پرش به محتوا

درگیری ۲۰۱۷ عراق و کردها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
درگیری‌های عراق و کردستان (۲۰۱۷)
بخشی از درگیری کردها و عراق

     کنترل دولت فدرال عراق

     کنترل دولت اقلیم کردستان      کنترل ائتلاف سنجار

     کنترل داعش
تاریخ۲۳ مهر ۱۳۹۶ – ۵ آبان ۱۳۹۶
(۱ هفته و ۵ روز)
موقعیت
شمال عراق
نتایج پیروزی دولت فدرال عراق
تغییرات
قلمرو		 نیروهای دولتی عراق پیشمرگه را شکست دادند و ۲۰٪ از قلمرو تحت کنترل اقلیم کردستان از جمله شهر کرکوک، میادین نفتی اطراف و گذرگاه‌های مرزی را تصرف کردند.[۵]
طرف‌های درگیر
 عراق[۱] اقلیم کردستان عراق اقلیم کردستان
پ‌ک‌ک[۲]
پ‌دک‌ای[۳]
پرچم‌سفیدها (ادعا شده)[۴]
فرماندهان و رهبران
عراق فواد معصوم
(رئیس‌جمهور عراق)
عراق حیدر عبادی
(فرمانده کل)
عراق سپهبد عثمان الغانمی
(رئیس ستاد نیروهای مسلح عراق)
عراق سپهبد جمعه عناد
(فرمانده نیروی زمینی)
عراق سرلشکر معن السعدی
(فرمانده ISOF-2)[۶]
ابومهدی المهندس
(جانشین رئیس کمیته بسیج مردمی)
ییلماز نجار[۷]
(فرمانده تیپ‌های ترکمن حشد شعبی)		 اقلیم کردستان عراق مسعود بارزانی
(رئیس اقلیم کردستان عراق، استعفا در ۱ نوامبر)
اقلیم کردستان عراق کوسرت رسول علی
(معاون رئیس اقلیم کردستان عراق تا ۱ نوامبر)
اقلیم کردستان عراق نچیروان بارزانی
(رئیس دولت اقلیم کردستان)
اقلیم کردستان عراق مسرور بارزانی
(نخست‌وزیر اقلیم کردستان)
اقلیم کردستان عراق نجم‌الدین کریم
(استاندار کرکوک)
اقلیم کردستان عراق سرهنگ دوم آزاد محمد[۸]
واحدهای درگیر

ITF (حفاظت از مقرها در کرکوک)[۱۱]

قوا

بیش از ۳۰۰۰ رزمنده دولتی و نیروهای حشد شعبی

۳۰۰ خودروی زرهی[۱۲]		 بیش از ۹۰۰۰ نیروی پیشمرگه[۱۳]
تلفات و خسارات
۷ کشته (ادعای بیمارستان کرکوک)[۱۴] ۲۱۰ کشته
۱ تانک منهدم شد (ادعای کردها)		 ۱۸۰ کشته
۲۰۰ زخمی
۴۵ اسیر
(ادعای یکیتی)[۱۵]
۴۰۰ غیرنظامی کرد کشته شده، ۲۰۰ نفر مفقود شده در کرکوک (طبق رسانه‌های کردی)[۱۶][۱۷]
۱۸۳٬۰۰۰ آواره (طبق سازمان ملل)[۱۸]

درگیری‌های عراق و کردستان ۲۰۱۷، همچنین با عنوان بحران کرکوک[۱۹][۲۰]، درگیری‌ای بود که در آن دولت عراق مناطق مورد مناقشه در شمال عراق را که از زمان حملهٔ داعش به شمال عراق در سال ۱۳۹۳ توسط پیشمرگه‌ها در اختیار گرفته شده بود، بازپس گرفت. این درگیری در ۲۳ مهر ۱۳۹۶، پس از تنش‌های ناشی از همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان در ۳ مهر آغاز شد. تنش بین دولت فدرال عراق و اقلیم کردستان زمانی به درگیری تبدیل شد که پیشمرگه‌ها هشدارهای مکرر برای بازگرداندن کرکوک به نیروهای دولتی عراق را نادیده گرفتند.[۲۱] بخشی از این درگیری، نبرد کرکوک بود، زمانی که نیروهای عراقی در یک حملهٔ غافلگیرانه در سپیده دم، نیروهای پیشمرگه را از شهر بیرون راندند و آغاز درگیری‌ها را رقم زدند.[۲۲]

