تفسیر با استفاده از الگوهای یونانی
تفسیر با استفاده از الگوهای یونانی یا ترجمه یونانی (انگلیسی: Interpretatio graeca) گفتمانی است که برای تفسیر یا تلاش برای درک اسطوره‌شناسی و دین فرهنگ‌های دیگر استفاده می‌شود. یک روش دین‌شناسی تطبیقی با استفاده از مفاهیم و اعمال مذهبی دین یونان باستان، خدایان یونانی، و اسطوره‌شناسی یونانی، معادل‌ها، و اسطوره‌شناسی تطبیقی است.
معادلات بین فرهنگی[ویرایش]
جدول زیر فهرستی از فهرست شخصیت‌های اسطوره‌های یونانی، فهرست خدایان رومی، دین اتروسک، خدایان مصر باستان، دین سومری، فنیقیه، آیین کهن ایرانی و سلتی و معادل‌ها از طریق «تفسیرها» است. اینها لزوماً خدایان نیستند که دارای خصوصیات مشابهی باشند (حداقل طبق نظر محققان یا خوانندگان مدرن)، و به ندرت منشأ مشترکی دارند (برای آن، به دین نیاهندواروپایی مراجعه کنید). آنها صرفاً خدایان فرهنگ‌های مختلف هستند که یونانیان یا رومی‌ها آنها را (یا به صراحت در آثار باقی‌مانده، یا بر اساس تحلیل‌های محققان مدرن) با خدایان و قهرمانان خود شناسایی می‌کردند. این سیستم به راحتی در اسامی روزهای هفته که به‌طور مکرر بر اساس تفسیر ترجمه شده‌اند، دیده می‌شود.
| یونانی | رومی | اتروسک | مصری | فنیقیه | زرتشتی | سلتیک | کارکرد | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| آشیل | آچله | قهرمان | ||||||
| آدونیس | آتونیس | ازیریس | تموز (اسطوره) (Adōn) | کشاورزی؛ رستاخیز | ||||
| آمفیتریته | Salacia | Hatmehit | الهه دریا | |||||
| بورئاس | ونتی | ایزد باد | بادها | |||||
| آفرودیته | ونوس | توران (اپرو) | حاثور / ایزیس[۱] | عشتروت | آناهیتا | زیبایی؛ ارتباط جنسی؛ عشق | ||
| آپولون | آپولو | حوروس | رشف | مهر (ایزد ایرانی) | Belenus / Maponos / بورو (اسطوره) / Grannus | نور؛ رسالت؛ التیام‌بخش؛ طاعون؛ تیراندازی با کمان؛ موسیقی؛ شاعران | ||
| آرس | مارس (اسطوره) | Laran | انحور | بهرام | Toutatis / نودنز / Neton | جنگ | ||
| آرتمیس | دیانا | Artume | باستت[۲] | کوثرات | گوش (ایزد) | شکار کردن، شکار؛ بیابان، حیوانات وحشی؛ باکرگی، زایمان؛ دیانا: تحت‌اللفظی آسمانی یا الهی | ||
| اسقلبیوس | اسقلبیوس / وجوویس | Veiove | ایمهوتپ | اشمون | شفا | |||
| آتنا | مینرو[۳] | مینروا | نیث[۴] / ایزیس | آنات | آناهیتا | سولیس / Belisama / Senuna / Coventina / Icovellauna / Sequana | خرد؛ استراتژی جنگ؛ هنر و صنایع دستی؛ بافندگی | |
| اطلس (اسطوره) | آریل | شو[۵] | نگه‌دارنده کرات آسمانی | |||||
| اتروپوس | مورتا | Leinth | آتروپوس: تحت‌اللفظی انعطاف‌ناپذیر؛ مرگ | |||||
| Boreas | آکیلو | آنداس | باد شمالی یا بلعنده | |||||
| کاستور و پولوکس (Dioscuri) | کاستور و پولوکس (جمینی) | Castur and Pultuce (Tinas Cliniar) | دوقلوها | |||||
