جمهوری سوم (به فرانسوی: Troisième République) به حکومت فرانسه در دوران بین ۱۸۷۰ (پس از سقوط ناپلئون سوم) و ۱۹۴۰ (شکست فرانسه از آلمان نازی) گفته می‌شود.
قانون اساسی این جمهوری در سال ۱۸۷۵ تدوین شد. طبق این قانون فرانسه دارای دو مجلس عوام و سنا بود که رئیس جمهور با تایید مجلس سنا می‌توانست مجلس عوام را منحل کند. مجلس سنا دارای ۳۰۰ عضو بود که یک چهارم آن‌ها مادام العمر بودند.
نقشهٔ فرانسه و مستعمراتش در زمان جمهوری سوم
اولین رئیس جمهور فرانسه مارشال مک ماهون نام داشت. البته باید توجه داشت که ابتدا کشمکش‌های زیادی بین جمهوری خواهان، سلطنت طلبان و کلیسا بوجود آمد و در واقع جمهوری خواهان در سال ۱۹۰۵ بر رقبای خود پیروز شدند و در این سال بود که حکومت جمهوری در این کشور تثبیت شد. دوران شکوفائی جمهوری سوم تا سال ۱۹۱۴ یعنی آغاز جنگ جهانی اول بود.
از سال ۱۸۷۰ تا ۱۹۱۴ درآمد ملی فرانسه تقریباً دو برابر شد، تولید صنایع به سه برابر و سرمایه‌گذاری خارجی به شش برابر رسید. میزان دستمزدهای واقعی پنجاه درصد و تجارت خارجی 75 درصدافزایش یافت. حدود ۱۲۵٬۰۰۰ مایل بزرگراه جدید احداث شد. فرانسه در سال ۱۹۱۳ به بزرگ‌ترین تولید کننده اتومبیل در اروپا تبدیل شد. در این سال صادرات اتومبیل در فرانسه به ۴۵۰۰۰ دستگاه رسید. طی این مدت ۵۶٬۰۰۰ مایل راه آهن احداث شد. فرانسه در زمینه کشاورزی نیز به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافت. ارزش تولیدات کشاورزی این کشور که در سال ۱۸۶۰ شش میلیارد فرانک بود در سال ۱۹۱۳ به 11 میلیارد فرانک رسید و فرانسه بعد از آمریکا و روسیه به سومین صادرکننده گندم در جهان تبدیل شد.
با شروع جنگ اول جهانی آلمان در ماه اگوست سال ۱۹۱۴ از طریق بلژیک به فرانسه حمله کرد. فرانسه در این جنگ ۱٬۳۷۵٬۰۰۰ کشته؛ ۴٬۲۶۶٬۰۰۰ زخمی و ۵۳۷٬۰۰۰ ناپدید و اسیر بجا گذاشت. سرانجام جنگ اول جهانی در یازدهم نوامبر ۱۹۱۸ پایان یافت.
منبع: The Collapse of Third Republic by William L. Shirer