این درگیری در پاسخ به همه‌پرسی استقلال برگزار شده توسط دولت اقلیم کردستان برای جدایی از عراق آغاز شد، در حالی که دادگاه فدرال این همه‌پرسی را مغایر قانون اساسی اعلام کرد.[۲۳] مناطق تعیین شده برای جدایی شامل مناطق مورد مناقشه بین دولت مرکزی عراق و دولت اقلیم کردستان بود. مناطق مورد مناقشه قبل از حملهٔ داعش به شمال عراق تحت کنترل نیروهای دولتی بود، اما در جریان آن حمله به دست دولت اقلیم کردستان افتاد.[۲۴]

دولت مرکزی پس از پایان جنگ، خواستار بازگرداندن این مناطق به ادارهٔ مرکزی شد، اما این درخواست توسط دولت اقلیم کردستان رد شد.[۲۵] مهم‌ترین این مناطق، مناطق نفت‌خیز کرکوک و سنجار و همچنین مناطق طوزخورماتو، مخمور و جلولا بودند.[۲۶] در نتیجهٔ این درگیری، اقلیم کردستان یک پنجم از مساحت زمینی را که قبل از درگیری اداره می‌کرد، از دست داد و مجبور به لغو نتایج همه‌پرسی شد.[۲۷]

پیش‌زمینه

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: همه‌پرسی استقلال کردستان عراق (۲۰۱۷)

مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، همه‌پرسی استقلال کردستان عراق در شهریور ۱۳۹۶ را اجرایی کرد. این امر حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق را بر آن داشت تا خواستار لغو نتیجهٔ همه‌پرسی شود و از دولت اقلیم کردستان بخواهد که گفت‌وگو را در چارچوب قانون اساسی آغاز کند.[۲۸] دولت اقلیم کردستان این پیشنهادات را علی‌رغم فشارهای شدید کشورهای همسایه و جامعهٔ بین‌المللی رد کرد که منجر به تحریم هوایی منطقه شد.[۲۹]

اعلام همه‌پرسی در محافل دولت عراق واکنش منفی به همراه داشت.[۳۰] در داخل منطقه، این همه‌پرسی محصول رویاهای دیرینه استقلال کردها بود که از قرن بیستم آغاز شد، و همچنین محصول سیاست‌های محلی در داخل منطقه.[۳۱] حزب حاکم دموکرات کردستان، که به دنبال دفع تهدید علیه اقتدار خود از سوی احزاب رقیب اتحادیه میهنی کردستان و جنبش تغییر بود، انتخابات را راهی برای تحکیم قدرت خود و قرار دادن رقبای خود در موقعیت دشوار در پس زمینه انتخابات آینده می‌دانست.[۳۲] این پیش‌زمینهٔ پرتنش باعث ناهماهنگی در صفوف رهبری کردها شد که به شکست نیروهای پیشمرگه در این درگیری کمک کرد.[۳۳]

حمله اولیه با توجه به اطمینان‌های مکرر حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق، مبنی بر عدم حمله به منطقه علی‌رغم تجمع نیروهای عراقی در مرزهای آن، غافلگیرکننده بود.[۳۴] با این حال، این گفته‌ها نادرست از آب درآمد. حمله در ساعات اولیه ۲۴ مهر ۱۳۹۶ آغاز شد، زمانی که نیروهای دولت مرکزی یک حمله برق‌آسا را به نیروهای پیشمرگه در مرزهای شهر و داخل پایگاه هوایی کی۱ آغاز کردند.[۳۵] با این حال، با ادامهٔ نبرد و افزایش سرعت حمله، دفاع کردها شروع به فروپاشی کرد.[۳۶]

