سلی

سُلی
سلیمان واثقی پیش از انقلاب ۱۳۵۷
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولد	سلیمان واثقی
نام(های) دیگر	سلی
زاده	٥ بهمن ۱۳۲۴ (۷۸ سال)
ژانر	موسیقی پاپ ایرانی، قوالی
سال‌های فعالیت	۱۳۵۰ تاکنون
همسر(ها)	گیتی امامی

سلیمان واثقی با نام هنرمندی سُلی (زادهٔ ۱۳۲۴) خواننده و آهنگساز و ترانه‌سرا سبک پاپ در دوران پیش از انقلاب ۵۷ در ایران است. وی در سال ۱۳۴۹ صفحه ای چهل و پنج دور به نام حمدی فیل با ملودی منصور ایران نژاد منتشر کرد که با موفقیت بسیاری همراه شد و از آن به بعد توسط شوی میخک نقره ای با مجری گری فریدون فرخزاد نه تنها سلی بلکه بسیاری از خوانندگان مطرح مانند مرتضی، ابی، نلی، شهره و… به مردم معرفی شدند. آثار دیگر سلی به ترتیب خورشید هفت آسمون، آفتاب چیه گل کدومه، بهت نگفتم، اشارتهای دل، نگار، شرقی، صدف، دیوار شکسته، حال که دیوانه شدم، گل سیب، بانوی شهر آواز و بسیاری دیگر می‌باشد. وی در مدت فعالیت هنری علاوه بر ساختن آهنگهای خود برای همکاران خود نیز آهنگ می‌ساخت از جمله آنها عبارتند از: ما بهم نمی‌رسیم (گوگوش) گرگ و بره (شهرام شب‌پره) شب زخمی (ابی) اینو از تو یادگرفتم (لیلا فروهر) سلی و…. در سال پنجاه و شش در سازمان ملی شیر و خورشید بعنوان رئیس قسمت سمعی و بصری سازمان انتخاب شد اما با وقوع انقلاب ۵۷ از این سمت بکنار گذاشته شد. وی پس از دورانی وقفه در سال ۶۵ شمسی به فلورانس مهاجرت کرد و پس از مدتی اقامت برای همیشه مقصدش را به تورنتو کانادا ترک گفت. فعالیت هنری وی، چندین آلبوم و کنسرت در سبک متفاوتی (بیشتر سبک قوالی) ارائه داده‌است.

پیشینه

سلی در خانواده‌ای مذهبی-عرفانی بزرگ شد. در دانشگاه تهران رشته علوم اجتماعی خواند و در سال ۱۳۴۹ در این رشته دانش‌آموخته شد.

سلیمان واثقی خواندن را با قرآن‌خوانی آغاز کرد و پس از شرکت در برنامه‌های موسیقی و تئاتر دانشگاه در دورهٔ دانشجویی به صحنهٔ موسیقی وارد شد.

هنگامی که سلی در اردوهای دانشجویی می‌خواند، مسئولان وقت رادیو دریا مانند شاهرخ نادری صدایش را شنیدند و کشف کردند. نخستین کارهای رسمی وی روی صفحه ۴۵ دور و دو ترانه «حمدی فیل» و «در اومدی ز خونه» بودند، که در سال ۱۳۵۰ (۱۹۷۱) بر دو روی صفحه ضبط شدند.

سلی در اپرای فتح بابل به رهبری ارکستر اسفندیار منفردزاده در نقش کاهن بزرگ اجرا داشت. خواندن ترانه‌ای به نام «حمدی فیل» در دوران دانشجویی در کاخ جوانان باعث شهرت او شد.

آهنگ «در اومدی ز خونه» کار دوم او بود که آنها را در برنامه فریدون فرخزاد (میخک نقره‌ای) اجرا کرد. پس از آن سلی در گروه کر اپرای تالار رودکی استخدام شد و تحصیلات علمی موسیقی را آن‌جا آغاز کرد و ادامه داد. سلفژ (نت‌خوانی) را نیز آموخت و ۸ سال تعلیم آواز کلاسیک دید.

خارج از ایران

سلی در سال ۱۳۵۵ (۱۹۷۶) با گیتی امامی ازدواج کرد و در سال ۱۹۸۶ (۱۳۶۵ خورشیدی) به ایتالیا رفت. در فلورانس با کامران خاشع آلبوم «آب» را بر پایهٔ سروده‌های حافظ و مولانا و سهراب سپهری کار کرد و در سال ۱۳۶۵ (۱۹۸۶) به همراه خانواده به کانادا مهاجرت کرده و در سال ۱۹۸۷ با خانواده به تورنتو آمد. در تورنتو به همراهی دیگران نشریه سایبان را منتشر کرد که حدود چهار سال دوام داشت.

