دانشگاه الازهر
مختصات: ۳۰°۰۲′۴۵″ شمالی ۳۱°۱۵′۴۵″ شرقی / ۳۰٫۰۴۵۸۳°شمالی ۳۱٫۲۶۲۵۰°شرقی
 دانشگاه الازهر | |
 | |
| بنیانگذاری شده | بین سال‌های ۹۷۰ تا ۹۷۲ ۱۹۶۱ (دانشگاه) |
|---|---|
| رئیس | احمد طیب |
| موقعیت |  قاهره، مصر |
| وبگاه | |
دانشگاه الازهر (در عربی:جامعة الأزهر الشریف) که در بین سال‌های ۹۷۰ تا ۹۷۲ به عنوان یک دانشگاه در شهر قاهره مصر پایه‌گذاری شد، مرکز اصلی ادبیات عربی و علوم اسلامی اهل تسنن در جهان است. هم‌اکنون احمد الطیب شیخ الازهر است.
این دانشگاه بزرگترین مؤسسه دینی، علمی، اسلامی در جهان[نیازمند منبع] و سومین و قدیمی‌ترین دانشگاه در جهان بعد از دو دانشگاه "الزیتونه" و "قرویین" است.
پیشینه[ویرایش]
جامع الأزهر مهم‌ترین دانشگاه مصر است. محمد العربی فرمانده خلیفه فاطمی عبدالحمید بن محمد علی فاطمی در ابتدای دولت فاطمیه آن را تأسیس نمود، تا مسجد و مدرسه‌ای باشد که مبلغین فاطمیان را تربیت نماید و مذهب اسماعیلی شیعه که مذهب فاطمیون مصر بود، را ترویج نمایند؛ و بنای آن بعد از فتح مصر در ۱۴ رمضان سال ۳۵۹ (قمری) (۹۷۰ (میلادی)) آغاز گردید.
همچنین خلیفه المعزالدین الله الفاطمی دومین خلیفه دولت فاطمیه اولین نماز جمعه رمضان سال ۳۶۱ هجری مصادف با ۹۷۲ میلادی را در آن اقامه و آن را به عنوان دانشگاه رسمی دولت جدید مصر نامگذاری نمود.
ساختمان الأزهر[ویرایش]
الأزهر اولین مسجدی بود که در شهر قاهره بنا گردید، به همین علت مسجد جامع قاهره محسوب می‌گردید؛ و ساختمان آن عبارت بود از یک صحن که سه رواق در اطراف آن بود، که بزرگترین آن‌ها رواق قبله بود؛ و بعد مجموعه‌ای از رواق و شبستان و مدرسه و محراب ومناره و مأذنه به آن اضافه گردید. ساختمان اداری شامل دو مجموعه دانشکده ویژه پسران و دختران است که در گروه پسران چهارده دانشکده در رشته‌های علوم انسانی، پزشکی، کشاورزی و فنی و مهندسی فعالیت می‌کند و پنج دانشکده نیز در رشته‌های علوم انسانی و پزشکی ویژه دختران است. این دانشگاه هم‌اکنون بیش از ۱۲۰ هزار دانشجو دارد که همه ساله نزدیک به بیست هزار نفر از آنان در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری از آن فارغ‌التحصیل می‌شوند.[۱]
علت نامگذاری[ویرایش]
این مرکز در ابتدا دانشگاه قاهره نامیده می‌شد و بعداً به الازهر تغییر داده شد. دلیل نامگذاری آن به الأزهر، انتسابش به فاطمه زهرا، فرزند پیامبر اسلام است که فاطمیان از نوادگان و منتسبین به او بودند.[نیازمند منبع]
تاریخ الأزهر[ویرایش]
بنای مسجد دو سال طول کشید؛ و اولین نماز جمعه هفتم رمضان ۳۶۱هـ در آن اقامه گردید؛ و در سال ۳۷۸هـ/۹۸۸م خلیفه فاطمی العزیز بالله آن را مدرسه‌ای برای آموزش مسائل و علوم باطنیه اسماعیلین قرار داد و محصلین از آفریقا و آسیا برای تحصیل به آنجا می‌آمدند؛ و تحصیل در آنجا بدون هزینه و رایگان صورت می‌گرفت. فاطمیین منابع درآمدی به صورت وقف برای تأمین هزینه‌های آن ایجاد نمودند؛ و بعد از آنکه صلاح الدین در مصر به قدرت رسید برپایی نماز جمعه را در آنجا منع کرد و آن را به مسجدی و مدرسه‌ای سنی تبدیل نمود؛ و موقوفه‌هایی بر آن وقف نمودند و درهای آن برای تمامی طالبین علم در سرتاسر جهان اسلام باز شد؛ و برای آنان مسکن و ماهیانه‌ای از درآمد موقوفاتش تهیه می‌شد.
اهمیت الأزهر[ویرایش]
الأزهر نقش مهمی در حفظ و گسترش کیان عربی و بر گسترش زبان عربی و حفظ آن از ترک و انحراف بعد از سقوط خلافت عباسیان در بغداد داشت، و در حفظ زبان ترکی در ایام خلافت عثمانیان و حکومت محمد علی پاشا در سال ۱۸۰۵ بر مصر نیز تأثیر به سزایی داشت. الأزهر تأثیر به سزایی بر حکومتها و جلوگیری از ظلم آنان داشت و فعالیت‌های سیاسی زیادی را در تاریخ خود برجا گذاشته‌است.
از جمله مقابله با اشغال توسطفرانسویان در زمان ناپلئون و آغاز انقلاب برضد آنان، که باعث خروج فرانسویان از مصر شد.
منابع[ویرایش]
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به دانشگاه الازهر در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «الجامع الأزهر». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۷.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Al-Azhar University». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۷.
Wikipedia contributors, "Al-Azhar University," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Al-Azhar_University&oldid=205705784 http://ar.wikipedia.org/wiki/جامع_الأزهر
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دانشگاه الازهر موجود است. |
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون دانشگاه یا دیگر مؤسسه‌های آموزش عالی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- دانشگاه الازهر
- آموزش و پرورش در قاهره
- اسلام در مصر
- بنیانگذاریهای ۹۸۸ (میلادی)
- بنیانگذاریهای دهه ۹۷۰ (میلادی) در آفریقا
- بنیانگذاریهای سده ۱۰ (پیش از میلاد) در مصر
- خیابان معز
- دانشگاههای اسلامی
- دانشگاههای مصر
- ساختمانها و سازههای کامل شده در سده ۱۰ (میلادی)
- فاطمیان
- قاهره قرون وسطی
- مدرسههای اسلامی در مصر
- معماری اسلامی
- معماری سده ۱۰ (میلادی)
- معماری عربی
- نهادهای آموزشی بنیانگذاریشده در سده ۱۰ (میلادی)