خطوط نامنظم پیشمرگه‌ها در جنوب شهر، با حمله تانک‌های عراقی، متلاشی شد و عقب‌نشینی کامل آغاز شد.[۳۷] تا اواسط روز، نجم‌الدین کریم، شهردار منصوب دولت اقلیم کردستان در کرکوک، از شهر گریخته بود و نیروهای ضد تروریسم عراق در حال گشت‌زنی در خیابان‌ها دیده می‌شدند که دفتر شهرداری و پایگاه هوایی کی۱ را تصرف کرده بودند.[۳۸] با انتشار خبر شکست، هرج و مرج در صفوف پیشمرگه‌ها به وجود آمد و اتهامات خیانت متقابل بین رهبران اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان رد و بدل شد.[۳۹] پس از پیروزی در کرکوک، نیروهای دولت مرکزی عراق حملات مستقیم، حرکات انبری و مانورهای جناحین را آغاز کردند و به سمت شرق به طوزخورماتو و جلولا و به سمت شمال به مخمور و سد موصل پیشروی کردند.[۴۰]

در پایان درگیری، دولت مرکزی یک پنجم از مساحت زمینی را که قبلاً توسط منطقه اداره می‌شد، تصرف کرده و کنترل کامل مناطق مورد مناقشه را در دست گرفته بود.[۴۱] این حمله شکستی فاجعه‌بار در منطقه کردستان تلقی شد و باعث افزایش شدید قیمت نفت در سطح بین‌المللی شد، اما این قیمت‌ها به دلیل پیروزی سریع نیروهای عراقی به زودی تثبیت شدند.[۴۲]

پیشروی‌ها و درگیری‌های عراق

[ویرایش]
همچنین ببینید: نبرد کرکوک (۲۰۱۷)

نیروهای پیشمرگه به ضرب‌الاجل تعیین‌شده توسط دولت عراق برای عقب‌نشینی از مناطق مورد مناقشه تا ۲۳ مهر ۱۳۹۶ توجهی نکردند. این امر منجر به بازپس‌گیری کرکوک و استان آن توسط نیروهای دولت مرکزی عراق در روز بعد شد. در عرض ۱۵ ساعت، شهر کرکوک و پایگاه هوایی کی-۱ در نزدیکی آن، به همراه میادین نفتی اطراف، در یک حمله برق‌آسا توسط نیروهای عراقی بازپس گرفته شدند. این به نوبه خود منجر به فروپاشی دفاع کردها شد. از دست دادن ناگهانی کرکوک که مرکز مناقشه بین دولت مرکزی و دولت اقلیم کردستان بود، شوکی در منطقه به شمار می‌رفت، دفاع کردها را متلاشی کرد و رهبری کردها را دچار ناهماهنگی کرد. اتهامات متقابل خیانت در میان درخواست‌های بین‌المللی برای خویشتنداری و پایان دادن به درگیری‌ها مطرح شد.[۴۳]

در ۲۵ مهر ۱۳۹۶، دولت عراق با پیشروی بیشتر دستاورد های بیشتری نیز کسب کرد از جمله خانقین در نزدیکی مرز ایران و عراق، و همچنین جلولا، بعشیقه و سنجار به سمت سوریه ادامه یافت.[۴۴]

بیانیه‌ای از ارتش عراق در ۲۶ مهر ۱۳۹۶ تأیید کرد که سد موصل و سایر مناطق تحت کنترل کردها در استان نینوا از دست پیشمرگه‌ها گرفته شده است.[۴۵] علی اکبر خفاجی، یک افسر پلیس عراق، ادعا کرد که هشت جنگجوی حشد شعبی و یک جنگجوی پیشمرگه در درگیری‌هایی که پس از عدم توجه حشد الشعبی به هشدارهای پیشمرگه برای پیشروی نکردن به سمت سد موصل رخ داد، کشته شدند.[۴۶]

