توفند

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
توفند کاترینا در جنوب اقیانوس اطلس
توفند پارما (چپ) و ملور (راست) در حین پدیده گردش به دور هم.
توفند ریتا در سال ۲۰۰۵. از این تصویر ماهواره‌ای مشخص است که اندازه و مقیاس توفند تا چه حدی پهناور است. شبه جزیره سمت راست ایالت فلوریدا است و توفند تقریباً تمامی شرق خلیج مکزیک را دربر گرفته.

توفَند[۱] (به انگلیسی: hurricane)، به یک سامانه جوی به شدت متلاطم گویند که مشخصه آن یک مرکز کم فشار است که همراه با بارندگی شدید توأم با بادهای با سرعت و سیلاب است.

پدیده توفند با نام‌های دیگری مانند چرخند حاره‌ای[۲] (tropical cyclone)، توفان حاره‌ای[۳] (tropical storm)، توفان چرخندی (cyclonic storm) و وافشار حاره‌ای[۴] (tropical depression) نیز شناخته می‌شود.

ساختار[ویرایش]

از نظر قدرت وزشی می‌توان توفندها را به پنج دسته تقسیم کرد. دسته ۱ ضعیف‌ترین بادها و دسته پنج شدیدترین بادها را دارد.

شعاع یک توفند از زیر ۲۲۰ کیلومتر تا بیش از ۸۰۰ کیلومتر می‌تواند باشد.[۵] عمر یک توفند در حدود یک هفته‌است.

به دلیل ساختار هیدرودینامیکی توفندها، این سیستم‌های جوی (بر خلاف گردبادها) زیاد بر روی خشکی دوام نمی‌آورند و لذا فقط در مناطق استوایی و مرطوب به وفور پدید می‌آیند.

توفند کاترینا را می‌توان از مشهورترین توفندهای دوران اخیر دانست.

نمونه در تاریخ[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

وبگاه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «توفند، هاریکن» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «hurricane» مترادفِ: «باگیو، تیفون، چرخند حارّه‌ای شدید، عدد بوفورت، ویلی ویلی» هم‌ارزِ واژهٔ بیگانه‌ای دیگر (baguio, typhoon, severe tropical cyclone, 12 Beaufort number 12, willy-willy)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ توفند)
  2. «چرخند حارّه‌ای» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «tropical cyclone»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ چرخند حارّه‌ای)
  3. «توفان حارّه‌ای» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «tropical storm»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ توفان حارّه‌ای)
  4. «وافشار حاره‌ای» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «tropical depression»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ وافشار حاره‌ای)
  5. «JTWC Frequently Asked Questions». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۰۷.