درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نوشتار برگزیده ۱

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱

حامد کَرزَی سیاست‌مدار و رئیس‌جمهور سابق کشور افغانستان است. وی از زمان سرنگونی حکومت طالبان بمدت سیزده سال زمام امور این کشور را بر عهده داشت.

حامد کرزی در دوران جهاد (جنگ افغانها با اشغالگران شوروی) در پاکستان، در مدارس مجاهدین افغان فعالیتهای آموزشی داشت. با روی کار آمدن دولت مجاهدین در سال ۱۹۹۲، کرزی معاون وزیر خارجه این کشور شد. در سال‌های آخر حکومت طالبان، کرزی به جمع مخالفان این گروه پیوست و مبارزات مسلحانه با طالبان را آغاز کرد.

ادامه مطلب ...

نوشتار برگزیده ۲

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲

فارسی یا پارسی یکی از زبان‌های هندواروپایی در شاخهٔ زبان‌های ایرانی جنوب غربی است که در کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان به آن سخن می‌گویند. فارسی‌زبان رسمی کشورهای ایران و تاجیکستان و یکی از دو زبان رسمی افغانستان (در کنار پشتو) است. زبان رسمی کشور هندوستان نیز تا پیش از ورود استعمار انگلیس، فارسی بود.

زبان فارسی را پارسی نیز می‌گویند. زبان فارسی در افغانستان به‌طور رسمی دری و در تاجیکستان تاجیکی خوانده شده‌است.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۳

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۳

حزب دموکراتیک خلق افغانستان اصلی‌ترین حزب چپ‌گرا و مارکسیست لنینیست کشور افغانستان بود که در تاریخ اول ژانویه سال ۱۹۶۵ تأسیس گردید.

این حزب دارای دو شاخه مستقل بنام‌های خلق و پرچم بود. در ظاهر این دو شاخه باهم وحدت کردند اما هر کدام آن تاریخ و مشی سیاسی خود را داشت. شاخه پرچم خود را حزب زحمتکشان افغانستان و شاخه خلق خود را حزب پیشاهنگ طبقه کارگر افغانستان می‌خواند.

شاخهٔ پرچم را ببرک کارمل و شاخهٔ خلق را نورمحمد تره کی رهبری می‌کرد. این حزب در زمان حاکمیت نجیب الله نامش را تغییر داد و بنام حزب وطن یاد می‌شد. پس از آنکه دولت نجیب الله سقوط کرد رهبری حزب وطن در جلسه‌ای در وزارت خارجه افغانستان محمود بریالی را به مقام ریاست حزب برگزید و این حزب دوباره بنام حزب دموکراتیک خلق افغانستان (حزب وطن) یاد می‌شد. هم اکنون حزب وطن یکی از احزاب رسمی ومستقل می‌باشد.

پس از آنکه مجاهدین، قدرت را در افغانستان در دست گرفتند، تعداد زیادی از اعضا و کادری‌های حزب یا کشته شدند یا به خارج از کشور مجبور به فرار شدند؛ و حدود بیست حزب را بنامهای مختلف تأسیس نمودند از جمله حزب مردم در اروپا به رهبری داود کاوش، حزب متحد ملی به رهبری نورالحق علومی و نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان برهبری شیر بزگر در افغانستان یکی از قوی‌ترین حزب روشنفکران بشمار می‌آید. این احزاب بصورت علنی فعالیت سیاسی دارند.

ادامه مطلب ...

نوشتار برگزیده ۴

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۴

دانشگاه کابل بزرگترین و قدیمی‌ترین مؤسسهٔ آموزشِ عالی در افغانستان است. این دانشگاه نزدیک به ۲۵٬۰۰۰ دانشجو دارد. دانشگاه کابل، به عنوان نخستین نهاد آموزش عالی در افغانستان، در سال ۱۳۱۱ خورشیدی تاسیس شد. در سال ۱۳۱۱ ه‍. ق. / ۱۹۳۱ م. عصر محمد نادرشاه نخستین پایه دانشکده کابل نهاده شد و دانشکده طبی کابل (دانشکده علوم طبی کابل) تأسیس گردید. دانشکده مذکور در آن زمان تحت سرپرستی دو تن از متخصصین افغان بنام های پرفیسور دکتر محمد فیس ملکزاده و امین الله طاهری بود، در سال ۱۳۱۷ ه‍. ق. / ۱۹۳۸ م. (یعنی در عصر محمد ظاهرشاه)دانشکده حقوق و علوم سیاسی و در تاریخ ۱۳۲۲ ه‍. ق. / ۱۹۴۳ م. دانشکده سیانس و در سال ۱۳۲۳ ه‍. ق. / ۱۹۴۴ م. دانشکده ادبیات تأسیس گردید. وجود این دانشکده ها سبب شد که دولت افغانستان قدم بزرگ‌تری بردارد و بنیاد دانشکده کابل را بگذارد. بدین قرار، در سال ۱۳۲۵ ه‍. ق. / ۱۹۴۵ م. محفل بزرگی برای تأسیس دانشکده کابل منعقد شد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۵

