایت کند اما بعداً گفته شد که فصل اول آن که مربوط به قصه مادربزرگ است از سال ۱۳۱۰ شروع و داستان اصلی مجموعه نیز از سال ۱۳۵۰ تا انقلاب ۱۳۵۷ ادامه می‌یابد، نام اولیه آن نیز مادر سوجان بود که در سال ۱۴۰۲ تغییر یافت. بیشترین بخش‌های سریال در استان گیلان تصویربرداری شده و حدود ۱۰۰ نفر از بازیگران بومی و ملی در این مجموعه نقش آفرینی می‌کنند.[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵]

نقد و بررسی

[ویرایش]
  • خبرگزاری ایرنا: فارغ از نمایش رئالیستی آداب و رسوم مردم گیلان، شرافت اخلاقی و اتحاد و همبستگی آنها را هم به نمایش می‌گذارد و مثلاً در یکی از سکانس‌ها وقتی مردم متوجه نیت خبرچینی بزاز می‌شوند، از او خرید نمی‌کنند و تحریمش می‌کنند و نمونه‌هایی دیگر از این موقعیت‌ها که به بازنمایی جزیی‌نگرانه و واقع‌گرایانه فرهنگ مردم گیلان می‌پردازد. ضمن این‌که به همین دلیل از بازیگران بومی هم استفاده شده که خود مصداقی از عدالت‌خواهی نه فقط در درون قصه که در تولید اثر هم است و استعدادهای نهفته در استان‌ها را نیز کشف و معرفی می‌کند. در پس همه این مولفه‌های فرمی و مضمونی، آنچه بیش از هر چیز در سریال «سوجان» مهم است، موقعیت و شخصیت خود سوجان به عنوان زنی قوی است که هم در تحکیم بنیاد خانواده می‌کوشد و هم در برابر تحکم استبداد می‌ایستد تا شمایلی از یک زن قهرمان و شکوه زنانگی را به نمایش بگذارد.[۳۶]
  • رسول منفرد: فضای رسانه‌ای امروز به شکل زدگی دچار است و بهتر بود وقتی سریالی در تلویزیون با موضوع گیلان پخش می‌شود تولید محتواهای رسانه‌ای متعددی برای تحلیل سریال در گیلان صورت می‌گرفت. سریال سوجان پر مخاطب بوده و طبق خبرها ممکن است رکورد مخاطبان ۱۰ سال اخیر شبکه اول سیما را بشکند. در برخی از فیلم‌ها منشأ غم، شخصی و نازل بوده است، اما در سریال سوجان غم‌ها جنبه شریف و محترمی دارد و نسبت ظالم و مظلوم را مشخص می‌کند و در موقعیت فعال بوده و در حالت انفعال و تسلیم مظلوم رقم نمی‌خورد. سریال شخصیتی ضعیفی نیست، در سریال سوجان به جای روایت ظلم به روایت مبارزه نزدیک می‌شویم.[۳۷]
  • برترین‌ها: سریال «سوجان» در خطه زیبا و سرسبز استان گیلان جلوی دوربین رفته و نماهای چشم‌نوازی را در قاب تلویزیون به نمایش می‌گذارد. نماهای زیبا و لوکیشن‌های متنوع جزو امتیازهای ساخته تبریزی است که البته ناگفته نماند اگر نمایش این نماها به‌اندازه و در خدمت قصه نباشد، در چشم تماشاگر عادی می‌شود. ثریا قاسمی، حمیدرضا نعیمی، بهنام تشکر، بهزاد فراهانی و سیما تیرانداز بازیگران شناخته‌شده و باسابقه «سوجان» هستند و چهره‌های جوان یا کمتر آشنا مانند غزاله اکرمی بازیگر نقش «ماهی» در سریال «رحیل»، علی مرادی مجری تلویزیون، بهادر زمانی بازیگر فیلم «رستاخیز» و نگار بابایی بازیگر تئاتر نیز در این مجموعه ایفای نقش کرده‌اند. غزاله اکرمی در نقش «سوجان» به عنوان شخصیت اصلی قصه که دختر زرنگ و مستقلی است، بازی خوبی دارد. ثریا قاسمی بازیگر پیش‌کسوت و خوش‌سابقه سریال نیز بازی گرم و تأثیرگذاری را به نمایش گذاشته است. به‌طور کلی فعلاً عملکرد بازیگران جوان سریال قابل قبول بوده و نقطه ضعف چشمگیری در کار بازیگران به چشم نمی‌آید.[۳۸]
  • برخی منتقدان این مجموعه را کپی ضعیف از پس از باران دانسته‌اند و به شباهت‌های این دو مجموعه و همچنین روند کند داستانی و روایت نامنسجم سوجان اشاره کرده‌اند.[۳۹]