| خاریتس | خاریتس | لطف؛ شکوه؛ جشن؛ خیریه | ||||||
| خارون | چارون | آقن | نگاه خشن، درخشان، تب دار (چشم‌ها) | |||||
| کلریس | فلورا (اسطوره) | کلریس: تحت‌اللفظی زرد مایل به سبز، سبز کم رنگ، کم رنگ، کم رنگ، تازه؛ فلور: تحت‌اللفظی گل | ||||||
| کلوتو | نونا | ریسندگی؛ نخ | ||||||
| کرونوس (اسطوره) | ساترن | ساتر | خنوم | ال (خدا) (Elus) | زُروان | زمان، نسل، انحلال، کشاورزی | ||
| سیبل (اسطوره) | سیبل (اسطوره) | Magna Mater: تحت‌اللفظی مادر بزرگ | ||||||
| دمتر | سرس (اسطوره) | Zerene | ایزیس[۶] | ارد یشت | غلات، حاصلخیزی؛ دیمیتر: تحت‌اللفظی مادر زمینی | |||
| دیونیسوس | لیبر / دیونیسوس | Fufluns | ازیریس[۷] | Cernunnos | شراب و شراب سازی؛ عیاشی؛ خلسه؛ لیبر: تحت‌اللفظی آزاد | |||
| Enyo | بلونا | Enie | سخمت | جنگ | ||||
| ائوس (اسطوره) | آورورا (الهه) / Matuta | Thesan | تفنوت | سپیده دم | ||||
| الهه‌های انتقام | Dirae | خشم | ||||||
| اریس (الهه) | دیسکوردیا | اریس | آنات | شحر | نزاع | |||
| اروس | کوپیدو (امور) | Erus | عشق جنسی | |||||
| ائوترپه | Euturpa / Euterpe | "او که لذت می‌برد"; موز موسیقی (به ویژه موسیقی فلوت) و آهنگ؛ بعدها، همچنین غزلیات | ||||||
| ائوروس | ائوروس | باد شرقی | ||||||
| گایا (اسطوره) | ترا (اسطوره) / Tellus | سل | گب | زامیاد،اِسپندارمَد اَمشاسپَند | زمین | |||
| هادس | دیس پاتر / پلوتون (اسطوره) / ارکوس | آیتا | آنوبیس / ازیریس | Mot | اهریمن | دنیای اموات. Hades: تحت‌اللفظی غیب | ||
| هبه (اسطوره) | یوونتاس | رنپت | جوانان | |||||
| هکاته | دیانا | حکت | Matronae | او که قدرت دوری دارد[۸] | ||||
| هلیوس | سول اینویکتوس / سول (اسطوره روم) | Usil | رع[۹] | شمش (ایزد) (Utu) | مهر (ایزد ایرانی) | خورشید | ||
| هفائستوس | وولکان (اسطوره) | Sethlans | پتاح | Kothar-wa-Khasis[۱۰] | آذر (ایزد) | گوبانوس | فلزکاری، آهنگری؛ آتش، گدازه | |
| هرا | یونو | یونی (اسطوره) | موت / حاثور | سپنته آرمیتی | ازدواج، خانواده | |||
| هراکلس | هرکول | هرکل | هارسافس | ملقرت | رستم | Ogmios | هراکلس: تحت‌اللفظی شکوه / شهرت هرا | |
| هرمس | مرکوری (اسطوره) | Turms | آنوبیس, تحوت | Taautus | شمش (ایزد) | Lugus / Viducus | انتقالات؛ مرزها؛ دزدان؛ مسافران؛ تجارت؛ هرمس: مرکوریوس: مربوط به لاتین "merx" (کالا)، "mercari" (برای تجارت) و "merces" (دستمزد) | |
| هسپروس | هسپروس | عصر، شام، ستاره عصر، غرب[۱۱] | ||||||
| هستیا | وستا (اسطوره) | آنوکت | اجاق، شومینه، زندگانی خانگی | |||||
| هایجیا | Salus | سیرونا | سلامتی؛ پاکیزگی | |||||