سلی در سال ۱۳۸۱ (۲۰۰۲) به «گروه لیان» پیوست و فعالیتش را در زمینهٔ موسیقی کلاسیک ایرانی ادامه داد.

آلبوم‌های «آب»، «واقعه» ،» چرخ»، «رنگین کمان»، «خاک حیران» از آثار او در این دوره است.

سلی روز پنجشنبه ۹ آبان (۳۰ اکتبر) به عنوان هنرمندی از جوامع قومی کانادا مورد تشویق دیوید اونلی فرماندار ایالت انتاریو کانادا قرار گرفت، و لوح تقدیر و نشان دریافت کرد.

از آن‌جا که فعالیت موسیقایی سلی در دهه ۱۳۸۰ به ساخت موزیک‌های خاص و کار روی اشعار کلاسیک عرفانی خلاصه شده وی در سال ۱۳۸۵ به ایران سفر کرده و امیدوار است بتواند با مجوز وزارت ارشاد ایران، موسیقی تازه خود را در داخل ایران منتشر کند.

در سال ۱۳۹۰ سلی به همراه دریا دادور و ارکستر سمفونیک بلژیک در برنامه‌ای با تنظیم پرواز همای در لندن به روی صحنه رفت.

آلبوم‌ها

مقالهٔ اصلی: ترانه‌شناسی سلیمان واثقی

• حال که دیوانه شدم

نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم
حال که دیوانه شدم	افغان	جلیل زلاند	سلی - اریک
ستاره	سعید دبیری	سیاوش قمیشی	سیاوش قمیشی
بانوی شهر آواز	اردلان سرفراز	سلی	اریک
نسیم یار	حافظ	سلیمان واثقی	اریک
کهنه دیوار شکسته	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی	اریک
بهت نگفتم	محمد مالمیر	پرویز اتابکی
غم کهنه	منصور تهرانی	سلیمان واثقی	منوچهر چشم آذر
شادی	محمود اختیار	لقمان ادهمی
زندگی دوباره		محمد شمس
مستم
من یک تشنه	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی	اریک
گل سیب	افغانی	سلی
صدف	مسعود هوشمند	پرویز اتابکی
کاشکی	سلیمان واثقی	پرویز اتابکی	واروژان
آفتاب چیه	محمد مالمیر	پرویز اتابکی	واروژان
اونی که	اردلان سرافراز	پرویز اتابکی	واروژان
نگار	افغانی	افغانی
غم یار	حافظ	سلی

• ای سرابان
• آب

نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم
مست و دیوانه	مولوی	سلی	کامران خاشعی
سزاوار	رودکی و مولوی	سلی	کامران خاشعی
به سراغ من اگر	سهراب سپهری	سلی	کامران خاشعی
جهل سال پیش رفت	حافظ	سلی	کامران خاشعی
بشنو از نی	مولوی	سلی	کامران خاشعی
آب	سهراب سپهری	سلی	کامران خاشعی
محرم	سهراب سپهری	سلی	کامران خاشعی
موزیک

آهنگسازی برای دیگران

خواننده	نام ترانه	ترانه‌سرا	آهنگساز	تنظیم
ابی	شب زخمی	منصور تهرانی	سلیمان واثقی	اریک ارکانت
ابی	بانوی ما	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی
ابی	بینشون	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی
لیلا فروهر	اینو از تو یاد گرفتم	مسعود فردمنش	سلیمان واثقی	اریک ارکانت
گوگوش	ما به هم نمی‌رسیم	مسعود فردمنش	سلیمان واثقی	اریک ارکانت
نلی با (ابی)	خدا می‌داند	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی	اریک ارکانت
شاهرخ	همه عشق	کوروش انگالی	سلیمان واثقی	کاظم عالمی
شهرام شب‌پره	گرگ و بره	سلیمان واثقی	سلیمان واثقی	اریک آرکانت
ستار	پیله	کوروش انگالی	سلیمان واثقی	منوچهر چشم‌آذر
مارتیک	دردانه	زویا زاکاریان	سلیمان واثقی	آرتور گریگوریان

منابع

بر پایهٔ داده‌هایی از:

• عصر نو: بزرگداشت سلی باشکوه برگزار شد. جمعه ۸ آذر ۱۳۸۷–۲۸ نوامبر ۲۰۰۸. بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
• تاج‌دولتی، محمد، «از موسیقی مذهبی به موسیقی مدرن رسیده‌ام»، گفت‌وگو با سلیمان واثقی، «سلی»، خواننده پاپ سابق و موزیسین امروز. تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۳۸۷، در: رادیو زمانه، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.

• گروه لیان درباره سلی (انگلیسی)
• Didar Ba Soli - دیدار با سلی

پیوند به بیرون

• شنیدن آهنگ «بگو خجالت نداره» از سلی