سازمان اوقاف و امور خیریه

این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است
سیاست در ایران
نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبری رهبر سید علی خامنه‌ای بیت رهبری مجلس خبرگان رهبری رئیس: احمد جنتی
قوه مجریه رئیس‌جمهور (فهرست) حسن روحانی معاون اول اسحاق جهانگیری هیئت دولت (فهرست) دولت دوازدهم جمهوری اسلامی ایران
قوه مقننه مجلس شورای اسلامی رئیس مجلس: علی لاریجانی دیوان محاسبات کشور شورای نگهبان دبیر: احمد جنتی
قوه قضائیه رئیس صادق لاریجانی دادستان کل کشور محمدجعفر منتظری دیوان عالی کشور دیوان عدالت اداری دادگاه ویژه روحانیت سازمان بازرسی کل کشور شورای عالی حقوق بشر
شوراهای عالی شورای عالی امنیت ملی دبیر: علی شمخانی شورای عالی انقلاب فرهنگی مجمع تشخیص مصلحت نظام رئیس: سید محمود هاشمی شاهرودی
شوراهای شهر و روستا شهرداری‌ها • شوراهای اسلامی شهر و روستا
انتخابات‌ها ستاد انتخابات کشور • شورای نگهبان انتخابات‌های اخیر و آتی ریاست‌جمهوری: ۱۳۹۶ ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی: ۹۵–۱۳۹۴ ۹۹–۱۳۹۸ مجلس خبرگان رهبری: ۱۳۹۴ ۱۴۰۲ شوراهای اسلامی: ۱۳۹۶ ۱۴۰۰
احزاب خانه احزاب ایران اصلاح‌طلبان • اصول‌گرایان
درگاه ایران دیگر کشورها ‏(en)‏ اطلس

سازمان اوقاف و امور خیریه نهاد اداره‌کننده موقوفات فاقد متولی در ایران است. قلمرو فعالیت این سازمان شامل «موقوفات عام فاقد متولی یا مجهول التولیه و موقوفات خاصه و اماکن مذهبی اسلامی و همچنین اثلاث باقیه و بقعه‌های متبرکه، محبوسات، نذور، صدقات و هر مال دیگری که به غیر از عنوان وقف برای امور عام‌المنفعه و خیریه اختصاص یافته و مؤسسات و انجمن‌های خیریه‌ای که از طرف دولت یا سایر مراجع ذی‌صلاح به سازمان محول شده باشد.» است.

رئیس این سازمان با پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از طرف ولی فقیه تعیین می‌شود. رئیس کنونی این سازمان حجت‌الاسلام علی محمدی است که از آبان ماه سال ۱۳۸۸، این مقام را بر عهده دارد و جانشین حیدر مصلحی شد.

یکی از اداره‌های سازمان اوقاف در نیشابور

نهادهای وابسته

مؤسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی راسخون

مؤسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی راسخون از موسسات فرهنگی وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه است. ازجمله اقدامات این مؤسسه راه اندازی سرویس وبلاگدهی راسخون بلاگ است. و

راسخون بلاگ

سرویس وبلاگدهی راسخون بلاگ وابسته به مؤسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی راسخون وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه است که درسال۱۳۸۸ راه اندازی شد و از نظر وبلاگنویسی مورد استقبال کاربران قرار گرفت هم اینک این سرویس درالکسا رتبه۵۸۴۹ و در ایران۱۰۱می‌باشد و و

دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

دانشکده‌های علوم قرآنی از مراکز آموزشی وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه است که در سال ۱۳۶۸ در تهران و از سال ۱۳۷۳ در ۲۱ شهر دیگر (مشهد، مراغه، کرمانشاه، شاهرود، شیراز، ملایر، میبد، زاهدان، آمل، خوی، خمین، ایلام، سبزوار، اصفهان، دامغان، زابل، بجنورد) تأسیس گردیده‌است. این دانشکده‌ها در سال ۱۳۸۷ به دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم تبدیل گردید.