تا ۲۷ مهر ۱۳۹۶، طبق گفته فرماندار اربیل، ۱۰۰٬۰۰۰ کرد پس از پیروزی نیروهای عراقی و تصرف شهر کرکوک و طوزخورماتو گریخته بودند و ۱۸٬۰۰۰ کرد در اربیل و سلیمانیه پناه گرفته بودند.[۴۷] روز بعد، هیمن هورامی، دستیار ارشد مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، در پستی در توییتر گفت که ۵۷٬۰۰۰ خانواده اهل کرکوک پس از ورود به مناطق مختلف کردستان عراق، و پناه گرفتن در واحدهای مسکونی نیمه تمام، نیاز به کمک فوری دارند، زیرا از خشونت، غارت و جنایات انجام شده توسط "حشد الشعبی تحت آموزش ایران" و "عمدتاً شیعه" گریخته‌اند.[۴۸] پلیس کرکوک از رسانه‌ها خواست از انتشار شایعات خودداری کنند.[۴۹] سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که نگران گزارش‌های مربوط به خشونت و آوارگی اجباری غیرنظامیان کرد است،[۵۰] و خواستار محاکمه عاملان شد.[۵۱] گزارش‌های بیشتری منتشر شد مبنی بر اینکه دفاتر امداد سازمان ملل متحد گزارش‌هایی دریافت کرده‌اند مبنی بر اینکه در شهر طوزخورماتو، ۱۵۰ خانه سوزانده و ۱۱ خانه منفجر شده‌اند.[۵۲][۴۸][۵۱] سازمان ملل متحد به اذعان حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، به حوادث طوزخورماتو، ناشی از آنچه وی عناصر افراطی از هر دو طرف خواند، و تصمیم وی برای اعزام ارتش عراق برای برقراری نظم در طوزخورماتو، و همچنین درخواست‌های رهبری سیاسی و امنیتی کشور برای نیروهای امنیتی فدرال و محلی برای عمل در احترام کامل به قانون و نظم و حفاظت از غیرنظامیان و رهبران سیاسی اشاره کرد.[۵۲] نخست‌وزیر، فعالان رسانه‌های اجتماعی را به انتشار ویدیوهای جعلی از تخلفات ادعایی متهم کرد.[۵۰] وب‌سایت نیقاش این افزایش اخبار جعلی و همچنین صدها فیلم و عکس جعلی را تأیید کرد. رهبران هر دو طرف می‌گویند این امر منجر به تشدید خطرناک تنش‌ها در شمال عراق می‌شود.[۵۳] در ۲۷ مهر ۱۳۹۶، یک نفر کشته و سه نفر در جریان اعتراض به نیروهای عراقی در خانقین زخمی شدند. سرهنگ آزاد عیسی، رئیس پلیس خانقین، به شبکه روداو کردستان گفت که گروهی متشکل از حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ جوان غیرمسلح با حمل پرچم‌های کردستان در حال اعتراض بودند و خواستار خروج نیروهای عراقی از شهر بودند.[۵۴] این تظاهرات کوچک اما پرانرژی بود و با رقصیدن به پایان رسید و سپس همگی آنجا را ترک کردند. بسیاری گفتند که فقط می‌خواهند پلیس محلی در شهر حضور داشته باشد و نگران مبارزات سیاسی بزرگ‌تر بر سر استقلال کردستان نیستند.[۵۵]

در ۲۸ مهر ۱۳۹۶، نبردی در شهر ترکمن‌نشین آلتون کوپری رخ داد زیرا نیروهای عراقی به سمت آن حرکت می‌کردند.[۵۶] فرماندهی عملیات مشترک عراق اعلام کرد که پیشمرگه از موشک‌های میلان در این نبرد استفاده کرده است که منجر به انتقاد عراق شد زیرا این موشک‌ها توسط آلمان به پیشمرگه داده شده بود تا علیه داعش استفاده شود. پیشمرگه استفاده از این موشک‌ها را تکذیب کرد.[۵۷] پیش از این، آلمان گفته بود که آموزش نیروهای پیشمرگه کرد را به طور موقت متوقف خواهد کرد.[۵۸] با این حال، آموزش پس از یک هفته وقفه دوباره آغاز شد.[۵۹] منابع کرد همچنین گزارش دادند که بیش از ۱۵۰ جنگنده حشد الشعبی کشته یا زخمی شده‌اند.[۶۰] این اولین نبرد قابل توجهی بود که در آن پیشمرگه مقاومت سنگینی نشان داد، در حالی که در سایر مناطق مورد مناقشه پس از ورود نیروهای عراقی عقب‌نشینی کردند.[۶۱]

