تحلیل تکنیکال

نمودار سطوح مقاومت و پشتیبان در یکی از بازارهای سهام

تحلیل تکنیکال (به انگلیسی: Technical analysis) در امور مالی به روش تجزیه و تحلیل برای پیش‌بینی جهت قیمت‌ها از طریق مطالعهٔ داده‌های قیمتی گذشتهٔ اطلاق می‌شود. تحلیل‌گران تکنیکال با استدلال آن که عرضه و تقاضا در نهایت باعث کشف قیمت می‌شود، با بررسی و مطابقت گذشته نمودار قیمت و پیدا کردن الگوهای متفاوت و تکرارشوندهٔ آینده، قیمت یک دارایی را پیش‌بینی می‌کنند. تحلیل تکنیکال اولین بار توسط چارلز داو و نظریه داو در اواخر قرن ۱۹میلادی ارائه شد. تحلیل فنی بر اساس این فرض انجام می‌شود که فعالیت‌های معاملاتی گذشته می‌تواند تأثیر بسزایی در روند آتی بازار داشته باشد. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، شاخص‌ها و معیارهای مختلفی را برای بررسی روند بازار (بر اساس نمودارها و حرکات قیمت) به کار می‌گیرند. تحلیل فنی سعی در پیش‌بینی حرکت قیمت برای تقریباً هر ابزار قابل معامله‌ای که عموماً تحت تأثیر عرضه و تقاضا است، از جمله سهام، قراردادهای آتی و فارکس را دارد.

اصول و مفروضات

یک اصل اساسی در تجزیه و تحلیل فنی این است که قیمت یک بازار منعکس‌کننده کلیه اطلاعات مربوط به آن بازار است؛ بنابراین یک تحلیلگر فنی به جای الگوی خارجی مانند رویدادهای خبری و اصول اقتصادی، به تاریخ الگوی تجارت یک کالا و امنیت بازار نگاه می‌کند. اعتقاد بر این است که به دلیل رفتار جمعی و الگوی سرمایه‌گذاران، قیمت تمایل به تکرار دارد. از این رو تجزیه و تحلیل فنی بر روندها و شرایط قابل شناسایی متمرکز‌است.

شواهد تجربی

مؤثر بودن یا نبودن تحلیل فنی موضوعی قابل بحث در بین علمای این حوزه است. روش‌ها بسیار متفاوت هستند و تحلیل‌گران مختلف فنی می‌توانند گاهی اوقات از همان داده‌ها پیش‌بینی‌های متناقضی انجام دهند. بسیاری از سرمایه‌گذاران ادعا می‌کنند که بازدهی مثبتی را تجربه می‌کنند، اما ارزیابی‌های دانشگاهی اغلب بیانگر این مساله هستند که قدرت پیش‌بینی کمی در این روش وجود دارد. از ۹۵ مطالعه مدرن، ۵۶ نتیجه‌گیری نشان داد که تجزیه و تحلیل فنی نتایج مثبتی داشته‌ است، اگرچه سوگیری جستجوی داده و سایر مشکلات تجزیه و تحلیل را دشوار می‌کند. پیش‌بینی غیرخطی با استفاده از شبکه‌های عصبی گهگاهی نتایج پیش‌بینی آماری قابل توجهی ایجاد می‌کند. یک مقاله کاری فدرال رزرو در مورد سطح حمایت و مقاومت در نرخ کوتاه مدت ارز خارجی «شواهد مهمی ارائه می‌دهد که سطح به پیش‌بینی وقفه‌های روند داخل روز کمک می‌کند»، اگرچه «قدرت پیش‌بینی» آن سطح «متفاوت است»

ابزارهای تحلیل تکنیکال

ابزارهای زیادی برای تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• فیبوناچی
• چنگال اندروز
• چارت پترن
• الگوهای هارمونیک
• امواج الیوت
• اندیکاتور و اسیلاتورها
• کندل استیک ژاپنی
• پرایس اکشن
• خط روند

گونه‌های تحلیل تکنیکی

تحلیل تکنیکی کلاسیک

تحلیل تکنیکی در اذهان عمومی روش ساده تحلیل بازار و سرمایه‌گذاری است. این رویکرد با بهره‌گیری از ابزارهای ساده‌ای همچون نمودار به بررسی تغییرات قیمت یا نرخ می‌پردازد. ریشه تحلیل تکنیکی بر پایه یافته‌ها و پژوهش‌های چارلز داو استوار شده‌ است. نظریات داو در اوایل سال‌های ۱۹۰۰ میلادی گسترش یافت و با گذشت زمان تکامل پیدا کرد. اصول نظریهٔ داو دربارهٔ یک سری حقایق طبیعی مانند روند قیمت است. داو با صرف زمان زیاد و تلاش خستگی‌ناپذیر خود به بررسی بورس سهام نیویورک پرداخت و معامله گران را با اصول و مبانی فکری خود از طریق نوشتن مقالات در روزنامه وال استریت ژورنال آشنا نمود. بررسی و پژوهش چارلز داو در بازار سهام مبدأیی برای گسترش و رشد تحلیل تکنیکی در صد سال اخیر بوده‌ است. وی توانست با الهام از اصول طبیعی در کنار کسب تجربه و بررسی پیشینه تاریخی نوسانات شاخص‌ها و تغییرات قیمت سهام نظریات خود را مطرح سازد. با نگاه کلی به مبانی فکری داو می‌توان دریافت که تمرکز نظریه‌ها و دیدگاه‌های وی بر روی 'حرکت و نوسان قیمت' بوده و پیروان وی موفق شدند با تکامل آن روش سرمایه‌گذاری بر پایه تحلیل نمودارهای قیمت را به جهان معرفی‌ کنند.

