بلاستولاسیون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از جوانه (رویان‌زایی))
بلاستولا
بلاستولاسیون: 1 - مورولا، 2 - بلاستولا.
جزئیات
روزها4
ساخته ازمورولا
سازندهگاسترولا
بلاستوسل و بلاستودرم

بلاستولاسیون (به انگلیسی: Blastulation)، مرحله‌ای از تکوین اولیه رویانی است که منجر به تولید بلاستولا (به انگلیسی: Blastula) می گردد.[۱] بلاستولا (از یونانی βλαστός با تلفظ blastos به معنای جوانه‌زنی) کره توخالی از سلول‌ها به نام بلاستومر است که حفره پر از مایع بلاستوسل را دربر می‌گیرد.[۱][۲] تکوین رویانی از بارورسازی سلول تخم توسط اسپرم آغاز شده، سپس سلول تخم به زیگوت تبدیل شده و زیگوت نیز با تسهیم تبدیل به مورولا می گردد. تنها زمانی که تشکیل شده، رویان اولیه تبدیل به بلاستولا می گردد. بلاستولا قبل از گاسترولا که لایه‌های زایا را تشکیل میدهد، به‌وجود می آید.[۳]

یک ویژگی مشترک بلاستولای مهره‌داران این است که شامل لایه‌ای از بلاستومر به نام بلاستودرم است که بلاستوسل را احاطه نموده.[۴][۵] در پستانداران، بلاستولا به بلاستوسیست اشاره دارد. بلاستوسیست شامل یک امبریوبلاست (یا توده سلولی درونی) است که در نهایت تبدیل به ساختار مشخصی به نام جنین و یک تروفوبلاست می‌گردد که سیر تکوین خود را برای تبدیل به بافت‌های خارج-رویانی ادامه می دهد.[۳][۶]

طی بلاستولاسیون، فعالیت قابل توجهی در رویان اولیه رخ می دهد تا قطبیت سلولی، تمایز سلولی، تشکیل محور و تنظیم بیان ژن صورت پذیرد.[۷] در بسیاری از جانورانی چون دروزوفیلا و زنوپوس، گذار میان بلاستولایی (MBT)، مرحله‌ای حیاتی در تکوین است که طی آن، mRNA مادری تجزیه شده و کنترل تکوین به رویان سپرده می گردد.[۸] بسیاری از برهمکنش‌های بین بلاستومرها به بیان کادهرین، به‌خصوص E-کادهرین در پستانداران و EP-کادهرین در دوزیستان وابسته است.[۷]

مطالعه‌ی بلاستولا و تمایز سلولی، پیامدهای زیادی در تحقیقات سلول‌های بنیادی و فناوری کمک‌باروری دارد.[۶] در زنوپوس (Xenopus)، بلاستومرها به صورت سلول‌های بنیادی پرتوان رفتار کرده که در چندین مسیر، بسته به نوع پیام‌رسانی سلولی، به سمت پایین مهاجرت می کنند.[۹] با دستکاری پیام‌های سلولی طی مرحله بلاستولای تکوین، بافت‌های مختلفی ممکن است شکل بگیرند. این توانایی را می توان در پزشکی ترمیمی، برای درمان بیماری ها و آسیب‌ها به کار برد. لقاح in vitro شامل کاشت (لانه گزینی) یک بلاستولا در رحم مادر است.[۱۰] لانه‌گزینی سلولی بلاستولایی را می توان جهت درمان ناباروری بکار برد.

پانویس[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Blastulation". www.web-books.com. Archived from the original on 29 اكتبر 2021. Retrieved 18 March 2021. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  2. "Blastula". Encyclopædia Britannica. 2013.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Gilbert, Scott (2010). Developmental Biology 9th Ed + Devbio Labortatory Vade Mecum3. Sinauer Associates Inc. pp. 243–247, 161. ISBN 978-0-87893-558-1.[پیوند مرده]
  4. Lombardi, Julian (1998). "Embryogenesis". Comparative vertebrate reproduction. Springer. p. 226. ISBN 978-0-7923-8336-9.
  5. Forgács & Newman, 2005: p. 27
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Cockburn, Katie; Rossant, Janet (1 April 2010). "Making the blastocyst: lessons from the mouse". Journal of Clinical Investigation. 120 (4): 995–1003. doi:10.1172/JCI41229. PMC 2846056. PMID 20364097.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Heasman, J (November 1997). "Patterning the Xenopus blastula". Development. 124 (21): 4179–91. PMID 9334267.
  8. Tadros, Wael; Lipshitz, Howard D. (1 March 2004). "Setting the stage for development: mRNA translation and stability during oocyte maturation and egg activation in Drosophila". Developmental Dynamics. 232 (3): 593–608. doi:10.1002/dvdy.20297. PMID 15704150.
  9. Gourdon, John B.; Standley, Henrietta J. (December 2002). "Uncommitted Xenopus blastula cells can be directed to uniform muscle gene expression by gradient interpretation and a community effect". The International Journal of Developmental Biology (Cambridge, UK). 46 (8): 993–8. PMID 12533022.
  10. Toth, Attila. "Treatment: Addressing the Causes of Infertility in Men and Women". Macleod Laboratory. Retrieved 22 March 2013.