| ایلی‌ثیا | لوسیا (اسطوره) | Ilithiia | تاورت | زایمان، قابلگی | ||||
| ایرنه (الهه) | پاکس (افسانه) | شلیم | صلح | |||||
| ایریس | Arcus / Iris | نوت | رنگین کمان | |||||
| ژانوس | Culsans | آغازها؛ انتقال‌ها حرکت - جنبش؛ درگاه ها | ||||||
| لاکسیس | دسیما | لاکسیس: تحت‌اللفظی تقدیرگر؛ شانس | ||||||
| لتو | لتو | Letun | بی حوصلگی؛ مادران | |||||
| مایا (اسطوره) | Rosmerta | رشد | ||||||
| مویرای (Moerae) | Fates یا Parcae | نسبت دهندگان | ||||||
| موز (اسطوره) | Camenae | موسیقی؛ الهام | ||||||
| نمسیس یا نمسیس | اینویدیا | قصاص | ||||||
| نیکه | ویکتوریا (اسطوره) | Meanpe | بودوا / بریگانتیا / نامتونا | پیروزی | ||||
| نوتوس | نوتوس | باد جنوبی | ||||||
| اودیسئوس | اولیس یا اولیکس | Uthste | قهرمان | |||||
| Palaemon | پورتونوس | کلیدها، درها؛ بنادر، بندرگاه | ||||||
| پن (اسطوره) | فانوس (اسطوره) | مین (اسطوره) | طبیعت، طبیعت وحشی | |||||
| پرسفونه | پروسپینا | پرسیپنی | احتمالا "پدیدار شدن | |||||
| Phaon | Phaun / Faun / Phamu | قایقران فانی که آفرودیت به او جوانی و زیبایی بخشید. | ||||||
| Pheme | فاما | شهرت؛ شایعه | ||||||
| فسفر | لوسیفر | عثتر | تحت‌اللفظی حامل نور | |||||
| پوزئیدون | نپتون (اسطوره) | Nethuns | یام | اپام نپات | دریا؛ اب؛ اسب؛ زمین‌لرزه | |||
| پریاپوس | Mutunus Tutunus | باروری؛ دام؛ باغ ها؛ آلت تناسلی مردانه | ||||||
| پرومته | پروماته | دور‌اندیشی | ||||||
| رئا (اسطوره) | اوپس / سیبل (اسطوره) | نوت | عاشیره | رئا: تحت‌اللفظی جاری. اوپس: تحت‌اللفظی ثروت، فراوانی، منابع. | ||||
| سلنه | لونا (ایزد بانو) | لسنا | ایزیس، تحوت، خونس | یارخ | ماه | ماه | ||
| تیور | ||||||||
| سیلنوس | سیلوانوس | سلوانس | سوکلوس | سیلوانوس: تحت‌اللفظی از جنگل | ||||
| هورای | تالنا | شکوفه | ||||||
| تاناتوس | Mors | Leinth | آنوبیس | Mot | مرگ | |||
| Charun | ||||||||
| تمیس | بانوی عدالت | ماعت | قانون طبیعت | |||||
| توخه | فورتونا | Nortia | گاد | شانس، اقبال | ||||
| تایفون | ست / آپوفیس | "گردباد، طوفان، هرج و مرج، تاریکی" | ||||||
| اورانوس (اسطوره) | Caelus | نوت | ال (خدا) | آسمان | آسمان، بهشت | |||
| Vertumnus | Voltumna | بعل | فصول؛ دگرگونی | |||||
| زفوروس | فاونیوس | "باد غربی"; فاوونیوس: تحت‌اللفظی مطلوب | ||||||
| زئوس | ژوپیتر یا جوو[۱۲] | تینیا | آمون[۱۳] | اداد (ایزد) | اهورامزدا (اهرمزد) | Taranis | آب و هوا، طوفان، رعد و برق، پدر آسمان | |
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ Witt, R. E. (1997). Isis in the Ancient World. John Hopkins University Press. p. 126. ISBN 978-0-8018-5642-6.
