حوزه انتخابیه سبزوار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از سبزوار و جغتای و جوین (حوزه انتخابی))

سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب، داورزن و ششتمد
حوزهٔ انتخاباتی پارلمانی
مربوط به مجالس شورای اسلامی و ملی
موقعیت حوزه در استان در ۱۳۹۹
شهرستان‌هاسبزوارجغتایجوینخوشابداورزنششتمد
استانخراسان رضوی
جمعیتکاهش ۴۶۹٬۰۶۵ نفر (سرشماری ۱۳۹۵)
رأی‌مندانافزایش ۳۵۰٬۰۰۰ نفر (انتخابات ۱۳۹۸)
مقرهای کلانسبزوار (مرکز) • جغتاینقابداورزنسلطان‌آبادششتمد
مساحت۱۷٬۶۱۷ کیلومتر مربع[۱]
حوزهٔ کنونی
شکل‌گیری۱۲۹۰ شمسی
کرسی‌ها
۲ از ۲۹۰
فهرستشانا: ۲
فهرست نمایندگانعلی‌اصغر عنابستانی
بهروز محبی نجم‌آبادی

حوزه انتخابیهٔ سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب، داورزن و ششتمد مربوط به انتخابات مجلس کشور ایران، در غرب استان خراسان رضوی واقع است و دو کرسی در مجلس شورای اسلامی دارد. این حوزه در اغلب قریب به اتفاق ادوار مجلس شورای ملی نیز دو کرسی داشت و قدمت آن به قانون انتخابات مجلس شورای ملی (مصوب ۱۲۹۰ شمسی) بازمی‌گردد. هر دو نمایندهٔ حوزه به روش رأی دسته‌جمعی انتخاب می‌شوند. شمار رأی‌مندان حوزه هنگام انتخابات ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی برابر ۳۵۰٬۰۰۰ نفر بود. نمایندگان کنونی حوزه علی‌اصغر عنابستانی و بهروز محبی نجم‌آبادی هستند که هر دو اصولگرایند.

تاریخچه، جغرافیا و حوزه‌بندی[ویرایش]

حوزهٔ انتخابیه سبزوار، واقع در غرب استان خراسان رضوی (پیشتر استان یا ایالت خراسان)، اولین بار به موجب قانون انتخابات مجلس شورای ملی (مصوب ۱۲۹۰) ایجاد شد.[۲] در نظامنامهٔ انتخابات اصنافی (مصوب ۱۲۸۵)، نامی از سبزوار به میان نیامد و تنها به ذکر ۱۲ نفر نمایندهٔ «خراسان و سیستان و تربت و ترشیز و قوچان و بجنورد و شاهرود و بسطام» اکتفا شد.[۳] در نظامنامهٔ انتخابات دو درجه (مصوب ۱۲۸۸)، سبزوار «محل انتخاب» ۴ منتخب از مجموع ۳۳ منتخب درجهٔ [مرحلهٔ] اول و ۱۱ نمایندهٔ درجهٔ [مرحلهٔ] ثانی «حوزهٔ انتخابیه خراسان» بود.[۴] با وجود این، دو تن از نمایندگان دورهٔ دوم مجلس شورای ملی (پیش از تصویب قانون انتخابات) نمایندهٔ سبزوار خوانده شده‌اند، ولی در دورهٔ سوم (پس از تصویب قانون انتخابات و ایجاد رسمی حوزه)، حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار بدون نماینده ماند.

تعداد کرسی‌های حوزه
دوره تعداد کرسی‌ها
۱۳۷۸ تاکنون
۲ از ۲۹۰
۱۳۵۸ تا ۱۳۷۸
۲ از ۲۷۰
۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷
۲ از ۲۶۸
۱۳۴۶ تا ۱۳۵۰
۱ از ۲۱۹
۱۳۳۹ تا ۱۳۴۶
۱ از ۲۰۰
۱۲۹۰ تا ۱۳۳۹
۲ از ۱۳۶
تغییرات حوزه‌بندی از ابتدا تاکنون

طبق قانون انتخابات مجلس شورای ملی (مصوب ۱۲۹۰)، حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار، علاوه بر سبزوار، شامل مزینان، جوین، بام، صفی‌آباد، و سرولایت بود و ۲ نماینده از مجموع ۱۳۶ نماینده در سطح کشور را به خود اختصاص می‌داد.[۵] در ۱۳۳۹، حوزه به دو نیم شد که هر کدام یک نماینده داشت: الف) حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار، شامل شهر سبزوار با دهستان‌های قصبه، تکاب کوه‌میش، طبس، کراب، داورزن، مزینان، کاه، باشتین، فروغن، خواشد، زمج، ربع شامات، و شامکان؛ ب) حوزهٔ انتخابیهٔ جوین، شامل بخش جغتای (پایین‌جوین، بالاجوین، پیراکوه، نقاببام و صفی‌آباد، بخش اسفراین، بخش سرولایت.[۶] در حوزه‌بندی جدید، بخش اسفراین از حوزهٔ انتخابیهٔ بجنورد منتزع شده و به حوزهٔ انتخابیهٔ تازه‌تشکیل‌شدهٔ جوین الحاق یافته بود. همزمان تعداد نمایندگان به ۲۰۰ نفر[۷] و سپس در ۱۳۴۶ به ۲۱۹ نفر[۸] افزایش یافت. در ۱۳۵۰، قانون قبلی به‌نحوی خنثی شد و حوزه‌های انتخابیهٔ سبزوار و جوین دوباره به هم پیوستند، بدین شکل که حوزهٔ انتخابیه سبزوار شامل شهر سبزوار و بخش‌های حومه، جغتای، داورزن، و ششتمد دارای ۲ نماینده از مجموع ۲۷۶ نمایندهٔ کل کشور شد.[۹] پس از انقلاب ۱۳۵۷، حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار با همان توابع پیشین[۱۰] برای انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۱۳۵۸ تعریف شد و دارای ۲ نماینده از ۲۷۰ نمایندهٔ کل کشور بود[۱۱] که این تعداد در ۱۳۷۸ به ۲۹۰ نفر افزایش یافت.[۱۲][۱۳] در حال حاضر، مرزهای حوزه منطبق بر تقسیمات کشوری ایران است[۱۴] و شامل شش شهرستان سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب، داورزن و ششتمد می‌باشد. تا پایان دورهٔ هشتم مجلس شورای اسلامی، نام حوزه صرفاً «حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار» بود. با ایجاد شهرستان‌های نوبنیاد از دل شهرستان سبزوار، در دورهٔ نهم مجلس به «حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار، جغتای، جوین و خوشاب» و در دورهٔ دهم مجلس به «حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن» تغییرنام یافت.

هنگام تشکیل شهرستان خوشاب در ۱۳۸۹، روستاهای رباطی شاهزاده، جمبرجوق، چزگ، و فرخار از شهرستان فیروزه منتزع و به شهرستان خوشاب ملحق شدند.[۱۵] شهرستان فیروزه در حوزهٔ انتخابیهٔ نیشابور قرار داشت. اهالی این روستاها به نشانهٔ اعتراض در انتخابات ۱۳۹۰ مجلس در روستاهای خود (واقع در حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار) رأی ندادند و برای رأی دادن در حوزهٔ انتخابیهٔ نیشابور به روستاهای مجاور رفتند.[۱۶] در پی نارضایتی‌ها، این روستاها در ۱۳۹۸ همگی دوباره به شهرستان فیروزه ملحق شدند.[۱۷]

حق رأی و نظام انتخاباتی[ویرایش]

سهمیهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ خراسان
نظامنامهٔ انتخابات دو درجه
محل انتخاب منتخبان محل انتخاب منتخبان
مشهد (م) ۱۲ سبزوار ۴
قوچان ۳ خاف ۱
بجنورد ۲ ترشیز ۱
درجز ۱ تربت حیدری ۳
جام و باخرز ۱ تون ۱
نیشابور ۳ طبس ۱
منتخبان ۳۳
نمایندگان ۱۱

حق رأی و نظام انتخاباتی در این حوزهٔ انتخابیه با سایر حوزه‌های سراسر ایران یکسان بوده‌است.

طبق نظامنامهٔ انتخابات اصنافی، اولین انتخابات مجلس شورای ملی، خارج از تهران، در دو مرحله انجام گرفت. در هر یک از شهرهای تابع یک ایالت، طبقات شش‌گانهٔ صاحب رأی جداگانه جمع شدند، نماینده‌ای را انتخاب کردند و به مرکز ایالت فرستادند و اینان از بین خود، به اندازهٔ سهمیهٔ مقررشده (که برای خراسان و سیستان ۱۲ نفر بود) نمایندگانی را انتخاب کردند.[۳] طبق نظامنامهٔ انتخابات دو درجه، دومین انتخابات مجلس شورای ملی، در سرتاسر کشور به طرز دو درجه انجام گرفت. «مراد از انتخاب دو درجه آن است که ابتدا [...] در شهرهای یک حوزهٔ انتخابیه، عدد معینی [که برای سبزوار ۴ بود] را انتخاب می‌نمایند که منتخب نامیده می‌شوند و بعد این انتخاب‌شدگان درجهٔ اول [در خراسان ۳۳ نفر] در مرکز حوزهٔ انتخاب [مشهد] جمع شده، از میان خود عدهٔ مطلوبه [برای خراسان ۱۱ نفر] را ثانیاً انتخاب می‌کنند و این انتخاب‌شدگانِ درجهٔ ثانی نماینده خوانده می‌شوند.» انتخابات در درجات اول و دوم به روش «انتخاب جمعی» صورت گرفت. ملاک در درجهٔ اول اکثریت نسبی و در درجهٔ دوم اکثریت تام [مطلق] بود.[۴] از ۱۲۹۰ به بعد، انتخابات مجالس در سرتاسر ایران به شکل «یک درجه و مستقیم» برگزار شد. ملاک انتخاب، کسب اکثریت نسبی بود. در حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار که در بیشتر ادوار دو نماینده داشت، از روش انتخاب جمعی استفاده می‌شد، منتها در ادوار بیستم تا بیست‌ودوم که تعداد نمایندگان به یک نفر کاهش یافت از روش «انتخاب فردی» استفاده شد.[۲][۱۸] پس از انقلاب اسلامی، ملاک انتخاب به اکثریت مطلق آرا تغییر کرد و چنانچه اکثریت مطلق در مرحلهٔ اول کسب نشد، «فقط به تعداد دو برابر نمایندگان مورد نیاز از بین کسانی که بیشترین آرا را در مرحلهٔ اول داشته‌اند، در انتخابات مرحلهٔ دوم شرکت می‌کنند» و در این مرحله ملاک کسب اکثریت نسبی است.[۱۱] با این حال، در ۱۳۶۳ اکثریت مطلق ابتدا به یک‌سوم،[۱۹] سپس در ۱۳۷۸ به یک‌چهارم،[۲۰] و در نهایت در ۱۳۹۵ به یک‌پنجم[۲۱] کاهش یافت.