تا پایان ۲۸ مهر، نیروهای عراقی کنترل کامل استان کرکوک را به دست گرفته بودند.[۶۲] فرماندهی عملیات مشترک عراق (JOC) در همین حال، حضور نیروهای حشد الشعبی در میان نیروهایی که به آلتون کوپری پیشروی کردند را تکذیب کرد و ادعا کرد که این نیروها، نیروهای سرویس ضد تروریسم (CTS) بوده‌اند. این فرماندهی افزود که دو سرباز کشته و پنج نفر دیگر در جریان درگیری‌هایی که هنگام تصرف شهر رخ داد، زخمی شدند.[۶۳]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "ژنرال ایرانی به عراقی‌ها برای تصرف کرکوک از متحدان آمریکا کمک کرد". NBC News. 18 October 2017. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  2. ↑ "پیشمرگه کردستان: گزارش‌ها دربارهٔ حضور پ‌ک‌ک در کرکوک نادرست است". Rudaw. 16 October 2017. Archived from the original on 17 October 2017. Retrieved 16 October 2017.
  3. ↑ "ملیشیات الحشد تتقدم نحو بلدة شمال کرکوک تضم مقرات احزاب کوردیة ایرانیة معارضة – باسنیوز". Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  4. ↑ الاوصط, اشرق. "اخبار و نظرات عربی خاورمیانه". aawsat.com. Archived from the original on 23 October 2018. Retrieved 4 January 2019.
  5. ↑ Coker, Margaret (12 November 2017). "با متوقف شدن مذاکرات عراق و کردستان، دیپلماسی تلفنی از درگیری‌های جدید جلوگیری کرد". New York Times. Archived from the original on 23 March 2018. Retrieved 31 March 2018.
  6. ↑ "فرمانده ISOF-2". موسسه مطالعات جنگ.
  7. ↑ "فرمانده ترکمن نجار، آلتون کوپری پاکسازی شد، نوبت کوه هاست – جبهه ترکمنلی". turkmenelicephesi.com (به ترکی استانبولی). Archived from the original on 22 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  8. ↑ "عراق پیشنهادی را که گفت‌وگو با کردستان را باز می‌کرد رد کرد و تنش‌ها افزایش یافت". La Vanguardia. Archived from the original on 27 October 2017. Retrieved 26 October 2017.
  9. ↑ "نبرد کرکوک، جزئیات و طرف‌های درگیر". الجزیره.
  10. ↑ "نیروهای عراقی و شبه نظامیان شیعه در جنوب کرکوک با پیشمرگه درگیر شدند". Rudaw. Archived from the original on 17 October 2017. Retrieved 16 October 2017.
  11. ↑ "ترکمن‌ها در کرکوک امنیت خود را تأمین کردند". Anadolu Ajansı. Archived from the original on 18 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  12. ↑ نهال مصطفی (5 November 2017). "پیشمرگه می‌گوید ۶۰ رزمنده در درگیری با نیروهای عراقی کشته شدند". Iraqi News. Archived from the original on 6 November 2017. Retrieved 9 March 2019.
  13. ↑ "فرمانده پیشمرگه جزئیاتی دربارهٔ حمله کرکوک فاش کرد". خبرگزاری فرات. 22 October 2017. Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 24 October 2017.
  14. ↑ "نیروهای عراقی وارد کرکوک شدند، تلاش استقلال کردها را متوقف کردند". New York Times.
  15. ↑ "فرمانده پیشمرگه جزئیاتی دربارهٔ حمله کرکوک فاش کرد". Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  16. ↑ "دولت اقلیم کردستان: تخمین زده می‌شود ۴۰۰ غیرنظامی کشته و ۲۰۰ نفر در کرکوک مفقود شده‌اند". Rudaw. Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  17. ↑ "مرکز بحران: ۱۷۰،۰۰۰ نفر پس از حمله عراق و حشد شعبی در منطقه کرکوک آواره شدند". کردستان ۲۴. 21 October 2017. Archived from the original on 22 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  18. ↑ "کردها استقرار مشترک مرزی را پیشنهاد می‌کنند در حالی که عراق عملیات نظامی بیشتری را تهدید می‌کند". Reuters. 2 November 2017. Archived from the original on 30 December 2017. Retrieved 28 December 2017.
  19. ↑ «آمریکا خواستار آرامش در بحران رو به تشدید کرکوک شد» (به انگلیسی). ۲۰۱۷-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