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۵

افغانستان، اگرچه به‌عنوان یک کشور و یک ملت دارای تاریخی جدید است؛ اما، این سرزمین از لحاظ قدمت تاریخی، یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان به‌شمار می‌رود. افغانستان به دلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم پیوندگاه تمدن‌های بزرگ جهان بوده و یکی از مهمترین مراکز بازرگانی عصر باستان به‌شمار می‌رفته‌است. این موقعیت مهم و حساس ژئواستراتژیکی و ژئوپولیتیکی افغانستان در شکل‌دادن موزائیکی غنی از فرهنگ‌ها و تمدن‌های بزرگ همچون ایرانی، یونانی، بین‌النهرینی و هندی در این کشور نقش مهمی داشته‌است. از عصر پارینه‌سنگی و طی دوره‌های تاریخی، مردم افغانستان، یا همان ایرانیان شرقی باستان، جایگاه عمده‌ای در معرفی و گسترش ادیان جهانی و نقش مهمی در بازرگانی و دادوستد داشته و گهگاه کانون مسلط سیاسی و فرهنگی در آسیا بوده‌اند. از این رو افغانستان در طول تاریخ گلوگاه یورش مهاجمان و جهان‌گشایان بوده که ردپای آن‌ها هنوز در گوشه و کنار این سرزمین دیده می‌شود.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۶

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۶

جمعیت افغانستان در طبق گزارش مرکز آمار افغانستان در سال ۱۳۹۶ به نشر رسانده‌است حدود ۲۹٬۷۲۴٬۳۲۳ در داخل کشور برآورد شده‌است. طبق این برآورد حدود ۱۴٬۵۱۶٬۷۱۸ تن از جمعیت افغانستان را بانوان و ۱۵٬۲۰۷٬۶۰۵ تن دیگر را آقایان تشکیل می‌دهد که ۲۱٬۰۷۶٬۰۹۹ تن در روستاها، ۷٬۱۴۸٬۲۲۴ تن در شهرها و ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ تن کوچی می‌باشد. در افغانستان هیچ‌گونه سرشماری رسمی صورت نگرفته و بسیاری از این آمارها براوردهایی می‌باشد که همواره مورد اعتراض بسیاری از اقوام و گروه‌ها قرار گرفته‌است. طبق گزارش‌ها در سال ۲۰۱۶ حدود ۲/۵ میلیون مهاجر افغانستانی ثبت شده در ایران و پاکستان زندگی کرده و پیش بینی می‌شود ۳ میلیون مهاجر دیگر بدون سند اقامت در این کشورها زندگی می‌کند. بیشترین جمعیت افغانستان را تاجیک‌ها، پشتون‌ها، هزاره‌ها و اوزبیک‌ها تشکیل می‌دهند. در قانون اساسی افغانستان به چهارده قوم پشتون، تاجیک، هزاره، اوزبیک، ترکمن، بلوچ، پشه‌ای، نورستانی، ایماق، عرب، قرقیز، قزلباش، گوجر و براهوی تقسیم می‌شود.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۷

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۷

وزارت تحصیلات عالی افغانستان برنامه‌ریز و اداره‌کننده تمام دانشگاه‌های دولتی افغانستان است. برای انسجام موسسات تحصیلات عالی کشور، گسترش و توسعه نهادهای تحصیلی در مرکز و ولایات، دولت را واداشت تا در سال ۱۳۵۶ هـ ش وزارت تحصیلات عالی را به مثابه بزرگ‌ترین ارگان فرهنگی در چوکات حکومت تاسیس کند.