جمعیت‌شناسی[ویرایش]

جمعیت کل حوزه بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر ۴۶۹٬۰۶۵ نفر است.[۲۲]

جمعیت حوزه به تفکیک شهرستان
شهرستان بخش‌ها جمعیت
سبزوار مرکزی، روداب ۳۰۶٬۳۱۰
جغتای مرکزی، هلالی ۴۹٬۱۷۵
جوین مرکزی، عطاملک ۵۴٬۴۸۸
خوشاب مرکزی، مشکان، نوده انقلاب ۳۷٬۱۸۱
داورزن مرکزی، باشتین ۲۱٬۹۱۱
ششتمد مرکزی، شامکان ۲۴،۲۶۱

شمار رأی‌مندان حوزه هنگام انتخابات ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی برابر ۳۵۰٬۰۰۰ نفر بود.[۲۳] میزان مشارکت در این انتخابات در این حوزه ۵۲٫۲ درصد بود[۲۴] که از متوسط استان (۴۸٫۱۷ درصد) و متوسط کشور (۴۲٫۵۷ درصد) بالاتر است.[۲۵] میزان مشارکت در انتخابات پارلمانی در حوزهٔ انتخابیه سبزوار (سبز) نسبت به استان خراسان رضوی یا استان خراسان پیش از تقسیم (قرمز) و کشور ایران (آبی) در نمودار مقابل مقایسه شده‌است.[۲۶][۲۷][۲۸][۲۹]

گذشته از گرایش‌های سیاسی در سطح کشور (اصولگرایی، اصلاح‌طلبی و اعتدالگرایی)، مسائل قومی در انتخابات این حوزهٔ انتخابیه حائز اهمیت است. بیشتر اهالی شهرستان‌های جوین و جغتای در شمال حوزهٔ انتخابیه ترک خراسانی هستند؛ ولی بیشتر اهالی سایر شهرستان‌های حوزه فارسی‌زبان هستند و در مجموع اکثریت را در اختیار دارند. به عنوان مثال، در انتخابات ۱۳۹۴ مجلس، رگه‌هایی از قومیت‌گرایی نزد هواداران نامزدهای مختلف مشاهده شده‌است و تلاش شد به اختلافات قومی و زبانی دامن زده شود.[۳۰] همچنین از آنجا که شهرهای این حوزهٔ انتخابیه متوسط یا کوچک هستند، همچون سایر حوزه‌های با وضعیت مشابه، بحث‌های توسعهٔ منطقه‌ای (در مقایسه با سایر شهرستان‌ها و مناطق استان) و نیز کش‌مکش‌ها بر سر قدرت بین شخصیت‌های محلی مشخصاً نمود پیدا می‌کند.[۳۱]

نمایندگان[ویرایش]

مجلس شورای ملی[ویرایش]

از جمله رویدادهای مهم مرتبط با نمایندگان سبزوار در صحن مجلس شورا، یکی نیابت ریاست شیخ‌الرئیس افسر در ادوار هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای ملی است،[۳۲] و دیگری گلاویز شدن عبدالقدیر آزاد با یوسف مشار وزیر پست و تلگراف دولت مصدق و هفت‌تیر کشیدن به روی اوست.[۳۳]

دوره رتبه نام تصویر آرا کل آرا منبع
اول نماینده نداشت.
دوم محمدهاشم‌میرزا افسر [۳۴]
علی سبزواری [۳۵]
سوم نماینده نداشت.
چهارم اول رضا رئیس‌التجار ۱۰٬۸۶۳ ۱۱٬۸۵۷ [۳۶]
دوم میرزا هاشم آشتیانی ۱۰٬۲۲۵ [۳۶]
پنجم اول محمدهاشم‌میرزا افسر ۹٬۸۶۵ ۱۵٬۲۰۴ [۳۷]
دوم رضا رئیس‌التجار ۹٬۷۰۴ [۳۸]
ششم اول حسن علوی سبزواری ۱۹٬۹۴۳ ۲۲٬۷۶۱ [۳۹]
دوم محمدهاشم‌میرزا افسر ۱۹٬۳۵۱ [۳۹]
هفتم اول حسن علوی سبزواری ۱۸٬۸۴۸ ۱۹٬۴۰۸ [۴۰]
دوم محمدهاشم‌میرزا افسر ۱۷٬۷۵۸ [۴۰]
هشتم اول حسن علوی سبزواری ۲۱٬۴۳۳ ۲۱٬۹۲۷ [۴۱]
دوم محمدهاشم‌میرزا افسر ۲۱٬۱۰۹ [۴۱]
نهم اول محمدهاشم‌میرزا افسر ۲۲٬۳۴۳ ۲۳٬۱۹۴ [۴۲]
دوم حسن علوی سبزواری ۲۱٬۵۳۶ [۴۲]
دهم اول حسن علوی سبزواری ۲۳٬۸۰۱ [۴۳]
دوم محمدتقی میرزا معتضدی ۲۲٬۸۶۲ [۴۳]
یازدهم اول حسن علوی سبزواری ۲۲٬۲۵۳ ۲۲٬۷۷۶ [۴۴]
دوم محمدتقی میرزا معتضدی ۲۰٬۸۵۱ [۴۴]
دوازدهم اول حسن علوی سبزواری ۲۱٬۷۶۲ ۲۲٬۲۱۵ [۴۵]
دوم محمدتقی میرزا معتضدی ۲۰٬۵۹۷ [۴۵]
سیزدهم اول محمدتقی میرزا معتضدی ۱۲٬۶۰۵ ۱۴٬۳۱۸ [۴۶]
دوم احمد فریدونی ۱۲٬۵۳۱ [۴۶]
چهاردهم محمد پروین گنابادی ۶٬۴۷۴ [۴۷]
سید محمد طباطبایی ۳٬۷۲۲ [۴۸][۴۹]
پانزدهم اول سید ابوالحسن حائری‌زاده ۱۴٬۷۵۲ ۲۵٬۰۲۵ [۵۰]
دوم عبدالقدیر آزاد ۱۱٬۲۷۹ [۵۰]
شانزدهم اول احمد نبوی ۱۴٬۸۲۰ ۱۵٬۵۵۶ [۵۱]
دوم علی بزرگ‌نیا ۱۳٬۸۰۹ [۵۱]
هفدهم انتخابات برگزار نشد. [۵۲]
هجدهم اول محمود رضایی ۱۷٬۶۲۱ ۱۸٬۵۵۷ [۵۳]
دوم علی بزرگ‌نیا ۱۷٬۴۰۴ [۵۳]
نوزدهم اول علی بزرگ‌نیا ۹٬۶۸۰ ۹٬۸۵۵ [۵۴]
دوم قاسم رضایی ۴٬۱۸۴ [۵۴]
بیستم اول علی بزرگ‌نیا ۶٬۴۰۵ ۷٬۵۵۱ [۵۵]
بیست و یکم اول امین غنی ۱۱٬۳۱۵ ۱۱٬۹۰۷ [۵۶]
بیست و دوم اول امین غنی ۶٬۷۹۸ ۹٬۳۱۹ [۵۷]
بیست و سوم اول امین غنی ۲۰٬۳۹۶ ۲۲٬۴۳۳ [۵۸]
دوم ضیاءالحق ناوی ۱۷٬۲۴۵ [۵۸]
بیست و چهارم اول حسن متولی ۱۵٬۴۶۲ ۲۵٬۳۲۹ [۵۹]
دوم کاظم اسکویی ۱۳٬۵۱۴ [۵۹]

مجلس شورای اسلامی[ویرایش]

دوره رتبه نام تصویر آرا کل آرا درصد مرحله منبع
اول اول حسین هراتی ۴۷٬۸۶۴ ۷۲٬۲۳۹ ۶۶٫۲ دوم [۶۰]
دوم علی‌اصغر باغانی ۴۷٬۷۲۱ ۶۶ [۶۱]
دوم اول محمدرضا راه‌چمنی ۶۳٬۴۲۱ ۱۲۳٬۲۳۰ ۵۱٫۵ اول [۶۲]
دوم حسین هراتی ۳۸٬۷۹۷ ۵۹٬۸۸۹ ۶۴٫۸ دوم [۶۳]
سوم اول محمدرضا راه‌چمنی ۴۶٬۹۳۵ ۱۲۲٬۲۷۷ ۳۸٫۴ اول [۶۴]
دوم حسین هراتی ۴۲٬۳۹۸ ۳۴٫۷ [۶۵]
چهارم اول محمدرضا راه‌چمنی ۵۶٬۱۳۸ ۱۲۱٬۸۷۹ ۴۶ دوم [۶۶]
دوم علی‌اصغر باغانی ۴۷٬۷۲۰ ۳۹٫۱ [۶۷]
پنجم اول سید علیرضا افقهی ۷۰٬۱۰۱ ۱۹۲٬۸۴۰ ۳۶٫۳ اول [۶۸]
دوم محمدرضا راه‌چمنی ۹۴٬۸۶۷ ۱۴۷٬۲۵۵ ۶۴٫۴ دوم [۶۹]
ششم اول حسن سیدآبادی ۵۶٬۶۵۰ ۲۰۷٬۶۴۶ ۲۷٫۲ اول [۷۰]
دوم مرتضی خیرآبادی ۵۶٬۶۰۳ ۲۷٫۲ [۷۱]
هفتم اول حسن سیدآبادی ۶۵٬۷۳۵ ۱۹۷٬۸۹۲ ۳۳٫۲۱ اول [۷۲]
دوم احمد بزرگیان ۶۱٬۵۷۴ ۱۲۰٬۹۲۱ ۵۰٫۹۲ دوم [۷۳]
هشتم اول محمدرضا محسنی ثانی ۴۹٬۲۷۵ ۱۷۴٬۲۵۳ ۲۸٫۲۷ اول [۷۴]
دوم علی بروغنی ۷۱٬۳۶۴ ۱۲۱٬۸۸۶ ۵۸٫۵۴ دوم [۷۵]
نهم اول محمدرضا محسنی ثانی ۵۳٬۰۰۴ ۲۰۹٬۵۹۱ ۲۵٫۲۸ اول [۷۶]
دوم رمضانعلی سبحانی‌فر ۵۲٬۹۳۳ ۲۵٫۲۵ [۷۷]
دهم اول حسین مقصودی ۱۰۲٬۳۴۵ ۲۳۸٬۹۲۳ ۴۲٫۸۲ اول [۷۸]
دوم رمضانعلی سبحانی‌فر ۷۵٬۳۰۸ ۳۱٫۵۱ [۷۹]
یازدهم اول علی‌اصغر عنابستانی ۸۰٬۰۲۸ ۱۸۳٬۱۱۱ ۴۶٫۷۰ اول [۸۰]
دوم بهروز محبی نجم‌آبادی ۶۷٬۵۸۲ ۳۹٫۴۴ [۸۱]