  • جبار آذین: در مقایسه با سریال‌های موفق گذشته همچون «پس از باران»، باید گفت که در شرایط کنونی که تعداد زیادی سریال تولید و پخش می‌شود، اقبال عمومی از «سوجان» واقعاً شایسته توجه است. این سریال با وجود رقبا و تنوع تولیدات، توانسته موفقیت‌های چشمگیری را کسب کند. «سوجان» با داستانی عاشقانه و اجتماعی در دل تاریخ معاصر ایران، توانسته با هنرمندی و توجه به مولفه‌های درستی همچون کارگردانی مطلوب و بازی‌های مقبول، یک سریال به یادماندنی و جذاب را به مخاطبان خود ارائه دهد که می‌تواند در تاریخ تلویزیون ایران به یادگار بماند.[۴۰]
  • روزنامه هفت صبح: فعلاً همه چیز باسمه‌ای به نظر می‌رسد و «سوجان» فاقد هویتمندی است. مورد مهم‌تر به فیلمنامه برمی‌گردد که به اتفاقات زیادی نوک می‌زند، اما چون گره‌افکنی، گره‌گشایی و نقاط عطف قوی ندارد، منجر به خسته شدن بیننده می‌شود. واقعیت این است که دوران چنین روایت‌هایی سرآمده و سازندگان باید برای تعریف ماجراهای آشنا، زاویه نگاه متفاوتی انتخاب می‌کردند.[۴۱]
  • فیلم نیوز: حال‌وهوای قسمت اول «سوجان» مخاطبان را به یاد سریال‌هایی مثل «پس از باران»، «از یاد رفته»، «گذر از رنج‌ها»، «وارش» و… می‌اندازد؛ سریال‌های تاریخی که با محوریت زندگی یک دختر یا زن روستایی در خطه سرسبز گیلان ساخته شده و در زمان خودشان مخاطبان بسیاری داشتند. حسین تبریزی سعی کرده است فضا را متناسب با سال‌های ابتدایی ۱۳۰۰ بازسازی کند. شمایل خانه‌های روستایی، لباس‌ها، سبک زندگی، جنس روابط، محدودیت‌ها و … در همین راستا انتخاب شده‌اند. در قسمت اول با دو برهه زمانی مواجهیم که زندگی دو نسل را به نمایش می‌گذارد و سعی شده تفاوت میان این دو نسل هم به‌خوبی نمایش داده شود. تا اینجای کار بدون شک، برگ برنده سریال، بازی ثریا قاسمی است. حضور او در این سریال و قصه‌ای که با آب‌وتاب برای نوه‌اش تعریف می‌کند باعث شده با اتفاقات جذابی روبه‌رو باشیم. قاسمی در نقش مادربزرگی ظاهر شده که برخلاف زن‌های آن دوران زیر بار زور نمی‌رود و اتفاقاً با نوه‌اش همراه می‌شود تا زندگی بهتری را بسازد. او توانسته، جسارت و قدرت یک زن روستایی را به تصویر بکشد.[۴۲]
  • عصر ایران: «طلا» دختر «حشمت خان» با بازی زهرا جهرمی در سریال است؛ کسی که رفت و آمد زیادی در دربار دارد، اما مجموعه این ویژگی‌ها و توانمندی‌های فردی را باید در بروز و نمایش عواطف و احساسات «طلا» لحاظ کرد. به این معنا که جهرمی از تمام این مولفه‌ها و المان‌هایی که به آن اشاره کردیم بهره می‌برد تا در نهایت شخصیت «طلا» را به شخصیتی پر تلاطم و پویا بدل کند و باورمند سازد. برای این باورمندی او سعی کرده تا با تکیه بر بازی حسی و کلامی، نقش را در یک کنش‌مندی دراماتیک بارور کرده و قوام ببخشد. آنچه به باورمندی نقش کمک کرده به اندازه بودن اکت‌ها و تعادل در میزان بروز عواطف و واکنش‌های احساسی است، به ویژه در یک قصه ملودرام که ممکن است به سانتی مانتال شدن موقعیت معلولیت راه دهد و دافعه‌برانگیز شود.[۴۳]
  • خبرگزاری حوزه یکی از ایرادات جدی که به این گونه سریال‌ها وارد می‌شود ریتم کُند و تا حدی کسل کننده است که البته بسیاری از محصولات تلویزیونی و حتی شبکه نمایش خانگی دچار این مشکل هستند و باید برای برون رفت از این مسئله چاره اندیشی کرد. از آن سوی قضیه باید تأکید کرد که از جمله نقاط قوت سریال تنوع لوکیشن و عملکرد قابل قبول بازیگران است، ضمن آن که به هر حال نشان دادن نماهای چشم نواز از خطه زیبا و سرسبز گیلان به لحاظ بصری به جذابیت مضاعف اثر کمک کرده است. همچنین نباید از بازی‌های قابل قبول بازیگران این سریال غافل شد، چه آن که نسل جوان بازیگری در کنار پیشکسوتان توانسته‌اند در باورپذیری نقش‌ها در ذهن مخاطب عملکرد مناسبی داشته باشند. به خصوص باید به ایفای نقش خوب غزاله اکرمی در نقش «سوجان» به عنوان شخصیت اصلی قصه اشاره کرده که توانسته به وجوه دراماتیک سریال در کنار دیگر جنبه‌های عاطفی و حسی به درستی بپردازد.[۴۴]

