روبن گریگوریان

روبن گریگوریان
اطلاعات پس‌زمینه
زاده	۱۲۹۴ خورشیدی ۱۹۱۵ میلادی تفلیس، گرجستان
خاستگاه	ایرانی ارمنی‌تبار
درگذشته	۱۳۷۰ خورشیدی ۲۸ مارس ۱۹۹۱ بوستون، ماساچوست، ایالات متحده آمریکا
پیشه(ها)	آهنگساز، رهبر ارکستر، نوازنده و استاد ویولن

روبن گریگوریان یا روبیک گریگوریان (به زبان ارمنی Ռուբեն Գրիգորյան - به زبان لاتین Rouben Gregorian)، (زادهٔ ۱۲۹۴ خورشیدی در تفلیس – درگذشتهٔ ۱۳۷۰ خورشیدی در بوستون، ماساچوست) آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر، نوازنده و مُدرسِ ویولن، ایرانی ارمنی‌تبار بود.

زندگی‌نامه

روبن گریگوریان در سال (۱۲۹۴ خورشیدی) (۱۹۱۵ میلادی) در تفلیس، پایتخت گرجستان در یک خانواده ارمنی متولد شد. روبیک دو برادر کوچک‌تر از خود داشت که آن‌ها هم موسیقی را به حد زیادی دوست داشتند و از آن آگاهی داشتند که یکی از آنان به نام «هانری» از نوازندگان بزرگ ارکستر سمفونیک یک‌صد نفری نیویورک بود.

در تهران موسیقی را نزد پدر و بعد از آن استادان روسی و بلژیکی فرا گرفت. وی در سال ۱۳۱۷ خورشیدی همراه تحصیل هنرستان موسیقی غلامحسین مین‌باشیان به اداره موسیقی کشور وارد شد.

تحصیلات خود را در هنرستان عالی موسیقی به پایان رسانید و مدتی رهبر آوازهای دسته‌جمعی هنرستان بود. پس از آن عهده‌دار مدیریت هنرستان عالی موسیقی بود، و مدتی نیز رهبری ارکستر سمفونیک تهران را به‌عهده داشت.

• مشاغل و سمت‌های مورد تصدی: کارمند اداره موسیقی کشور. نویسنده مقالاتی در جمله موسیقی. نوازنده مدارس و سرپرست ارکستر سمفونیک. کفیل اداره موسیقی کشور. نوازنده دیوان اول در ارکستر سمفونیک بوستون در آمریکا در کنسرت مایستر.
• فعالیت‌های آموزشی: روبن گریگوریان سال‌ها به تدریس موسیقی در تهران مشغول بوده‌است. وی علاوه بر ویولون به تدریس آهنگ‌سازی نیز می‌پرداخت.
• سایر فعالیت‌ها و برنامه‌های روزمره: روبن گریگوریان به مطالعه تحقیق و نوشتن قطعاتی برای دیوان علاقه‌مند بوده‌است.

وی نخستین کسی است که ترانه‌های محلی ایران را جمع‌آوری کرد و برای چهار صدا تنظیم نمود. در همین زمینه کتابی در دو جلد به‌نام «ترانه‌های محلی» انتشار داد. از جمله این ترانه‌ها می‌توان به «آی سرکُتل»، «مَسُم، مَسُم»، «هی یار، هی یار» اشاره نمود و ترانه‌های فراموش‌شده‌اش چون: «دختر بویر احمد» و «دست به دستمالم». از دیگر آثار او: «کوارتت زهی»؛ «اسکرتسو»؛ «چند آواز برای پیانو»؛ «فانتزی اوریانتال»؛ «سوئیت ایرانی». او در موسیقی از سبک ریمسکی کورساکف و آرام خاچاتوریان پیروی می‌کرد. وی در سال ۱۳۳۱ شمسی ره‌سپار آمریکا شد و در شهر بوستون ساکن شد. در بوستون به عضویت هنرستان موسیقی درآمد و رهبری ارکسترهای مجلسی و سمفونیک را به‌عهده گرفت. از شاگردهای او می‌توان به واروژان اشاره کرد.

چکیده‌ای از افکار روبن گریگوریان

روبیک گریگوریان در دوران جوانی

«خدمت به موسیقی، آهنگ‌سازی، رهبری یا نوازندگی یک شغل نیست، یک وظیفه است. آهنگ‌ساز یا نوازنده موظف است که هنرش را گسترش و ارائه دهد»

«هنر عنصر خودپرستی است. وقف کامل می‌خواهد. باید کاملاً برایش قربانی شد. نمی‌توان گه‌گاه به آن پرداخت اما خوشبختی هم فقط جنبهٔ مادی ندارد. می‌توان از لحاظ روحی و فکری خوشبخت بود. این باارزش و ماندنی است. قدرتی که در ملت‌های قدیمی وجود دارد همین است. این اسلحه‌ای است که ملت‌ها را نگاه می‌دارد»

بزرگ‌داشت روبن گریگوریان

مراسم بزرگ‌داشت روبیک گریگوریان پدر موزیک فولکلور و رهبر ارکستر سمفونیک تهران در روز چهارشنبه سی‌ام فروردین ۱۳۹۱ در باشگاه آرارات تهران به همت مؤسسه ترجمه و تحقیق هور برگزار شد. این برنامه شامل سخن‌رانی امیراشرف آریان‌پور و شاهین فرهت و نمایش فیلم و اجرای ارکستر ارامنه انجام شد.

جستارهای وابسته

• فهرست آهنگسازان ارمنی
• ارمنی‌های گرجستان

منابع

• یونانسیان، ایساک. «روبن گریگوریان، آهنگ ساز، رهبر ارکستر و نوازندهٔ ویلن». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال پانزدهم - بهار ۱۳۹۱ (۵۹).
• یونانسیان، ایساک. «بزرگداشت روبن گریگوریان». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال پانزدهم - بهار ۱۳۹۱ (۵۹).
• میرعلی نقی، سیدعلیرضا. «روبیک گریگوریان». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال دوم - پاییز و زمستان ۱۳۷۶ (۷ و ۸).
• بهروز، پرویز. «گریگوریان حضوری در برگیرنده». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال دوم - پاییز و زمستان ۱۳۷۶ (۷ و ۸).
• بربریانس، لیدا. ترجمهٔ ادوارد هاروتونیان. «ارتباط مستقیم در موسیقی». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال دوم - پاییز و زمستان ۱۳۷۶ (۷ و ۸).
• «چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال هفدهم - تابستان ۱۳۹۲ (۶۴).
• لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «موسیقی‌دانان». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. صص. ۳۸۷–۸۸. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
• حضوری در برگیرنده۱
• حضوری در برگیرنده۲
• معرفی مشاهیر
• آریان‌پور : «گریگوریان» یکی از ابرمردهای موسیقی ایران بود

• Ռուբեն Գրիգորյան at Avproduction.am بایگانی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
• Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 3. Yerevan. p. 227.
• Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
• Խուդավերդյան, Կոստանդին (1990). Հայկական համառոտ հանրագիտարան (به ارمنی). Vol. 1. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան հրատարակչություն ՊՈԱԿ.