این وزارت موظف گردید تا به خاطر سمت‌دهی و سازماندهی کلیه سیستم‌های تحصیلات عالی ملکی در مملکت و به منظور تحقق طرح‌های کوتاه و درازمدت برای تربیت کادرهای ملی، هماهنگی در تهیه مواد درسی، تنظیم برنامه‌های معین تحصیلی، پژوهشی، چاپی، افزایش سطح دانش اعضای کادر علمی، بررسی مداوم وضع زندگی استادان و محصلان، ایجاد روابط سالم علمی و دانشگاهی با مؤسسات علمی و فرهنگی ملی و بین‌المللی برای پیشرفت کمی و کیفی نهادهای تحصیلی، رفع نیازمندی‌های جامعه، از رهگذر آماده‌سازی متخصصان جوان، تلافی عقب‌ماندگی کشور از کاروان علم و معرفت جهانی، ایجاد گروه‌های مشورتی برای بخش‌های مختلف اقتصادی، مهندسی، طبی، تعلیم و تربیت، حقوق، زراعت، ساختمان‌های دولتی و شهری، علوم شرعی، طرح اساسنامه‌ها، قوانین، مقررات، لوایح و راهکارها در عرصه تحصیلات عالی، برگزاری همایش‌ها و جشنوراه‌های علمی مطابق مقتضیات جامعه، تدویر دوره‌های تکمیلی تخصصی، توسعه موسسات آموزشی مورد نیاز ادارات رسمی، ارزیابی وضع موسسات تحصیلی در مطابقت با شرایط کشور، لغو، ادغام و تاسیس مراکز تحصیلی و علمی- تطبیق یکسان و بلا انحراف تمام اسناد تقنینی و کنترل از تحقق به موقع آن با ارزیابی اسناد علمی کار و فعالیت کند.

ادامه مطلب ...

نوشتار برگزیده ۸

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۸

پرچم افغانستان برای اولین بار در ۰۲۰۰۴−۰۱−۰۴ ۴ ژانویه ۲۰۰۴ به رسمیت شناخته شد و همچنین دارای تناسب ۲:۳ می‌باشد. بلندترین پرچم افغانستان بر بالای تپه بی‌بی مهرو در منطقه وزیر اکبرخان کابل برافراشته است.


پرچم افغانستان از عناصر زیر تشکیل شده‌است:

۳ قطعه نوار عمودی به رنگ‌های سیاه، سرخ و سبز که به ترتیب از چپ به راست در کنار هم قرار گرفته‌است در وسط پرچم نشان دولتی افغانستان قرار دارد که متشکل از مسجد، محراب، منبر، کلمه «الله اکبر» و «لا اله الا الله» است.

رنگ‌های این پرچم اولین بار توسط شاه امان الله خان در لویه جرگه سال ۱۳۲۸ پیشنهاد داده شد. غازی امان‌الله خان رنگها را اینگونه تعبیر کرد[نیازمند منبع]:

  • سیاه به معنا دوره‌ای که افغانستان تحت استعمار بوده‌است.
  • سرخ نماد خون شهیدانی است که برای به دست آوردن استقلال افغانستان از جان خود گذشته‌اند.
  • سبز نماد آبادی و پیشرفتی است که در آینده نصیب افغانستان خواهد گردید.


ادامه ...

نوشتار برگزیده ۹

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۹


صبغت‌الله مجددی سیاستمدار، جنگ‌سالار و فقیه اهل افغانستان است. وی از سال ۲۰۰۵ تاکنون رئیس مشرانو جرگه (مجلس سنای افغانستان) است و در سال ۲۰۰۳ رئیس لویه جرگه تصویب کننده قانون اساسی افغانستان بود.

مجددی در جریان جنگ شوروی در افغانستان از رهبران مجاهدین افغان بود و در سال ۱۳۵۷ جبهه ملی نجات را برای مبارزه با حکومت کمونیستی افغانستان بنیان گذاشت. مجددی پس از پیروزی مجاهدین و سقوط حکومت کمونیستی افغانستان در بهار ۱۳۷۱ به عنوان اولین رئیس‌جمهور دولت اسلامی افغانستان منصوب شد. مجددی از قوم عرب و از یکی از خانواده‌های مذهبی برجسته در کابل بود.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۰

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۰

حزب انسجام ملی افغانستان در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و این حزب هم‌اکنون در فراز و فرودهای سیاست این کشور به عنوان یک جریان سیاسی تأثیرگذار دخیل است. اعضای ارشد این حزب داکتر صادق مدبر، محمدنور اکبری، محمدعلی اخلاقی، صفورا ایلخانی، احمدحسین سنگردوست، محمد فیاض ارزگانی، سید حسین رزمجو، سید محمد سعیدی و محمد هاشم مهدوی هستند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۱

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۱

سامانیان (۲۶۱–۳۹۵ ق / ۸۷۴–۱۰۰۴ م) این سلسله یکی از دودمان‌های ایران کهن بودند که کم و بیش بر همگی سرزمین‌های خراسان، هیرکان، مکران، سیستان، خوارزم و کرمان فرمان‌روایی کردند و باعث رشد و شکوفایی زبان فارسی دری شدند. سامانیان به زبان فارسی علاقه زیادی نشان می‌دادند.

