زبان‌های داردی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
داردی
پراکنش:شرق افغانستان شما هندوستان (جامو و کشمیر),شمال پاکستان (گلگت بلتستان, خیبر پختونخوا)
تبار:هندواروپایی
زیرگروه‌ها:
چترال
کوهستانی
کنری
گلاتولوگNone
indo1324  (Northwestern Zone)[۱]

زبان‌های داردی (با گرته‌برداری از انگلیسی زبان‌های دردیک[۲] هم نوشته‌اند، که در مناطق شمال پاکستان، شرق افغانستان و بخش جامو و کشمیر هند سخنورانی دارد ریشه آن را به زبانهای ایرانی فرض کرده‌اند.[۳][۴]

جایگاه در خانوادهٔ هندوآریایی[ویرایش]

زبان‌های داردی که به دلیل مجاورت با زبان‌های ایرانی شرقی و نورستانی، پیوندهای مستحکم ساختاری با آن‌ها پیدا کرده‌است. نورستانی زبانیست که در شرق افغانستان بدان سخن گفته می‌شود. در ابتدا زبانشناسان زبان نورستانی را شاخه‌ای از زبان‌های داردی فرض می‌کنند.

بجز زبان کشمیری، دیگر زبانهای خانوادهٔ داردی، زبانهایی با سخنوران کم و مناطق زیر پوشش کوچک هستند و بسیاری از آنها فرهنگ نوشتاری و قدرت تدریس ندارند. در بیشتر موارد سخنوران بدین زبان‌ها در مناطق سخت‌گذر کوهستانی بسر می‌برند. بخش بزرگی از این مناطق بعلاوه مشکل سخت‌گذر بودن بطور مداوم با نیروهای دولتی در ستیز بسر می‌برند.[۴]

زیر شاخه زبانهای داردی[ویرایش]

  1. . کشمیری (کشمیری، کشتوری، پوگلی، رمبانی)
  2. . زبان شینا (نیریل شینا، لداخ، داماکی، کوندال شاهی، شینا، اشوجو، کلکوتی، پالولا و ساوی است.
  3. . زبان چترال (کلشه، خوار)
  4. . زبان کنری (دامیلی، گواربتی، نان گالمی، گرنگالی، شمشتی)
  5. . پشه ای
  6. . زبان کوهستانی: (باتری، چلی سو، گورو، مایا، کوهستانی اندس، تیراهی، توروالی، تاپور، کترقالی)

زبانهای داردی در افغانستان[ویرایش]

  • زبان پشه‌ای
  • زبان داملی
  • زبان دوماکی
  • زبان شمشتی
  • زبان کالامی
  • زبان کوهستانی
  • زبان کهوار
  • زبان گواربتی
  • نان گالمی
  • گرنگالی

پانویس[ویرایش]

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Indo-Aryan Northwestern zone". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  2. BBC فارسی - افغانستان - زندگی زبانها ۴: زبان پشه ای
  3. http://www.departments.bucknell.edu/linguistics/pie2.gif
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ en:Dardic languages

منابع[ویرایش]

  • Morgenstierne, G. Irano-Dardica. Wiesbaden 1973;
  • Morgenstierne, G. Die Stellung der Kafirsprachen. In Irano-Dardica, 327-343. Wiesbaden, Reichert 1975
  • Decker, Kendall D. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, Volume 5. Languages of Chitral.
  • The Comparative study of Urdu and Khowar. Badshah Munir Bukhari National Language Authority Pakistan 2003.
  • National Institute of Pakistani Studies, Quaid-i-Azam University & Summer Institute of Linguistics [1] Re

«کریم پوپل»