سالیان
سالیان | |
|---|---|
شهر | |
 | |
 مهر | |
  سالیان | |
| مختصات: ۳۹°۳۵′۴۲″ شمالی ۴۸°۵۸′۴۵″ شرقی / ۳۹٫۵۹۵۰۰°شمالی ۴۸٫۹۷۹۱۷°شرقی | |
| شهرستان | شهرستان سالیان |
| جمعیت (۲۰۰۸) | |
| • کل | ۳۶٬۱۰۰ |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی +۴ (AZT) |
| • تابستانی (DST) | یوتی‌سی +۵ (AZT) |
سالیان (به لاتین: Salyan) شهری در شهرستان سالیان کشور جمهوری آذربایجان است.[۱] جمعیت این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۹۸۹ میلادی، ۳۰٫۳۹۶ نفر و بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۳۶٫۲۰۰ بوده‌است.[۲][۳][۴]
جغرافیا
[ویرایش]سالیان شهری در میان دشت‌های سرسبز و پهناور مغان و در کرانه غربی رود کورا است. این شهر مرکز شهرستان سالیان است و ۱۳۰ کیلومتر تا شهر باکو فاصله دارد.
.jpg)
تاریخ
[ویرایش]واژه «سالیان» برگرفته از واژه‌های عربی-فارسی سیل و سیلان (سرریز) گرفته شده است.
شهر سالیان سده‌ها بخشی از قلمرو شروانشاهان بود. سالیان دارای یک کارخانه کشتی‌سازی بود. این شهر از راه رود کورا به دریای کاسپین راه داشت و ماهی‌گیری در آن رونق داشت.[۵]
این شهر در طول سال‌های ۱۶۸۰ تا ۱۷۸۲ بخشی از خانات قبه بود و توسط خان‌های مختلف اداره می‌شد؛ سپس به دست نادرشاه بازپس گرفته شد. در میانه‌های سده ۱۸ میلادی سالیان به دست ابراهیم رودباری تصرف شد. مردم سالیان که از حکومت او ناخرسند بودند، برای یاری به خانات قبه متوسل شدند و در سال ۱۷۵۷ میلادی، نیروهایی به فرماندهی فتحعلی‌خان قبه‌ای، سالیان را تصرف کردند، ابراهیم رودباری را بیرون کردند و شهر را به خانات قبه پیوسته کردند.[۶]
این شهر از سال ۱۷۲۹ تا ۱۷۸۲ میلادی پایتخت پادشاهی محلی سالیان بود.
در سال ۱۷۹۹ میلادی، مصطفی خان، خان شماخی، سالیان را به تصرف خود درآورد.[۷]
سالیان از سال ۱۹۱۶ میلادی مرکز اداری اویزد جواد در فرمانداری باکو بود و عنوان شهر را دریافت کرد.[۸]
این شهر در سال‌های ۱۹۲۹-۱۹۳۰ میلادی مرکز ناحیه مغان و از سال ۱۹۳۰ مرکز اداری شهرستان سالیان بوده است.
سالیان در گذشته به دلیل نزدیکی به رودخانه و ارتفاع نسبتاً کم بارها از سیل آسیب دیده است.[۹]
مردم
[ویرایش]بر اساس یک سرشماری جمعیتی انجام شده توسط امپراتوری روسیه در سال ۱۸۹۱ میلادی در قفقاز، این شهر ۱۲۱۱۷ نفر جمعیت داشته است.[۱۰]
بر اساس نخستین سرشماری همگانی جمعیت در سال ۱۸۹۷ میلادی، ۱۱۷۸۷ نفر در سالیان زندگی می‌کردند[۱۱] که بر اساس آن مردم آذری (شامل تاتارهای قفقازی، تالش‌ها و لزگی‌ها) ۱۱۵۲۰ تن (۹۷.۷۳٪)، اسلاوها (عمدتاً روس‌ها، اوکراینی‌ها و بلاروسی‌ها) ۱۱۹ تن (۱.۰۱٪)، ارمنی‌ها ۱۰۸ تن (۰.۹۲٪)، گرجی‌ها ۲۴ تن (۰.۲٪)، لهستانی‌ها ۹ تن (۰.۰۸٪)، یونانی‌ها ۲ تن (۰.۰۲٪)، آوارها ۱ تن (۰.۰۱٪) و... جمعیت آن را تشکیل می‌دادند.