از میان رفتن حکومت طاهریان و ضعف و ناتوانی تدریجی که از غلبه ترکان در دستگاه خلافت پدید آمد، سرزمینهای خاوری خلافت را از نفوذ خلیفه و از امکان به کار بستن قدرت عملی او آزاد کرد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۲

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۲

آریانا (Ariana، لاتین شده واژه یونانی ἡ 'Αρειανή؛ تلفظ: آریانِه / Arianē‏*[۱]) نامی است که برخی از تاریخدانان و جغرافیدانان یونانی سرزمین‌های شرقی را که در همسایگی هند قرار داشتند و در طول تاریخ بدست پارس‌ها، مقدونی‌ها و بعدها بخشی از آن بدست هندی‌ها افتاده بودند، می‌نامیدند.

برای نخستین بار اِراتوستِن (Eratosthenes)، جغرافیدان اهل یونان باستان در سدهٔ سوم پیش از میلاد، واژهٔ 'ἡ 'Αρειανή' (تلفظ: آریانه) را یک محدودهٔ جغرافیایی تعریف کرد و استرابو، جغرافیادان دیگر یونانی سدهٔ اول میلادی، به‌نقل از استرابو حدود آریانه را در مجموعه جغرافیای خود (کتاب ۱۵ فصل ۲ بند ۸) تعریف کرد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۳

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۳ تیم ملی کریکت افغانستان نام تیم رسمی کریکت افغانستان است که این کشور را در مسابقات جهانی و بین‌المللی کریکت نمایندگی می‌کند. هرچند کریکت در افغانستان عمر طولانی ندارد و اکثر اعضای تیم کریکت افغانستان، در سالهای مهاجرت در پاکستان با این بازی آشنا شده‌اند، این تیم در مدت کوتاهی موفقیت‌های چشمگیری داشته که ورود به مسابقات جهانی کریکت یکی از آنهاست و با دست یافتن به پیروزی‌های چشمگیر در مسابقات جام جهانی به شهرت رسید و در میان افغان‌ها هم محبوب شد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۴

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۴

خط دیورند یا مرز دیورند نام مرزی می‌باشند که اکنون مرز بین افغانستان و پاکستان قرار دارد. این مرز در سال ۱۸۹۳ میلادی در زمان عبدالرحمن خان بین افغانستان و هند بریتانیایی تعیین شد. سال‌های بعد پس از استقلال هند و به دو تقسیم شدن هند و تأسیس کشور پاکستان، این مناطق واگذار شده به عنوان مناطق خودمختار قبایلی در خاک پاکستان شناخته شدند. پس از عبدالرحمن خان حاکمان افغانستان اکثراً مخالف به رسمیت شناختن مرز دیورند بودند. از دیرباز مردم در دو طرف مرز آزادانه و بدون ویزا می‌توانستند به آن طرف مرز بروند، اما اکنون با امضای قراردادهایی که در زمان حامد کرزی و اشرف غنی با پاکستان امضا شد. پاکستان با حمایت سازمان ملل و آمریکا برای کنترل عبور و مرور در این مرز سیم خاردار و دروازه کشیده و افراد فقط می‌توانند با داشتن ویزا از مرز عبور کنند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۵

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۵

اردوی ملی افغانستان ارتش رسمی جمهوری اسلامی افغانستان که شامل نیرو های هوای و زمینی و بخشی از نیروهای مسلح این کشور می‌باشد. این ارتش در سال ۲۰۰۲ و با کمک متخصصان نظامی افغانستان وناتو ساخته شد. در حال حاضر ژنرال شريف الله يفتلي فرماندهي ارتش ملي افغانستان را برعهده دارد.

در زمانی که در افغانستان سلاح گرم وجود نداشت تشکیلات ارتش به سر لشکر و لشکر اعم از تیر زنان، نیزه بازان و شمشیر زنان، محافظین و غیره بود. تا دوره تیمورشاه درانی ارتش افغانستان ارتشی دفاعی و تعرضی بود. پس از شاه زمان، ارتش افغانستان یک ارتش دفاعی بوده است.

در طول تاریخ افغانستان ارتش به شکل قومی و غیر منظم وجود داشته است که از آن برای دفاع از سرزمین کار گرفته می‌شده. برای بار اولین ارتش منظم قومی متشکل و منظم در قرن هجدهم توسط میرویس خان هوتک بوجود آمد. این ارتش تحت فرماندهی میرویس نیکه (۱۷۰۹–۱۷۱۵) در برابر اردوی ایران جنگید. پس از میرویس خان پسر وی شاه محمود هوتکی (۱۷۱۵–۱۷۲۵) با ارتش ۲۸ هزار نفری خویش به گلون‌آباد حمله نمود و بعد از تصرف اصفهان، ایران صحنه را در مقابل استعمارگران روس تنگ و تنگتر ساخت. در این ارتش فقط چند ضرب توپ‌های خفیف نوع «زنبورک»، تجهیزات مؤثر و ثقیل جنگی را تشکیل می‌داد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۶