منابع

[ویرایش]
  1. «سوجان به شبکه یک رسید/قصه‌ای خانوادگی و عاشقانه در گیلان». خبرگزاری مهر. ۱۴۰۳-۰۸-۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  2. «پخش سریال سوجان در شبکه یک». دنیای اقتصاد. ۱۴۰۳-۰۸-۱۶.
  3. «سوجان به شبکه یک رسید». خبرگزاری ایرنا. ۱۴۰۳-۰۸-۱۳.
  4. «سریال جدید تلویزیون مشخص شد/سوجان با بازی ثریا قاسمی». خبرگزاری صبا. ۱۴۰۳-۰۸-۱۳. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴.
  5. «آخرین خبرها از سریال سوجان/سریالی که مخاطبانش را به دل سه نسل می‌برد». خبرگزاری تسنیم. ۱۴۰۳-۰۷-۲۱.
  6. «سوجان روایت مادرانه‌ای از شبکه یک». باشگاه خبرنگاران. ۱۴۰۳-۰۸-۱۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴.
  7. «آغاز ساخت دو سریال در صداوسیمای گیلان با دستور رئیس رسانه ملی/منتظر مادر سوجان و ابر می‌بارد باشید». خبرگزاری برنا. ۱۴۰۰-۰۴-۳۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  8. «آغاز سریال عاشقانه سوجان از امشب». ایسنا. ۱۴۰۳-۰۸-۱۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  9. سبزعلی، فرزانه (۲ دی ۱۴۰۳). «نشست سریال «سوجان» در ایسنا به مناسبت روز زن برگزار شد». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴.
  10. «مهران رجبی:هیچ پیشنهادی در ماه‌های اخیر نداشتم/کمتر روی فردی که با حملات در فضای مجازی مواجه شده سرمایه‌گذاری می‌کنند». فرارو. ۱۴۰۲-۰۴-۲۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۴.
  11. «سوجان در آستانه شکستن رکورد ۱۰ ساله». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۶ آذر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۷ آذر ۱۳۹۷.
  12. «نشست سوجان در ایسنا/قهر با تلویزیون معنا ندارد/به ضعف‌ها واقفیم». ایسنا. ۱۵ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  13. «ملودرامی عاشقانه از دل تاریخ ایران». روزنامه ایران. ۲۷ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۴۰۳.
  14. «سوجان سریالی که جایگاه واقعی بانوان گیلانی را روایت می‌کند». ایسنا. ۱۴۰۳-۰۸-۱۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  15. «روزگار دور گیلان به روایت سوجان». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۴ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  16. مرزوقی، پیوند (۲ دی ۱۴۰۳). «هدیه بازیگران سوجان به خانم‌های مخاطب ایسنا+ ویدئو». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  17. «قسمت اول سریال عاشقانه تاریخی/برگ برنده ثریا قاسمی». فرارو. ۲۱ آبان ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۴۰۳.
  18. «رنج آورترین فیلم زندگی من سوجان بود». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۸ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۴۰۳.
  19. «عکس: ظاهر متفاوت غزاله اکرمی بازیگر نقش سوجان». تابناک. ۲۸ آبان ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۴۰۳.
  20. «بهادرزمانی: کارگردان‌ها نقش منفی به من پیشنهاد نمی‌کنند/ جای قصه عاشقانه‌ای مثل «سوجان» در تلویزیون خالی بود». خبرگزاری صبا. ۲۶ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۴۰۳.
