راهنما:ترجمه
 | این صفحه یک راهنمای چگونه انجام دادن است. که یک کار یا فرایند را در ویکی‌پدیای فارسی شرح می‌دهد. این صفحه یکی از سیاست‌ها یا رهنمودهای ویکی‌پدیا نیست، زیرا هنوز توسط اجتماع مورد بررسی و تأیید قرار نگرفته است. |
این صفحهٔ راهنما به توضیح چگونگی رونویسی و ترجمهٔ متن از مقاله‌ای در یک نسخهٔ زبانی دیگر از ویکی‌پدیا به ویکی‌پدیای فارسی می‌پردازد. متن ترجمه‌شده می‌توان تشکیل‌دهندهٔ یک مقالهٔ کاملاً تازه باشد (ویکی‌پدیا:اولین مقالهٔ شما را ببینید)، یا این که برای گسترش یک مقالهٔ موجود در ویکی‌پدیای فارسی، به آن افزوده شود. اگر متن از یک ویکی دیگر رونویسی شده باشد، در آن صورت نیاز به انتساب به نگارندگان آن در تاریخچهٔ ویرایشی مقاله خواهد بود (رهنمود موجود در این صفحه (به انگلیسی) را ببینید)
این صفحهٔ راهنما در حال حاضر نحوهٔ ترجمهٔ متن از ویکی‌پدیای فارسی به سایر نسخه‌های زبانی ویکی‌پدیا را پوشش نمی‌دهد.
الزامات اجازه‌نامه[ویرایش]
یک متن ترجمه‌شده، در واقع یک اثر اشتقاقی است. مقاله‌های ویکی‌پدیا دارای اجازه‌نامهٔ کپی‌لفت هستند که که الزام‌آور انتساب به منبع و مؤلفین اولیهٔ متن در تمامی آثار مشتق‌شده است. چگونگی انجام این کار در این صفحه (به انگلیسی) آمده است.
مقالهٔ تازهٔ ترجمه‌شده باید دارای انتساب به منبع اولیهٔ خود باشد:
- (الف) در نخستین خلاصه ویرایش مقالهٔ مقصد ترجمه به ترجمهٔ محتوا توسط خودتان به‌همراه یک پیوند میان‌زبانی به مقالهٔ مبدأ ترجمه اشاره کنید. مثال:
محتوای این ویرایش از یک مقالهٔ موجود در ویکی‌پدیای فرانسوی که در [[:fr:نام دقیق مقالهٔ فرانسوی]] قرار داد، ترجمه شده است؛ برای انتساب، تاریخچهٔ آن مقاله را ببینید.
- (الف) در نخستین خلاصه ویرایش مقالهٔ مقصد ترجمه به ترجمهٔ محتوا توسط خودتان به‌همراه یک پیوند میان‌زبانی به مقالهٔ مبدأ ترجمه اشاره کنید. مثال:
همچنین لازم است که:
- (ب) الگوی {{صفحه ترجمه‌شده}} را به شکل
{{صفحه ترجمه‌شده|fr|نام دقیق مقالهٔ فرانسوی}}در صفحهٔ بحث مقالهٔ مقصد ترجمه قرار دهید ({{صفحه ترجمه‌شده}}دارای تعدادی پارامترهای اختیاری دیگر نیز هست).
- (ب) الگوی {{صفحه ترجمه‌شده}} را به شکل
الزامی برای درون‌ریزی تاریخچهٔ نسخه‌ها برای شما وجود ندارد، اما اگر می‌خواهید این کار را انجام دهید، در ویکی‌پدیا:تابلوی اعلانات مدیران درخواست دهید تا صفحهٔ مورد نظر در زیرصفحهٔ کاربری خودتان یا در مقالهٔ ترجمه‌شدهٔ شما درون‌ریزی شود.
چگونگی ترجمه[ویرایش]
مقاله‌های پیرامون یک موضوع مشخص در زبان‌های مختلف معمولاً به‌طور مستقل ویرایش می‌شوند و نیازی نیست که حتماً در قالب‌بندی، سبک‌بندی یا محتوا با یکدیگر یکسان باشند. اگر بخش‌هایی از یک مقاله به‌نظر کیفیت پایینی دارند یا تأییدپذیر نیستند، از قوهٔ تشخیص خود استفاده کنید و آن بخش‌ها را ترجمه نکنید. هرگاه کار ترجمه تمام شد، می‌توانید در صفحهٔ درخواست راهنمایی درخواست دهید تا ترجمهٔ شما بررسی شود.