  20. ↑ "وزارت امور خارجه: بحران کرکوک به هیچ وجه تمام نشده‌است". Voice of America (به انگلیسی). 2017-10-18. Retrieved 2025-03-24.
  21. ↑ «جنگجویان پیشمرگه کرد هشدارهای عراق را در حالی که مهلت تعیین شده به پایان رسید، نادیده گرفتند» (به انگلیسی). ۲۰۱۷-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
  22. ↑ Borger، Julian؛ Dehghan، Saeed Kamali؛ Chulov، Martin (۲۰۱۷-۱۰-۱۶). «نیروهای عراقی به سمت کرکوک پیشروی می‌کنند، آغاز درگیری‌ها» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
  23. ↑ "دادگاه عراق رای به غیرقانونی بودن همه‌پرسی داد". Reuters (به انگلیسی). Retrieved 2025-03-24.
  24. ↑ "کرکوک به دست پیشمرگه‌ها افتاد". گاردین.
  25. ↑ "دولت اقلیم کردستان درخواست‌ها برای بازگرداندن مناطق مورد مناقشه به کنترل دولت مرکزی را رد کرد".
  26. ↑ "دخالت مخمور و جلولا در همه‌پرسی استقلال کردستان" (PDF). دانشگاه صنعتی زوریخ.
  27. ↑ «نیروهای عراقی مناطق مورد مناقشه را تصرف کردند» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۱۷-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
  28. ↑ "نخست‌وزیر عراق از کردستان خواست همه‌پرسی را لغو کند و گفت‌وگو را آغاز نماید". efe.com (به انگلیسی). Archived from the original on 4 آبان 1396. Retrieved 3 آبان 1396. {{cite news}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
  29. ↑ "Iraq extends air blockade of Kurdistan by 3 months". Arab News (به انگلیسی). Retrieved 2025-03-24.
  30. ↑ «عراق خواستار لغو نتایج انتخابات شد» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۱۷-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
  31. ↑ "Kurdish dream of independence spurs militant youth". Institutkurde.org (به فرانسوی). Retrieved 2025-03-24.
  32. ↑ "رقابت اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان". کتابخانه آنلاین. Retrieved 3 تیر 1402. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  33. ↑ "شکست پیشمرگه‌ها". گروه بین‌المللی بحران. Retrieved 3 تیر 1402. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  34. ↑ "حیدر العبادی آماده‌سازی برای حمله را رد می‌کند". رویترز. Retrieved 3 تیر 1402. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  35. ↑ «Kirkuk: Iraqi forces capture key sites from Kurds» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۱۷-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۴.
  36. ↑ "Thousands flee Kirkuk amid Iraqi army advances". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2025-03-24.
  37. ↑ Snow, Shawn (2017-10-19). "US Abrams tanks sway the battle in Kirkuk". Army Times (به انگلیسی). Retrieved 2025-03-24.
  38. ↑ "Iraqi forces retake airport, military base, oil field from Kurds in Kirkuk". France 24 (به انگلیسی). 2017-10-16. Retrieved 2025-03-24.
  39. ↑ "اتهامات خیانت متقابل بین اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان". وبلاگ‌های دانشکده اقتصاد لندن.
  40. ↑ "ادامه پیشروی نیروهای عراقی". بی‌بی‌سی.
  41. ↑ "کنترل نیروهای عراقی بر مناطق مورد مناقشه". بی‌بی‌سی.
  42. ↑ "US crude rises 42 cents, settling at $51.87, as Kurdish conflict escalates in Iraq". CNBC (به انگلیسی). 2017-10-16. Retrieved 2025-03-24.
  43. ↑ "Mutual accusations after the withdrawal". Archived from the original on 21 December 2017. Retrieved 25 October 2017.
  44. ↑ Morris, Loveday; El-Ghobashy, Tamer; Shwan, Aaso Ameen (17 October 2017). "Iraqi forces move deeper into Kurdish-held areas, redrawing political map". Washington Post. Archived from the original on 18 October 2017. Retrieved 17 October 2017.
