شیر طلایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از جایزه شیر طلایی)
شیر طلایی (Leone d'Oro)
مکانونیز
کشورایتالیا
برگزارکنندهجشنواره فیلم ونیز
نخستین دوره۱۹۴۹
دریافت‌کننده کنونیرویداد (۲۰۲۱)
وبگاهhttp://www.labiennale.org/ ویرایش این در ویکی‌داده

شیر طلایی (ایتالیایی: Leone d'Oro) بزرگ‌ترین جایزه‌ای است که در جشنوارهٔ فیلم ونیز به یک فیلم داده می‌شود. این جایزه در سال ۱۹۴۹ توسط کمیته سازماندهی آغاز شد و اکنون به عنوان یکی از معتبرترین و برجسته‌ترین جوایز صنعت سینما شناخته می‌شود. در سال ۱۹۷۰ اهدای دومین شیر طلایی آغاز شد. این جایزهٔ افتخاری برای افرادی است که نقش مهمی در سینما داشته‌اند.

شیر طلایی در سال ۱۹۴۹ با عنوان «شیر طلایی سنت مارک» آغاز شد (شیر بالداری که بر روی پرچم جمهوری ونیز نمایان است). پیش از آغاز اعطای شیر طلایی (در سال‌های ۱۹۴۷ و ۱۹۴۸) جایزه‌ای معادل آن با عنوان جایزهٔ بین‌المللی بزرگ ونیز (Gran Premio Internazionale di Venezia) اهدا می‌شد. قبل از آن، از سال ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۲ بزرگ‌ترین جایزه، جام موسولینی (Coppa Mussolini) برای بهترین فیلم ایتالیایی و بهترین فیلم خارجی بود. بین سالهای ۱۹۶۹ و ۱۹۷۹ شیر طلایی اهدا نشد.

شیر طلایی[ویرایش]

فیلم‌های زیر جوایز شیر طلایی یا جوایز اصلی جشنواره فیلم ونیز را دریافت کردند:[۱]