متن فارسی باید برای بیشتر مخاطبان ویکی‌پدیای فارسی قابل درک باشند؛ بنابراین، به‌جای استفاده از زبان حرفه‌ای یا عبارت‌های خارجی، از زبان فارسی روزمره استفاده کنید. ممکن است لازم باشد که محتوایی را برای توضیح پیرامون اصطلاحات یا مفاهیم فرهنگی ناآشنا برای مخاطبان فارسی‌زبان به متن اضافه کنید.
در پیروی از سبک‌بندی مقالهٔ مبدأ ترجمه چندان سخت نگیرید. به‌جز مواردی نظیر گفتاوردها، از از سبک دانشنامه‌ای فارسی متناسب با موضوع مقاله استفاده کنید.
سبک قابل پذیرش برای عنوان بخش‌ها، همانند سبک‌بندی قالب‌بندی بخش‌های ضمیمه، در زبان‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد.
سبک بخش‌بندی مقاله‌ها در ویکی‌پدیای فارسی باید مطابق با شیوه‌نامهٔ صفحه‌آرایی ویکی‌پدیای فارسی انجام شود. برای مثال، در عنوان بخش‌ها نباید از دونقطه استفاده کرد — برای اطلاعات بیشتر ویکی‌پدیا:شیوه بخش‌بندی و ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه#عنوان‌بندی مقاله‌ها را ببینید.
اگرچه قاعدهٔ دقیقی برای نحوهٔ ترتیب‌بندی اطلاعات در بدنهٔ اصلی مقاله‌ها در شیوه‌نامه ذکر نشده است—برای مثال، این که از افراد خانوادهٔ شخص موضوع یک مقالهٔ زندگی‌نامه‌ای باید به‌ترتیب شجره‌نامه‌ای یا به‌ترتیب حضور و تأثیر در زندگی موضوع یاد شود، یا باید در بخش‌هایی جداگانه به آن‌ها اشاره شود، به صلاحدید ویرایشگران واگذار شده است. با این حال، در شیوه‌نامه رهنمودی برایی ضمیمه‌های مقاله‌ها تعریف شده است. این رهنمودها شامل عنوان بخش‌ها و ترتیب قرارگیری بخش‌ها و محتوا می‌شوند (رهنمود شیوه‌نامه در ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/صفحه‌آرایی#ضمیمه‌ها و پانویس‌ها را ببینید). برای مثال، بخش «جستارهای وابسته»، در صورت درج در مقاله، باید حاوی یک فهرست گلوله‌ای از پیوندهای درونی به مقاله‌های مرتبط ویکی‌پدیایی باشد و پیش از بخش یادداشت‌ها و منابع قرار گیرد.
الزامات ویکی‌پدیای فارسی[ویرایش]
تمام مقاله‌های ویکی‌پدیای فارسی باید از سه سیاست محتوایی اصلی، یعنی ممنوعیت تحقیق دست اول، پیروی از دیدگاه بی‌طرفانه و تأییدپذیری مطالب پیروی کنند. این قاعده به‌ویژه برای زندگی‌نامهٔ افراد زنده اعمال می‌شود. علاوه بر این، مقاله‌ها باید از سیاست حق تکثیر پیروی کنند. انتظار می‌رود که مقاله‌های ترجمه‌شده از زبان‌های دیگر با رهنمودهای سرشناسی ویکی‌پدیای فارسی مطابقت داشته باشند؛ داشتن مقاله در یک نسخهٔ زبانی دیگر از ویکی‌پدیا به‌تنهایی موجب سرشناسی موضوع مقاله نخواهد شد.
