زبان چینی
| زبان چینی | |
|---|---|
| 汉语／漢語, 华语／華語 یا 中文 Hànyǔ, Huáyǔ, یا Zhōngwén | |
 Hànyǔ (چینی) نوشته شده با حروف چینی | |
| زبان بومی در | جمهوری خلق چین، تایوان، سنگاپور، مالزی، ایالات متحده آمریکا، کانادا، فیلیپین، استرالیا، تایلند، ویتنام، اندونزی، موریس، پرو و مکان‌های دیگر که چینی‌ها زندگی می‌کنند |
شمار گویشوران | حدود ۱٫۴~۱٫۶ میلیارد (۲۰۱۱)[۱] |
گونه‌های معیار | |
| گویش‌ها |
گویش وو (چینی) (including Shanghainese)
زبان کانتونی (including Cantonese-Taishanese)
Eastern Min (including Fuchow)
مین نان (including Amoy, Taiwanese)
Teochew (شامل Swatow, Chaozhou, Jieyang, parts of Shanwei/Meizhou)
|
| حروف چینی، zhuyin fuhao, پین‌یین، شیاو جینگ | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  سازمان ملل متحد
|
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| تنظیم‌شده توسط | In the PRC: National Commission on Language and Script Work[۲] In the ROC: National Languages Committee در سنگاپور: Promote Mandarin Council/Speak Mandarin Campaign[۳] |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | zh |
| ایزو ۲–۶۳۹ | chi (B) zho (T) |
| ایزو ۳–۶۳۹ | zho – کد همگانیکدهای اختصاصی: cdo – [[زبان مین دونگ]]cjy – [[Jinyu]]cmn – [[زبان ماندارین]]cpx – [[Pu Xian]]czh – [[Huizhou]]czo – [[Min Zhong]]gan – [[Gan]]hak – [[Hakka]]hsn – [[Xiang]]mnp – [[Min Bei]]nan – [[مین نان]]wuu – [[گویش وو (چینی)]]yue – [[زبان کانتونی]]och – [[Old Chinese]]ltc – [[Late Middle Chinese]]lzh – [[زبان چینی کلاسیک]] |
| زبان‌شناسی | 79-AAA |
توضیحات:
زبان چینی یا دقیقتر: زبان‌های چینی بخشی از خانواده زبان‌های سینی-تبتی را تشکیل می‌دهند. زبان مادری حدود یک پنجم مردم جهان یکی از انواع زبان چینی است. این زبان در خود زبان چینی و سرزمین چین به نامهای جُونگ ون (中文، Zhōngwén)که برای نامیدن زبان نوشتاری بکار می‌رود، خن یو (汉语/漢語، Hànyǔ)و خوَیو (华语/華語، Huáyǔ) نامیده می‌شود. زبان اصلی و عمده و رسمی در سرزمین چین، چینی ماندارین یا پوتونگ خوا می‌باشد.
زبان چینی با ۱٬۳۹۰٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر گوینده پرشمارترین زبان دنیا به‌شمار می‌رود.[۴]
اهمیت آهنگ‌ها در زبان چینی
فرق عمده زبان چینی ماندارین با اکثر زبان‌های دیگر جهان در آهنگین بودن آن می‌باشد. بدین صورت که هر هجا در این زبان (chang, chung, bei, ba, lai و...) در ۴ آهنگ و تعدادی از هجاها نیز به صورت استثنائی در ۵ آهنگ تلفّظ می‌شوند.
- در آهنگ اوّل هجا به صورت یکنواخت و کشیده تلفظ می‌شود.
- در آهنگ دوّم، در هنگام تلفّظ هجا صدای فرد به صورت تدریجی به سمت بالا می‌رود.
- در آهنگ سوّم صدای فرد ابتدا به سمت پایین سقوط می‌کند و سپس به سمت بالا اوج می‌گیرد.
- در آهنگ چهارم هجا به صورت دفعی و ضربتی تلفّظ می‌شود.