- ↑ von Lieven, Alexandra (2016). "Translating Gods, Interpreting Gods: On the Mechanisms behind the Interpretatio Graeca of Egyptian Gods". In Rutherford, Ian (ed.). Greco-Egyptian Interactions: Literature, Translation, and Culture, 500 BC-AD 300. Oxford University Press. p. 64. ISBN 978-0-19-163011-8.
- ↑ Hard, Robin (2004). The Routledge Handbook of Greek Mythology: بر اساس H.J. Rose's "Handbook of Greek Mythology". London: Routledge. p. 181. ISBN 978-0-415-18636-0.
- ↑ von Lieven, Alexandra (2016). "Translating Gods, Interpreting Gods: On the Mechanisms behind the Interpretatio Graeca of Egyptian Gods". In Rutherford, Ian (ed.). Greco-Egyptian Interactions: Literature, Translation, and Culture, 500 BC-AD 300. Oxford University Press. p. 67. ISBN 978-0-19-163011-8.
- ↑ Remler, Pat (2010). Egyptian Mythology, A to Z. انتشارات اینفوبیس. p. 24. ISBN 978-1-4381-3180-1. Retrieved 6 October 2014.
- ↑ Graf, فریتز; جانستون, سارا ایلز (2007). متون آیینی برای زندگی پس از مرگ: اورفئوس و الواح طلای باکی. Routledge. p. 76. ISBN 978-0-415-41550-7.
- ↑ von Lieven, Alexandra (2016). "Translating Gods, Interpreting Gods: On the Mechanisms behind the Interpretatio Graeca of Egyptian Gods". In Rutherford, Ian (ed.). Greco-Egyptian Interactions: Literature, Translation, and Culture, 500 BC-AD 300. Oxford University Press. p. 67. ISBN 978-0-19-163011-8.
- ↑ "Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, ἕκα^τος". Perseus.tufts.edu. Retrieved 2013-01-24.
- ↑ von Lieven, Alexandra (2016). "Translating Gods, Interpreting Gods: On the Mechanisms behind the Interpretatio Graeca of Egyptian Gods". In Rutherford, Ian (ed.). Greco-Egyptian Interactions: Literature, Translation, and Culture, 500 BC-AD 300. Oxford University Press. p. 62. ISBN 978-0-19-163011-8.
- ↑ "Kothar – Semitic Deity". Encyclopædia Britannica. 2021. Retrieved 5 May 2021.
- ↑ فرهنگ لاتین کالینز به اضافه گرامر، ص. 231. شابک ۰−۰۶−۰۵۳۶۹۰-X
- ↑ Graf, Fritz; Ley, Anne (2005). "Iuppiter". In Cancik, Hubert; Schneider, Helmuth (eds.). Brill’s New Pauly. Vol. 6 (Has-Jus). Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-12269-7.
- ↑ von Lieven, Alexandra (2016). "Translating Gods, Interpreting Gods: On the Mechanisms behind the Interpretatio Graeca of Egyptian Gods". In Rutherford, Ian (ed.). Greco-Egyptian Interactions: Literature, Translation, and Culture, 500 BC-AD 300. Oxford University Press. p. 62. ISBN 978-0-19-163011-8.
| فهرست خدایان رومی (دوازده خدای اصلی) |  | |
|---|---|---|
| چهرههای افسانهای | ||
| متون | ||
| مفاهیم و عرف | ||
| فلسفه | ||
| تغییرات | ||
| همچنین ببینید | ||