سروش گرجی
مرتضی قلی بیک گرجی | |
|---|---|
| زاده | اصفهان |
| محل زندگی | اصفهان |
| تخلص | سروش |
| پیشه | شاعر |
| زمینه کاری | شعر، ادبیات |
| دوره | صفویان |
| کتاب‌ها | شاهنامه عباسی |
| پدر و مادر | اسفندیار بیک گرجی |
مرتضی قلی بیک گرجی متخلص به سروش از شعرای فارسی سرای گرجی ایران در دورهٔ صفویه است.[۱]
او فرزند اسفندیار بیک گرجی، در اصفهان رشد و نمو یافته بود. به علت مهارت تمام در سرودن شعر، تصمیم گرفت شاهنامه عباسی را به نظم درآورد و مؤلف قصص الخاقانی می‌نویسد: «اشعار شاهنامه وی الحال از ۱۲٬۰۰۰ بیت متجاوز است».[۲]
«... کلامش تهمتنی است که کمر زنجیر فکر بدگویان را در مصاف خودنمایی گسیخته، خیالش روئین‌تنی است که شمشیر نطق عیب جویان را دم گیرایی ریخته…»[۲]
اشعار[ویرایش]
از اشعار اوست:
| روان همچو رودی بود روزگار | سپهر آسایش بر رهگذار | |
| تو چون ماهی رود، گرم شنا | رهت بر دم پرهٔ آسیا | |
| دمادم در آن آب تاب اوفتد | تنت همچو خس در شتاب اوفتد | |
| ز بالا به پستی دواند تو را | چنین تا به سختی رساند تو را | |
| چو اندر دم چرخت افکند بخت | به یک دم ز یک گردش تند و سخت | |
| تنت را بدان گونه ساید در آب | کز آن هم پشیزی نماید حباب[۲] |
| ز اعجاز نطقش شده دمبدم | تواضع کنان لطف و معنی به هم | |
| قرین کرده در چرخ نیک‌اختری | دو مصرع به هم چون مه و مشتری | |
| کلامش ز خوبی همه یاسمن | گلستان گلستان چمن در چمن | |
| خداوند طبع سخن آفرین | سراید به مدح سروشی چنین | |
| به نطق و به حرف و به عقل و به دین | فصیح و ملیح و درست و متین[۳] |
| دل در آن وقتی که جا بالای هفت اورنگ داشت | در هوای سجدهٔ او سوی خاک آهنگ داشت | |
| بخیه در هر نفس از جامهٔ هستی گسیخت | در بر ما زندگی حکم قبای تنگ داشت[۳] |
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مولیانی، سعید. جایگاه گرجی‌ها در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران. اصفهان: یکتا، ۱۳۷۹.
- شاملو، ولی‌قلی. قصص الخاقانی. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۷۱.
- تودوا، ماگالی. اتیودبی. تفلیس: ۱۹۷۵.