تامس مور
سر توماس مور | |
---|---|
![]() | |
لرد صدراعظم | |
مشغول به کار اکتبر ۱۵۲۹ – مهٔ ۱۵۳۲ | |
پادشاه | هنری هشتم |
پس از | توماس وولسی |
پیش از | Thomas Audley |
Chancellor of the Duchy of Lancaster | |
مشغول به کار ۳۱ دسامبر ۱۵۲۵ – ۳ نوامبر ۱۵۲۹ | |
پادشاه | هنری هشتم |
پس از | ریچارد وینگفیلد |
پیش از | William FitzWilliam |
Speaker of the House of Commons | |
مشغول به کار ۱۶ آوریل ۱۵۲۳ – ۱۳ اوت ۱۵۲۳ | |
پادشاه | هنری هشتم |
پس از | Thomas Neville |
پیش از | Thomas Audley |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۷ فوریهٔ ۱۴۷۸ لندن پادشاهی انگلستان |
درگذشته | ۶ ژوئیهٔ ۱۵۳۵ (۵۷ سال) تاور هیل، Liberties of the Tower of London, Tower Hamlets پادشاهی انگلیس |
آرامگاه | Chapel Royal of St. Peter ad Vincula, برج لندن، لدن، بریتانیا ۵۱°۳۰′۳۱″شمالی ۰°۰۴′۳۷″غربی / ۵۱٫۵۰۸۶۱۱°شمالی ۰٫۰۷۶۹۴۴°غربی |
محل تحصیل | دانشگاه آکسفورد Lincoln's Inn |
دین | کاتولیک رومی |
امضا | ![]() |
سر توماس مور یا قدّیس توماس مور (به انگلیسی: Sir Thomas More) (زادهٔ ۷ فوریهٔ ۱۴۷۸ در لندن — درگذشتهٔ ۶ ژوئیهٔ ۱۵۳۵ در انگلستان)، حقوقدان، نویسنده، فیلسوف اجتماعی، سیاستمدار، و انسانگرای دوران نوزایش انگلیسی بود. او مشاور مهمی برای هنری هشتم انگلستان بود. مور از اکتبر ۱۵۲۹ تا ۱۶ ماه مه ۱۵۳۲ صدراعظم بود. پاپ پیوس یازدهم در سال ۱۹۳۵ مور را قدیس اعلام کرد. کلیسای انگلستان از او بهعنوان «شهید اصلاحات» یاد میکند. او از مخالفان و رقبای اصلاحات پروتستان و به صورت مشخص مارتین لوتر و ویلیام تیندل بود. مور برای نخستین بار از واژهٔ «اتوپیا» (آرمانشهر) استفاده کرد – نامی که او به کشور-جزیرهای آرمانی داد که سیستم سیاسیاش را در کتاب اتوپیا (چاپ ۱۵۱۶) شرح میدهد.
اوایل زندگی[ویرایش]
متولد میلک استریت لندن، در ۷ فوریهٔ ۱۴۷۸، تامس مور فرزند سر جان مور، وکیلی موفق و همسرش اگنس (با نام دوشیزگی گرانجر) بود. مور به تحصیل در مدرسهٔ سنت آنتونی (یکی از بهترین مدارس آن دوران لندن) پرداخت. سپس سالهای ۱۴۹۰ تا ۱۴۹۲ را به عنوان خدمتکار در خانهٔ جان مورتن اسقف اعظم کانتربوری و صدراعظم انگلستان سپری کرد. مورتن مشتاقانه پشتیبان «آموزهٔ نوین» رنسانس بود و ارزش فراوانی برای مور جوان قایل بود. از آنجایی که باور داشت مور تواناییهای بالقوهٔ فراوانی دارد او را نامزد جایگاهی در دانشگاه آکسفورد کرد. جایی که مور در ۱۴۹۲ مطالعاتش را آغاز کرد. مور در آکسفورد آموزش کلاسیک دید. او شاگرد توماس لیناکر و ویلیام گروسین بود. پس از کسب مهارت در لاتین و یونانی مور در ۱۴۹۴ تنها پس از دو سال به اصرار پدرش برای پیگیری حرفهٔ وکالت آکسفورد را به قصد لندن ترک کرد. در ۱۴۹۶ او دانشجوی «لینکلن این» شد و تا ۱۵۰۲ در آنجا ماند تا اجازهٔ حضور در دادگاه را یافت.
صدراعظمی[ویرایش]
تامس مور مدارج ترقی در دستگاه قضا را بتدریج طی نمود تا در ۱۵۲۳ نماینده پارلمان شد و سپس از مشاوران مهم هنری هشتم پادشاه انگلستان گردید. مور پس از مرگ توماس وولسی از اکتبر ۱۵۲۹ تا ۱۶ ماه مه ۱۵۳۲ صدراعظم بود.