- تلفّظ پنجم هم که به صورت استثنائی در برخی هجاها وجود دارد فاقد آهنگ است و هجا به صورت معمولی بیان می‌شود.
مثال از آهنگ‌ها
به عنوان مثال هجای ma در آهنگ اوّل معنی مادر را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(媽/妈). در آهنگ دوّم معنای کَنَف را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(麻). در آهنگ سوّم معنی اسب را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(馬/马). در آهنگ چهارم معنای توامان سرزنش کردن و توهین کردن را می‌دهد و بدین شکل نوشته می‌شود:(罵/骂). در آهنگ پنجم به عنوان جزء پایانی جمله سؤالی بکار می‌رود و جمله را سؤالی می‌کند و بدین شکل نوشته می‌شود:(嗎/吗).
- آیا در شنیدن پرونده مشکل دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.
خط چینی
در زبان چینی نگارش به دو صورت است:
- چینی سنتی یا کلاسیک
- چینی ساده‌شده
مورد اوّل خط اصیل زبان چینی می‌باشد که از سده‌های دور برای نگارش این زبان به کار می‌رفته است و اکنون در کشورهای جمهوری چین (تایوان)، هنگ کنگ، ماکائو و چینی‌های مقیم ایالات متّحده و غرب رایج است. مورد دوّم ساده شده همان خط سنّتی است که در جمهوری خلق چین و سنگاپور رایج است. این خط به دستور مائوزِدونگ مؤسّس جمهوری خلق چین از ساده کردن خط سنّتی به دست آمده‌است.
تعداد نویسه‌های این زبان که در چینی به آن‌ها خَنزی (汉字) به‌طور سنّتی بالغ بر ۷۰٬۰۰۰ تا ۸۰٬۰۰۰ عدد می‌باشد که البته امروزه همگی آن‌ها (جز برای کاربردهای ادبی و مطالعاتی) منسوخ شده‌اند و در حال حاضر یک چینی یا یک خارجی که می‌خواهد چینی بیاموزد، برای آنکه بتواند بگوید سواد کامل دارد باید تنها حدود ۱۰٬۰۰۰ کاراکتر را بخواند و بنویسد. امروزه برای آوانویسی یا romanization این زبان از سیستمی مبتنی بر الفبای لاتین به نام پین این(pin yin) استفاده می‌شود.
زبان‌ها و گویشهای چینی
در سرتاسر کشور چین زبان‌ها و گویشهای مختلفی وجود دارد که اختلاف و فرق اکثر آن‌ها در چگونگی تلفّظ هجاها می‌باشد که در بالا توضیح داده شد. مثلاً یک هجا در زبان یک ناحیه با یک آهنگ خاص یک معنی می‌دهد و در ناحیه‌ای دیگر با همان طرز بیان و آهنگ معنی دیگر. مثلاً همان‌طور گفته شد زبان رسمی یا ماندارین دارای ۴ آهنگ ولی زبان کانتونی (یوئه) که در جنوب این کشور در استان گوانگدونگ (کانتون) رایج است دارای ۸ آهنگ برای تلفّظ هجاها می‌باشد.