انتخابات[ویرایش]

مجلس شورای ملی[ویرایش]

در اولین انتخابات مجلس شورای ملی، سهم خراسان و سیستان و تربت و ترشیز و قوچان و بجنورد و شاهرود و بسطام ۱۲ نماینده بود. پنج نفر به نمایندگی از خراسان در مجلس شورای ملی حضور داشته‌اند ولی به‌طور خاص نمایندهٔ سبزوار نبوده‌اند، و اینان سوای شش نمایندهٔ دیگری هستند که به‌طور خاص نمایندگی قوچان، بجنورد، کاشمر [ترشیز]، قائنات [سیستان]، تربت‌حیدریه و شاهرود را بر عهده داشتند.[۸۲]

اسناد و شواهدی از بروز تبانی و تقلب در انتخابات مجلس دوم موجود است. میرزا محمود حسینی عربشاهی سبزواری، عضو انجمن ولایتی سبزوار و از مشروطه‌خواهان، دو نامه به وزارت عدلیهٔ وقت نوشت و از ضرب و شتم خویش حین انتخابات به تحریک میرزا حسین علوی سبزواری، مجتهد بزرگ شهر و از مخالفان مشروطه، دادخواهی کرد. او در شکوائیه‌اش علت کتک خوردن را «اظهار داشتن سه فصل ایراد قانونی در انتخاب شیخ علی عرب صحاف و هاشم میرزا که به مواضعه [تبانی و تقلب] وکیل طهران شده‌اند» بیان کرد. بنا بر نامهٔ اعتراضی سوم که به انجمن ولایتی سبزوار نوشته شده‌است، اعضای انجمن، به ریاست «آقا میرزای روضه‌خوان»، پس از این اتفاق همگی از عضویت در انجمن ولایتی استعفا کردند و رئیس انجمن فقط وقتی با افتتاح دوباره انجمن موافقت کرد که وزیر عدلیه از آنان دلجویی کرد.[۸۳]

بین مجلس سوم و چهارم، فترتی چند ساله پدید آمد و انتخابات دوره چهارم حداقل به مدت ۶ سال از ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۱ قمری در جریان بود. انتخابات سبزوار در ۱۳۳۸ برگزار شد.[۸۴]

قاسم غنی در انتخابات مجلس هفتم مغلوب شد و از خطر مرگ رهایی جست.

در انتخابات مجلس هفتم، قاسم غنی، وزیر بهداری و فرهنگ و مصحح همکار دیوان حافظ در آینده، که پس از تحصیل در بیروت و پاریس به ایران بازگشته و ساکن سبزوار شده و در بیمارستان حشمتیه مشغول طبابت بود، مغلوب نمایندگان وقت سبزوار در مجلس ششم شد. گرویدن پدربزرگ مادری غنی (ملاعلی کوشکباغی سبزواری، بعداً با نام خانوادگی خضرائی) به مذهب نوظهور بهائیت، او را از گود رقابت‌های انتخاباتی خارج کرد.[۸۵][۸۶] جمعی از متشرعان و اوباش به خانهٔ میرزا حسین علوی سبزواری، مجتهد شهر، رفتند و فتوای قتل او را گرفتند. مجتهد مذکور که غنی رقیب پسرش (حسن علوی سبزواری، نمایندهٔ وقت سبزوار در مجلس ششم و نامزد انتخابات برای مجلس هفتم) در سیاست بود، همراه جماعت راهی خانهٔ غنی شد. در این هنگام، آقا میرزا حسین عربشاهی معروف به «آقای شاه»، از روحانیون و زاهدان شهر و نیز پسرعموی غنی، جلو آن‌ها را گرفت و بر میرزا حسین بانگ زد «سید، بنشین! دکتر قاسم خان زیر لباسش شال سبز می‌بندد». در نهایت بلوا خوابید و جمعیت متفرق شدند.[۸۷]

انتخابات ادوار ششم تا سیزدهم در زمان سلطنت رضاشاه برگزار شد. در این زمان مجالس فرمایشی و انتخابات در واقع انتصابات بودند. در سندی از دایرهٔ انتخاباتِ ادارهٔ مرکز و انتخاباتِ وزارت داخله به تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۱۱ مربوط به انتخابات دورهٔ نهم چنین آمده‌است:[۸۸]

ایالت جلیلهٔ مشهد، کاندیداهای انتخابات حوزهٔ سبزوار، محمدهاشم میرزا افسر و میرزا حسن آقازاده می‌باشند. فوراً به حکومت محل تعلیمات دهید ترتیب و تشکیل انجمن نظار باید طوری داده شود که متناسب با انتخاب مشارالهیم باشد.

در انتخابات دورهٔ چهاردهم که ایران در اشغال متفقین (سبزوار در اشغال شوروی) بود، محمد پروین گنابادی، از فعالان حزب تودهٔ ایران، به نمایندگی از سبزوار انتخاب شد که با توجه به تعداد انگشت‌شمار راه‌یافتگان توده‌ای به مجلس، نشان از فعالیت و نفوذ حزب در این شهر داشت. سبزوار از کانون‌های فعالیت حزب توده بود و اتحادیه‌های کارگری متعددی در این شهر تشکیل شده بود و دایرهٔ فعالیت حزب به روستاهای منطقه نیز می‌رسید.[۸۹][۹۰] شق دیگر دخالت مستقیم نیروهای شوروی در این انتخابات است. سرکنسول شوروی از تظاهرات عده‌ای در سبزوار در جهت تحریک مردم علیه شوروی و جلوگیری از انتخاب نمایندگان بلشویک شکایت می‌کرد. کنسول شوروی مقیم سبزوار با فرمانداری دیدار کرده، خواستار دستگیری محرکان شد. پس از خاتمهٔ انتخابات در حالی که شمارش یک حوزه باقی مانده بود، ۵ نفر دستگیر و به مشهد فرستاده شدند. بنا بر گزارش ارسالی ژاندارمری سبزوار به فرمانداری شهرستان، سه نفر از اینان با عزیمت به ششتمد با توسل به درگیری مسلحانه از برگزاری انتخابات جلوگیری کردند.[۹۱] طبق گزارشی که حین بررسی اعتبارنامه‌ها در مجلس قرائت شد، آرای بخش‌های داورزن، ششتمد، و جغتای به دلیل جعل و تعویض آرا و اعمال نفوذ مأموران دولت (ژاندارمری) باطل شد و صرفاً آرای شهر سبزوار و بخش‌های حومهٔ سبزوار و بام و صفی‌آباد و سرولایت ملحوظ گردید و اعتبارنامهٔ محمد طباطبایی فقط با ۳٬۷۲۲ رأی از ۶٬۴۷۴ رأی مأخوذه به عنوان نمایندهٔ دوم حوزه تصدیق شد. بنا بر آن گزارش، در ۱۳ مرداد ۱۳۲۲ با دعوت فرمانداری از طبقات ششگانه، اعضا انجمن نظارت انتخاب شدند و مقرر شد نشر تعرفه و اخذ آراء در ۱۴ شهریور ۱۳۲۲ انجام گیرد که به دلیل تقارن با ماه رمضان به ۹ مهر ۱۳۲۲ موکول شد. اما فرمانداری با دعوت از عده‌ای دیگر، با وجود مخالفت وزارت کشور، انجمن نظارت تازه‌ای تشکیل داد و دلیل این امر را استعفا یا استنکاف اعضای انجمن اولیه اظهار کرد، هرچند رئیس و نایب‌رئیس انجمن اولیه منکر موضوع شدند. حدود سه هزار نفر بابت این قضایا شکایت کردند. به گفتهٔ شاکیان، الف) انجمن ثانویه، از «عده‌ای بی‌سواد» و «محکومین جزایی» شکل گرفته و در عوض، اعضای اصلی انجمن اولیه تا پایان انتخابات زندانی شده‌اند؛ ب) بخشدار ششتمد که حاضر به جعل و تعویض آرا نشده بود، عزل شده و بخشدار داورزن که حاضر به تقلب بوده به جای او گماشته شده‌است؛ ج) انتخاب‌شدگان بین مردم محل معروفیت نداشته‌اند.[۴۹] عبدالقدیر آزاد و حسن متولی در این دوره از حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار نامزد شده بودند، ولی با وجود بومی بودن و دربارهٔ شخص آزادْ داشتن تجربهٔ ۲۰ سال مبارزهٔ سیاسی و زندان و شکنجه و مشهور شدن به عنوان شخصیتی ملی و آزادی‌خواه در اذهان عمومی و نیز فعالیت‌های مطبوعاتی نتوانستند به مجلس راه یابند.[۹۲] در گزارشی که فرماندار سبزوار به استانداری ارسال کرد، آزاد و دوستانش عده‌ای مفسده‌جو معرفی شدند که قصد شورش و انقلاب داشتند.[۹۳]

