جواد روحی

جواد روحی
زادهٔ	۱۵ مهر ۱۳۷۰ آمل، مازندران، ایران
درگذشت	۹ شهریور ۱۴۰۲ (۳۱ سال) نوشهر، مازندران
علت مرگ	مرگ مشکوک
شناخته‌شده برای	شرکت در خیزش ۱۴۰۱ ایران
اتهام(های) جزایی	محاربه
مجازات(های) جزایی	محکوم به سه بار اعدام

جواد روحی (۱۵ مهر ۱۳۷۰ – ۹ شهریور ۱۴۰۲) شهروند ایرانی و از بازداشت‌شدگان اهل آمل در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران بود. او در شهریور ۱۴۰۱ توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب ساری به سه بار اعدام محکوم شده بود. این حکم، بعدتر در دیوان عالی کشور نقض و جهت رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض دادگاه انقلاب ساری ارسال شده بود. روحی در ۹ شهریور ۱۴۰۲، پس از انتقال از زندان در بیمارستان شهید بهشتی نوشهر درگذشت.

به گفتهٔ وکیل جواد روحی، جرم او «رقصیدن در تجمع اعتراضی و به آتش افکندن روسری چند زن معترض و آتش زدن قرآن» بوده‌است اما اتهامی که به موجب آن به اعدام محکوم شد «آتش زدن کیوسک پلیس» بوده‌است.

در دی ۱۴۰۱ کمیتهٔ پیگیری وضعیت بازداشت شدگان، در گزارشی به شرحِ «شکنجه‌هایِ ترسناک» جواد روحی پرداخته و نوشته بود او در زندانِ سپاه پاسداران برای گرفتنِ اعترافِ اجباری تحتِ فشار قرار گرفته و قدرتِ تکلم را بر اثرِ شکنجه از دست داده‌است.

شکنجه

در دی ۱۴۰۱ کمیتهٔ پیگیری وضعیت بازداشت شدگان، در گزارشی به شرحِ «شکنجه‌هایِ ترسناک» جواد روحی پرداخته و نوشته بود او در زندانِ سپاه پاسداران برای گرفتنِ اعترافِ اجباری تحتِ فشار قرار گرفته و قدرتِ تکلم را بر اثرِ شکنجه از دست داده‌است.

در بهمن ۱۴۰۱ انریکه سانتیاگو —نماینده‌ی پارلمان و دبیرکل حزب کمونیست اسپانیا— در توییتی خواستار آزادی جواد روحی و لغو حکم اعدام او شد و گفت به کمپین فعالان حقوق بشری ایران پیوسته و کفالت وی را پذیرفته‌است. هم‌زمان عفو بین‌الملل اعلام کرد که جمهوری اسلامی باید فوراً «محکومیت ناعادلانه» و حکم اعدام عرشیا تک‌دستان، محمدمهدی محمدی‌فرد و جواد روحی را که زیر «شکنجه‌های هولناک (سپاه پاسداران)، از جمله شلاق، شوک الکتریکی، وارونه‌آویزان‌شدن و تهدید به مرگ با اسلحه قرار گرفته» لغو کند. به گفتهٔ این سازمان، روحی در نتیجهٔ شکنجه‌های جسمی و روانی دچار اختلال گفتاری و حرکتی، عوارض گوارشی، بی‌اختیاری ادرار و آسیب‌دیدگی عضلانی شده بود.

درگذشت

جواد روحی در بامداد ۹ شهریور ۱۴۰۲ از زندان به بیمارستان شهید بهشتی نوشهر منتقل شد و پس از انتقال به بیمارستان جان باخت. قوه قضاییهٔ ایران دلیل مرگ روحی را اعلام نکرد و به این توضیح کفایت کرد که او پس از آن‌که دچار تشنج شده به بیمارستان منتقل شده و با بی‌نتیجه بودن اقدامات درمانی درگذشته‌است. ساعتی پیش از اعلام رسمی خبر مرگ روحی، چند فعال حقوق بشر ضمن اعلام جان باختن او در شبکه‌های اجتماعی، مقام‌های قضایی و امنیتی ایران را به کشتن او متهم کرده بودند.

براساس گزارش خبرگزاری میزان روحی روز چهارشنبه ۸ شهریور ساعت ۱۷:۳۰ به بهداری زندان مراجعه کرده و داروی دیکلوفناک و سرماخوردگی برایش تجویز شده‌است. او بار دیگر ساعت ۲۰:۰۰ همان روز به بهداری زندان مراجعه کرده و پس از ۱۵ دقیقه اکسیژن‌درمانی به بند بازگردانده شده‌است. به گفتهٔ هم‌بندی‌های روحی «او زمانی که به بند بازگردانده شد حالش اصلاً خوب نبود. باید حتماً به بیمارستان فرستاده می‌شد. اما هربار به بهداری زندان رفت او را به بند برگرداندند. توجهی به وضعیتش نکردند تا وقتی که کار از کار گذشت». در ادامهٔ گزارش میزان آمده‌است جواد روحی پس از آن‌که در ساعت ۳:۳۰ بامداد پنج‌شنبه ۹ شهریور دچار تشنج شد به بیمارستان بهشتی نوشهر منتقل شد.

پیکر جواد روحی شامگاه ۹ شهریور در روستای کلیکان آمل به خاک سپرده شد.

درخواست دیده‌بان حقوق بشر

دیده‌بان حقوق بشر، خواهانِ دخالتِ کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در مرگ مشکوک جواد روحی شد. سازمان دیده‌بان حقوق بشر طی بیانیه‌ای اعلام کرد که جواد روحی، به شدت تحت شکنجه بوده و به همین دلیل خواهان دخالت کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در پرونده مرگ مشکوک او شد. این سازمان مستقل حقوق بشری از قول یک منبع آگاه گزارش کرده که جواد روحی در مدت بازداشت از سوی اطلاعات سپاه شهرستان ساری تحت شدیدترین شکنجه‌ها بوده‌است، از جمله اینکه به مدت ۴۰ روز او را در سلول انفرادی نگه داشته و به خانواده‌اش اطلاع نداده‌اند. او در طول بازداشت، مدت‌ها در «دمای زیر صفر» نگه داشته شده‌است.

جستارهای وابسته

• اعدام در ایران
• گاه‌شمار خیزش ۱۴۰۱ ایران
• احکام اعدام در خیزش ۱۴۰۱ ایران
• بازداشت‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران
• نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران
• زندانیان کشته‌شده در زندان‌های ایران