تغییر فرقه مسیحی هنری هشتم همسر هنری هشتم کاترین آراگن پس از چند سقط و بچهٔ مرده نتوانسته بود وارث پسر برای پادشاه به دنیا آورد. او دختری به دنیا آورده بود بنام ماری. اما هنری وارث مرد میخواست و تصمیم گرفت ازدواج خود را با کاترین را باطل کند. هنری به ندیمهٔ کاترین بنام آن بولین دل بست و تصمیم گرفت با آن ازدواج کند. پاپ وقت، کلمنت هفتم، با باطل شمردن ازدواج کاترین و ازدواج مجدد هنری موافقت نکرد (شایان ذکر است که در فرقه کاتولیک باطل شمردن ازدواج وجود ندارد مگر در موارد کاملاً استثنایی و این کاملاً متفاوت است با طلاق ) و هنری که چنین دید در سال ۱۵۳۴ در پارلمان انگلستان خود را رئیس کل کلیسای این کشور اعلام داشت و پاپ را از این سمت در قلمرو انگلستان خلع کرد و فرقه کشور انگلستان را از کاتولیک به انگلیکان تغییر داد. نمایندگان پارلمان بر این تصمیم صحه گذاردند و از همان زمان کلیسای انگلستان از دستگاه پاپ جدا شده و دارای سراسقف (اسقف کانتربوری) از آن خود گردیده و طلاق و ازدواج مجدد آزاد شدهاست.
تامس مور در برابر خواست شاه هنری هشتم برای جدایی از کلیسای کاتولیک به مخالفت برخاست و پذیرش شاه به عنوان رئیس عظمی کلیسای انگلستان را رد کرد، عنوانی که مجلس طی مصوبهٔ اعظمیت ۱۵۳۴ اعطا کرده بود. پس از خودداری او از سوگند خوردن که طی مصوبهٔ جانشینیِ ۱۵۳۴ الزامی شده بود به زندان افتاد. در سال ۱۵۳۵ به جرم خیانت محاکمه شد و محکوم به گواهی دروغ گشته، سرش را از تنش جدا کردند.
پس از مرگ[ویرایش]
روشنفکران و سیاستمداران در سراسر اروپا از اعدام مور شگفت زده شدند. اراسموس بر او چون کسی درود فرستاد که «روحش از هر برفی پالوده تر و نبوغش چنان، که مانندش را انگلستان هرگز ندیده و نخواهد دید». دو قرن بعد جاناتان سویفت گفت که او «شخصی از بالاترین درجات اخلاق که این سرزمین تا به حال به خود دیده است»، بود. دیدگاهی که ساموئل جانسون نیز بر آن بود. هیو ترور-روپر تاریخدان در سال ۱۹۷۷ گفت که مور «نخستین مردیانگلیسی بود که ما احساس میکنیم میشناسیم، قدیس ترینِ انسانگرایان و انسانترین قدیسان، مرد جامعِ رنسانس خنک شمالی ما» بود.
دربارهٔ توماس مور[ویرایش]
دزیدریوس اراسموس که از دوستان مور بود به او عنوان «مردی چهارفصل» (به لاتین: Omnium horarum homo) را داد که بعدها با نمایشنامهها و نیز فیلمی با عنوان مردی برای تمام فصول (ساخته فرد زینمن) همهگیر شد.[۱]
پانویس[ویرایش]
- ↑ آرمانشهر (یوتوپیا)، تامس مور، ترجمهٔ نادر افشار نادری و داریوش آشوری، صفحهٔ ۱۵.
منابع[ویرایش]
- تامس مور (۱۳۸۷)، «سرگذشت تامس مور»، آرمانشهر (یوتوپیا)، ترجمهٔ نادر افشار نادری و داریوش آشوری، به کوشش مقدمهٔ داریوش آشوری.، تهران: خوارزمی، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۸۷-۰۶۳-۷
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Thomas More». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۶ مارس ۲۰۱۱.
- زادگان ۱۴۷۸ (میلادی)
- درگذشتگان ۱۵۳۵ (میلادی)
- درگذشتگان انگلستان
- تاریخ کلیسای کاتولیک بر پایه کشور
- اعدامشدگان با گردنزدن
- اعدامشدگان در برج لندن
- اعضای شورای خبرگان انگلستان
- افراد مرتبط با دانشگاه آکسفورد
- انسانگرایان اهل انگلستان
- انسانگرایان رنسانس اهل انگلستان
- انسانگرایان مسیحی
- اهالی اعدامشده لندن
- اهالی سیتی لندن
- تاریخنگاران اهل بریتانیا
- تاریخنگاران سده ۱۶ (میلادی)
- خاکسپاریها در سنت پیتر اد وینکولا (لندن)
- رماننویسان سده ۱۶ (میلادی)
- رماننویسان سده ۱۶ (میلادی) اهل انگلستان
- رماننویسان مرد اهل انگلستان
- زندانیان در برج لندن
- سخنگویان مجلس عوام انگلستان
- سوسیالیستها
- شاعران کاتولیک اهل انگلستان
- شاعران مرد
- شاعران مرد اهل بریتانیا
- شهیدان کاتولیک رومی سده ۱۶ (میلادی)
- ضدپروتستانتیسم
- فهرستهای قدیسان
- فیلسوفان اعدامشده
- فیلسوفان اهل بریتانیا
- فیلسوفان دوران پیش از مدرن
- فیلسوفان کاتولیک
- قدیسان اهل انگلستان
- قدیسان کلیسای آنگلیکان
- قدیسان مسیحی در سده ۱۶ (میلادی)
- لردهای صدر اعظم انگلستان
- مخترعان خط نوشتاری
- منتقدان اسلام
- منتقدان بوداگرایی
- منتقدان بیخدایی
- منتقدان یهودیت
- نویسندگان اعدامشده
- نویسندگان سده ۱۶ (میلادی) اهل انگلستان
- نویسندگان غیرداستانی اهل انگلستان
- نویسندگان کاتولیک
- نویسندگان لاتین سده ۱۶ (میلادی)
- نویسندگان مرد اهل انگلستان
- نویسندگان مرد سده ۱۶ (میلادی)