سفیر (فیلم ۱۳۶۱)

سفیر
کارگردان	فریبرز صالح
نویسنده	فریبرز صالح کیهان رهگذار
بازیگران	فرامرز قریبیان عزت‌الله مقبلی جلال پیشواییان کاظم افرندنیا محمدتقی کهنمویی
موسیقی	کامبیز روشن‌روان
تدوین‌گر	ایرج گل‌افشان
تاریخ‌های انتشار	۱۳۶۱
مدت زمان	۱۴۷ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی

سفیر فیلمی به کارگردانی فریبرز صالح و نویسندگی فریبرز صالح و کیهان رهگذار است. این اثر سینمایی در سال ۱۳۶۱ ساخته‌شد و در اولین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد.

سفیر نخستین فیلم ایرانی است که با هزینه پانزده میلیون تومانی در سال ۱۳۶۱ می‌توان به آن لقب سوپر پروداکشن داد. بنیاد مستضعفان که تهیه‌کننده فیلم می‌باشد هزینه فیلم را ۹ میلیون تومان اعلام کرده‌است.

حسن جلایر تهیه‌کننده فیلم در برنامه قاب عاشقی شبکه تلویزیونی نسیم از حمایت یوسف کلاهدوز از تولید فیلم گفت و اینکه سید علی خامنه‌ای که در زمان اکران فیلم، رئیس جمهور بود خیلی از فیلم خوشش آمد و در جریان نمایش فیلم در ریاست جمهوری خطاب به محسن رفیق‌دوست که مدعی تولید فیلم بود، گفت اگر شما فیلم را ساختی پس فیلم دوم را هم بساز.

داستان

قیس بن مسهر با نامه‌ای از سوی حسین بن علی برای سلیمان بن صرد خزاعی راهی کوفه میشود که در راه توسط ماموران ابن زیاد والی کوفه دستگیر و به زندان می افتد. در زندان به وی گفته میشود که در صورت سخنرانی علیه حسین بن علی از زندان آزاد خواهد شد، وی با پذیرفتن این شرط به روی منبر رفته اما علیه یزید سخنرانی می کند. پس از این سخنرانی قیس به دستور ابن زیاد کشته می شود. نکته اینکه در این فیلم، هیچ هنرپیشه زن بکار گرفته نشده است.

نقد و بررسی

قسمت هایی از نقد ماهنامه فیلم درباره فیلم سفیر که در شماره سوم آن آمده اینگونه است، "سفیر به عنوان نخستین تجربه یک فیلمساز ایرانی در زمینه کارگردانی یک فیلم به اصطلاح عظیم، آن گونه که از پیش تصور می شد، ناموفق نیست. لباس سیاهی لشکر های فیلم، مثل فیلمهای تاریخی پارس فیلم تازه از خیاطی نیامده و برقش چشم را نمی زند، کنترل کارگردان بر صحنه های شلوغ چشمگیر است و باز مثل فیلمهای تاریخی پارس فیلم، در صحنه های زد و خورد، افراد به جای گلاویز شدن با هم شوخی نمی کنند...

...سفیر، یک فیلم قصه گو است، قصه ای را تخت و هموار می گوید. هیچگاه ملال آور نمی شود و به رغم طولانی بودن فیلم، تماشاگر را به دنبال خود می کشد...".

فریبرز صالح در گفتگویی با ماهنامه فیلم در سال ١٣۶۲ درباره مشکلات ساخت فیلم سفیر گفته، "...من آن همه سیاهی لشکر را با چنگ و دندان نگه داشتم و مدام دلهره این را داشتم که مبادا فردا نیایند. لباسهایشان را در می آوردند و به گوشه ای می انداختند و روز بعد نمی دانستند که دیروز چه لباسی را برتن داشته اند، و ما باید حواسمان جمع می بود. سی تا اسب، با گدایی فراهم کردیم و هراس این که قبل از پایان کار، آنها را از ما بگیرند، آسوده مان نمی گذاشت. محل مناسب برای فیلمبرداری وجود نداشت و گاهی دو محل فیلمبرداری هفتصد کیلومتر با بکدیگر فاصله داشت، زیرا امکان دکور زدن نداشتیم. به هر نهادی برای درخواست کمک انسانی و تجهیزات می رفتیم درگیر جنگ بود. طول مدت فیلمبرداری ما هفت ماه و نیم بود که از این مدت، سه ماه و نیم به دلیل نداشتن امکانات در حال حمل و نقل و رفت و آمد بودیم."

ايوان گريگورسكو، معاون انجمن تهيه‌كنندگان فيلم روماني و كارگردان فيلم "دنياي انساني" به هنگام تماشای سفیر در اولین دوره جشنواره فیلم فجر گفته بود: «فيلم "سفير" با اين كه موضوع آن يك حادثه تاريخي است ولي واقعيت‌هاي ارايه شده در آن در خدمت بيان مسائل روز است كه دنيا به آن مبتلا است و معتقد بود كه "سفير" در عين حال كه از تكنيك بسيار حرفه‌اي و هنري برخوردار است، فيلمي مردمي و مورد استفاده آحاد مردم است.»

بازیگران

• فرامرز قریبیان
• عزت اله مقبلی
• جلال پیشواییان
• کاظم افرندنیا
• محمدتقی کهنمویی
• کیومرث ملک مطیعی
• شاپوربخشایی
• هوشنگ دیبائیان
• هادی مقدم
• طوفان افراسیابی
• عرش پورزارعی
• محمد پورستار
• عبداله یاقوتی
• محمود مشروطه
• محمدابراهیم مهدی زاده
• حسین غلامی
• جعفر احرابی
• مهدی صحرایی
• سامی تحصنی
• محمد نمازی
• حسن عرب
• علی کنگرلو
• مصطفی رستمی
• حسین خانی بیک
• منوچهر حامدی
• احمد بهروزی
• موسی شجاعی
• محسن اصلانی
• یوسف نوروزی
• اکبر بلندی
• عباس اسماعیلی
• بهرام یازرلو
• حسن حاجی زاده
• جلال عالی فکر

منابع

• «سفیر (فیلم)». سوره‌سینما. دریافت‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۱۳.
• «لیست کامل عوامل فیلم سفیر (فیلم)». سوره‌سینما. دریافت‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۱۳.
• مرگ اولین الگوپردازِ سینمای اسلامی فریبرز صالح و حلقۀ مفقودۀ تاریخ سینمای ایران