جمعیت شهر بر اساس یک سرشماری در سال ۱۹۰۰ میلادی، ۱۲۱۲۰ تن بوده است.[۱۲]
بر اساس سرشماری سال ۱۹۵۹ میلادی، این شهر دارای ۱۷۱۹۷ تن و در سال ۱۹۷۵، ۲۵۷۰۰ تن جمعیت بود.[۱۳] بر اساس سرشماری جمعیت شهر در سال ۱۹۷۹، جمعیت شهر به ۲۶۱۹۶ تن[۱۴] و در سال ۱۹۸۹ به ۳۰۳۹۶ تن رسید.[۱۵]
اقتصاد
[ویرایش]این شهر یکی از قطب‌های تولید خاویار در جمهوری آذربایجان است.[۱۶][۱۷]
از زمان اتحاد جماهیر شوروی، این شهر دارای یک کارخانه پنبه پاک‌کنی، کارخانه‌های تجهیزات جوشکاری الکتریکی، کارخانه‌های تولید فراورده‌های پلاستیکی و کارخانه‌های نوشابه بوده است.[۱۸]
ورزش
[ویرایش]این شهر دارای یک باشگاه فوتبال به نام مغان بود که در لیگ برتر فوتبال جمهوری آذربایجان حضور داشت. این باشگاه در ورزشگاه المپیک که گنجایش ۵۰۰۰ تماشاگر دارد و در سال ۲۰۰۸ میلادی گشایش یافت بازی‌های خود را برگزار می‌کرد.[۱۹]
ترابری
[ویرایش]این شهر دارای چندین بزرگراه و محور مواصلاتی و همچنین راه‌آهن به شهرهای باکو، شروان، نفت‌چاله، شهرهای منطقه مغان و تالش شمالی است.
آب و هوا
[ویرایش]| داده‌های اقلیم سالیان (۱۹۷۱–۱۹۹۰) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ماه | ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مه | ژوئن | ژوئیه | اوت | سپتامبر | اکتبر | نوامبر | دسامبر | سال |
| میانگین بیش‌ترین °C (°F) | ۷٫۲ (۴۵) |
۸٫۳ (۴۷) |
۱۱٫۷ (۵۳) |
۱۹٫۰ (۶۶) |
۲۵٫۰ (۷۷) |
۳۰٫۰ (۸۶) |
۳۳٫۱ (۹۲) |
۳۱٫۹ (۸۹) |
۲۸٫۲ (۸۳) |
۲۱٫۰ (۷۰) |
— | ۹٫۴ (۴۹) |
۲۰٫۵ (۶۹) |
| میانگین روزانه °C (°F) | ۲٫۷ (۳۷) |
۳٫۸ (۳۹) |
۶٫۶ (۴۴) |
۱۲٫۰ (۵۴) |
۱۸٫۱ (۶۵) |
۲۱٫۲ (۷۰) |
۲۲٫۷ (۷۳) |
۲۲٫۰ (۷۲) |
۲۰٫۷ (۶۹) |
۱۱٫۶ (۵۳) |
۹٫۴ (۴۹) |
۴٫۶ (۴۰) |
۱۲٫۹۵ (۵۵٫۴) |
| میانگین کم‌ترین °C (°F) | −۰٫۲ (۳۲) |
۰٫۸ (۳۳) |
۳٫۶ (۳۸) |
۹٫۵ (۴۹) |
۱۴٫۱ (۵۷) |
۱۸٫۸ (۶۶) |
۲۱٫۵ (۷۱) |
۲۰٫۵ (۶۹) |
۱۷٫۳ (۶۳) |
۱۱٫۹ (۵۳) |
۶٫۵ (۴۴) |
۱٫۶ (۳۵) |
۱۰٫۴۹ (۵۰٫۸) |
| بارندگی میلی‌متر (اینچ) | ۲۴ (۰٫۹۴) |
۵۷ (۲٫۲۴) |
۲۸ (۱٫۱) |
۲۴ (۰٫۹۴) |
۲۸ (۱٫۱) |
۱۷ (۰٫۶۷) |
۴ (۰٫۱۶) |
۶ (۰٫۲۴) |
۱۱ (۰٫۴۳) |
۳۶ (۱٫۴۲) |
۳۸ (۱٫۵) |
۲۷ (۱٫۰۶) |
۳۰۰ (۱۱٫۸) |
| میانگین روزهای بارانی | ۶ | ۸ | ۸ | ۵ | ۶ | ۳ | ۱ | ۲ | ۴ | ۶ | ۸ | ۷ | ۶۴ |
| منبع: NCEI[۲۰] | |||||||||||||
اهالی شناخته‌شده
[ویرایش]- قلی عسکروف، خواننده و آهنگساز اهل جمهوری آذربایجان
- واقف قلی‌اف، ریاضی‌دان اهل جمهوری آذربایجان، عضو مسئول آکادمی ملی علوم جمهوری آذربایجان
- علی بیگ حسین‌زاده، دانشمند، پزشک، عمومی، فیلسوف و هنرمند اهل جمهوری آذربایجان و از طراحان پرچم جمهوری آذربایجان.