تأییدپذیری: از یادکرد استفاده کنید[ویرایش]
در صورتی که منابع مورد استفاده در مقالهٔ اولیه مناسب بودند، همان منابع را در مقالهٔ ترجمه‌شده نیز قرار دهید. برای مثال، اگر بخشی از متن را به این دلیل که از نظر شما مناسب یا مرتبط نیست، ترجمه نکردید، منابع مرتبط با آن بخش از متن را نیز اضافه نکنید یا این که متن دیگری را در مقاله بیابید که آن منابع از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند (منابع، ارزشمند هستند.)
بررسی کنید که آیا منبعی فارسی‌زبان که معادل منبع اصلی به زبان خارجی باشد، در دسترس هست یا خیر (مثلاً ترجمهٔ رسمی و تأییدشده از منبع اصلی)؛ چرا که مطابقت‌دادن مطالب با آن منبع فارسی‌زبان برای مخاطبان ویکی‌پدیای فارسی آسان‌تر خواهد بود. اگر چنین منبعی یافتید، دیگر نیازی به افزودن منبع اصلی به زیان خارجی نیست. اگر از نسخهٔ ترجمه‌شدهٔ یک کتاب به‌عنوان منبع استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که شمارهٔ صفحه‌های کتاب را در یادکرد با نسخهٔ ترجمه‌شده مطابقت دهید.
اگر تنها بخش آغازین مقاله را ترجمه می‌کنید، و در مقالهٔ غیر فارسی، به‌دلیل قرار گرفتن منابع پشتیبانی‌کننده از مطالب در بدنهٔ مقاله، بخش آغازین فاقد منبع است، باید آن منابع موجود در بدنهٔ مقاله را در ترجمه و در جای مناسب از متن بخش آغازین درج کنید تا ترجمهٔ شما با سیاست تأییدپذیری منطبق باشد.
برخی از مقاله‌ها به زبان‌های خارجی از سیاست تأییدپذیری در سطح مورد انتظار در مقاله‌های ویکی‌پدیای فارسی پیروی نمی‌کنند. اگر یک مقاله دارای بخش‌های فاقد منبع است، در این صورت از رهنمود مندرج در وپ:اثباتش کنید پیروی کنید و یا منابع درخط بیشتری ارائه دهید، یا الگوهای نیازمند منبع متناسب (نظیر {{مدرک}}) را در انتهای عبارت‌های نیازمند منبع قرار دهید.
ابزار ترجمه محتوا[ویرایش]
برای تسهیل فرایند ترجمه می‌توان از ابزار ترجمهٔ محتوا استفاده کرد. استفاده از این ابزار در حال حاضر تنها برای کاربران تأییدشدهٔ پایدار (کاربرانی که ۳۰ روز از زمان ایجاد حسابشان گذشته باشد و دست کم ۵۰۰ ویرایش انجام داده باشند) امکان‌پذیر است. اجتماع ویکی‌پدیا به‌طور فعال در حال توسعهٔ فرایندی است تا ویرایشگران مورد اعتماد بتوانند از آن طریق به این ابزار دسترسی پیدا کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً ویکی‌پدیا:ابزار ترجمه محتوا را مطالعه کنید.
از ترجمه ماشینی بپرهیزید[ویرایش]
ترجمه نیازمند تلاش است. ترجمهٔ ماشینی تقریباً همیشه منجر به تولید محتوایی با کیفیت پایین می‌شود. دلایل مختلفی نظیر استفاده از واژهٔ‌های فریبکار، ترجمهٔ تحت‌اللفظی، نوواژه‌ها، زبان کوچه بازاری، اصطلاحات عامیانه و سایر ترکیب‌های ناشناخته، کلمه‌های دارای چندین معنی، واژه‌های دارای معنی اختصاصی در حوزه‌های علمی مختلف که با معنای واژه در زمینه‌های عمومی‌تر متفاوت است، ترجمهٔ بی‌دلیل اسامی خاص و بسیاری دلایل دیگر، ترجمهٔ روان مطالب را با مشکل مواجه می‌سازد. اجماع کاربران ویکی‌پدیا بر این است که یک ترجمهٔ ماشینی ویرایش‌نشده که در قالب بک مقالهٔ ویکی‌پدیایی رها شده است، بدتر از هیچ چیز است. (اضافه‌کردن متن ترجمه‌شده به‌صورت ماشینی در یک «مقالهٔ از پیش موجود» عملاً دستاوردی نخواهد داشت)