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۶

آی‌خانم (کلمه ازبیکی است؛ یعنی مه‌بانو)، احتمالاً همان اسکندریه بر آمودریا (Alexandria on the Oxus)، نام یک پایگاه باستانی و تپه نسبتاً همواری است بربالای بلندی در تقاطع رود آمودریا و کوکچه در شمال افغانستان (استان تخار ولسوالی (دشت قلعه استان تخار، در قریه آی خانم) موقعیت دارد. این شهر افسانه‌ای توسط اسکندر مقدونی آباد شده بود. سنگ بنای این شهر نیز توسط اسکندر، سردار مقدونی، کار گذاشته شده‌است که اکنون در موزه کابل نگهداری می‌شود. قدمت این سنگ بنا به حدود سیصد سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد و گفته می‌شود که تنها شیئی در جهان است که اسکندر قطعاً آن را لمس کرده‌است.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۷

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۷

رود کابل (فارسی/اردو:دریای کابل؛پشتو:کابل سیند؛سانسکریت:कुभा) رودی است به طول ۷۰۰ کیلومتر که از محدوده سنگلاخ سرچشمه گرفته در دره اونی کوه پغمان از دریای هلمند جدا می‌شود سپس جلگه میدان را آبیاری نموده از ولسوالی چهارده، وارد شهر کابل می‌شود. در چهلستون با دریای پغمان و در شینه با رود لوگر ملحق می‌شود سپس در جلگه سروبی با دریای پنجشیر ملحق شده به جلگه جلال‌آباد می‌ریزد. در اینجا رود کنر هم با اینها ملحق شده از باسول و دکه داخل علاقه آزاد افغان‌ها مهمند می‌گردد. سرانجام به دریای سند می‌ریزد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۸

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۸

جادهٔ ابریشم یا راه ابریشم شبکهٔ راه‌های به‌هم‌پیوسته‌ای با هدف بازرگانی در آسیا بود که خاور و باختر و جنوب آسیا را به هم و به شمال آفریقا و خاور اروپا پیوند می‌داد؛ مسیری که تا سدهٔ پانزدهم میلادی به‌مدت ۱۷۰۰ سال، بزرگ‌ترین شبکهٔ بازرگانی دنیا بود.

این راه از شهرستان توان هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکستان شرقی امروزی می‌شد و از درون آسیای مرکزی می‌گذشت و از راه بیش‌بالیغ و آلمالیغ و اترار به سمرقند و بخارا می‌رسید.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۱۹

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۱۹

کوه بابا، نام رشته کوهی مرتفع در ولایت بامیان افغانستان است. شاه فولادی نام بلندترین کوه در ارتفاعات کوه بابا است و حدود پنج هزار متر از سطح زمین ارتفاع دارد.

کوه بابا جزو فلات ایران می‌باشد. کوه بابا، در بین هندوکش و فیروز کوه واقع شده و به طرف غرب به مسافت ۲۰۰ کیلومتر امتداد دارد. ارتفاع این کوه از ۴۰۰ تا ۵۱۴۰ متر می‌رسد و قله معروف آن بنام شاه فولادی (Shah Fuladi) یاد می‌شود که ۵۱۳۵ متر ارتفاع دارد. دریای بلخ از قسمت غرب این کوه سرچشمه می‌گیرد و آب آن به هجده نهر تقسیم می‌شود و از این رو نواحی بلخ را هجده نهر هم یاد می‌کنند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۰

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۰

متجمع مصلای هرات که توسط ملکه گوهرشاد در اواخر قرن پانزدهم میلادی طرح ریزی و تحت نظارت وی اعمار گردید، زمانی بزرگ‌ترین افتخار هرات به شمار می‌رفت. در مجاورت مصلا مدرسه سلطان حسین بایقرا قرار داشت.

این مصلی در سال ۱۸۸۵ میلادی عمداً توسط ارتش بریتانیا ویران گردید تا فضای بیشتری برای هنگ توپخانه که برای نبرد با روسها آمادگی می‌گرفتند ایجاد گردد! در دوره اشغال شوروی در افغانستان دوباره شدیداً آسیب دید و فقط پنج مناره آن باقی مانده است که دوتای آن بر اثر اصابت راکت آسیب دیده‌اند. پس از آن که حفاظ درختها از برابر آن دوره شده، باد تزیینات کاشی کاری آن را نیز از بین می‌برد. همچنان مقبره گوهرشاد با گنبد کاشیکاری شده آبی رنگ دندانه‌دار آن، شدیداً آسیب دیده است اما بخش داخلی آن در حالت بهتری قرار دارد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۱

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۱

در افغانستان ورزش‌های ملی و بین‌المللی وجود داشته که بعضی از ورزش‌ها پس از قرن ۱۸ توسط انگلیسها ترکها و کمیته ملی المپیک افغانستان در کشور مروج شده‌است. زیادترین فعالیهای ورزشی را جوانان و نوجوانان به پیش می‌برند.

