خارخسک
| فارسی | català | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 خارخَسَک (در متون طب سنتی حسک، خسک، شکوهج، شکوهنج) گیاهی بوته‌ای است. میوه ی خارخسک (در زبان عامیانه برخی مناطق خار پلنگ کش) چهار بخشی و نرم است اما خارهای تیزی دارد. خارخسک در آب و هوای گرم و حتی در کویرها دیده می‌شود. خارخاسک گیاهی است علفی، یک ساله، دارای ساقه‌های خوابیده با انشعابات گسترده بر سطح خاک و پوشیده از تار که برگ و ساقه‌های جوان آن را تارهای ظریف ابریشمی می‌پوشاند. برگ‌های آن متقابل غالباً نامساوی و مرکب از برگچه‌های کوچک و ریزی است که به تعداد ۶–۳ زوج در طرفین دمبرگ اصلی جای دارند. گل‌ها زرد کوچک و منفرد هستند. میوه آن شیزوکارپ ناشکوفا که در موقع رسیدن قسمت‌های پنجگانه آن از هم جدا و پراکنده می‌شوند. هر یک از این قسمت‌های پنجگانه در سطح بیرونی خاردار است. قسمت‌های مورد استفاده این گیاه، میوه، دانه، برگ، ریشه و گاهی کلیه اعضای گیاه است ولی بیش از همه میوه آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. رنگ میوه‌های آن سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعم مشخص است. میوه‌های این گیاه را در اواخر تابستان و اوایل پاییز جمع‌آوری می‌کنند. این گیاه پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف کره زمین دارد. به طوری که می‌توان آن را در غالب نواحی دنیا مشاهده کرد. ترکیبات شیمیایی گیاه خارخاسک شامل رزین، تاش، روغن ثابت، آلکالوئید، پلی فنل‌ها و مواد معدنی شامل کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، گوگرد، ازت و کلر است. پنج نوع ماده گلیکوزیدی نیز دارد که همه آن‌ها دارای گلوکز است و علاوه بر گلوکز قندهای رامنوز، آرابینوز را هم شامل می‌شود. خارخاسک به عنوان مدر، دفع‌کننده سنگ‌های مجاری ادراری و تقویت‌کننده قوای جنسی به کار می‌رود. در طب گذشته برای خارخاسک اثر مدر و دفع‌کننده سنگ‌های مجاری ادراری و تقویت‌کننده قوای جنسی قائل بوده و از آن به عنوان درمان‌کننده عفونت و التهاب لثه استفاده می‌شده است. از فرآورده‌های موجود در بازار می‌توان قطره پروستاتان، قطره سنکل و قطره آفرودیت را نام برد. منابع[ویرایش]
|
 El tríbol o abriülls, cairell, obriülls, queixals de vella o ull de bou (Tribulus terrestris),[1] és una espècie de planta amb flors dins la família Zygophyllaceae, nativa de zones calentes i temperades del Vell Món del sud d'Europa, sud d'Àsia, Àfrica, on els tuargs l'anomenen agerof, i Austràlia.[2] Pot prosperar fins i tot en climes desèrtics i sòls pobres. També rep els noms d'abriüll, assotacristos, boets, cadells, cairells, candells, canets, caputxina, cavallets, cigronera, cigrons imperials, claus de gos, coixagossos, creu de Sant Antoni, creus de Sant Antoni, espins, gata rabiosa, gateres, gatets, gats, gossos, herba de gatet, herba de gatets, herba de l'orina, herba dels gatets, marietes (el fruit), nuc, passacamins, pedra de ronyó, picatalons, punxa-rabiosa, punxa-rodes, punxaclaus, punxapeus, queixals de llop, revetó, revetons, rodet, rodets, tríbol terrestre, abriojo, abrujó, abrull, abrulls, asota cristos, gatarabiosa, neüc, obrasuls, obre-els-ulls, obrelsulls, obreull, obreüll, obriüills, pedra de rinyó, queixals de uela, sarsal i trebul terrestre.[1] És una planta herbàcia perenne d'arrel profunda amb tiges radials de 10 a 100 cm. Les fulles són compostes. Les flors fan de 4 a 10 mm i tenen cinc pètals grocs. Els fruits són espinosos.[3] Hi ha estudis científics fets a Bulgària els anys 1970 que el consideren un afrodisiac[4] però sense confirmació posterior. En la creença que augmenten la testosterona s'han utilitzat en culturisme.[5][6][7] Ha fallat també en demostrar augment de resistència.[8] En la medicina tradicional xinesa s'utilitza Tribulus terrestris sota el nom de bai ji li (白蒺藜). En l'ayurveda es coneix sota el nom sànscrit, "gokshura."[9] i també es fa servir com afrodisiac. Referències
Enllaços externs
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