- واقف آخوندوف، رئیس سرویس امنیتی رئیس جمهور جمهوری آذربایجان
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "Xəta 404 - Səhifə tapılmadı!". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi.
- ↑ "The largest cities in Azerbaijan, ranked by population" (به انگلیسی). mongabay.com. Archived from the original on 28 June 2012. Retrieved 30 Jun 2012.
- ↑ "Azerbaijan: largest cities and towns and statistics of their population" (به انگلیسی). world-gazetteer. Archived from the original on 23 April 2013. Retrieved 22 May 2012.
- ↑ http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/az/012.shtml.
{{cite web}}: External link in|arşivurl=|title=(help); Unknown parameter|arşivtarihi=ignored (|archive-date=suggested) (help); Unknown parameter|arşivurl=ignored (|archive-url=suggested) (help); Unknown parameter|başlık=ignored (|title=suggested) (help); Unknown parameter|erişimtarihi=ignored (|access-date=suggested) (help); Unknown parameter|ölüurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Комментарии к тексту". Archived from the original on 2021-02-14. Retrieved 2009-10-10.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ C.M.Mustafayev (1989). "AZƏRBAYCANIN ŞİMALİ XANLIQLARI VƏ RUSİYA (XVIII əsrin sonu - XIX əsrin əvvəlləri), Səh. 20" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-07-08. Retrieved 2019-07-08.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ İnzibati-ərazi vahidləri 150 стр.
- ↑ "Over 40 schools suspend lessons due to floods in Azerbaijani region". en.trend.az. Archived from the original on 19 July 2019. Retrieved 15 November 2014.
- ↑ "Глава Сальянского района - глава исполнительной власти, назначается президентом". Archived from the original on February 28, 2009.
- ↑ Сборник материалов для описания местностей и племен Кавказа. Выпуск 11. 1891. p. 146.
- ↑ "Первой Всеобщей переписи населения Российской империи 1897 г. т.61.:/ под редакцией Н. А. Тройницкого. - (Санкт-Петербург): издание Центрального статистического комитета Министерства внутренних дел, 1899-1905. Бакинская губерния. Стр. 1-3". Archived from the original on 2020-11-01. Retrieved 2021-03-07.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Сальяны, местечко". دانشنامه افرون و بروک‌هاوس: In 86 Volumes (82 Volumes and 4 Additional Volumes). St. Petersburg. 1890–1907.
- ↑ "Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу". Демоскоп Weekly. Archived from the original on 2013-09-21. Retrieved 2011-12-12.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". Archived from the original on 2012-01-18. Retrieved 2010-01-08.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help); no-break space character in|title=at position 16 (help) - ↑ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". Archived from the original on 2012-01-18. Retrieved 2010-01-08.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help); no-break space character in|title=at position 16 (help) - ↑ "A little boy with fish". Archived from the original on August 4, 2009.
- ↑ "Икра". www.vehi.net.
- ↑ "Сальяны". БСЭ.الگو:Недоступная ссылка
- ↑ Эльмир Алиев (2009-09-14). "Клуб из Сальяна вышел в лидеры азербайджанской футбольной Премьер-лиги – Турнирное положение". Day.Az. Archived from the original on 2021-12-12. Retrieved 2021-12-12.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Salyan Climate Normals for 1971-1990(WMO Station number: 37913)". ncei.noaa.gov (TXT). National Oceanic and Atmosoheric Administration. Retrieved 2024-02-22.
- Bournoutian, George (2016). The 1820 Russian Survey of the Khanate of Shirvan: A Primary Source on the Demography and Economy of an Iranian Province prior to its Annexation by Russia. Gibb Memorial Trust. ISBN 978-1909724808.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- سالیان در سرور تحت شبکه نام‌های جغرافیایی
- World Gazetteer: Azerbaijan[پیوند مرده] – World-Gazetteer.com
- The ministry of Culture and Tourism of Azerbaijan Republic: Azerbaijan
 | این یک مقالهٔ خرد جمهوری آذربایجان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
.svg)
| مناطق پیرامون |
|  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تاریخچه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مسائل مربوطه | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