همانطوری که بازیهای المپیک باعث گردیده‌است تا هزاران ورزشکار جهان تلاش ورزند تا درین مسابقات شرکت نموده شهرت و ثروت کسب نمایند در افغانستان جشن نوروز (میله گل سرخ)، روزهای آزادی و مذهبی مرکز تشویق ورزش کاران افغانستان بوده‌اند. درین روزهای خجسته از طرف شاهان و بزرگان افغان به ورزش کاران انعام داده می‌شد که این عنعنه تا اکنون دوام دارد.


ورزش‌های ملی افغانستان معمولاً به منظور سلامتی بدن، زیبائی اندام، دفاع از خود، رقابت، کسب سرمایه، شهرت و تفریح مورد استفاده قرار دارد. زیاده مسابقات ورزشی به منظور تجلیل از روزهای خجسته سال و روزهای ملی اجرا می‌شود. ورزش های وارد شده قسمت اعظم خاک را پوشانیده است. فوتبال و والیبال و بیلیارد، کریکت، وزنه‌برداری، کونگ‌فو و کاراته در سراسر افغانستان وجود دارد و همه به آن آشنائی دارند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۲

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۲

بند قرغه (انگلیسی: Qargha Reservoir) یک بند تفریحی در افغانستان است که در منطقه قرغه کابل موقعیت دارد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۳

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۳

در سال ۱۹۹۶ طالبان، کابل پایتخت افغانستان را تصرف و امارت اسلامی افغانستان را تاسیس نمود. آنها بیش از ۹۰٪ کشور را تحت کنترل گرفتند و منطقهٔ کوچکی را در شمال شرقی برای مجاهدین اختصاص دادند که پایان جنگ‌های داخلی بین مجاهدین و شروع حکومتی نو توسط طالبان برای افغانستان بود.
در همین سال، جامعه جهانی، شامل آمریکا، بیان نمودند که طالبان منبع بسیار پایداری برای به دست گرفتن کنترل این کشور جنگ‌زده هستند. ولی افراط آنها در قوانین اسلامی و مذاکره نکردن با دشمنان به زودی این حرف را نقض کرد. در سال ۱۹۹۶، اسامه بن لادن و گروهش القاعده وارد افغانستان شده و از آنجا به عنوان مرکز عملیات‌های خود استفاده نمودند. با وجود طالبان، القاعده توانست از افغانستان برای اهداف نظامی، تعلیم سربازانش، خرید و فروش اسلحه، هماهنگی با دیگر جهادی‌ها و نقشه برای طرح‌های جدید تروریستی خود استفاده کند. پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر بین ۱۰٬۰۰۰ تا ۲۰٬۰۰۰ نفر در کمپ‌های القاعده تعلیمات نظامی دیدند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۴

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۴

زَلمِی خلیل‌زاد (به پشتو: ځلمی خلیل زاد)(متولد: ۲۲ مارچ ۱۹۵۱) نماینده پیشین ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد. وی بالاترین مقام مسلمان در دولت جورج دبلیو بوش بود.

زلمی خلیل‌زاد متولد مزار شریف افغانستان و از پدر پشتون و مادر تاجیک است. زبان رسمی وی فارسی دری است. وی در جوانی به عنوان دانشجو به آمریکا مهاجرت کرد و بعداً شهروند این کشور شد. خلیل‌زاد در کابل، افغانستان بزرگ شد. والدینش اهل ولایت لغمان بودند، و زمانی که پدر او در زمان سلطنت محمد ظاهرشاه از مقامات دولتی بود به مزار شریف نقل مکان کرده بودند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۵

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۵ «لاله سیاه» (انگلیسی: The Black Tulip) یک فیلم است به کارگردانی سونیا ناصری کول که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد. از بازیگران آن می‌توان به جک اسکالیا اشاره کرد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۶

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۶

تلویزیون آریانا یکی از پربیننده ترین شبکه‌های تلویزیونی خصوصی افغانستان است که از شهر کابل برنامه پخش می‌کند. مقر این تلویزیون در شهر کابل میباشد اما دارای شعبات در شهر های دوبی و نیوجرسی نیز است. جشنواره موسیقی آریانا یکی از بزرگترین برنامه های این شبکه می باشد.

