جنگ سوسفید
| جنگ سوسفید | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از اختلافات سران قزلباش | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
 علی‌قلی بیگ گورکان شاملو |
مرشدقلی خان استاجلو | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
| علی‌قلی بیگ گورکان شاملو | مرشدقلی خان استاجلو | ||||||
جنگ سوسفید جنگی بود که در سال ۱۵۸۵ میلادی و بین مرشدقلی خان استاجلو و علی‌قلی بیگ گورکان شاملو (سرداران و حامیان سلطنت عباس میرزا بعداً شاه عباس یکم در مقابل سلطنت شاه محمد خدابنده) روی داد و در آن علی‌قلی بیگ گورکان شاملو شکست خورده و با اتحاد موقت و پشیمان‌بارش با ازبک‌ها، مقدمات جنگ ایران با ازبک‌ها (۱۵۸۸-۱۵۸۹) را که منجر به قتل و شکست علی‌قلی بیگ گورکان شاملو می‌گردد را فراهم می‌کند.[۱]
پس از قبول خلع محمد خدابنده از سلطنت در رقابت با سلطنت پسرش شاه عباس یکم، موضوع مهمی بین علی‌قلی بیگ گورکان شاملو و مرشدقلی خان استاجلو (رهبر استاجلوها) بر سر شاهزاده عباس پیش آمد. در سال ۱۵۸۵ مرشدقلی خان مشهد را تصرف کرد. علی‌قلی بیگ گورکان شاملو با فرستادن لشکری پاسخش را داد. وقتی دو سپاه به هم رسیدند، مرشد قلی خان موفق شد شاهزاده عباس را از میدان جنگ برباید و به مشهد ببرد. علی‌قلی بیگ گورکان شاملو، پس از ناکامی در وادار کردن مرشدقلی خان استاجلو به آزادی عباس میرزا، با ناراحتی و احساس پشیمانی تصمیم گرفت به هرات بازگردد.
عباس میرزا (شاه عباس) در هرات تحت للگی علی‌قلی بیگ گورکان شاملو و قبیله شاملو بزرگ شده بود. نزاع لَلِه (تلفظ:lale) (سرپرست) او و مرشدقلی خان استاجلو در نهایت منجر به افتادن شاه عباس نوجوان به دست مرشدقلی خان استاجلو شد، اما عباس میرزا از این تصور که مرشدقلی خان استاجلو سرپرست او باشد یا در میان قبیله استاجلو زندگی کند، بیزار بود. با این حال، او هیچ کاری نمی‌توانست بکند جز اینکه در این موقعیت صبور و تسلیم باشد. برخی از کسانی که از خراسان عباس را همراهی کرده بودند، از ضدیت او با مرشدقلی خان استاجلو آگاهی داشتند و از قدرت روزافزون مرشدقلی خان استاجلو بیزاری می‌کردند.
→ جنگهای شاه محمد خدابنده
| ۱۵۷۸ | جنگ ایران و عثمانی (۱۵۹۰–۱۵۷۸) (نتیجه: عهدنامه فرهاد پاشا) | |
| ۱۵۸۰ | جنگهای خراسان | |
| ۱۵۸۱ | محاصره قلعه نیشابور (تاجگذاری شاه عباس توسط قزلباش‌ها) | |
| ۱۵۸۲ | محاصره قلعه تربت | |
| ۱۵۸۳ | نبرد تیرپل | |
| ۱۵۸۵ | جنگ سوسفید (جنگ داخلی قزلباش) | |
| ۱۵۸۵ | اشغال تبریز | |
| ۱۵۸۷-۱۵۸۸ | حمله ازبک‌ها به خراسان | |
| ۱۵۸۸ | ↓↓↓ آغاز پادشاهی شاه عباس یکم ↓↓↓ | |
| ۱۵۸۸-۱۵۸۹ | سقوط قلعه هرات | |
| ۱۵۹۰-۱۵۹۱ | حمله ازبک‌ها به سیستان | |
| ۱۵۹۲ | جنگ ایران با ازبک‌ها | |
| ۱۵۹۵ | جنگ ایران با ازبک‌ها | |
| ۱۵۹۸ | جنگ ایران با ازبک‌ها | |
| ۱۶۰۳-۱۶۱۸ | جنگ ایران و عثمانی (۱۶۱۸–۱۶۰۳) (نتیجه: عهدنامه سراب) | |
| ۱۶۰۳ | فتح تبریز | |
| ۱۶۰۴ | نبرد ایروان | |
| ۱۶۰۴ | نبرد ارومیه | |
| ۱۶۰۵ | محاصره قندهار | |
| ۱۶۰۶-۱۶۰۷ | بازپسگیری شروان | |
| ۱۶۰۹ | نبرد قلعه دم‌دم | |
| ۱۶۱۵ | نبرد تسیتساموری | |
| ۱۶۱۶ | فتح تفلیس | |
| ۱۶۱۶ | نبرد گوگجه | |
| ۱۶۱۸ | نبرد تبریز | |
| ۱۶۲۲ | فتح هرمز | |
| ۱۶۲۲ | جنگ صفویه با گورکانیان | |
| ۱۶۲۳-۱۶۳۹ | جنگ ایران و عثمانی (۱۶۳۹–۱۶۲۳) (نتیجه: عهدنامه زهاب) | |
| ۱۶۲۳ | فتح بغداد | |
| ۱۶۲۵ | نبرد بغداد | |
| ۱۶۲۵ | نبرد آقایانی | |
| ۱۶۲۵ | نبرد مارتقوپی | |
| ۱۶۲۵ | نبرد مارابدا | |
| راهنمای الگو | ||
| جنگ داخلی | ||
| با کردها | ||
| با گرجی‌ها | ||
| با ازبک‌ها | ||
| با پرتغال | ||
| با گورکانیان | ||
| با عثمانی |
منابع
[ویرایش]- ↑ تاریخ نظامی ایران، جنگهای دوره صفویه. نوشته:دکتر خانبابا بیانی بایگانی‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۲۳ توسط Wayback Machine aftamat.com
- اما مرشدقلی‌خان استاجلو که بعد از نبرد سوسفید ... journals.ui.ac.ir
- کتاب نقاوه الآثار – محمود بن هدایت الله افوشته ای نطنزی صفحه ۲۵۱–۲۵۶
- ایران عصر صفوی - راجر سیوری - ترجمه کامبیز عزیزی archive.org
- History Of Shah Abbas The Great Vol. 2 by Savory, Roger M., Tr. - p551