دولت الکترونیک
دولت الکترونیک(به انگلیسی electronic government) به استفاده از فناوری اطلاعات برای تحقق سیاست‌های نظام اداری اطلاق می‌شود.[۱] برای تحقق این سیاست‌ها دولت از فناوری اطلاعات برای جابجایی اطلاعات بین مردم، سازمان‌ها، بازار و ارکان دیگر دولتی استفاده می‌کند. دولت الکترونیک ممکن است توسط قوه مقننه، قوه قضائیه یا قوه مجریه به کار برده شود تا بهره‌وری داخلی را بهبود بخشد، خدمات عمومی را ارائه دهد یا روندهای دولتی مردم گرا را برای مردم فراهم کند.
دولت الکترونیک همچنین به عنوان یک حوزه مطالعاتی از سوی پژوهشگران صورت بندی شده‌است. حوزه مطالعاتی دولت الکترونیکی دارای دو دسته نظریات بومی و وارداتی هست. نظریات وارداتی نظریاتی هستند که خارج از زمینه دولت الکترونیکی شکل گرفته‌اند مانند نظریه کنشگر شبکه و ساخت‌یابی که برای حوزه مطالعاتی غیر از مطالعات دولت الکترونیکی توسعه پیدا کرده‌اند اما توسط محققان برای مطالعات دولت الکترونیکی نیز استفاده می‌شوند. نظریات بومی نظریاتی هستند که در داخل حوزه دولت الکترونیکی شکل گرفته‌اند و به دیگر حوزه‌های مطالعاتی تسری داده شده‌اند مانند نظریات شفافیت، نظریات اطلاعاتی سازی.[۲]
با اینکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دولت الکترونیک در ایران در سال‌های انتهایی ریاست جمهوری سید محمد خاتمی خیلی جدی گرفته شد، اما در سال‌های بعدی طرح‌های راهبردی تا حدی کنار گذاشته شدند و در حال حاضر ایران به لحاظ شاخص‌های حکومت الکترونیک در میان کشورهای جهان و حتی منطقه جایگاه شایسته‌ای ندارد.[۳] ارزیابیهای انجام گرفته از شاخص دولت الکترونیک در میان ۱۹۰ کشور دنیا حاکی از آن است که ایران با کسب ۴ هزار و ۸۷۶ امتیاز در رتبه ۱۰۰ جهان قرار دارد.
محتویات
تعاریف مختلف دولت الکترونیک[ویرایش]
- گروهی دولت الکترونیک را معادل کسب و کار الکترونیکی در یک کشور در نظر می‌گیرندکه از زیر ساختی واحد استفاده می‌شود.
- دولت الکترونیک سازماندهی مجدد خدمات شهروندی به کمک فناوری اطلاعات است.
- دولت الکترونیک عبارت ازکاربردفناوری اطلاعات و ارتباطات برای ارتقاء کارایی، اثر بخشی، شفافیت تبادلات و تعاملات اظلاعاتی بین دولتها و درون دولت.
- دولت الکترونیک صورتی از تجارت الکترونیکی است که توسط بخش دولتی مورد استفاده قرار می‌گیردکه خدمات دهی و تبادل اطلاعات به صورت درون یا برون سازمانی اطلاق می‌گردد.
اهداف و مزایای دولت الکترونیکی[ویرایش]
- کاهش تشریفات دست وپا گیر
- ارائه خدمات الکترونیکی
- اطلاع‌رسانی الکترونیکی
- تأمین رضایت شهروندان
- افزایش اقتدار ملی
- افزایش بهره‌وری
- توسعه مشارکت مردمی
- شفافیت امور و کاهش رشوه خواری
- تصمیم‌گیری سریع مبتنی بر اطلاعات
- اثرات مثبت زیست‌محیطی
- کار آفرینی
خدمات دولت الکترونیکی[ویرایش]
- پرداخت
- خدمات یک بار مصرف دولتی
- خدمات مشاوره از راه دور
- خدمات دلالی
- فرمهای الکترونیکی
- نظر خواهی
- کاریابی
- ارائه داده‌های آماری
- خدمات بازار
- خدمات پلیس الکترونیکی
- خدمات سیاستگذاری الکترونیکی
- رای‌گیری
- خدمات ثبت الکترونیکی
مدلهایاستقرار الکترونیکی
مدل سازمان ملل
- ارائه مراحل پنج‌گانه جهت استقرار دولت الکترونیکی:
- پیدایش و ظهور
- ارتقاءیا توسعه
- تعامل
- تراکنش
- یکپاچگی یا ادغام
مدل گارتنر
- ارائه مراحل چهارگانه جهت استقرار دولت الکترنیکی:
- ظهور
- تعامل
- تراکنش
- تبدیل
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ حسن پوراسماعیل، ابوالقاسم رجبی، محسن بنار. «بررسی لایحه بودجه سال 1398 کل کشور 47. بخش دولت الکترونیک». 1397/10/25.
- ↑ ابوالقاسم رجبی. «مبانی نظری توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربرد آن در برنامه پنج ساله ششم». 1394/03/05.
- ↑ Shahghasemi, E. , Tafazzoli, B. , Akhavan, M. , Mirani, G. & Khairkhah, T. (2013). Electronic Government in Iran: A Case Study. Online Journal of Social Sciences Research, 2(9), 254-262.
- Wikipedia contributors, "E-Government," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=E-Government&oldid=198586926