زبان‌های عمده
- زبان‌های عمده چینی بدین شرح هستند:
واژه‌های مهم در زبان چینی
| معادل فارسی | نحوه تلفظ | متن چینی |
|---|---|---|
| بله | Shì | 是 |
| خیر | bùshì | 没有 |
| سلام | Nǐ hǎo | 你好 |
| حال شما چطوره؟ | Nǐ hǎo ma | 你好吗？ |
| اسم شما چیه؟ | Nǐ jiào shénme míngzi | 你叫什么名字？ |
| اسم من _____ است. | Wǒ jiào ______ | 我叫 _____ |
| لطفاً | Qǐng | 请 |
| ممنون | Xièxiè | 谢谢 |
| ببخشید! / عذر می خوام. | Dǎrǎo yixià | 打扰一下 |
تشکر
| معادل فارسی | نحوه تلفظ |
|---|---|
| متشکرم | xie xie |
| مهم نیست (خوش باش یا وظیفه‌ام بود) | hen le yi |
| خواهش می‌کنم | bu ke qi |
| از کمکتان سپاسگزارم | gan xie ni de bang mang |
| این خوبیِ شما را می‌رساند | ni zhen hao |
| از شما قدردانی می‌کنم | gan xie ni de hou yi |
| ممنون از همه چیز | gan xie ni wei wo zhun bei de yi qie |
| ممنون. روز خیلی خوبی بود | gan xie ni zhe mei hao de yi tian |
عذرخواهی
- شرمنده (ببخشید) = dui bu qi
- لطفاً مرا ببخش = qing yuan liang
- متأسفم که باعث شدم شما منتظر بمانید = dui bu qi, rang ni jiu deng le
- این بی‌دقتی مرا نشان می‌دهد = shi wo bu xiao xi
- متأسفم، نمی‌توانم شما را همراهی کنم = dui bu qi, wo bu neng lai
- متأسفم که باعث شدم قرارمان را به هم بزنیم = dui bu qi, shi yue le
- معذرت می‌خواهم که شما را به زحمت انداختم = hen bao qian , gei ni dai lai le bu bian
- متأسفم که این‌قدر برای شما مشکل درست کردم = hen bao qian , gei ni dai lai le ma fan
- مشکلی نیست، خودت را ناراحت نکن = qing bie zai yi
- مشکلی نیست = mei guan xi
- اهمیت ندهید = bu yao jin
پرسش دوباره
- لطفاً تکرار کنید = qing zai shuo yi ci
- چی؟ =shen me
- لطفاً آرام‌تر صحبت کنید = qing shuo man dian er
- لطفاً بلندتر صحبت کنید = qing shuo da sheng dian er
- واقعاً؟ = zhen de ma
- آیا شما مطمئن هستید؟ = mei cuo ma
سؤال‌های ابتدایی
- چرا = wei shen me
- کی = shen me shi hou
- کجا = zai na er
- چیست؟ = zhe shi shen me
- کدام = na yi ge
- کیست = shi shui ya
- چند تا = you duo shao
- به چه مدت = you duo jiu
- چه قدر دور است = yu duo yuan
سلام گفتن
- سلام = ni hao
- صبح بخیر = zao an
- بعدازظهر بخیر = wu an
- غروب بخیر = wan an
- چه طوری =ni hao ma
- تا الان همه چیز خوب بوده = yi qie bu cuo
- من زیاد بد نیستم = bu tai cha
- وقت زیادی است که شما را ندیده‌ام = hao jiu bu jian le
- از آشناییتان خوشبختم = hen gao xing jian dao ni
- خوشحالم که شما را دوباره می‌بینم = hao gao xing zai jian dao ni
- ۱ یک = yi
- ۲ دو = er
- ۳ سه = san
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Ethnologue: Languages of the World (unknown ed.). SIL International.[This citation is dated, and should be substituted with a specific edition of Ethnologue]
- ↑ china-language.gov.cn (چینی)
- ↑ «Speak Mandarin Campaign». دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۸-۰۹.
- ↑ Some continents have more languages than others washingtonpost.com
- ↑ یادکرد خالی (کمک)
پیوند به بیرون
- Learn Chinese فراگرفتن زبان چینی (انگلیسی)
- Chinese-English dictionary فرهنگ انگلیسی چینی (انگلیسی)
- Learn Chinese
- آموزش آنلاین زبان چینی :آموزش به حروف، نوشتن، صحبت کردن، قواعد و گرامر با استفاده از تصویر و صدا به صورت آنلاین و کاملاً رایگان
- چینی در سفر: آموزش اصطلاحات و کلمات مورد نیاز زبان چینی
الگو:کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹–۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آن‌ها حرف Z است الگو:کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹–۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آن‌ها حرف C است
| زبان‌های رسمی | |
|---|---|
| زبان‌های منطقه ای | |
| زبان‌های مهاجران | |
| زبان اشاره | |
| زبان‌های تاریخی | |