زالودرمانی

زالودرمانی
زالودرمانی، Hirudo medicinalis
وضعیت بقا
در نزدیکی تهدید (IUCN 2.3)
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	کرم حلقوی
رده:	کمربندبه‌تنان
راسته:	زالو
گونه:	H. medicinalis
نام علمی
Hirudo medicinalis

زالویی که معمولاً استفاده می‌گردد دارای دو نوار سبز زیتونی تا سبز لجنی بر پشت خود هستند

در زالو درمانی با استفاده از زالو برای درمان برخی بیماری‌ها مانند خون‌رسانی دوباره به مناطقی از بدن که عروق وریدی آسیب دیده یا بسته شده‌اند، استفاده می‌گردد.

تاریخچه

چنان‌که گزارش شده زالو درمانی ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مصر انجام می‌شد. زالو درمانی در ایران، مصر، روم و یانام و بعدها در اروپا رواج پیدا کرد.

نظر حکمای اسلامی پیرامون زالو درمانی

حکیم جرجانی در کتاب سوم ذخیره خوارزمشاهی اشاره‌ای به نحوه استعمال زالو و جایگاه درمانی آن کرده منفعت زالواندازی را بیشتر در بیماری‌های پوستی می‌داند و معتقد است ابتدا باید تن را با فصد و مسهل پاکیزه کرد و سپس زالو انداخت.

شیخ‌الرئیس ابن‌سینا باب مبسوطی پیرامون زالو دارد و چنین می‌فرماید:

از زالوهایی که کرک ریز و نرم دارند یا لاجوردی رنگ هستند پرهیز کنید زیرا دچار غشی، خونریزی، تب، سستی و قرحه‌های بدخیم خواهید شد. از زالویی استفاده شود که در آب‌های خزه‌دار که محل زیست قورباغه‌هاست نمو کرده و نه زالویی که در آبهای گل‌آلود سیاه بوده‌است.

استفاده در پزشکی

سازمان غذا و داروی آمریکا در ۲۴ ژوئن ۲۰۰۴ استفاده از زالو را برای مقاصد پزشکی قانونی اعلام کرد.

بیماریهای قابل درمان با زالو

۱ـ بیماریهای پوستی ـ جوش: درمان بیماریهای پوستی یک از محدودهای مهم و ممتاز در زمینه زالو درمانی می‌باشد.

۲ـ صدمات: زالودرمانی موقعیت خوبی را در درمان کوفتگی ما صدمات خون مردگی و ورم کسب کرده‌است.

۳ـ جراحی پلاستیک و پیوند اعضاء

۴ـ بیماری‌های دستگاه حرکتی: بیماریهای دستگاه حرکتی شایعترین بیماری زمان حاضر می‌باشد.

۵ـ آرتروز Artherose: آرتروز به معنی فرسودگی مفصل می‌باشد و به‌طور طبیعی در افراد مسن شدیدتر ظاهر می‌شود.

۶ـ رماتیسم مفصلی Rhematism: در رماتیسم مفصلی به وسیله عمل روی کل تورم مفصل می‌باشد.

۷ـ بیماریهای چشمی: مقالات متعددی دربارهٔ استفاده موفقیت‌آمیز زالو درمانی در بیماریهای چشمی مختلف در دسترس است.

۸ـ تورم چشم‌ها: زالودرمانی نتایج موفقیت‌آمیزی در درمان تورم‌های چشمی زیر داشته‌است.

۹ـ بیماریهای گوش: ۲ الی ۴ زالو پشت هر گوشی در فواصل هر چند هفته تکرار شود تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.

۱۰ـ بیماریهای قلبی عروقی ـ تنگی عروق: تنگی عروق سیاهرگی مربوط به گشادی رگ می‌شود که اغلب بر اثر تضعیف بافت پیوندی می‌باشد.

۱۱ـ اختلال گردش خون: اختلال گردش خون دست و پا (دست و پای سرد) به وسیله زالو درمانی در محدوده ستون مهره‌ها قابل درمان است. انگشتان ومناطقی که به عللی گانگرن شده‌اند. افراد دیابتیکی که از سردی و مورمور و گزگز پاها شکایت دارند کسانیکه از درد ساق پا و پاشنه پا شکایت دارند.

۱۲ـ اسپاسم و دردهای عضلانی: با زالو اندازی روی مناطق دردناک می‌توان درد را کاهش داد و اسپاسم را مرتفع نمود.

انتقال بیماری توسط زالو

زالوها به خودی خود بیماری ای ایجاد نمی‌کنند اما ممکن است به عنوان یک ناقل عمل کرده و موجب ایجاد بیماری‌هایی مانند هپاتیت در انسان گردند.

زالوهایی که دارای سر بزرگ یا درازای بیش از ۱۲ سانتی‌متر دارند ممکن است مضر باشد. به گفته ابن سینا «از زالوهایی که کرک‌ریز و نرم دارند یا لاجوردی رنگ هستند پرهیز کنید زیرا دچار غشی، خونریزی، تب، سستی و قرحه‌های بدخیم خواهید شد. از زالویی استفاده شود که در آب‌های خزه‌دار که محل زیست قورباغه‌هاست رشد و نمو کرده و نه زالویی که در آبهای گل‌آلود سیاه بوده‌است.» که احتمالاً این برحذر داشتن در استفاده از برخی زالوها به دلیل این باشد که این انواع احتمالاً ناقلان بهتر برای بیماری‌ها هستند.

نوع زالو

زالوی پزشکی با (نام علمی: Hirudo medicinalis) جزء گروه خونخواران است. طول این زالو بین ۵ تا ۱۲ سانتیمتر است و گاهی تا ۲۵ سانتیمتر هم می‌رسد عرض آن حدود یک سانتیمتر است. رنگ آن متنوع است و غالباً زیتونی سیاه یا قهوه‌ای یا حنایی مایل به سیاه است.

منابع

• کلیاتی پیرامون زالو و زالودرمانی در طب سنتی ایران و طب نوین/ بخش آموزش سایت انجمن تحقیقات طب سنتی ایران