  21. محسنی، علی (۲ دی ۱۴۰۳). «قربان نقش محوری و چالش‌برانگیز در سوجان بود». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  22. «جزئیاتی از ایفای نقش یک معلول در سوجان/آنچه بازی کردم مادرم دچارش بود». خبرگزاری مهر. ۱۶ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  23. موذن، عطیه (۳ دی ۱۴۰۳). «بازیگر سوجان: می‌گویند مراقب باش تلویزیونی لقب نگیری». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  24. «سوجان مسیری تازه در کارنامه بازیگری‌ام است/خود را به چالش کشیدم». خبرگزاری مهر. ۲۴ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  25. خانزاده، امیر (۲۶ دی ۱۴۰۳). «بازیگر «سوجان»: از قمر و خانواده‌اش درس زندگی گرفتم/ دنیا را از نگاه یک دختر روستایی دیدم». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۲۷ دی ۱۴۰۳.
  26. «سوجان چگونه سوجان شد». خبرگزاری تسنیم. ۲۵ آبان ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۸ دی ۱۴۰۳.
  27. ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «سریال «سوجان» قرار بود در ۳۰۰ قسمت ساخته شود اما فقط برای ۶۰ قسمت بودجه دارد». همشهری آنلاین. ۲۵ آذر ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۴.
  28. «ساخت فصل اول سریال «مادر سوجان» با بودجه ۲۰ میلیاردی توسط فریدون حسن‌پور». شبکه تماشا. ۳ مرداد ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴.
  29. «مادر سوجان اولین سریال ۳۰۰ قسمتی قهرمان محور تلویزیون». مشرق نیوز. ۱۳۹۵-۱۲-۲۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴.
  30. «مادر سوجان به زودی در تلویزیون». جام جم. ۱۴۰۳-۰۷-۱۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  31. «پخش سریال سوجان یک عاشقانه ۳۰۰ قسمتی». فرارو. ۱۴۰۳-۰۸-۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  32. «یک زن شمالی در یک سریال ۳۰۰ قسمتی». همشهری. ۱۴۰۳-۰۷-۲۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  33. «ساخت دو سریال سوجان و ابر می‌بارد کلید خورد». خبرگزاری مهر. ۱۴۰۰-۰۴-۳۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  34. «بازدید از مراحل تولید سریال مادر سوجان در سیاهکل». باشگاه خبرنگاران. ۱۴۰۲-۰۵-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۲۴.
  35. «سریال مادر سوجان به آنتن تلویزیون نزدیک می‌شود». خبرگزاری تسنیم. ۱۴۰۳-۰۳-۱۱.
  36. صائمی، رضا (۴ آذر ۱۴۰۳). «سوجان قصه زنی که می‌خواهد قوی باشد». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.
  37. «تلاش نویسندگان سوجان برای نزدیک شدن به بوم گیلان ستودنی بود». خبرگزاری مهر. ۱۳ دی ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۸ دی ۱۴۰۳.
  38. «دربارهٔ سریالی که این شب‌ها ادای پس از باران را درمی‌آورد». خبر فوری. ۲۷ آبان ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۸ دی ۱۴۰۳.
  39. شاه‌کرمی، مصطفی (۷ آذر ۱۴۰۳). ««سوجان» چنگی به دل نمی‌زند». جوان. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴.
  40. «سریال سوجان عاشقانه‌ای جذاب و ماندگار در تلویزیون». باشگاه خبرنگاران جوان. ۳۰ آذر ۱۴۰۳.
  41. «سوجان، پس از باران/سریال جدید شبکه یک فعلاً چنگی به دل نمی‌زند». هفت صبح. ۱۴۰۳-۰۸-۲۸. دریافت‌شده در ۱۴۰۳-۰۹-۰۶.
  42. «نگاهی اجمالی به قسمت اول سریال عاشقانه‌تاریخی «سوجان» / خوش‌حس و دل‌نشین در گام اول». فیلم نیوز. ۱۴۰۳-۰۸-۲۰. دریافت‌شده در ۱۴۰۳-۰۹-۰۶.
  43. صائمی، رضا (۱۲ دی ۱۴۰۳). «نگاهی به بازی زهرا جهرمی در سریال سوجان/طلایی که مس نشد». عصر ایران. دریافت‌شده در ۱۸ دی ۱۴۰۳.
  44. موسوی، سید محمدمهدی (۲۳ دی ۱۴۰۳). «سوجان بر مدار رضایت نسبی مخاطبان». خبرگزاری حوزه. دریافت‌شده در ۲۴ دی ۱۴۰۳.

پیوند به بیرون

[ویرایش]