تخریب بقیع
 بقیع قبل از تخریب (دهه ۱۹۱۰ میلادی) | |
| تاریخ | ۱۸۰۶ و ۱۹۲۶ |
|---|---|
| مکان | مدینه، عربستان سعودی |
| سازماندهی توسط | آل سعود |
| نتیجه | تخریب کامل ساختمان‌ها و گنبدهای قبرستان |
.jpg)
قبرستان بقیع قدیمی‌ترین و یکی از دو قبرستان مهم در اسلام است[۲] که در مدینه قرار دارد. تخریب بقیع اشاره به واقعه تخریب کلی قبرستان بقیع یک‌بار در سال ۱۸۰۶ میلادی و یک‌بار در سال ۱۹۲۶ میلادی (۳۱ فروردین ۱۳۰۵) دارد.
اهمیت این قبرستان در نگاه مذاهب اسلامی به خاطر دفن ۴ امام از ۱۲ امام شیعیان و یکی از خلفای اهل سنت است. هرچند شیعیان احتمال می‌دهند قبر فاطمه زهرا نیز در این قبرستان است.[۳] [۴]
شرح ماجرا[ویرایش]
قبرستان بقیع در طی دو دهه سلطهٔ آل سعود بر عربستان بارها مورد تعرض واقع شد اما عاقبت به‌کلی در هشتم شوال سال ۱۳۴۴ پس از سلطهٔ دوبارهٔ ابن‌سعود، و تسلط بر شهر مدینه در ماه رمضان همان سال عبدالله، قاضی‌القضات خود را از مکه به مدینه اعزام داشتند تا موضوع تخریب مقابر موجود در مدینه را با علما و سران این شهر مطرح و موافقت آن‌ها را ولو به صورت ظاهری جلب کند و بدین منظور جلسه‌ای تشکیل شد. عبدالله از حاضران پرسید: «دربارهٔ تخریب این گنبد و بارگاه‌ها چه می‌گویید؟» بسیاری از آن‌ها از ترس جان‌شان جواب ندادند، بعضی دیگر هم اظهار موافقت کردند. وهابی‌ها نیز مردم را با زور اسلحه جمع کردند و به سوی بقیع حرکت دادند و آنچه گنبد و ضریح در شهر مدینه و بیرون از شهر بود، ویران کردند.[نیازمند منبع]
این روز بعدها به نام یوم الهدم در حافظه تاریخ ثبت شد.[۵]
قبور و حرم‌های تخریب شده[ویرایش]
در این واقعه از جمله گنبد و بارگاه امامان شیعه، گنبدهای متعلق به قبر ام‌البنین مادر عباس بن علی، اسماعیل پسر جعفر صادق و حرم دختران و همسران محمد از جمله حرم عایشه، حرم ابراهیم بن محمد و گنبد مالک بن انس و عثمان نیز تخریب شد.
ماجرای ضریح اصفهانی[ویرایش]
.jpg)
ضریح های اولیه چوبی بودند و پس از اولین تخریب از بین رفتند، اما پس از آن ضریح فولادی ائمه بقیع در اصفهان ساخته شد و بر قبور امامان شیعه حسن مجتبی، سجاد، محمد باقر و جعفر صادق قرار گرفت که پس از تخریب دوم، آن را از جای درآورده و بردند.[۷]
بعدها، با استناد به برخی تصاویر، دیده شد که ضریح، تکه‌تکه شده و پیرامون قبر شهدای احد نصب شده است اما در دهه هفتاد خورشیدی، این صفحات از احد نیز برداشته شد.
واکنش‌ها در ایران[ویرایش]
در ایران، برخی شخصیت‌ها و نهادها از جمله سید حسن مدرس و مجلس شورای ملی تحرکاتی برای مبارزه با عربستان در این واقعه انجام دادند.[۸]
بعدها، افرادی چون عبدالرحیم صاحب‌الفصول، سید حسن حسینی شیرازی، جلال آل‌احمد و برادرش سید محمد تقی آل احمد تلاش‌هایی برای احیاء بقیع و ساخت مجدد مقابر ائمه شیعه در آن قبرستان انجام دادند؛ اما بی‌نتیجه ماند.
حمید رابعی نیز در سال ۱۳۸۶ با هدف زمینه‌سازی برای بازسازی بقیع طرحی با عنوان مسجد ثقلین و پرچم‌های سیاه خراسان و در سال ۱۳۹۸، سه قرآن منسوب به ائمه بقیع را پس از احیاء و بازآفرینی به صورت مصحف کامل به آستان قدس رضوی ارائه کرده‌است.
آثار منتشر شده[ویرایش]
 |
پیرامون این واقعه تاریخی، آثاری منتشر شده‌است:
- این موضوع در مستندی تحت عنوان «پنجره فولاد بهشت» توسط گروه مردمی بهشت بقیع بر اساس اسناد تاریخی و پژوهشی ساخته و شرح داده شده‌است.[۹][۱۰]
- مستند تصویری پایان یک سکوت هم در همین خصوص گروه مردمی بهشت بقیع تولید شده‌است. این گروه همچنین مستند «بهشت ماندنی است» را به عنوان اولین مستند تاریخی و پژوهش تولید کرده‌است.[۱۱]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- ↑ "Why Wahhbis destructed al-Baqi". Cultural Department Ahl Al-Bayt World Assembly. Archived from the original on 17 December 2019. Retrieved 9 March 2017.
- ↑ Danforth, Loring M. Crossing the Kingdom: Portraits of Saudi Arabia (به انگلیسی). Univ of California Press. ISBN 978-0-520-29028-0. Retrieved 28 February 2017.
- ↑ احمد احمدی بیرجندی؛چهارده اختر تابناک؛ص87؛موسسه چاپ وانتشارات آستان قدس رضوی.
- ↑ مهدی،جعفری؛فاطمه زهرا مستوره آفتاب سرمد؛ص 213؛موسسه تحقیقاتی فرهنگی جلیل؛شابک:9645972051.
- ↑ تاریخ المملکه العربیه السعودیه کما عرفت، صلاح الدین مختار (نویسنده و مورخ)
- ↑ تسنیم
- ↑ تسنیم
- ↑ اسناد روحانیت و مجلس، تدین پور و حائری، ۱۳۷۴.
- ↑ «پنجره فولاد بهشت». www.cinemamarket.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۱.
- ↑ «مستند «پنجره فولاد بهشت» با موضوع بقیع رونمایی می‌شود». defapress.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۱.
- ↑ «پایان یک سکوت | مستند». www.doctv.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۱.
 | این نوشتار نیازمند پیوند میانزبانی است. در صورت وجود، با توجه به خودآموز ترجمه، میانویکی مناسب را به نوشتار بیفزایید. |
× https://en.wikipedia.org/wiki/Demolition_of_al-Baqi
| زندگی | |
|---|---|
| تبار | |
| القاب | |
| آثار | |
| بستگان | |
| اصحاب و شاگردان | |
| در آیات و روایات | |
| هنر و ادبیات |
|
| مرتبط | |