در انتخابات دورهٔ پانزدهم، همزمان با اعلام موجودیت حزب خران در سبزوار به سردمداری حسین مجمع‌الصنایع، سعید مهدوی و عیسی مشار (قائم‌مقامی) نامزدان مورد حمایت دولت برای مجلس بودند. در مقابل حزب خران از عبدالقدیر آزاد و ابوالحسن حائری‌زاده حمایت می‌کرد که همین دو نفر در نهایت پیروز شدند.[۹۴]

انتخابات دورهٔ هفدهم، در سبزوار همچون بسیاری از حوزه‌های انتخابیهٔ دیگر به علت تشنجات سیاسی همزمان با نهضت ملی شدن نفت و ناآرامی‌ها و ناامنی‌های ناشی از آن برگزار نشد. در این دوره از ۱۳۶ کرسی مجلس فقط ۷۹ کرسی صاحب نماینده شد. فعالیت نامزدهای انتخاباتی در سبزوار از دی ۱۳۳۰ آغاز شد. در مجموع ۹ نفر نامزد نمایندگی سبزوار بودند، از جمله عبدالقدیر آزاد، حسن متولی، محمود رضایی، محمدابراهیم شریعتمداری، احمد نبوی، علی بزرگ‌نیا، و سید ابوالمعالی کاشانی، فرزند سید ابوالقاسم کاشانی. اولین تلاش برای تشکیل هیئت نظارت اول اسفند ۱۳۳۰ صورت گرفت، اما چون بیشتر اعضا از وابستگان متولی و کاشانی بودند، پس از اعتراض دیگر نامزدان فرماندار دو هفته بعد مجدداً برای تشکیل هیئت نظارت تلاش کرد. احمد نبوی و علی بزرگ‌نیا مردم را به ارسال تلگراف‌هایی به تهران و اعتراض به هیئت نظارت ترغیب کردند. همزمان خبر رشوه‌گیری فرماندار و یکی از بازرسان انتخابات اوضاع را متشنج کرد. در نتیجه اخذ آرا به سال بعد موکول شد. به درخواست عبدالقدیر آزاد، تهران بازرس ویژه‌ای به سبزوار فرستاد. چهار نفر از ۹ نفر عضو اصلی هیئت نظارت نیز تلگرافی به هیئت دولت فرستادند و اعلام کردند ۵ عضو دیگر هیئت رویهٔ جانبدارانه‌ای را در پیش گرفته‌اند و قصد دارند افراد معینی را راهی مجلس کنند. آنان انتخاباتی را که با این شرایط برگزار شود مخدوش و غیرقانونی خوانند. رئیس وقت شهربانی سبزوار نیز تلگرافی به شهربانی کل کشور ارسال کرد و نوشت طبق «شایعات مقرون به صحت» علی‌اکبر ملک‌زاده، فرماندار سبزوار، و علی‌اکبر مجلسی، بازرس انتخابات، مبالغ یکصد هزار ریال از محمود رضایی و هشت هزار ریال از حسن متولی پول گرفته‌اند تا انتخابات را به نفع آنان خاتمه دهند. از دیگر موارد مناقشه‌برانگیز در این انتخابات، نامزدی ابوالقاسم کاشانی، فرزند سید ابوالقاسم کاشانی، از حوزهٔ انتخابیه سبزوار علی‌رغم مخالف پدرش بود. فرزندان دیگر کاشانی نیز از حوزه‌های دیگر نامزد شده بودند. کاشانی طی تلگرافی اعلام کرد «با آنکه از شهرستان‌های کاشان و سبزوار و تهران مراجعه و اصرار و ابرام نمایندگی و انتخاب فرزندان اینجانب را استقبال نموده‌اند، از لحاظ بی‌نظری که کراراً در راه ملت نشان داده‌ام، آن‌ها را وادار به انصراف از حق قانونی مشروع خود کرده و راضی نیستم کسی به فرزندان اینجانب رأی دهد.» گرچه نامزدی کاشانیِ پسر به واسطهٔ شهرت کاشانیِ پدر مورد استقبال توده‌های مردم قرار گرفت، غیربومی بودن او نیز واکنش‌های شدیدی را برانگیخت. در نهایت دولت مصدق از برگزاری انتخابات در سبزوار صرف‌نظر کرد.[۹۵]

رأی‌گیری انتخابات دورهٔ نوزدهم در حوزهٔ انتخابیه سبزوار در ۸ اردیبهشت ۱۳۳۵ انجام شد[۹۶] و پس از قرائت آرا، علی بزرگ‌نیا و قاسم رضایی پیروز معرفی شدند. قاسم رضایی در زمان برگزاری انتخابات از طرف مؤسسهٔ علوم اداری تهران در آمریکا مشغول مطالعه بود.[۹۷]

در انتخابات دورهٔ بیستم، قاسم رضایی نامزد حزب ملیون بود[۹۸] و امین غنی نامزد حزب مردم.[۹۹] علی بزرگ‌نیا دیگر چهرهٔ شناخته‌شدهٔ حزب و فراکسیون ملیون در مجلس نوزدهم بود که در این دوره، همزمان با کاهش تعداد نماینده‌های حوزه از دو به یک نفر، در فهرست حزب قرار نگرفت.[۱۰۰] حسن متولی، مسئول شورای حزب مردم در سبزوار، به جریان انتخابات شدیداً اعتراض کرد. او در تلگرافی به اسدالله علم اعلام کرد ۳۶ نفری که فرمانداری سبزوار به عنوان نمایندگان طبقات ششگانه برای تشکیل انجمن نظارت بر انتخابات دعوت کرده، همگی از بستگان قاسم رضایی بوده‌اند و به این ترتیب آزادی انتخابات عملاً از میان رفته و هرگونه فعالیت انتخاباتی برای سایر نامزدان ناممکن شده‌است. او از وزیر کشور و عَلَم و روزنامهٔ اطلاعات تقاضا کرد که نمایندگانی برای نظارت بر انتخابات حوزه اعزام کنند.[۱۰۱] بعداً این انتخابات در سراسر کشور به دلیل تخلفات و تقلب گسترده ملغی شد و زمستان انتخابات مجدد به عمل آمد. در انتخابات دی، علی بزرگ‌نیا و قاسم رضایی نامزد حزب ملیون بودند، امین غنی، نامزد حزب مردم، و امیر علوی از منفردین.[۱۰۲][۱۰۳] به گزارش روزنامهٔ اطلاعات، عده‌ای از مردم سبزوار در کمال نظم و آرامش در تلگرافخانهٔ شهر متحصن شدند و در تلگراف‌هایی که به مرکز مخابره کردند خواستار انحلال انجمن نظارت بر انتخابات و معرفی نامزد محلی شدند.[۱۰۴] در نهایت، علی بزرگ‌نیا، نامزد حزب ملیون، پیروز شد.

از ۱۳۴۲ به بعد، انتخابات مجلس شورای ملی به صورت هماهنگ و کشوری برگزار شد؛ در نتیجه انتخابات سبزوار همزمان با سایر حوزه‌های ایران انجام گرفت. در انتخابات دورهٔ بیست‌ویکم، امین غنی از سوی «کنگرهٔ نهضت آزادزنان و آزادمردان ایران» به عنوان نامزد نمایندگی سبزوار معرفی شد[۱۰۵] به گزارش روزنامهٔ اطلاعات، از مجموع ۱۱٬۳۷۵ رأی مأخوذه، غنی ۱۰٬۷۸۳ رأی کسب کرد و نفر دوم کاظم اسکویی بود که فقط ۴۳۳ رأی داشت.[۱۰۶] در انتخابات دورهٔ بیست و دوم، امین غنی نامزد حزب ایران نوین بود[۱۰۷] و عباس شرف‌الدین نامزد حزب مردم.[۱۰۸] این انتخابات همزمان با طوفان شن شدیدی بود که چندین روز مناطق کویری خراسان مخصوصاً سبزوار را درگیر کرده بود.[۱۰۹] در انتخابات دورهٔ بیست و سوم، امین غنی و ضیاءالحق ناوی نامزدهای حزب ایران نوین بودند[۱۱۰] و عبدالحسین آقازادهٔ علوی، شهردار سابق سبزوار، نامزد حزب مردم.[۱۱۱] در این دو دورهٔ اخیر نامزدهای حزب ایران نوین پیروز شدند. در انتخابات دورهٔ بیست و چهارم که تنها حزب رستاخیز اجازهٔ فعالیت داشت، شش نامزد از جانب حزب برای سبزوار معرفی شد: کاظم اسکویی، عبدالحسین آقازاده علوی، علی قاسمی، محمد قندی، حسن متولی، و ضیاءالحق ناوی. امین غنی، نمایندهٔ سه دورهٔ پیاپی سبزوار در مجلس، در فهرست حزب قرار نگرفت.[۱۱۲]

مجلس شورای اسلامی[ویرایش]

در اولین دورهٔ انتخابات مجلس، رقابت در سبزوار بین نامزدانی از سه گرایش مختلف بود: ۱) وابستگان به حزب جمهوری اسلامی شامل علی‌اصغر باغانی، دبیر و مؤسس شعبهٔ حزب جمهوری اسلامی در سبزوار، و حسین هراتی، از مؤسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سبزوار، که اینان مورد حمایت محمدحسین علوی، روحانی متنفذ و محرک اصلی انقلاب در سبزوار، بودند؛ ۲) عباسعلی محمودی و محمدحسین فاضل که گرایش‌های ملی-مذهبی داشتند و مورد حمایت سید فخرالدین افقهی، پدر سید علیرضا افقهی و از فعالان انقلاب در سبزوار، بودند؛ ۳) وابستگان به مجاهدین خلق که شامل محمد کریمی و محمد رحیمی بودند و مورد حمایت طاهر احمدزاده، اولین استاندار خراسان پس از انقلاب.[۱۱۳]

