دامگالنونا
| دامگالنونا | |
|---|---|
 حرکت دسته‌جمعی الهه‌ها، از جمله دامکینا (دامگالنونا)، در جایگاه مقدس یازلیکایا. | |
| نام‌های دیگر | دامکینا، تاپکینا |
| مرکز فرهنگی غالب | اریدو، مالژیوم |
| اطلاعات شخصی | |
| شریک زندگی | انکی |
| فرزندان | نانشه، آسالوهی، مردوک، انبیلولو |
دامگالنونا که به نام دامکینا نیز شناخته می‌شود، الهه بین‌النهرینی بود که به عنوان همسر خدای انکی در نظر گرفته می‌شد. شخصیت او در منابع شناخته‌شده ضعیف تعریف شده، اگرچه مشخص است که او مانند شوهرش با تطهیر آیینی مرتبط بود و اعتقاد بر این بود که او از طرف دعاکنندگان نزد انکی شفاعت می‌کرد. نانشه و آسالوهی از جمله خداییانی بودند که فرزند آنها به شمار می‌رفتند. در حالی که اسطوره انکی و نینهورساگ او را قابل جایگزین با الهه ذکر شده در عنوان خود می‌داند، آنها معمولاً از یکدیگر جدا بودند. شهرهای اریدو و مالژیوم به عنوان مراکز آیین دامگالنونا در نظر گرفته می‌شدند. او همچنین در سکونت‌گاههای دیگری مانند نیپور، سیپار و کلهو پرستش می‌شد و احتمالاً از همان اوایل هزاره سوم پیش از دوران مشترک در پانتئون هوریان گنجانده شد. او در تعدادی از اسطوره‌ها، از جمله انوما الیش ظاهر می‌شود، اگرچه تنها یک تصنیف، یعنی بند دامکینا، بر او متمرکز شده است.
نام، شخصیت و شمایل‌نگاری
[ویرایش]تئونیم دامگالنونا را می‌توان به «همسر بزرگ شاهزاده» ترجمه کرد که «شاهزاده» به انکی اشاره دارد.[۱]
شخصیت فردی دامگالنونا فراتر از رابطه همسری با انکی به خوبی تعریف نشده است.[۲]
ارتباط با سایر خداییان
[ویرایش]دامگالنونا همسر انکی (ائا) بود.[۳] در اسطوره انکی و نینهورساگ او و الههٔ نام‌بخش یکی دانسته می‌شوند.[۴]
در گونه‌ای از فهرست خدای ویدنر، دامگالنونا با کیشا، همسر خدای رود، ایدلوروگو، برابری می‌کند.[۵]
پرستش
[ویرایش]پرستش دامگالنونا در تمام دوره‌های تاریخ بین‌النهرین باستان گواهی شده است،[۲] اگرچه دامنه آیین او به تدریج کاهش یافت.[۶]
یکی دیگر از شهرهایی که به عنوان مرکز آیین دامگالنونا در نظر گرفته می‌شود، مالژیوم است[۷] که در جنوب اشنونا واقع شده است.[۸]
معبدی اهدا شده به دامگالنونا نیز در نیپور وجود داشته است.[۹] این معبد توسط شولگی ساخته شده است.[۱۰]
پذیرش هوری
[ویرایش]دامگالنونا در دین هوری گنجانده شد و در آنجا نیز جایگاه همسر ائا را یافت.[۱۱]
اساطیر
[ویرایش]تنها یک اسطوره شناخته شده است که در آن دامگالنونا نقش مرکزی را داشته باشد.[۱۲]
دامگالنونا در انوما الیش به عنوان مادر مردوک ظاهر می‌شود.[۱۳] با این حال، متن هیچ شجره‌نامه‌ای درباره او ندارد و هیچ گزارشی از تولد او درج نشده است.[۱۴] شکل نام او در این متن دامکینا است.[۱۵]
به گفته ناتان واسرمن، یکی از کتیبه‌های پادشاه ایپیک-ایشتر مالژیوم ممکن است حاوی اشاره‌ای به افسانه طوفان باشد که شامل ائا (انکی) و دامکینا (دامگالنونا) می‌شود.[۱۶] متن این کتیبه بیان می‌کند که وقتی فاجعه‌ای نامشخص قرار است بر سر این شهر فروآید، ائا به همسرش دستور داد تا آن را با «تضمین پادشاهی سلسله‌ای طولانی» نجات دهد، که به گفته رافائل کوتشر باید به عنوان تعبیری برای قرار دادن یک غاصب بر تاج و تخت درک شود.[۱۷]
پانویس
[ویرایش]- ↑ Asher-Greve & Westenholz 2013, p. 49.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Asher-Greve & Westenholz 2013, p. 50.
- ↑ Harris 1975, p. 148.
- ↑ Krebernik 1997, p. 515.
- ↑ Lambert 2013, p. 430.
- ↑ Asher-Greve & Westenholz 2013, p. 249.
- ↑ Black & Green 1992, p. 56.
- ↑ Kutscher 1987, p. 300.
- ↑ Asher-Greve & Westenholz 2013, p. 101.
- ↑ George 1993, p. 163.
