تایفون

این مقاله دربارهٔ شخصیت اسطوره‌ای یونانی است. برای دیگر کاربردها تایفون (ابهام‌زدایی) را ببینید.

زئوس نیزه‌ای از رعد و برق به سوی تایفون پرتاب می‌کند، نقاشی روی ظرف مربوط به ۵۵۰ قبل از میلاد

تایفون (به یونانی: Τυφῶν) که تایفوئیوس (Τυφωεύς) هم نامیده می‌شود نام هیولایی در اساطیر یونان بوده‌است که در مورد منشاء آن روایت‌های گوناگونی وجود دارد.

تایفون، اژدهایی با نفس آتشین، صدسر و خستگی ناپذیر بوده‌است. گایا، در اوج ناامیدی او را به دنیا آورد تا از تایتانها در مقابل المپیان محافظت کند. او تا حد زیادی موفق می‌شود و تعدادی از خدایان المپ را فراری داده و زئوس را به بند می‌کشد. هرمس به نجات زئوس می‌آید و زئوس هم با استفاده از تیرهای آذرخش، تایفوئیوس را از بین می‌برد. گفته می‌شود که تایفوئیوس زیر کوه اتنا (Etna) در سیسیل دفن شده‌است.

روایت هزیود

روایت هزیود که راجر لنسین گرین هم در کتاب اساطیر یونان خود به آن اشاره کرده‌است، تایفون زادهٔ گایا بود. گایا او را پس از رانده شدن تیتان ها و بندی کردن آن‌ها، بدون یاری اورانوس از خود پدید آورد تا انتقامی از خدایانی که فرزندان او را رانده بودند بگیرد.

روایت هومری

هرا در برابر این امر که زئوس به تنهایی آتنا را پدیدآورده بود (آتنا فرزند زئوس و همسر دیگر وی متیس بود) بسیار خشمناک شد و اراده کرد که او نیز بی یاری زئوس فرزندی پدیدآورد. هرا می‌خواست این فرزند هماورد زئوس باشد، او با کمک تیتان ها محبوس، زمین و آسمان در شکل مینوی خود او را پدید آورد که در کارش به هیچ عنوان موفق نشد و تیفون را زاد که نه به ایزدان و نه به آدمیان شبیه بود، بلکه تازیانه‌ای ابنا بشر به‌شمار می‌رفت.

توصیف تایفون

حدفاصل میان یک موجود بشری و یک حیوان بود، از حیث قامت و قدرت بر همه فرزندان زمین فزونی داشت و از همه کوهستانها بزرگ‌تر بود و سر او اغلب به ستارگان برمی‌خورد و وقتی دست‌هایش را باز می‌کرد یکی به مشرق و دیگری به مغرب می‌رسید و به جای انگشتان یکصد سر اژدها داشت، از کمر به پایین بدن او از افعی‌ها پوشیده شده و دارای بال بود و از چشمانش آتش بیرون می‌زد و تیفون آنقدر وحشتناک بود که وقتی خدایان متوجه حمله او به آسمان شدند از ترس همه به مصر گریخته و شکل حیوان‌ها را به خود گرفتند.

او تا حد زیادی موفق می‌شود و تعدادی از خدایان المپ را فراری داده و زئوس را به بند می‌کشد و پی‌های مفصل‌های او را بیرون می‌کشد و او را رها می‌کند تا پس از استراحت، او را از بین ببرد. هرمس به نجات زئوس می‌آید، به صورت نوازنده‌ای دوره‌گرد نزدیک او می‌شود و تایفون را فریب می‌دهد و پی‌ها را برای تعمیر سازش از او می‌گیرد؛ و زئوس هم با استفاده از تیرهای آذرخش، تایفوئیوس را از بین می‌برد. در روایتی دیگر آپولوست که هیولا را می‌فریبد.

پایتون غول – اژدهایی ماده – که زادهٔ زمین بود، پرستار تیفون به‌شمار می‌رفت. گفته می‌شود که تایفوئیوس زیر کوه اتنا در سیسیل دفن شده‌است.

منابع

• گروه سرگرمی تایفون
• برگرفته از دانش‌نامه ع. ت. ف.
• وب‌گاه سیمرغ
• دانشنامه ویکی‌پدیا
• اساطیر یونان، راجر لنسین گرین، ترجمه عباس آقاجانی، انتشارات سروش