سال عنوان عنوان اصلی کارگردان کشور
دههٔ ۱۹۴۰
۱۹۴۶–۱۹۴۸ - با عنوان جایزهٔ بین‌المللی بزرگ ونیز اعطا شد
۱۹۴۶ جنوبی The Southerner ژان رنوآر ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۹۴۷ اعتصاب Siréna کارل استکلی چکسلواکی
۱۹۴۸ هملت Hamlet لارنس الیویه بریتانیا
۱۹۴۹-اکنون- با عنوان شیر طلایی اعطا شد
۱۹۴۹ منون Manon آنری-ژرژ کلوزو فرانسه
دههٔ ۱۹۵۰
۱۹۵۰ عدالت اجرا شد Justice est faite آندره کایات فرانسه
۱۹۵۱ راشومون Rashōmon آکیرا کوروساوا ژاپن
۱۹۵۲ بازی‌های ممنوعه Jeux interdits رنه کلمان فرانسه
۱۹۵۳ اعطا نشد
۱۹۵۴ رومئو و ژولیت Romeo and Juliet رناتو کاستلانی ایتالیا
۱۹۵۵ اردت Ordet کارل تئودور درایر دانمارک
۱۹۵۶ اعطا نشد[۲]
۱۹۵۷ آپاراجیتو Aparajito ساتیاجیت رای هند
۱۹۵۸ ریکشا ران Muhomatsu no issho هیروشی ایناگاکی ژاپن
۱۹۵۹ ژنرال دلا روره (مشترک) Il generale della Rovere روبرتو روسلینی ایتالیا
جنگ بزرگ (مشترک) La grande guerra ماریو مونیچلی
دههٔ ۱۹۶۰
۱۹۶۰ فردا نوبت من است Le passage du Rhin آندره کایات فرانسه
۱۹۶۱ سال گذشته در مارین‌باد L'année dernière à Marienbad آلن رنه فرانسه
۱۹۶۲ خاطرات خانواده (مشترک) Cronaca familiare والریو زورلینی ایتالیا
کودکی ایوان (مشترک) Ivanovo detstvo آندری تارکوفسکی شوروی
۱۹۶۳ دست‌ها روی شهر Le mani sulla città فرانچسکو رزی ایتالیا
۱۹۶۴ صحرای سرخ Il deserto rosso میکل‌آنجلو آنتونیونی ایتالیا
۱۹۶۵ ساندرا Vaghe stelle dell'Orsa ... لوکینو ویسکونتی ایتالیا
۱۹۶۶ نبرد الجزیره La battaglia di Algeri جیلو پونته‌کوروو ایتالیا، الجزیره
۱۹۶۷ زیبای روز Belle de jour لوئیس بونوئل فرانسه
۱۹۶۸ سیرک‌بازان زیر گنبد سیرک: سرگشته Die Artisten in der Zirkuskuppel: Ratlos آلکساندر کلوگه آلمان غربی
۱۹۶۹–۷۹ اعطا نشد
دههٔ ۱۹۸۰
۱۹۸۰ آتلانتیک سیتی (مشترک) Atlantic City لویی مال کانادا، فرانسه
گلوریا (مشترک) Gloria جان کاساوتیس ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۹۸۱ ماریانه و یولیانه Die Bleierne Zeit مارگارته فون تروتا آلمان غربی
۱۹۸۲ وضعیت چیزها Der Stand der Dinge ویم وندرس آلمان غربی
۱۹۸۳ نام کوچک: کارمن Prénom Carmen ژان-لوک گدار فرانسه
۱۹۸۴ سالی از خورشید خاموش Rok spokojnego słońca کشیشتف زانوسی لهستان
۱۹۸۵ خانه‌به‌دوش Sans toit ni loi آنیس واردا فرانسه
۱۹۸۶ پرتو سبز Le rayon vert اریک رومر فرانسه
۱۹۸۷ خداحافظ بچه‌ها Au revoir les enfants لویی مال فرانسه
۱۹۸۸ افسانه دائم‌الخمر مقدس La leggenda del santo bevitore ارمانو اولمی ایتالیا
۱۹۸۹ شهر اندوه Bei qing cheng shi هو شیائو-شین تایوان
دههٔ ۱۹۹۰
۱۹۹۰ روزنکرانتز و گیلدنسترن مرده‌اند Rosencrantz & Guildenstern Are Dead تام استاپارد بریتانیا، ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۹۹۱ نزدیک بهشت Urga نیکیتا میخالکوف شوروی
۱۹۹۲ داستان کیوجو Qiu Ju da guan si ژانگ ییمو چین
۱۹۹۳ برش‌های کوتاه (مشترک) Short Cuts رابرت آلتمن ایالات متحدهٔ آمریکا
سه رنگ: آبی (مشترک) Trois couleurs: Bleu کریشتوف کیشلوفسکی فرانسه، لهستان
۱۹۹۴ زنده‌باد عشق (مشترک) Ai qing wan sui سای مینگ-لیانگ تایوان
پیش از باران (مشترک) Пред дождот (Pred doždot) میلچو مانچفسکی مقدونیه شمالی
۱۹۹۵ سایکلو Xich lo تران آن هونگ فرانسه، ویتنام
۱۹۹۶ مایکل کولینز Michael Collins نیل جردن ایرلند
۱۹۹۷ آتش‌بازی Hana-bi تاکشی کیتانو ژاپن
۱۹۹۸ آن‌طور که ما خندیدیم Così ridevano جانی آملیو ایتالیا
۱۹۹۹ نه یکی کمتر Yi ge dou bu neng shao ژانگ ییمو چین
دههٔ ۲۰۰۰
۲۰۰۰ دایره جعفر پناهی ایران
۲۰۰۱ عروسی مانسون Monsoon Wedding میرا نایر ایالات متحدهٔ آمریکا، هند
۲۰۰۲ خواهران مگدالن The Magdalene Sisters پیتر مولان ایرلند
۲۰۰۳ بازگشت Vozvrashcheniye آندری زویاگینتسف روسیه
۲۰۰۴ ورا دریک Vera Drake مایک لی بریتانیا
۲۰۰۵ کوهستان بروکبک Brokeback Mountain انگ لی ایالات متحدهٔ آمریکا
۲۰۰۶ طبیعت بی‌جان Sanxia haoren جیا ژانکو چین
۲۰۰۷ شهوت، احتیاط Se, jie انگ لی ایالات متحدهٔ آمریکا، چین، تایوان
۲۰۰۸ کشتی‌گیر The Wrestler دارن آرونوفسکی ایالات متحدهٔ آمریکا
۲۰۰۹ لبنان Lebanon ساموئل مائوز اسرائیل
دههٔ ۲۰۱۰
۲۰۱۰ یک جایی Somewhere سوفیا کوپولا ایالات متحدهٔ آمریکا
۲۰۱۱ فاوست Faust الکساندر سوکوروف روسیه
۲۰۱۲ پیتا Pietà کیم کی-دوک کره جنوبی
۲۰۱۳ سکرو جی. ئه‌ره. آ Sacro GRA جانفرانکو رزی ایتالیا
۲۰۱۴ کبوتری برای تأمل در باب هستی روی شاخه نشست En duva satt på en gren och funderade på tillvaron روی آندرسون سوئد
۲۰۱۵ از راه دور Desde allá لورنزو ویگاس ونزوئلا
۲۰۱۶ زنی که رفت Ang Babaeng Humayo لاو دیاز فیلیپین
۲۰۱۷ شکل آب The Shape of Water گیرمو دل تورو ایالات متحدهٔ آمریکا
۲۰۱۸ رما Roma آلفونسو کوارون مکزیک
۲۰۱۹ جوکر Joker تاد فیلیپس ایالات متحده آمریکا
دههٔ ۲۰۲۰
۲۰۲۰ عشایر Nomadland کلویی ژائو ایالات متحده آمریکا
۲۰۲۱ رویداد L'Événement اودری دیوان فرانسه
۲۰۲۲ تمام زیبایی و خون‌ریزی All the Beauty and the Bloodshed لورا پویترس ایالات متحده آمریکا