شبکهٔ خصوصی رادیو و تلویزیون آریانا که نشان اختصاری آن ATN است در روز سه‌شنبه ۱۶ اوت سال ۲۰۰۵ آغاز به کار کرد. این شبکه توسط احسان الله بیات، مؤسس شبکه مخابراتی افغان بیسیم، تاسیس گردیده است. تلویزیون آریانا یکی از چند شبکه پر بیننده در افغانستان می‌باشد که در 33 ولایت این کشور نشرات دارد. بیننده‌های تلویزیون آریانا در اروپا و آمریکا می‌توانند از طریق ستلایت هات‌برد و گلکسی 25 برنامه‌های این شبکه را تماشا نمایند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۷

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۷

فرهاد ناشر با نام هنری فرهاد دریا (زاده ۲۲ سپتامبر ۱۹۶۲ در کابل، افغانستان) موسیقی‌دان، خواننده، بازیگر و فعال حقوق بشر افغان و تأثیرگذارترین هنرمند افغانستان از دهه ۱۹۸۰کنون می‌باشد. او به عنوان یکی از برترین موسیقی‌دانان افغانستان نه تنها توسط موسیقی‌اش بلکه توسط اعمال خیرخواهانه و وطن‌پرستی‌اش نزد مردم افغانستان شناخته می‌شود و از سال ۲۰۰۶ تاکنون سفیر صلح سازمان ملل متحد در افغانستان می‌باشد. طرفداران او شامل مناطق آسیای مرکزی، ایران، پاکستان، تاجیکستان، ازبکستان و در غرب بین افغانستانی‌‌ها و فارسی‌زبان‌ها هستند. دریا به زبان‌های گوناگون شامل فارسی، ازبکی، انگلیسی، پشتو و اردو ترانه می‌خواند. او تاکنون چندین کنسرت را در افغانستان، تاجیکستان، ایالات متحده، امارات متحده عربی و آلمان برگزار نموده است. کنسرت‌های او در افغانستان همیشه رایگان و بدون سود اجرا می‌شوند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۸

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۸

گل لاله سرده‌ای از تیرهٔ سوسنیان است که در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گونه دارد. محل اصلی رویش لالهٔ خودرو در آسیای مرکزی در نظر گرفته می‌شود. این گل در افغانستان، ترکیه، ایران، قسمتی از غرب سوریه، سواحل دریاچه آرال، دریاچه خزر و دریای سیاه، یونان، ایتالیا، اسپانیا و سواحل دریای مدیترانه در شمال آفریقا بصورت خودرو یافت می‌شود. در بین کشورهای اسلامی لاله در فرهنگ دو کشور ایران و ترکیه نفوذ عمیقی دارد. ۱۹ گونه از گونه‌های لاله از ایران گزارش شده‌است. از لحاظ گیاه‌شناسی لاله به دو گروه بزرگ پرورشی و خودرو تقسیم می‌شود. لاله‌های پرورشی دارای گل‌های بزرگ، جام گل بزرگ‌تر و تنوع رنگی بیشتری نسبت به گل‌های خودرو هستند. لاله‌ها بطورکلی در چهار طبقهٔ کلیِ زود گل‌دهنده، میان‌رس، دیر گل‌دهنده و گونه‌ها قرار می‌گیرند. از سال ۱۹۸۱ تقسیم‌بندی گل‌های لاله توسط انجمن سلطنتی پیاز لاله هلند آغاز شد و لاله‌ها بر اساس شکل گیاه و شکل و زمان باز شدن گل به ۱۵ گروه تقسیم شدند. از طریق درآوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچه‌های نوچه اطراف پیاز مادری و کاشت بذر کاملاً تازهٔ ارقام جدید تکثیر و ازدیاد می‌شوند. در حال حاضر از نظر تولید و صادرات پیاز و گل شاخه‌ای لاله، هلند در جایگاه نخست در بین کشورهای جهان جای دارد. لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۲۹

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۲۹

آسیای مرکزی یا آسیای میانه سرزمین پهناوری در قارهٔ آسیا است که هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد. اگر چه مرزهای دقیقی برای این سرزمین تعریف نشده‌است، اما معمولاً آن را دربرگیرنده کشورهای امروزی، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان می‌دانند. اغلب سرزمین‌های دیگری چون شمال شرق ایران، مغولستان، کشمیر، شمال و غرب پاکستان، و گاه سین‌کیانگ (ترکستان شرقی قدیم) در غرب چین و جنوب سیبری در روسیه نیز شامل آسیای مرکزی می‌شوند.

