دهه

یک دهه به معنی یک بازهٔ زمانی ۱۰ ساله یا یک بازهٔ زمانی ۱۰ روزه (مثلاً دهه فجر) است. واژه‌های دیگری که برای بازه بندی زمان کاربرد دارند عبارتند از: سده یا قرن و هزاره.

نمایش نوشتاری دهه

درست است که هر بازهٔ زمانی ده ساله را می‌توان یک دهه نامید،^[۱]^[۲] ولی معمول نیست که برای هر بازهٔ ده ساله‌ای از این واژه استفاده شود، در نوشتار و گفتار یک دهه به بازهٔ زمانی میان سال‌هایی که عدد آن‌ها با صفر تمام می‌شود، گفته می‌شود مانند دههٔ ۱۹۶۰ که برابر است با سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۹.^[۳]^[۴] در بیشتر موارد برای کوتاه-تر یاد کردن از یک دهه فقط دو رقم پایانی را می‌گویند مانند دههٔ ۶۰ که البته در این روش بیان روشن نیست که صحبت از کدام سده‌است.

نام‌گذاری یک دهه به این گونه در کاربرد روزانه درست است اما در واقع چنین بیانی درست نیست. به بیان روشن‌تر در گاه‌شمار سال‌ها از سال ۱ شروع می‌شود پس سال‌های ۱ تا ۱۰ دههٔ نخست و سال‌ها20تا 11 ههٔ ی

اول خوانده می‌شود^[۵] و تا دههٔ آخر نیز باید به همین ترتیب باشد؛ ولی ما سال‌های میان ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۹ را دههٔ ۱۹۶۰ می‌نامیم و البته طبق شمارشی که توضیح داده شد سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۰ را هم دههٔ ۱۹۷-ام می‌دانیم.

گاهی از واژهٔ دهه برای کاربردهای ویژهٔ دیگری نیز استفاده می‌شود. برای نمونه در جملهٔ «موتسارت در دههٔ آخر عمرش در زمینهٔ موسیقی نوآوری‌های بسیار کرد.» واژهٔ دهه بدون توجه به اینکه در مورد چه سال‌هایی از گاه‌شمار صحبت می‌کنیم تنها به ده سال پایانی عمر موتسارت توجه دارد.

پس در عبارتی مانند «این دهه» تنها از روی جمله‌های پیشین و پسین می‌توان تشخیص داد منظور کدام سال‌ها است.

نام

دهه از عدد ده گرفته شده‌است. در زبان انگلیسی decade گفته می‌شود که از واژهٔ dekas از زبان یونان باستان که به معنی «ده» است، گرفته شده‌است.^[۶]

منابع

↑ Oxford dictionary definition of "decade"
↑ Webster dictionary definition of "decade"
↑ The OWL at Purdue: Apostrophe
↑ "1960s". Memidex/Wordnet Dictionary/Thesaurus. Retrieved 2011-08-18.
↑ Passim, i.a. Spencer, Donald D. ۱۹۸۹. Invitation to number theory with Pascal. Ormond Beach: Camelot. ۴۶: «The first decade is from 1 to 10 inclusive, the second decade from 11 to 20 inclusive, and so on.»
↑ Larousse, etymology of decade(فرانسوی)

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

Definition پایگاه مجازی ریشه یابی واژه‌ها (به صورت بر خط).

[1] Oxford dictionary definition of "decade"

[2] Webster dictionary definition of "decade"

[3] The OWL at Purdue: Apostrophe

[4] "1960s". Memidex/Wordnet Dictionary/Thesaurus. Retrieved 2011-08-18.

[5] Passim, i.a. Spencer, Donald D. ۱۹۸۹. Invitation to number theory with Pascal. Ormond Beach: Camelot. ۴۶: «The first decade is from 1 to 10 inclusive, the second decade from 11 to 20 inclusive, and so on.»

[6] Larousse, etymology of decade(فرانسوی)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]