مرحلهٔ اول انتخابات مجلس اول
۲۴ اسفند ۱۳۵۸[۱۱۴]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
جمهوری
۱ حسین هراتی آری ۳۲٬۵۳۷
۲ علی‌اصغر باغانی آری ۲۷٬۷۲۷
۳ عباسعلی محمودی
۴ محمدحسین فاضل
۵ محمد کریمی
۶ محمد رحیمی
... نامزدان دیگر
آرای مأخوذه
رأی‌مندان
مرحلهٔ دوم انتخابات مجلس اول
۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۹[۱۱۵]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
جمهوری
۱ حسین هراتی آری ۴۷٬۸۶۴ ۶۶٫۲
۲ علی‌اصغر باغانی آری ۴۷٬۷۲۱ ۶۶
... ۲ نامزد دیگر
آرای مأخوذه ۷۲٬۲۳۹
رأی‌مندان

در دومین دورهٔ انتخابات مجلس، علی‌اصغر باغانی، یکی از تنها دو نمایندهٔ معمم سبزوار بعد از انقلاب اسلامی، از راه یافتن به مجلس بازماند. سید روح‌الله خمینی در ملاقات با اکبر هاشمی رفسنجانی در ۲۹ فروردین به او گفت، «در بعضی جاها که ائمه جمعه و روحانیون سرشناس دخالت کرده‌اند ناموفق بوده‌اند» و این را ناشی از استقلال فکری مردم دانست. هاشمی رفسنجانی در خاطراتش حوزهٔ انتخابیهٔ سبزوار را در کنار ۹ حوزهٔ دیگر مصداق این گفته دانسته‌است.[۱۱۶]

مرحلهٔ اول انتخابات مجلس دوم
۲۶ فروردین ۱۳۶۳[۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ محمدرضا راه‌چمنی ۶۳٬۴۲۱
۲ حسین هراتی ۵۹٬۴۲۷
۳ علی‌اصغر باغانی ۵۶٬۴۲۵
۴ سیدعلی‌اصغر حسینی
۵ ابوعلی شریعتی
... ۴ نامزد دیگر
آرای مأخوذه ۱۲٬۳۲۲
رأی‌مندان
مرحلهٔ دوم انتخابات مجلس دوم
۲۷ اردیبهشت ۱۳۶۳[۱۲۰]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ حسین هراتی ۳۸٬۷۹۷
۲ علی‌اصغر باغانی
آرای مأخوذه
رأی‌مندان
انتخابات مجلس سوم
۱۹ فروردین ۱۳۶۷[۱۲۱][۱۲۲]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ محمدرضا راه‌چمنی ۴۶٬۹۳۵
۲ حسین هراتی ۴۲٬۳۹۸
۳ علی‌اصغر باغانی
۴ محمدعلی طالبی
... ۱۱ نامزد دیگر
آرای مأخوذه ۱۲۲٬۲۷۷
رأی‌مندان
مرحلهٔ اول انتخابات مجلس چهارم
۲۱ فروردین ۱۳۷۱[۱۲۳][۱۲۴]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ محمدرضا راه‌چمنی ۴۱٬۱۸۲
۲ علی‌اصغر باغانی ۳۴٬۴۹۶
۳ مسلم فوجی ۲۹٬۳۷۹
۴ حسین هراتی ۲۷٬۴۲۷
۵ حسن سیدآبادی
... ۱۰ نامزد دیگر
آرای مأخوذه ۱۴۵٬۱۴۴
رأی‌مندان
مرحلهٔ دوم انتخابات مجلس چهارم
۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۱[۱۲۵]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ محمدرضا راه‌چمنی ۵۶٬۱۳۱ ۴۶
۲ علی‌اصغر باغانی ۴۷٬۷۴۲ ۳۹٫۱
آرای مأخوذه ۱۲۱٬۸۷۹
رأی‌مندان
مرحلهٔ اول انتخابات مجلس پنجم
۱۸ اسفند ۱۳۷۴[۱۲۶][۱۲۷]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
پزشکی
۱ سید علیرضا افقهی ۷۰٬۱۰۱
۲ محمدرضا راه‌چمنی آری[۱۲۸] ۴۷٬۶۱۲
۳ علی‌اصغر باغانی ۳۴٬۵۷۷
۴ مرتضی خیرآبادی آری[۱۲۸]
۵ حسن سیدآبادی
... ۲۱ نامزد دیگر
آرای مأخوذه ۱۹۲٬۸۴۰
رأی‌مندان
مرحلهٔ دوم انتخابات مجلس پنجم
۳۱ فروردین ۱۳۷۵[۱۲۹]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ محمدرضا راه‌چمنی ۹۴٬۸۶۷ ۶۴٫۴
۲ علی‌اصغر باغانی
آرای مأخوذه ۱۴۷٬۲۵۵
رأی‌مندان
انتخابات مجلس ششم
۲۹ بهمن ۱۳۷۸[۱۳۰]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
۱ حسن سیدآبادی ۵۵٬۸۸۸
۲ مرتضی خیرآبادی ۵۵٬۴۵۳
آرای مأخوذه ۲۰۶٬۶۲۳
رأی‌مندان ۲۷۱٬۵۵۴[۱۳۱]

در انتخابات دورهٔ هفتم مجلس، مرتضی خیرآبادی، نمایندهٔ اصلاح‌طلب سبزوار، ابتدا رد صلاحیت شد. او و شمار دیگری از نمایندگان مجلس ششم، در ۱۲ بهمن ۱۳۸۲ در اعتراض به رد صلاحیت‌های گسترده از نمایندگی مجلس ششم دسته‌جمعی استعفا دادند.[۱۳۲] اما در ۱۸ بهمن ۱۳۸۲ با حکم حکومتی سید علی خامنه‌ای، صلاحیت او و چند نامزد دیگر تأیید شد.[۱۳۳] او با وجود کسب رتبهٔ دوم در مرحلهٔ اول انتخابات، به حد نصاب ۲۵ درصد نرسید تا انتخابات به مرحلهٔ دوم بکشد که در آنجا مغلوب رقیب اصولگرایش شد.

مرحلهٔ اول انتخابات مجلس هفتم
۱ اسفند ۱۳۸۲[۱۳۴]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
ایران خدمت
۱ حسن سیدآبادی (م) ۶۵٬۷۳۵ ۳۳٫۲۲
۲ مرتضی خیرآبادی (م) آری[۱۳۵] ۴۵٬۵۹۱ ۲۳٫۰۴
۳ احمد بزرگیان ۲۷٬۳۴۷ ۱۳٫۸۲
۴ احمد اسماعیلیان آری[۱۳۵]
۵ علیرضا مزینانی آری[۱۳۶]
... نامزدان دیگر
آرای مأخوذه ۱۹۷٬۸۹۲
رأی‌مندان ۳۲۷٬۳۲۰[۱۳۱]
مرحلهٔ دوم انتخابات مجلس هفتم
۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۳[۱۳۷]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
پیروان
۱ احمد بزرگیان آری[۱۳۸] ۶۱٬۵۷۴ ۵۰٫۹۲
۲ مرتضی خیرآبادی (م)
آرای مأخوذه ۱۲۰٬۹۲۱
رأی‌مندان

در انتخابات دورهٔ هشتم مجلس، صلاحیت حسن سیدآبادی، نمایندهٔ پیشین سبزوار در مجالس ششم و هفتم، تأیید نشد. علت رد صلاحیت او «فساد اخلاقی»، درگیری خانوادگی، و شلیک تیر هوایی دانسته می‌شود.[۱۳۹][۱۴۰] سیدآبادی، دلیل رد صلاحیتش را سوءاستفادهٔ دو فاسق در وزارت اطلاعات از موقعیت خود عنوان کرد.[۱۴۱] به گفتهٔ احمد بزرگیان، هزینهٔ تبلیغات انتخاباتی محمدرضا محسنی ثانی در این دوره ۵۰۰ میلیون تومان بوده‌است.[۱۴۲][۱۴۳]

مرحلهٔ اول انتخابات مجلس هشتم
۲۴ اسفند ۱۳۸۶[۱۴۴]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
متحد فراگیر توسعه اعتماد
۱ محمدرضا محسنی ثانی آری[۱۴۵] ۴۹٬۲۷۵ ۲۸٫۲۸
۲ علی بروغنی ۳۷٬۸۶۰ ۲۱٫۷۳
۳ رمضانعلی سبحانی‌فر آری[۱۴۶] آری[۱۴۷] آری[۱۴۸] ۲۸٬۱۶۲ ۱۶٫۱۶
۴ احمد بزرگیان (س) آری[۱۴۵]
۵ علیرضا مزینانی آری[۱۴۶] آری[۱۴۷]
... نامزدان دیگر
آرای مأخوذه ۱۷۹٬۱۶۵
رأی‌مندان ۲۹۵٬۱۰۵[۱۴۹]
مرحلهٔ دوم انتخابات مجلس هشتم
۶ اردیبهشت ۱۳۸۷[۱۵۰]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
مردمی فراگیر توسعه
۱ علی بروغنی ۷۱٬۳۶۴ ۵۸٫۵۴
۲ رمضانعلی سبحانی‌فر آری[۱۵۱] آری[۱۵۲] آری[۱۵۳]
آرای مأخوذه ۱۲۴٬۲۳۴
رأی‌مندان ۲۹۶٬۰۰۰[۱۵۴]

در انتخابات دورهٔ نهم مجلس، با وجود آنکه محمدرضا محسنی ثانی، نمایندهٔ وقت سبزوار، در فهرست جبههٔ متحد اصولگرایان قرار گرفت، به دلیل نرم‌خویی با اصلاح‌طلبان[۱۵۵] و نزدیکی به علی لاریجانی،[۱۵۶] و نیز هزینه‌های تبلیغاتی مورد انتقاد اصولگرایان تندرو بود.[۱۵۷] اما در نهایت در رقابتی نزدیک رتبهٔ اول را کسب کرد.