مرکز ترجمهٔ قرآن مجید به زبان‌های خارجی

مرکز ترجمهٔ قرآن مجید به زبان‌های خارجی در سال ۱۳۷۳ به وسیلهٔ سازمان اوقاف و امور خیریه و با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس گردید. این مرکز تاکنون ترجمهٔ قرآن به زبان ترکی آذری و ترجمهٔ بخشی از قرآن به زبان فرانسه را منتشر کرده‌است و مجله‌ای تخصصی پیرامون مباحث نظری ترجمه‌های قرآن با عنوان «ترجمان وحی» منتشر می‌کند.

شرکت چاپ و انتشارات اسوه

شرکت چاپ و انتشارات اسوه برای چاپ کتب دینی و مذهبی و قرآن در سال ۱۳۷۰ با سرمایهٔ موقوفات کشور تأسیس و تاکنون گذشته از چاپ قرآن مجید ده‌ها عنوان کتاب چاپ و منتشر نموده‌است.

ساختمان این چاپخانه که بزرگ‌ترین چاپخانهٔ قرآن کریم در خاورمیانه است در زمینی به مساحت ۵۰ هزار متر مربع و با زیربنای ۱۱ هزار متر مربع در قم احداث شده‌است.

فصلنامهٔ وقف، میراث جاویدان

فصلنامهٔ «وقف میراث جاویدان» در سال ۱۳۷۲ تأسیس گردید. این فصلنامه شامل مباحث فرهنگی، ادبی و اجتماعی بوده و هر سه ماه یک بار توسط مؤسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی راسخون با مطالب تحقیقی، قرآنی و وقفی منتشر می‌گردد.

مرکز فرهنگی پژوهشی اوقاف

این مرکز با انجام امور پژوهشی و تحقیقی در زمینه ترویج سنت حسنه وقف و هدف نظم دهی ارسال مراسلات، منشورات و محصولات فرهنگی سازمان، از اول مهرماه ۱۳۸۹ تأسیس و آغاز به کار نمود.

ماهنامهٔ باران

این ماهنامهٔ قرآنی که ویژه نوجوانان است که هر ماه در ۵۲ صفحه با مطالب متنوع قرآنی، هنری، ادبی و اجتماعی منتشر می‌شود و تاکنون ۱۵۶ شمارهٔ آن در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته‌است.

بنیاد توسعه و عمران موقوفات کشور

بنیاد توسعه و عمران موقوفات کشور در تاریخ ۱۳۶۴/۸/۸ با شماره ثبت ۲۹۸۳ به نام مؤسسه صندوق عمران موقوفات کشور، با هدف آبادانی، احیاء، عمران، بازسازی و مرمت موقوفات و اماکن مذهبی تأسیس و به ثبت رسید که در تاریخ ۱۳۸۹/۸/۱۹ به نام بنیاد توسعه و عمران موقوفات کشور با اهداف و استراتژی جدید تغییر نام داد که در همه استانهای کشور دارای شعبه می‌باشد. در حال حاضر سردار عاید ریاست این بنیاد را به عهده دارد.

شرکت اطهر آب فارس

شرکت اطهر آب شیراز یک شرکت سهامی خاص است که در سال ۱۳۷۹ به ثبت رسید. هدف از ایجاد این شرکت نصب و راه‌اندازی کارخانجات تولید و بسته‌بندی آب معدنی دوغ، شیر و مشتقات آن، عرقیات، نوشابه و آب میوه می‌باشد.

شرکت کشاورزی و دامپروری سوران

مؤسسه کشاورزی و دامپروری سوران در سال ۱۳۶۶ در شهرستان مشهد تأسیس شد. این شرکت دارای ۹ دستگاه سالن به مساحت ۱۵۰۰۰ متر مربع، بیمارستان، زایشگاه، شیردوشی، سردخانه و کادر فنی متخصص می‌باشد و تولید روزانه شیر این واحد در حال حاضر ۱۵ تن می‌باشد.

شرکت کاشی سنتی گوهرشاد

شرکت کاشی سنتی گوهرشاد وابسته به اداره کل اوقاف و امور خیریه استان خراسان (سهامی خاص) می‌باشد. فعالیتهای این شرکت تولید انواع کاشی معرق، مقرنس، معقلی، هفت رنگی، مینیاتور و نره است.