بررسی آماری[ویرایش]

به چهارده فیلم فرانسوی شیر طلایی اهدا شده‌است که بیشتر از هر ملیتی دیگر است. قابل توجه است که جوایز شیر طلایی گرایش به مردان اروپایی دارد: ۳۳ تا از ۵۴ جایزه متعلق به مردان اروپایی بود (شامل روسیه و اتحاد جماهیر شوروی). این گرایش به قبل از سال ۱۹۸۰ برمی‌گردد، قبل از این سال ۳ تا از ۲۱ جایزه متعلق به غیر اروپایی‌ها بود. از سال ۱۹۴۹ تنها چند زن موفق به دریافت شیر طلایی برای کارگردانی شدند. میرا نایر کارگردان هندی‌تبار، سوفیا کوپولا، مارگارته فون تروتا آلمانی، آنیس واردا بلژیکی، کلویی ژائو فیلمساز چینی‌تبار، آدری دیوان کارگردان فرانسوی-لبنانی و لورا پویترس کارگردان آمریکایی؛ تنها زنان فیلمسازی هستند که شیر طلایی را دریافت کردند و نکته قابل توجه این است که در دهه ۲۰۲۰ تا به امروز برای سه بار پیاپی زنان فیلمساز برنده این جایزه شدند.[۳] آمریکایی‌های بی‌شماری برنده جایزه افتخاری در جشنواره شدند، آنها تنها ۴ بار موفق به دریافت شیر طلایی شدند با جوایزی برای جان کاساوت و رابرت آلتمن (در هر دو بار جوایز با برندگان دیگر به‌طور مشترک بود)، به علاوه دارن آرونوفسکی (اولین آمریکایی که به تنهایی جایزه را برد) و سوفیا کوپولا (اولین زن آمریکایی برنده جایزه) و در سال ۲۰۰۰ جعفر پناهی از ایران به خاطر فیلم دایره برنده این جایزه شد.