انتخابات مجلس نهم
۱۲ اسفند ۱۳۹۰[۱۵۸][۱۵۹]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
متحد پایداری ایستادگی مردم بصیرت آباد
۱ محمدرضا محسنی ثانی (م) آری[۱۶۰] آری[۱۶۱] آری[۱۶۲] ۵۳٬۰۰۴ ۲۵٫۲۹
۲ رمضانعلی سبحانی‌فر آری[۱۶۱] آری[۱۶۳] ۵۲٬۹۳۳ ۲۵٫۲۶
۳ علی بروغنی (س) آری[۱۶۰] آری[۱۶۴] آری[۱۶۲] ۴۹٬۴۲۲ ۲۳٫۵۸
۴ عبدالله داورزنی آری[۱۶۵] ۴۲٬۲۳۱ ۲۰٫۱۵
۵ علی‌اصغر آبسالان ۳۰٬۱۲۹ ۱۴٫۳۸
۶ بهروز محبی نجم‌آبادی آری[۱۶۵] ۲۷٬۸۴۶ ۱۳٫۲۹
... ۱۷ نامزد دیگر <۱۸٬۰۰۰ <۸٫۳
آرای مأخوذه ۲۱۷٬۸۸۵
رأی‌مندان
انتخابات دهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی و پنجمین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری در سبزوار

در انتخابات دورهٔ دهم مجلس، حسین مقصودی، شهردار پیشین سبزوار، ابتدا رد صلاحیت شد، اما یک هفته پیش از رأی‌گیری و در روز اول تبلیغات در نهایت تأیید صلاحیت شد.[۱۶۶] او به عنوان نماینده‌ای مستقل و بدون آنکه نامش در هیچ‌یک از فهرست‌های انتخاباتی قرار گیرد، توانست رتبهٔ اول را با بیش از ۱۰۰ هزار رأی به دست آورد و «پدیدهٔ انتخابات» نام بگیرد. او اولین نمایندهٔ سبزوار است که موفق به کسب آرای شش‌رقمی می‌شود.[۱۶۷] محمدرضا محسنی ثانی، نمایندهٔ سبزوار در ادوار نهم و هشتم مجلس، از حوزهٔ انتخابیه مشهد ثبت‌نام کرد ولی پس از آنکه نامش در فهرست‌های انتخاباتی اصولگرایان قرار نگرفت، پیش از رأی‌گیری انصراف داد.[۱۶۸] محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران، از این حوزه ثبت‌نام کرد،[۱۶۹] ولی رد صلاحیت شد.[۱۷۰]

انتخابات مجلس دهم
۷ اسفند ۱۳۹۴[۱۷۱]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
بزرگ امید تمدن عقلانیت اعتدال صدا وحدت
۱ حسین مقصودی ۱۰۲٬۳۴۵ ۴۲٫۸۳
۲ رمضانعلی سبحانی‌فر (م) آری[۱۷۲] آری[۱۷۳] آری[۱۷۴] آری[۱۷۵] آری[۱۷۶] ۷۵٬۳۰۸ ۳۱٫۵۱
۳ علی‌اصغر عنابستانی آری[۱۷۷] آری[۱۷۸] ۵۵٬۶۷۸ ۲۳٫۳۰
۴ علی بروغنی (س) آری[۱۷۷] آری[۱۷۳] آری[۱۷۸] ۴۹٬۵۸۲ ۲۰٫۷۵
۵ محمدرضا راه‌چمنی (س) آری[۱۷۲] آری[۱۷۵] آری[۱۷۶] ۴۵٬۱۹۶ ۱۸٫۹۱
۶ علی‌اصغر آبسالان ۲۵٬۱۴۳ ۱۰٫۵۲
... ۱۳ نامزد دیگر <۱۱٬۰۰۰ <۴٫۶
آرای مأخوذه ۲۳۸٬۹۲۳
رأی‌مندان ۳۴۱٬۰۰۰

در انتخابات دورهٔ یازدهم مجلس شورای اسلامی، حسین مقصودی و رمضانعلی سبحانی‌فر، نماینده‌های وقت سبزوار، رد صلاحیت شدند.[۱۷۹] در این انتخابات چهره‌های شاخص اصلاح‌طلبان در حوزهٔ انتخابیه رد صلاحیت شدند و رقابت بین چهره‌های اصولگرا بود.[۱۸۰] برخلاف گمانه‌زنی‌ها، محمدرضا راه‌چمنی، نمایندهٔ اصلاح‌طلب سابق حوزه، که از حوزهٔ انتخابیهٔ تهران ثبت‌نام کرده و صلاحیتش احراز شده بود، حوزهٔ انتخابیهٔ خود را به سبزوار تغییر نداد.[۱۸۱]

انتخابات مجلس یازدهم
۲ اسفند ۱۳۹۸[۱۸۲][۱۸۳]
رتبه نامزد فهرست آرا درصد
شانا شرق اعتدال جوانان
۱ علی‌اصغر عنابستانی آری[۱۸۴] آری[۱۸۴] ۸۰٬۰۲۸ ۴۶٫۷۰
۲ بهروز محبی نجم‌آبادی آری[۱۸۴] ۶۷٬۵۸۲ ۳۹٫۴۴
۳ علی بروغنی (س) آری[۱۸۴] ۳۸٬۹۸۱ ۲۲٫۷۵
۴ مجید اکبرنیا آری[۱۸۴] آری[۱۸۴] ۳۸٬۷۹۸ ۲۲٫۶۴
۵ رمضانعلی ابراهیمی ۱۱٬۸۶۲ ۶٫۹۲
... ۲۷ نامزد دیگر <۱۰٬۰۰۰ <۵٫۸
آرای مأخوذه ۱۸۳٬۱۱۱
رأی‌مندان ۳۵۰٬۰۰۰

پانویس[ویرایش]

