زندان سلیمان

زندان سلیمان
نام	زندان سلیمان
کشور	ایران
استان	آذربایجان غربی
شهرستان	تکاب
بخش	تخت سلیمان
اطلاعات اثر
نام محلی	دێو زندانی (زنداندیوها)
نام‌های دیگر	سلیمان زندانی
نوع بنا	چشمه ارتزین
دیرینگی	هزاره سوم تا یکم پیش‌از میلاد
دورهٔ ساخت اثر	دوره سوم زمین‌شناسی

زندان سلیمان نام کوهی مخروطی شکل و میان تهی که در سه کیلومتری غرب تخت سلیمان قرار دارد. این کوه هزاران سال پیش، بر اثر رسوب کانی‌های آب دریاچهٔ آن به وجود آمده‌است. ارتفاع این کوه از زمین مجاور خود ۹۷ تا ۱۰۷ متر می‌باشد و بر فراز آن گودال عمیقی در حدود ۸۰ متر دیده می‌شود که قطر دهانه آن به طور تقریب ۶۵ متر است.

این کوه در زمان مانایی‌ها ـ ۸۳۰ تا ۶۶۰ پ.م. ـ نیایشگاه بوده است. در اطراف کوه زندان سلیمان چشمه‌های آب گرم گوگردی متعددی دیده می‌شود که دارای خاصیت درمانی متعدد می‌باشد.

موقعیت زندان

زندان سلیمان تپه‌ای است به ارتفاع یکصد متر از سطح زمین، و مخروطی شکل، که زمان ساسانیان محل قربانی و نیایش موبدان زرتشتی بوده و البته بقایای بناهای دور مخروط زندان سلیمان، نشانگر اهمیت این محل مقدس می‌باشد. موبدان پس از نیایش در محل و استفاده از برسم، حیوان در نظر گرفته شده را برای قربانی کردن به جایگاه مخصوص می‌بردند تا نذر آتشکده کنند. احتمالاً دو هزار سال پیش مخروطی که امروز خالی از آب است و در دهانه تپه قرار دارد، پر از آب بوده و بقایای آب انبارهای اطراف مخروط، نشانگر غیرقابل استفاده بودن آب این دهانه و دریاچه درون آن است؛ اما به مرور زمان و بر اثر حجم رسوبات و فرو ریختن به دهانه، شکاف‌های این دریاچه که در عمق ۱۰۰ متری قرار داشتند، بسته شده و مخروط خشک شده است.

ثبت در فهرست آثار ملی

در جلسه کمیته بررسی و ثبت آثار طبیعی که با حضور فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار طبیعی و اعضای این کمیته در سازمان مرکزی برگزار شد، با بررسی ویژگی‌های شاخص اثر طبیعی کوه زندان سلیمان، ثبت این اثر در فهرست میراث طبیعی کشور مورد تاَیید اعضاَ قرار گرفت.

باورهای محلی

اهالی محل این کوه زیبا را به نام زندان سلیمان یا زندان دیو می‌شناسند و معتقدند که حضرت سلیمان دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می‌کردند در این کوه زندانی می‌کرده است. این نام با توجه به نسبت دادن محل به حضرت سلیمان بر این کوه گذارده شده‌است.

جستارهای وابسته

• شهرستان تکاب
• تخت سلیمان
• تخت بلقیس
• آذرگشنسب

منابع

• کریستین‌سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان. ترجمهٔ رشید یاسمی غلامرضا. تهران: انتشارات نگاه، ۱۳۷۸. شابک ‎۹۶۴-۳۵۱-۲۸۵-۱. 
• وب‌گاه تخت سلیمان