جایزهٔ شیر طلایی افتخاری[ویرایش]

سال برنده(ها)
۱۹۶۹ لوئیس بونوئل[۴]
۱۹۷۰ اورسن ولز
۱۹۷۱ اینگمار برگمان، مارسل کارنه، و جان فورد
۱۹۷۲ چارلی چاپلین، آناتولی گولونیا، و بیلی وایلدر
۱۹۸۲ آلساندرو بلازتی، لوئیس بونوئل، فرانک کاپرا، جرج کیوکر،
ژان-لوک گدار، سرگی یوتکویچ، آلکساندر کلوگه، آکیرا کوروساوا،
مایکل پاول، ساتیاجیت رای، کینگ ویدور، و چزاره زاواتینی
۱۹۸۳ میکل‌آنجلو آنتونیونی
۱۹۸۵ مانوئل دی الیویرا، جان هیوستون، و فدریکو فلینی
۱۹۸۶ برادران تاویانی
۱۹۸۷ لوئیجی کومنچینی و جوزف ال. منکیه‌ویچ
۱۹۸۸ یوریس ایونس
۱۹۸۹ روبر برسون
۱۹۹۰ مارچلو ماسترویانی و میکلوش یانچو
۱۹۹۱ ماریو مونیچلی و جان ماریا ولونته
۱۹۹۲ ژن مورو، فرانسیس فورد کوپولا، و پائولو ویلاجیو
۱۹۹۳ استیون اسپیلبرگ، رابرت دنیرو، رومن پولانسکی، و کلودیا کاردیناله
۱۹۹۴ آل پاچینو، سوزو چکی دامیکو، و کن لوچ
۱۹۹۵ وودی آلن، مونیکا ویتی، مارتین اسکورسیزی، آلبرتو سوردی،
انیو موریکونه، جوزپه د سانتیس، گوفردو لومباردو، و آلن رنه
۱۹۹۶ رابرت آلتمن، ویتوریو گاسمن، داستین هافمن، و میشل مورگان
۱۹۹۷ ژرار دوپاردیو، استنلی کوبریک، و آلیدا والی
۱۹۹۸ وارن بیتی، سوفیا لورن، و آندری وایدا
۱۹۹۹ جری لوئیس
۲۰۰۰ کلینت ایستوود
۲۰۰۱ اریک رومر
۲۰۰۲ دینو ریسی
۲۰۰۳ دینو دلارنتیس و عمر شریف
۲۰۰۴ استنلی دانن و مانوئل دی الیویرا
۲۰۰۵ هایائو میازاکی و استفانیا ساندرلی
۲۰۰۶ دیوید لینچ
۲۰۰۷ تیم برتون و برناردو برتولوچی
۲۰۰۸ ارمانو اولمی
۲۰۰۹ جان لستر، برد برد (کارگردان), پیت داکتر، اندرو استنتون، و لی آنکریچ
۲۰۱۰ جان وو
۲۰۱۱ مارکو بلوکیو
۲۰۱۲ فرانچسکو رزی
۲۰۱۳ ویلیام فریدکین
۲۰۱۴ تلما شونمیکر و فردریک وایزمن
۲۰۱۵ برتران تاورنیه
۲۰۱۶ ژان-پل بلموندو و یژی اسکولیموفسکی
۲۰۱۷ جین فوندا و رابرت ردفورد
۲۰۱۸ دیوید کراننبرگ و ونسا ردگریو
۲۰۱۹ پدرو آلمودوار و جولی اندروز
۲۰۲۰ تیلدا سوئینتن و آن هوی
۲۰۲۱ روبرتو بنینی و جیمی لی کورتیس

برندگان چندباره[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. "Golden Lions and major awards of the Venice Film Festival". labiennale.org. Archived from the original on 7 June 2017. Retrieved 23 September 2019.
  2. Due to a tie between The Burmese Harp (1956 film) by Kon Ichikawa and Calle Mayor by Juan Antonio Bardem. See Roos, Fred. "Venice Film Festival, 1956" in The Quarterly of Film Radio and Television, Vol. 11, No. 3. (Spring, 1957), p. 249.
  3. Ravindran، Nick Vivarelli,Manori؛ Vivarelli، Nick؛ Ravindran، Manori (۲۰۲۲-۰۷-۲۶). «Darren Aronofsky, Laura Poitras, Olivia Wilde, Alejandro G. Iñárritu, Florian Zeller Take New Movies to Venice – Full Lineup». Variety (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۱.
  4. "The awards of the Venice Film Festival". La Biennale di Venezia. Retrieved 2017-01-01.

پیوند به بیرون[ویرایش]