  1. «سالنامهٔ آماری شهرستان سبزوار در ۱۳۸۷» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «قانون انتخابات مجلس شورای ملی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «نظامنامه انتخابات (اصنافی) مجلس شورای ملی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «نظامنامه انتخابات دو درجه». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  5. «قانون انتخابات مجلس شورای ملی». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اكتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۹ مهر ۱۳۹۹. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  6. «قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی». سامانه ملی قوانین و مقررات. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اكتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۹ مهر ۱۳۹۹. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  7. «قانون راجع به جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی». مرکز پژوهش‌ها. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  8. «قانون افزایش تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  9. «قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی». مرکز پژوهش‌ها. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  10. «جدول حوزه‌های انتخاباتی مجلس شورای ملی جمهوری اسلامی ایران». دستور.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «قانون انتخابات مجلس شورای ملی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  12. «قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  13. «قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  14. «قانون میزان تأثیر تغییرات در تقسیمات کشوری در محدوده حوزه‌های انتخاباتی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  15. «شهرستان خوشاب به نقشه تقسیمات کشوری اضافه شد». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. ۷ مهر ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  16. «آیا مردمان عزیز و سرزمین روستاهای فرخار، چزگ، رباطی شاهزاده و جمبرجوق، به آغوش وطن بازگشتند؟!». روزنه. ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  17. «اصلاح تقسیمات کشوری در استان خراسان رضوی در دولت تصویب شد». ایرنا. ۴ تیر ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  18. «قانون انتخابات مجلس شورای ملی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  19. «قانون اصلاح قانون انتخابات مصوب ۱۳۶۲٫۱۲٫۹ مجلس شورای اسلامی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  20. «قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  21. «قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی». سامانهٔ قوانین.[پیوند مرده]
  22. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  23. «۳۵۰ هزار نفر در حوزه انتخابیه سبزوار واجد شرایط رای دادن هستند». ایرنا. ۳۰ بهمن ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
  24. «نتایج انتخابات در حوزه انتخابیه سبزوار اعلام شد». ایرنا. ۳ اسفند ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
  25. «میزان مشارکت در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی» (PDF). وزارت کشور. ۱۱ اسفند ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
  26. Boroujerdi and Rahimkhani, Postrevolutionary Iran, 83.
  27. Boroujerdi and Rahimkhani, Postrevolutionary Iran, 182.
  28. «۱۲ اسفند به عنوان روزی حماسی و ماندنی در تاریخ انقلاب ثبت شد». سبزوار پیام. ۲۳ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۲۰.
  29. «دیار سربداران مشارکتی ۶۲ درصدی رقم زد». خبرگزاری مهر. ۷ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  30. «تأکید امام‌جمعه‌جوین بر انتخاب یک نماینده‌جوینی! +صوت». سلام سربدار. ۱ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  31. «تحلیلی بر نتایج انتخابات مجلس دهم در سبزوار / چگونگی رأی اعتماد مردم به مقصودی و سبحانی فر». مجله اینترنتی اسرارنامه. ۱۸ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  32. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۱۲۱.
  33. عاقلی، شرح حال رجال سیاسی، ۱۳.
  34. فرهنگ قهرمانی، اسامی نمایندگان مجلس شورای ملّی، ۱۸.
  35. شجیعی، نخبگان سیاسی ایران، ۵۱۵.
  36. ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مجلس یوم یکشنبه ۱۸ ذیقعده ۱۳۳۹ مطابق اول اسد ۱۳۰۰». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  37. «جلسه :۱۰ صورت مشروح مجلس یوم شنبه ۱۶ حمل ۱۳۰۳ مطابق سلخ شعبان ۱۳۴۲». کتابخانهٔ مجلس.[پیوند مرده]
  38. «جلسه ۴: صورت مشروح مجلس عصر یوم شنبه ۲۵ حوت ۱۳۰۲ مطابق نهم شعبان ۱۳۴۲». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ «جلسه ۴: صورت مشروح مجلس مورخه ۴ مردادماه ۱۳۰۵». کتابخانهٔ مجلس.[پیوند مرده]
  40. ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ «جلسه: ۲ صورت‌مجلس روز دوشنبه ۱۴ آبان‌ماه ۱۳۰۷ مطابق ۲۱ جمادی‌الاولی ۱۳۴۷». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ «جلسه: ۲ روز پنجشنبه ۲۵ دی ماه ۱۳۰۹ (۲۵ شعبان‌المعظم ۱۳۴۹)». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۴ فروردین‌ماه ۱۳۱۲ (۱۷ ذی‌الحجه ۱۳۵۱)». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۲ خردادماه ۱۳۱۴ (۱۱ ربیع‌الاول ۱۳۵۴)». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  44. ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مجلس شنبه بیست و هفتم شهریور ماه ۱۳۱۶». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  45. ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مجلس روز چهارشنبه ۹ آبان ماه ۱۳۱۸». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  46. ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مجلس روز شنبه اول آذر ماه ۱۳۲۰». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  47. فرهنگ قهرمانی، اسامی نمایندگان مجلس شورای ملّی، ۱۸۵.
  48. فرهنگ قهرمانی، اسامی نمایندگان مجلس شورای ملّی، ۱۸۶.
  49. ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ «جلسه: ۱۹ صورت مشروح مجلس روز شنبه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۲۳». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  50. ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه چهارم مرداد ماه ۱۳۲۶». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  51. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه بیست و نهم بهمن‌ماه ۱۳۲۸». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  52. فرهنگ قهرمانی، اسامی نمایندگان مجلس شورای ملّی، ۲۲۵.
  53. ۵۳٫۰ ۵۳٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۶ فروردین ماه ۱۳۳۲». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  54. ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۰ خرداد ماه ۱۳۳۵». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  55. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه یازدهم اسفند ماه ۱۳۳۹». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  56. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۳ مهرماه ۱۳۴۲». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
  57. «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۳ مهر ماه ۱۳۴۶». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۹.
  58. ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه‌شنبه ۱۶ شهریور ۱۳۵۰». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
  59. ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ «جلسه: ۲ صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه‌شنبه ۲۵ شهریور ماه ۱۳۵۴». کتابخانهٔ مجلس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
  60. «حسین هراتی». مجلس شورای اسلامی.
  61. «علی‌اصغر باغانی». مجلس شورای اسلامی.
  62. «محمدرضا راه چمنی». مجلس شورای اسلامی.
  63. «حسین هراتی». مجلس شورای اسلامی.
  64. «محمدرضا راه‌چمنی». مجلس شورای اسلامی.
  65. «حسین هراتی». مجلس شورای اسلامی.
  66. «محمدرضا راه‌چمنی». مجلس شورای اسلامی.
  67. «اصغر باغانی». مجلس شورای اسلامی.
  68. «سید علیرضا افقهی». مجلس شورای اسلامی.
  69. «محمدرضا راه‌چمنی». مجلس شورای اسلامی.
  70. «حسن سیدآبادی». مجلس شورای اسلامی.
  71. «مرتضی خیرآبادی». مجلس شورای اسلامی.
  72. «حسن سیدآبادی». مجلس شورای اسلامی.
  73. «احمد بزرگیان». مجلس شورای اسلامی.
  74. «محمدرضا محسنی ثانی». مجلس شورای اسلامی.
  75. «علی بروغنی». مجلس شورای اسلامی.
  76. «محمدرضا محسنی ثانی». مجلس شورای اسلامی.
  77. «رمضانعلی سبحانی‌فر». مجلس شورای اسلامی.
  78. «حسین مقصودی». مجلس شورای اسلامی.
  79. «علی سبحانی‌فر». مجلس شورای اسلامی.
  80. «علی‌اصغر عنابستانی». مجلس شورای اسلامی.
  81. «بهروز محبی نجم‌آبادی». مجلس شورای اسلامی.
  82. تاریخ مجالس قانوگذاری، ۹–۱۸.
  83. امین، «اعتراض به تقلب»، ۲۲.
  84. اتحادیه، «مجلس و انتخابات»، ۲۴۸.
  85. فاطمه معزی (۳۰ خرداد ۱۳۹۵). «دکتر قاسم غنی». مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹.
  86. Abbas Milani (15 December 2005). "ḠANĪ, QĀSEM". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی). Archived from the original on 27 December 2019. Retrieved 27 December 2019.
  87. امین، «دکتر قاسم غنی»، ۶۰۲.
  88. سلامی، اسنادی از انتخابات مجلس، ۱۵۰–۵۱.
  89. مدیر شانه‌چی، «تاریخ سیاسی سبزوار»، ۹۵.
  90. شمس‌آبادی، انقلاب اسلامی در سبزوار، ۲۳۸.
  91. شمس‌آبادی، انقلاب اسلامی در سبزوار، ۱۹۴.
  92. نظری، رجال پارلمانی ایران، ۴–۵.
  93. شمس‌آبادی، انقلاب اسلامی در سبزوار، ۱۹۶.
  94. شمس‌آبادی، انقلاب اسلامی در سبزوار، ۲۴۴.
  95. شمس‌آبادی، انقلاب اسلامی در سبزوار، ۲۰۱–۱۸.
  96. «انتخابات شهرستانها». کیهان (۳۸۵۹): ۱۲. ۹ اردیبهشت ۱۳۳۵.
  97. «انتخابات شهرستانها». کیهان (۳۸۶۰): ۱۱. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۳۵.
  98. «اسامی کاندیداهای حزب ملیون در شهرستانها طی مصاحبه امروز نخست‌وزیر اعلام گردید». اطلاعات (۱۰۲۵۸): ۲۱. ۲۶ تیر ۱۳۳۹.
  99. «اسامی کاندیداهای حزب مردم اعلام شد». اطلاعات (۱۰۲۶۲): ۲۱. ۳۰ تیر ۱۳۳۹.
  100. «کسانیکه از حزب ملیون کاندیدا نشدند». اطلاعات (۱۰۲۵۹): ۲۱. ۲۷ تیر ۱۳۳۹.
  101. «حزب مردم به انتخابات سبزوار اعتراض کرد». اطلاعات (۱۰۲۶۶): ۱. ۴ مرداد ۱۳۳۹.
  102. «فعالیت‌های انتخاباتی در شهرستانها». اطلاعات (۱۰۴۰۵): ۱۸. ۱۸ دی ۱۳۳۹.
  103. «فردا اخذ رأی شروع می‌شود». اطلاعات (۱۰۴۰۶): ۲۱. ۱۹ دی ۱۳۳۹.
  104. «انجمنهای نظارت بر انتخابات در شهرستانهای آمل، سقز، بابل، نیشابور، بم، رامهرمز، آباده، سبزوار، اصفهان، مشهد، مسجدسلیمان، میانه و قزوین تشکیل شد». اطلاعات (۱۰۴۱۰): ۱۰. ۲۴ دی ۱۳۳۹.
  105. «اسامی کاندیداهای مجلس شورای ملی». اطلاعات (۱۱۱۸۰): ۱۵. ۱۰ شهریور ۱۳۴۲.
  106. «انتخابات مجلس شوری». اطلاعات (۱۱۱۹۶): ۱۳. ۲۸ شهریور ۱۳۴۲.
  107. «لیست کاندیداهای حزب ایران نوین برای مجالس سنا، شورای ملی، و مؤسسان». اطلاعات (۱۲۳۲۷): ۷. ۲۰ تیر ۱۳۴۶.
  108. «نامزدهای حزب مردم معرفی شدند». اطلاعات (۱۲۳۲۹): ۲۱. ۲۲ تیر ۱۳۴۶.
  109. «دشتی که می‌لرزد: شن روان چگونه قراء خراسان را در بر می‌گیرد». اطلاعات (۱۲۳۴۷): ۱۹. ۱۲ مرداد ۱۳۴۶.