این منطقه از شمال به روسیه، از جنوب به ایران و افغانستان، از شرق به چین و از غرب به دریای خزر متصل است. به بخشی از آسیای مرکزی که در میان دو رود آمودریا و سیردریا جای دارد در منابع کهنتر عربی و پارسی «ماوراءالنهر» (و در فارسی فَرارود) گفته می‌شد. به بخشی از شمال و شرق آسیای مرکزی در دوره‌هایی «ترکستان» هم می‌گفته‌اند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۳۰

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۳۰

افغانستان از سال ۱۹۹۲ به عنوان بزرگترین تولید کننده تریاک (گیاه خشخاش) در جهان شناخته می‌شود. بزرگترین قطب های تولیدی تریاک در جهان عبارتند از: ۱ـ قطب تولیدی مثلث طلایی شامل سه کشور میانمار، لائوس و تایلند ۲ـ قطب تولیدی هلال طلایی شامل سه کشور افغانستان، ایران و پاکستان ۳ـ قطب تولیدی مکزیک در آمریکای مرکزی و کلمبیا واقع در آمریکای جنوبی.

در این بین افغانستان از هلال طلایی با تولید بیشترین مقدار تریاک جهان بالاتر از میانمار (بزرگترین تولید کننده تریاک در قطب مثلث طلایی) و مکزیک و کلمبیا از قاره آمریکا قرار می‌گیرد.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۳۱

درگاه:افغانستان/نوشتار برگزیده/۳۱ سیاست در افغانستان شامل شورای وزیران، والی‌ها، شورای ملی با یک رئیس‌جمهور است که به عنوان رئیس کشور و فرمانده کل قوا خدمت می‌کند. ساختار حکومتی افغانستان ریاستی به شکل جمهوری اسلامی و دموکراسی نیابتی است. رئیس‌جمهور رئیس دولت محسوب می‌شود که در حال حاضر محمد اشرف غنی رئیس‌جمهور این کشور است. در قانون اساسی که در ۱۴ جدی/دی ۱۳۸۲ تصویب شد، بر اصل تفکیک قوا تأکید شده، اما رئیس‌جمهور به نوعی، رئیس هر سه قوه مجریه، مقننه، قضایی نیز است. رئیس‌جمهور در افغانستان با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود و هر شخص می‌تواند فقط برای دو بار رئیس‌جمهور افغانستان شود. رئیس‌جمهور افغانستان دو معاون دارد که همزمان با وی انتخاب می‌شوند.
ادامه ...

نوشتار برگزیده ۳۲

نوشتار برگزیده ۳۳

نوشتار برگزیده ۳۴

نوشتار برگزیده ۳۵

نوشتار برگزیده ۳۶

نوشتار برگزیده ۳۷

نوشتار برگزیده ۳۸

نوشتار برگزیده ۳۹

نوشتار برگزیده ۴۰

نوشتار برگزیده ۴۱

نوشتار برگزیده ۴۲

نوشتار برگزیده ۴۳

نوشتار برگزیده ۴۴

نوشتار برگزیده ۴۵

نوشتار برگزیده ۴۶

نوشتار برگزیده ۴۷

نوشتار برگزیده ۴۸

نوشتار برگزیده ۴۹

نوشتار برگزیده ۵۰

نوشتار برگزیده ۵۱

نوشتار برگزیده ۵۲

نوشتار برگزیده ۵۳

نوشتار برگزیده ۵۴

نوشتار برگزیده ۵۵

نوشتار برگزیده ۵۶

نوشتار برگزیده ۵۷

نوشتار برگزیده ۵۸

نوشتار برگزیده ۵۹

نوشتار برگزیده ۶۰

نوشتار برگزیده ۶۱

نوشتار برگزیده ۶۲

نوشتار برگزیده ۶۳

نوشتار برگزیده ۶۴

نوشتار برگزیده ۶۵

نوشتار برگزیده ۶۶

نوشتار برگزیده ۶۷

نوشتار برگزیده ۶۸

نوشتار برگزیده ۶۹

نوشتار برگزیده ۷۰

نوشتار برگزیده ۷۱

نوشتار برگزیده ۷۲

نوشتار برگزیده ۷۳

نوشتار برگزیده ۷۴

نوشتار برگزیده ۷۵

نوشتار برگزیده ۷۶

نوشتار برگزیده ۷۷

نوشتار برگزیده ۷۸

نوشتار برگزیده ۷۹

نوشتار برگزیده ۸۰

نوشتار برگزیده ۸۱

نوشتار برگزیده ۸۲

نوشتار برگزیده ۸۳

نوشتار برگزیده ۸۴

نوشتار برگزیده ۸۵

نوشتار برگزیده ۸۶

نوشتار برگزیده ۸۷

نوشتار برگزیده ۸۸

نوشتار برگزیده ۸۹

نوشتار برگزیده ۹۰

نوشتار برگزیده ۹۱

نوشتار برگزیده ۹۲

نوشتار برگزیده ۹۳

نوشتار برگزیده ۹۴

نوشتار برگزیده ۹۵

نوشتار برگزیده ۹۶

نوشتار برگزیده ۹۷

نوشتار برگزیده ۹۸

نوشتار برگزیده ۹۹