  45. ↑ "Iraqi forces take control of Kurdish-held areas in Mosul's Nineveh's province". Reuters. 18 October 2017. Archived from the original on 18 October 2017. Retrieved 18 October 2017.
  46. ↑ "Iraq: 9 killed in clashes near Mosul dam". Anadolu Agency. 23 October 2017. Archived from the original on 18 October 2017. Retrieved 18 October 2017.
  47. ↑ "About 100,000 Kurds have fled Kirkuk since Monday: Kurdish officials". Reuters. 19 October 2017. Archived from the original on 19 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ "'100,000 flee Kirkuk' since Iraqi army takeover". Al Jazeera. 20 October 2017. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  49. ↑ "شرطة كركوك: سنثبت دوريات في المناطق الكردية لمنع النزوح منها بفعل الشائعات". nrttv.com. Archived from the original on 7 November 2017. Retrieved 29 October 2017.
  50. ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ Mohamed Mostafa (19 October 2017). "U.N. concerned over alleged assaults on Kurds in Kirkuk". Iraqi News. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  51. ↑ ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ "UPDATE 1-UN concerned by reports of forced displacement of Kurds in N. Iraq". Reuters. 19 October 2017. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  52. ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ "UN Expresses Concern about Reports of Violence in Tuz Khurmatu, in Kirkuk [EN/AR/KU]". ReliefWeb (به انگلیسی). 19 October 2017. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  53. ↑ Qader, Histyar. "Dangerous Growth Of Fake News Increases Tensions In Northern Iraq". Niqash (به انگلیسی). Archived from the original on 7 November 2017. Retrieved 29 October 2017.
  54. ↑ "One killed, three wounded in protest in Khanaqin". Rudaw. Archived from the original on 22 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  55. ↑ "Sensationalized news is fueling tension over areas disputed between Iraqis and Kurds". Washington Post. 19 October 2017. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 25 October 2017.
  56. ↑ "Iraqi forces clash with Kurdish fighters in town north of Kirkuk". CNN. Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  57. ↑ "Peshmerga deny using MILAN anti-tank system against Iraqi forces". Rudaw. Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  58. ↑ "German army restarts training Iraqi Kurds, but future of mission in doubt". Deustche-Welle. Archived from the original on 23 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  59. ↑ "GERMANY RESTARTS TRAINING MISSION FOR PESHMERGA AFTER A WEEK PAUSE". www.nrttv.com. Retrieved 25 October 2017.[پیوند مرده]
  60. ↑ "Iraqi army, Shiite militia and Peshmerga exchange heavy fire north of Kirkuk". Rudaw. 21 October 2017. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 20 October 2017.
  61. ↑ "Iraqi army, Shiite militia and Peshmerga exchange heavy fire north of Kirkuk". Rudaw. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 22 October 2017.
  62. ↑ "Iraq forces in full control of Kirkuk province". Al-Jazeera. Archived from the original on 22 October 2017. Retrieved 23 October 2017.
  63. ↑ "2 soldiers killed in Iraq's Altun Kupri clashes: military". Xinhua News Agency. Archived from the original on 21 October 2017. Retrieved 23 October 2017.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=درگیری_۲۰۱۷_عراق_و_کردها&oldid=41630312»