پرتال جامع امامزادگان و بقاع متبرکه

در پرتال جامع امامزادگان به نشانی http://www.emamzadegan.ir اطلاعات اجمالی راجع به امامزادگان سراسر کشور همراه با عکس قرار داده شده و برای ۱۳۰ بقعه نیز امکان زیارت از راه دور و مجازی فراهم شده‌است.

رؤسای سازمان اوقاف و امور خیریه

• حجت‌الاسلام والمسلمین محمد علی نظام‌زاده
• حجت‌الاسلام والمسلمین حیدر مصلحی- از ۱۳۸۵/۰۳/۲۸ تا ۱۳۸۸/۰۸/۰۲
• حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی- از ۱۳۸۸/۰۸/۰۲ تا کنون.

زمین‌خواری و تخلفات دیگر

در شهریور ۱۳۹۰ محمدعلی پورمختار، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت که سازمان اوقاف و امور خیریه به یک زمین‌خوار بزرگ تبدیل شده و این موضوع را یک فاجعه بزرگ خواند. او گفته‌است «اوقاف ادعای موقوفه بودن زمین‌های منابع طبیعی را می‌کند و برخی از آن‌ها اجاره داده و مجوز ساخت و ساز صادر کرده‌است.» «در حالی که اوقاف اجازه صدور مجوز ساخت و ساز را ندارد و تنها از نام ولایت سوء استفاده کرده‌است و نباید این اتفاق روی بدهد.»

معاون سازمان اوقاف در واکنش به این ادعاها گفته‌است «برخی سواد وقف و انفال و مدیریت اوقاف با نگاه شرعی را ندارند، باید بروند یاد بگیرند و بعد سخن بگویند.» که خود با واکنش غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی — مسئول بازرسی سازمان اوقاف در کمیسیون اصل نود — رو به رو شد که ضمن دعوت از مسئولین سازمان اوقاف برای مناظره به برخی از تخلفات صورت گرفته از جمله واگذاری برخی معادن موقوفه بدون مزایده به شرکت‌های پیمانکاری، پرداخت برخی حق نظارت‌ها به رئیس سازمان وقت تا آینده دور، واگذاری برخی موقوفات به بستگان در لواسانات، عمل کردن بر خلاف نیات واقفان، برداشت‌های غیرقانونی از عواید موقوفات به نام برنامه‌های مدیریتی (برای نمونه برداشت از محل موقوفات برای خرید و ساخت ساختمان مرکزی سازمان اوقاف و پرداخت‌های غیرقانونی به برخی روزنامه‌ها که گاه منتسب به خودشان بوده‌است) اشاره کرد.

معاون اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینکه اخیراً برخی صحبت‌ها در خصوص زمین خوار بودن اوقاف مطرح شده‌است، گفت: لازم است بگوییم اوقاف زمین‌دار بزرگ است و با وجود این همه زمین نیازی به زمین خواری ندارد و برخی با این اظهارنظرها بدنیال سیاه‌نمایی علیه اوقاف هستند و باید دید چه سودی از این سیاه‌نمایی می‌برند؟

وی با اشاره اینکه اوقاف دلگرم به اعتماد مردم است و این اعتماد درحال افزایش است و نشانه آن افزایش ثبت وقف‌های جدید است، گفت: میزان ثبت وقف‌های جدید نسبت به گذشته ۱۰ برابر شده‌است و در شش ماه نخست امسال ۱۸۰۰ وقف جدید در کشور ثبت شده‌است.

حاتمی با انتقاد از اظهار نظر دو تن از نمایندگان مجلس گفت: نمایندگان محترم نباید در خصوص برخی مطالب که اطلاعاتی ندارند اظهار نظر کنند و من خواستارم اگر مستنداتی دارند ارائه کنند و تنها به جوسازی‌های رسانه‌ای نپردازند

پیوند به بیرون

• پرتال سازمان اوقاف و امور خیریه جمهوری اسلامی ایران
• سازمان اوقاف و امور خیریه وبگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• وب گاه اداره کل اوقاف و امور خیریه استان کهگیلویه و بویراحمد
• بلاگ