- ↑ Archi 2013, p. 10.
- ↑ Lambert 2013, p. 323.
- ↑ Lambert 2013, p. 55.
- ↑ Lambert 2013, p. 417.
- ↑ Lambert 2013, p. 5.
- ↑ Wasserman 2020, pp. 152-154.
- ↑ Kutscher 1987, p. 302.
منابع
[ویرایش]- Archi, Alfonso (2004). "Translation of Gods: Kumarpi, Enlil, Dagan/NISABA, Ḫalki". Orientalia. GBPress- Gregorian Biblical Press. 73 (4): 319–336. ISSN 0030-5367. JSTOR 43078173. Retrieved 2022-10-03.
- Archi, Alfonso (2013). "The West Hurrian Pantheon and Its Background". In Collins, B. J.; Michalowski, P. (eds.). Beyond Hatti: a tribute to Gary Beckman. Atlanta: Lockwood Press. ISBN 978-1-937040-11-6. OCLC 882106763.
- Asher-Greve, Julia M.; Westenholz, Joan G. (2013). Goddesses in Context: On Divine Powers, Roles, Relationships and Gender in Mesopotamian Textual and Visual Sources (PDF). ISBN 978-3-7278-1738-0.
- Beaulieu, Paul-Alain (2003). The pantheon of Uruk during the neo-Babylonian period. Leiden Boston: Brill STYX. ISBN 978-90-04-13024-1. OCLC 51944564.
- Black, Jeremy A. (2006). The Literature of Ancient Sumer. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929633-0. Retrieved 2022-10-03.
- Black, Jeremy A.; Green, Anthony (1992). Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary. Austin, Texas: University of Texas Press. ISBN 0714117056.
- Cavigneaux, Antoine; Krebernik, Manfred (1998), "Nin-gikuga", Reallexikon der Assyriologie (به آلمانی), retrieved 2022-10-04
- George, Andrew R. (1993). House most high: the temples of ancient Mesopotamia. Winona Lake: Eisenbrauns. ISBN 0-931464-80-3. OCLC 27813103.
- Harris, Rivkah (1975). Ancient Sippar: a Demographic Study of an Old-Babylonian City, 1894-1595 B.C. Uitgaven van het Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te Istanbul. Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut. Retrieved 2022-10-03.
- Horry, Ruth (2016). "Enki/Ea (god)". Ancient Mesopotamian Gods and Goddesses. Open Richly Annotated Cuneiform Corpus, UK Higher Education Academy.
- Katz, Dina (2008). "Enki and Ninhursaga, Part Two". Bibliotheca Orientalis. Peeters Publishers. 65 (3): 320–342. doi:10.2143/bior.65.3.2033365. ISSN 0006-1913.
- Krebernik, Manfred (1997), "Muttergöttin A. I. In Mesopotamien", Reallexikon der Assyriologie (به آلمانی), retrieved 2022-10-03
- Kutscher, Raphael (1987), "Malgium", Reallexikon der Assyriologie, retrieved 2022-10-04
- Lambert, Wilfred G. (1972), "Ḫasīsu", Reallexikon der Assyriologie, retrieved 2022-10-04
- Lambert, Wilfred G. (2013). Babylonian creation myths. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns. ISBN 978-1-57506-861-9. OCLC 861537250.
- Litke, Richard L. (1998). A reconstruction of the Assyro-Babylonian god lists, AN:dA-nu-um and AN:Anu šá Ameli (PDF). New Haven: Yale Babylonian Collection. ISBN 978-0-9667495-0-2. OCLC 470337605.
- Oshima, Takayoshi (2010). "Damkina shall not bring back her Burden in the future: A new Mythological Text of Marduk, Enlil, and Damkianna". In Horowitz, Wayne; Gabbay, Uri; Vukosavovic, Filip (eds.). A woman of valor: Jerusalem Ancient near eastern studies in honor of Joan Goodnick Westenholz. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones. ISBN 978-84-00-09182-8. OCLC 753379173.
- Pongratz-Leisten, Beate (2015). Religion and Ideology in Assyria. Studies in Ancient Near Eastern Records (SANER). De Gruyter. ISBN 978-1-61451-426-8. Retrieved 2022-10-03.
- Sallaberger, Walther (2021). "Uruk in der Frühen Bronzezeit: Zu dessen Königen und Göttern und zur Lage von Kulaba". In van Ess, Margarete (ed.). Uruk - altorientalische Metropole und Kulturzentrum (به آلمانی). Wiesbaden. ISBN 978-3-447-11368-7. OCLC 1255365039.
- Selz, Gebhard (1995). Untersuchungen zur Götterwelt des altsumerischen Stadtstaates von Lagaš (به آلمانی). Philadelphia: University of Pennsylvania Museum. ISBN 978-0-924171-00-0. OCLC 33334960.
- Taracha, Piotr (2009). Religions of Second Millennium Anatolia. Harrassowitz. ISBN 978-3447058858.
- Wasserman, Nathan (2020). The flood: the Akkadian sources. A new edition, commentary, and a literary discussion (PDF). Leuven: Peteers. ISBN 978-90-429-4174-8. OCLC 1148875011.