پرتوزایی القاشده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از رادیواکتیویته مصنوعی)
رادیواکتیویته یا پرتوزایی مصنوعی

پرتوزایی القاشده (به انگلیسی: Induced radioactivityپرتوزایی مصنوعی (به انگلیسی: artificial radioactivity) یا پرتوزایی انسان‌ساخت (به انگلیسی: man-made radioactivity) نیز نامیده می شود، به پدیده‌ای گویند که در آن ماده‌ای پایدار در معرض تابشی معین قرار می‌گیرد که منجر به پرتوزاشدن آن ماده می‌انجامد.[۱] این پدیده نخستین بار توسط فردریک ژولیو کوری و ایرن ژولیو-کوری درسال ۱۹۳۴ میلادی کشف‌گردید که حاصل آن جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۳۵ بود.[۲]

کاربرد این فنون به‌ویژه در تولید داروهای پرتوزا در پزشکی هسته‌ای محسوس می‌باشد.

روشهای متفاوتی می‌توان برای ایجاد پرتوزایی القاشده بکار گرفت همانند روشهای رآکتوری (همانند فعال سازی نوترونی)، شتابدهنده‌ها، و ژنراتورها.

ژنراتورها[ویرایش]

از مهمترین تولیدات این گروه می‌توان به مس-۶۲، گالیوم-۶۸، روبیدیُم-۸۲، استرانسیوم-۸۷-ام، تکنسیم-۹۹ام، و ایندیوم-۱۱۳-ام اشاره کرد. تلاشی این محصولات از نوع پوزیترونی و تسخیر الکترون یا گذار ایزومری است.

شتاب‌دهنده‌ها[ویرایش]

از مهمترین تولیدات این گروه می‌توان به کربن-۱۱، نوترون-۱۳، اکسیژن-۱۵، فلور-۱۸، گالیوم-۶۷، ایندیوم-۱۱۱، ید-۱۲۳ و تالیوم-۲۰۱ اشاره کرد. شاید پرمصرف‌ترین اینها در پزشکی هسته‌ای فلور-۱۸ باشد که به‌طور نمونه از طریق 18O(p,n)18F تولید می‌شود.

فعال‌سازی نوترونی[ویرایش]

از مهمترین تولیدات این گروه می‌توان به کربن-۱۴، سدیم-۲۴، فسفر-۳۲، گوگرد-۳۵، پتاسیوم-۴۲، کروم-۵۱، آهن-۵۹، سلنیوم-۷۵، و یُد ۱۲۵ و ۱۲۳ اشاره کرد.

منابع[ویرایش]

  1. Physics in Nuclear Medicine. Cherry SR, Sorenon JA, Phelps ME. 4th ED. Chapter 5. 2012
  2. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1935/joliot-curie-bio.html