گفتارها و دیدگاه‌های داو در مورد رفتار بازار و مباحث روند به نظریه داو شهرت یافته‌ است. نظریه داو بر مبنای فلسفه‌ای است که می‌گوید قیمت یا شاخص بازار هر عامل مهم و معنی داری را به درون خود جذب می‌کند و آشکارا آن را بازتاب می‌دهد. درست مانند درخشندگی ماه که نور خورشید را بازتاب می‌دهد. عرضه و تقاضا، حجم دادوستدها، نوسانات قیمت، نرخ کالاها، نرخ بهره بانکی و هر چیز دیگری توسط واکنش سرمایه‌گذاران و بازیگران بازار بر روی نمودارهای قیمت دیده می‌شود و می‌توان همه این عوامل را با بررسی تغییرات قیمت یا نماگرهای بازار دریافت.

قیمت پایانی روز به عنوان یک متغیر مهم، پیام و نشانه‌های مهمی را برای ناظران بازار ارسال می‌کند و در واقع نشان دهنده روانشناسی همه بازیگرانی است که در پیرامون بازار خاصی درگیر هستند. جالب است که ترکیب قضاوت و رأی همه انسان‌های درگیر در خرید و فروش در قیمت پایانی منعکس می‌شود و با تفسیر و خواندن آن می‌توان به اطلاعات مهمی دست یافت. هدف نظریه داو به‌طور کلی آن است که تغییر مسیر روندهای بزرگ یا حرکت بازار مشخص شود. هدف از تحلیل یافتن انتظارات بازار و سنجش نیروهای عرضه و تقاضا است.

تحلیل تکنیکی یا تفسیر نمودارهای قیمت به بررسی و مطالعه رفتار و حرکت قیمت (نرخ) در گذشته می‌پردازد تا بر اساس آن بتوان روند آینده را پیش‌بینی نمود. در این بررسی، پیشینه تاریخی و تغییرات قیمت یگانه راه دسترسی به انتظارات بازار است. برخی سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند که این روش تحلیلی به روندها متکی است و تنها برای سفته بازان و کسانی که به نوسان‌های قیمت علاقه دارند، مفید‌است. با این وجود کاربرد تحلیل تکنیکی تنها منحصر به شناسایی سقف‌ها و کف‌های بازار برای مقاصد افراد سفته‌باز نیست.

تقریباً همه سرمایه‌گذاران با انگیزه رقابت و کسب سود، به پیش‌بینی قیمت‌ها و تغییرات روند آینده علاقه نشان می‌دهند. این یک رفتار طبیعی در بین انسان‌هاست که دوست دارند تا پیش از دیگران، زمان حرکت‌های بزرگ و سودآور را بیابند. دسته‌ای از سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند تصویری روشن و مطمئن از شرایط آینده بازار را ترسیم کنند. در قلب بازار و محل تجمع معامله گران، اغلب صحبت‌های زیادی در مورد پیشنهادهای خرید و فروش، قیمت یا زمان معامله رد و بدل‌ می‌شود. تحلیل تکنیکی ممکن است برای بسیاری از پرسش‌های معامله گران پاسخ داشته‌ باشد، اما نمی‌توان همواره و به‌طور دقیق و با قابلیت اتکای بالا قیمت‌های آینده، زمان معامله، دارایی مناسب یا میزان رشد قیمت را در یک زمان مشخص، تعیین کند. اگر تنها به دنبال یافتن روابط دقیق و راهکارهای مطمئن برای سرمایه‌گذاری هستید، تحلیل تکنیکی روش ایده‌آلی نیست.

جستارهای وابسته

• شاخص حرکت جهت‌دار میانگین
• زمینه‌های قیمت
• فارکس
• فیبوناچی
• تحلیل بنیادی

منابع

• Technical Analyst of the Financial Markets نوشته: John.Murphy ترجمه: کامیار فراهانی و رضا قاسمیان لنگرودی ناشر:نشرچالش شابک: ۶-۸-۹۵۵۴۳-۹۶۴
• محمد مساح، تحلیل تکنیکی از الف تا ی، نشر چالش، تهران، ۱۳۸۴
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «تحلیل تکنیکی». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۶ آبان ۱۳۹۱.
• پیش‌بینی قیمت سهام در بورس به روش تحلیل تکنیکال، نویسنده:توماس میرز، مترجم:محمدرضا شعبانعلی و شادی سمیعی‌فر، ناشر: مؤسسه علمی فرهنگی نص
• روزنامه دنیای اقتصاد