  110. «اسامی کاندیداهای حزب ایران نوین برای انتخابات». اطلاعات (۱۳۵۲۵): ۱۴. ۱ تیر ۱۳۴۶.
  111. «اسامی کاندیداهای حزب مردم». اطلاعات (۱۳۵۲۸): ۲۱. ۵ تیر ۱۳۵۰.
  112. «فهرست کامل اسامی نامزدهای نمایندگی پارلمان». اطلاعات (۱۴۷۱۹): ۲۶. ۸ خرداد ۱۳۵۴.
  113. شمس‌آبادی، انقلاب اسلامی در سبزوار، ۴۸۷.
  114. «نتایج انتخابات در ۱۲۰ شهر». کیهان (۱۰۹۵۵): ۲. ۲۶ اسفند ۱۳۵۸.
  115. «۲۲۰ نماینده مجلس انتخاب شدند». کیهان (۱۰۹۹۳): ۳. ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۹.
  116. هاشمی رفسنجانی، به سوی سرنوشت، ۷۰.
  117. «نتایج شمارش آراء در ۱۵ حوزه انتخابیه خراسان اعلام شد». خراسان (۱۰۰۵۶): ۸. ۲۸ فروردین ۱۳۶۳.
  118. «صلاحیت یکتن دیگر از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی در سبزوار تأیید شد». خراسان (۱۰۰۵۴): ۱۱. ۲۴ فروردین ۱۳۶۳.
  119. «اسامی کاندیداهای دومین دوره مجلس شورای اسلامی در استان خراسان اعلام شد». خراسان (۱۰۰۴۶): ۸. ۱۵ فروردین ۱۳۶۳.
  120. «نتایج شمارش آراء در مشهد و ۸ شهر دیگر خراسان اعلام شد». خراسان (۱۰۰۸۲): ۲. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۶۳.
  121. «شمارش آرا به مراحل پایانی خود نزدیک می‌شود». رسالت (۶۵۰): ۲. ۲۱ فروردین ۱۳۶۷.
  122. «اسامی کاندیداهای نمایندگی ۲۴ استان کشور». اطلاعات (۱۸۴۲۴): ۱۳. ۶ فروردین ۱۳۶۷.
  123. «نتایج انتخابات در ده‌ها حوزه دیگر اعلام شد». اطلاعات (۱۹۵۸۸): ۲. ۲۳ فروردین ۱۳۷۱.
  124. «اسامی کاندیداهای چهارمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در سراسر کشور اعلام شد». اطلاعات (۱۹۵۸۳): ۸. ۱۶ فروردین ۱۳۷۱.
  125. «آخرین نتایج شمارش آراء مرحله دوم انتخابات دوره چهارم مجلس شورای اسلامی». اطلاعات (۱۹۶۱۰): ۲. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۷۱.
  126. «تهران، در تب‌وتاب شمارش آرای انتخابات مجلس پنجم». اطلاعات (۲۰۷۲۴): ۲. ۲۱ اسفند ۱۳۷۴.
  127. «فهرست کامل اسامی نامزدهای انتخاباتی سراسر کشور». اطلاعات (۲۰۷۱۵): ۱۴. ۱۰ اسفند ۱۳۷۴.
  128. ۱۲۸٫۰ ۱۲۸٫۱ «انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران لیست نامزدهای شهرستانی خود را اعلام کرد». اطلاعات (۲۰۷۱۸): ۳. ۱۴ اسفند ۱۳۷۴.
  129. «نتایج شمارش آرا در بیش از ۵۰ حوزه انتخابیه اعلام شد». اطلاعات (۲۰۷۴۶): ۲. ۱ اردیبهشت ۱۳۷۵.
  130. «اعلام نتایج آرای نمایندگان مجلس ششم در شهرستانها آغاز شد». اطلاعات (۲۱۸۵۰): ۲. ۳۰ بهمن ۱۳۷۸.
  131. ۱۳۱٫۰ ۱۳۱٫۱ «آمار مقایسه‌ای نتایج انتخابات مجلس ششم و هفتم اعلام شد» (PDF). ایرانیان. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ آوریل ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  132. «اسامی نمایندگان امضاکننده استعفای دسته جمعی». خبرگزاری مهر. ۱۲ بهمن ۱۳۸۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  133. «لیست ۲۰۶ نفری تأیید صلاحیت‌شدگان در مرحله آخر منتشر شد». خبرگزاری مهر. ۱۸ بهمن ۱۳۸۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  134. «اعلام نتایج انتخابات در برخی دیگر از شهرهای کشور (۶)». خبرگزاری مهر. ۲ اسفند ۱۳۸۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  135. ۱۳۵٫۰ ۱۳۵٫۱ «ائتلاف برای ایران در اطلاعیه‌ای اسامی کاندیداهای مورد نظر خود را اعلام کرد». ایسنا. ۲۶ بهمن ۱۳۸۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  136. «خدمتگزاران مستقل ایران اسلامی فهرست ۱۳۸ کاندیدای خود در ۲۵ استان را منتشرکرد». ایسنا. ۲۷ بهمن ۱۳۸۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  137. «تکلیف چهل و هفت کرسی باقی مانده مجلس هفتم مشخص شد». خبرگزاری مهر. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  138. «حمایت جبهه پیروان خط امام و رهبری خراسان از چهار کاندیدای دور دوم مجلس در این استان». ایسنا. ۲۳ فروردین ۱۳۸۳. ۰۴۴۷۱–۸۳۰۱.
  139. «سرنوشت پرونده «آزار جنسی» چند نماینده مجلس». ایران‌وایر. ۱ ژوئن ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  140. ««آخر خط امام»؛ جایی که نمایندگان بازداشت شدند». رادیو فردا. ۸ آذر ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  141. «سیدآبادی: دو نفر فاسق در وزارت اطلاعات باعث رد صلاحیت من شدند!». سلام سربدار. ۷ تیر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  142. «متهمان اقتصادی با سوابق سیاسی». رادیو فردا. ۱۹ خرداد ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  143. «"حداد عادل خراسان" و همکار لاجوردی، مسئول پرونده ستار بهشتی». رادیو زمانه. ۲۳ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  144. «نتایج انتخابات در حوزه‌های انتخاباتی خراسان رضوی مشخص شد». خبرگزاری مهر. ۲۵ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  145. ۱۴۵٫۰ ۱۴۵٫۱ «اسامی نامزدهای نهایی جبهه متحد اصولگرایان در سراسر کشور». خبرگزاری مهر. ۲۰ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  146. ۱۴۶٫۰ ۱۴۶٫۱ «اسامی نامزدهای ائتلاف فراگیر اصولگرایان در سراسر کشور». خبرگزاری مهر. ۲۰ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  147. ۱۴۷٫۰ ۱۴۷٫۱ «فهرست انتخاباتی حزب توسعه و عدالت در تهران و استان‌های کشور اعلام شد». خبرگزاری مهر. ۲۰ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  148. «اسامی نامزدهای حزب اعتماد ملی در سراسر کشور اعلام شد». خبرگزاری مهر. ۱۹ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  149. «۲۹۵ هزار نفر در سبزوار واجد شرایط شرکت در انتخابات هستند». خبرگزاری مهر. ۲ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  150. «نتایج انتخابات در سه حوزه انتخابیه خراسان رضوی اعلام شد». مهر. ۷ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۲۰.
  151. «اسامی نامزدهای مورد حمایت ستاد ائتلاف مردمی اصلاحات اعلام شد». ایسنا. ۳۱ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  152. «لیست ائتلاف فراگیر اصولگرایان در تهران و شهرستانها اعلام شد». خبرگزاری مهر. ۲۷ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  153. «برای دور دوم انتخابات مجلس: اسامی نامزدهای حزب توسعه و عدالت ایران اسلامی در شهرستان‌ها اعلام شد». ایسنا. ۲۸ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  154. «۲۹۶ هزار نفر در سبزوار واجد شرایط شرکت در انتخابات هستند». خبرگزاری مهر. ۱ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۲۰.
  155. «روایت وبلاگ‌نویس سبزواری از جلسه محسنی و صادقی + تکمیلی». سلام سربدار. ۹ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  156. «آیا جبهه پیروان محسنی ثانی را دور زد؟ آیا انصراف او قطعی است؟». سلام سربدار. ۲۸ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  157. «نامزدهای جبهه پایداری و متحد از دید وبلاگ نویس سبزواری». سلام سربدار. ۸ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  158. «محسنی‌ثانی و سبحانی‌فر از سبزوار راهی مجلس نهم شدند». خبرگزاری فارس. ۱۳ اسفند ۱۳۹۰.[پیوند مرده]
  159. «تعداد آراء ۲۳ نامزد حوزه انتخابیه سبزوار». سبزوارپیام. ۱۳ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ سپتامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۰.
  160. ۱۶۰٫۰ ۱۶۰٫۱ «اطلاعیه مهم مسئول جبهه متحد اصول‌گرایان سبزوار». اسرارنامه. ۱۰ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  161. ۱۶۱٫۰ ۱۶۱٫۱ «لیست نهایی جبهه ایستادگی در ۱۸ استان». تابناک. ۵ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  162. ۱۶۲٫۰ ۱۶۲٫۱ «فهرست کاندیداهای آبادگران جهادی». تابناک. ۱۰ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  163. «اعلام لیست «مردمسالاری» در ۲۴ استان». تابناک. ۴ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  164. «اسامی لیست ۵۹ نفره جبهه بصیرت و بیداری اسلامی در کشور ۵۲ نفر از این لیست نمایندگان فعلی هستند». ایسنا. ۲۴ بهمن ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  165. ۱۶۵٫۰ ۱۶۵٫۱ «فهرست کامل نامزدهای جبهه پایداری انقلاب اسلامی در سراسر کشور». خبرآنلاین. ۱۱ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  166. «تأیید صلاحیت مقصودی / آگهی رسمی اسامی کاندیداهای سبزوار». نسیم جوین. ۲۹ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  167. «چرا حسین مقصودی پیروز شد؟ / نگاهی جامعه‌شناختی به عوامل خلق یک شگفتی». اسرارنامه. ۸ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  168. «محسنی‌ثانی از انتخابات مجلس شورای اسلامی انصراف داد». خبرگزاری تسنیم. ۲۸ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  169. «سه عضو شورای شهر تهران داوطلب نمایندگی مجلس شورای اسلامی شدند». ایرنا. ۲۸ آذر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  170. «نامه یک روزنامه‌نگار سبزواری به سه نامزد رد صلاحیت شده اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم». اسرارنامه. ۳ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹.
  171. «ریز آرای نامزدهای انتخابات مجلس دهم در سبزوار / کاهش هزارتایی در رأی حسین مقصودی». اسرارنامه. ۸ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  172. ۱۷۲٫۰ ۱۷۲٫۱ «اسامی نهایی کاندیداهای اصلاح‌طلبان در سراسر ایران برای انتخابات مجلس دهم». عصرایران. ۵ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  173. ۱۷۳٫۰ ۱۷۳٫۱ «حزب تمدن اسلامی نامزدهای خود را برای سراسر کشور اعلام کرد». خبرگزاری مهر. ۴ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  174. «فهرست کاندیداهای جبهه اعتدال و عقلانیت خراسان رضوی اعلام شد». خبرگزاری مهر. ۲۹ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  175. ۱۷۵٫۰ ۱۷۵٫۱ «فهرست کاندیداهای جبهه اعتدال در شهرستان‌های خراسان رضوی اعلام شد». خبرگزاری مهر. ۲۹ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  176. ۱۷۶٫۰ ۱۷۶٫۱ «نامزدهای «صدای‌ملت» در تهران و ۲۹ شهرستان». تابناک. ۱ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۹.
  177. ۱۷۷٫۰ ۱۷۷٫۱ «لیست نهایی نامزدهای ائتلاف بزرگ اصولگرایان در سراسر کشور + اسامی». خبرگزاری تسنیم. ۵ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
  178. ۱۷۸٫۰ ۱۷۸٫۱ «جبهه وحدت بانوان خراسان رضوی فهرست مردانه ارایه کرد». خبرگزاری مهر. ۱۴ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹.
  179. «کدام چهره‌ها تأیید و چه کسانی ردصلاحیت شده‌اند؟!». تابناک. ۲۲ دی ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۰.
  180. «رقابتی اصول‌گرایی در سبزوار! / اصلاح‌طلبان رد صلاحیت شدند». سبزواریان. ۲۴ دی ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۴ فوریه ۲۰۲۰.
  181. «انتخابات مجلس؛ راه‌چمنی از سبزوار نمی‌آید». سبزواریان. ۲۷ دی ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۴ فوریه ۲۰۲۰.
  182. «نمایندگان سبزوار در مجلس یازدهم مشخص شدند / عنابستانی و محبی پیروز انتخابات غرب خراسان». اسرارنامه. ۳ اسفند ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰.
  183. «تعداد نهایی آراء نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم در سبزوار اعلام شد». اسرارنامه. ۳ اسفند ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰.
  184. ۱۸۴٫۰ ۱۸۴٫۱ ۱۸۴٫۲ ۱۸۴٫۳ ۱۸۴٫۴ ۱۸۴٫۵ «مروری بر لیست‌های انتخاباتی در خراسان رضوی». ایسنا. ۳۰ بهمن ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۲۰.

منابع[ویرایش]

  • Boroujerdi, Mehrzad; Rahimkhani, Kourosh (2018). Postrevolutionary Iran: A Political Handbook (به انگلیسی). Syracuse University Press.