دریای نور
وزن | ۱۸۲ قیراط (۳۶٫۴ گرم) |
---|---|
رنگ | صورتی کمرنگ |
تراش | جدولی، حالت آزاد. نوشتهدار. |
کشور خاستگاه | هند |
معدن خاستگاه | معدن کلور، امروزه آندرا پرادش هند |
مالک کنونی | بانک مرکزی ایران، تهران، ایران |
دریای نور یک الماس صورتی رنگ و یکی از بزرگترین الماسهای شناخته شدهٔ جهان و بزرگترین الماس صورتی جهان با وزن ۱۸۲ قیراط معادل ۳۶٫۴ گرم است.[۱] این الماس هماکنون در موزه جواهرات ملی ایران در خیابان فردوسی تهران قرار دارد. گمان میرود این الماس و الماس نورالعین از یک الماس واحد بودهاند و بعد به دو تکه تراش خوردهاند.
تاریخچه
[ویرایش]تاریخچهٔ این الماس به اساطیر و افسانهها[۲] میرسد. در حملهٔ امیر تیمور به غارت رفت و به دست محمدشاه هند رسید.[۳]
این الماس در جنگ با هند در سال ۱۷۳۹ میلادی همراه با نادرشاه افشار بودهاست.[۱] دریای نور پس از قتل نادرشاه به نوهٔ او شاهرخمیرزا (آخرین پادشاه افشار) رسید و سپس به دست امیر علم خان خزیمه و بعد به محمدحسنخان قاجار و بعد به لطفعلیخان زند و سر انجام به دست آقامحمدخان قاجار افتاد.
او برای تولیت این گوهر قیمتی منصبی مخصوص قرار داده بود.
این جواهر در زمان محمدعلیشاه و هنگام شکست وی از مشروطهخواهان به سفارت روسیه برده شد که توسط مشروطهخواهان بازپس داده شده و هماکنون در موزهٔ بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.[۴]
زوج این الماس که کوه نور نام داشت، پس از مرگ نادرشاه توسط سرداران افغانستانی از ایران به هند بازگردانده شد و پس از مدتی نصیب کمپانی هند شرقی بریتانیا شد و مدتی بعد نیز روی تاج ملکه انگلستان نصب شد.[۵]
مشخصات
[ویرایش]دریای نور درشتترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است. گفته میشود این الماس هزار سال پیش کشف و استخراج شدهاست. وزن آن اکنون هفت مثقال و ۲۰ نخود، یعنی در حدود ۱۸۲ قیراط و صورتی است ولی پیش از تراش بیشتر از این بودهاست. (پاییز ۱۳۹۵ بعد از چهل سال مجدداً وزن شد و ۱۸۰٫۵۷ قیراط بهدست آمد)
رنگ این الماس یکی از استثناییترین و کمیابترین رنگها میان الماسهای برلیان شناخته شدهٔ جهان است. ارزش این الماس چنان است که به عنوان پشتوانهٔ پول ملی ایران، «ریال»، نیز بود.[۶]
وضعیت نصب
[ویرایش]دریای نور تا زمان ناصرالدینشاه در وسط یکی از بازوبندهای سلطنتی نصب میشد، ولی در زمان او که استفاده از بازوبند منسوخ شد، آن را به صورت پیش کلاه درآوردند و در قابی زرین با شیر و خورشید و تاج مرصع به ۴۵۷ قطعه برلیان ریز و عالی و چهار قطعه یاقوت قرار دادند. این الماس برلیان از دو سو تراش خورده و به شکل هرم مثلثالقاعدهای است که قاعدهٔ آن چهار سانتیمتر درازا و سه سانتیمتر پهنا دارد و دو سوی دیگر حدود دو سانتیمتر است. همهٔ سطوح دریای نور صاف و یک نواخت است، جز یک سمت آن که فتحعلیشاه با کندن عبارت «سلطان صاحبقران فتحعلیشاه قاجار ۱۲۴۴»، از ارزش آن کاستهاست.[۷][۸]
نامگذاری معابر
[ویرایش]در تهران خیابانی به نام دریای نور نامگذاری شده بود که پس از انقلاب به جواد سرافراز تغییر نام داده شد.[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Iranian National -Royal- Jewels
- ↑ اطلاعات عمومی. عنایتالله شکیباپور. کتابفروشی اشراقی. ص ۵۸۶
- ↑ اطلاعات عمومی. عنایتالله شکیباپور. کتابفروشی اشراقی. ص ۵۸۶
- ↑ جواهرات سلطنتی ایران. چاپخانه بانک مرکزی ایران. ادارهٔ نشر اسکناس. ۱۳۳۹
- ↑ محمدپناه، بهنام (۱۳۸۹). کهندیار (جلد دوم). سبزان. ص. ص ۱۵۴.
- ↑ «آفتاب». وبگاه رسمی. دریافتشده در ۶ دی ۱۳۸۶.
- ↑ «آفتاب». وبگاه رسمی. ۱ فروردین ۱۳۸۸. دریافتشده در ۶ دی ۱۳۸۶.
- ↑ «گرانترین الماس دنیا در ایران!+عکس». پیام نو. ۲۰۱۴-۰۱-۲۲. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۱۴-۰۹-۰۶.
محمدپناه، بهنام (۱۳۸۹). کهندیار (جلد دوم). سبزان. پیوند خارجی در |ناشر=
وجود دارد (کمک)