بیاختیاری ادرار
Urinary incontinence | |
---|---|
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
تخصص | میزراهپزشکی |
آیسیدی-۱۰ | N39.3-N39.4, R32 |
آیسیدی-9-CM | 788.3 |
دادگان بیماریها | 6764 |
مدلاین پلاس | 003142 |
ئیمدیسین | med/۲۷۸۱ |
پیشنت پلاس | بیاختیاری ادرار |
سمپ | D014549 |
بیاختیاری ادرار به دفع غیرارادی ادرار میگویند. دفع ادرار هنگامی اتفاق میافتد که فشار داخل مثانه از فشار ناشی از تون عضلات صاف و مخطط مجرای ادراری بالاتر رود. بیاختیاری ادرار میتواند عامل مهمی در کاهش کیفیت زندگی بهشمار رود. بسیاری از افراد مسن بیاختیاری ادرار را به عنوان نشانهای از سن بالا میپذیرند و به پزشک مراجعه نمیکنند. اما در واقع بیاختیاری ادرار تظاهری از یک بیماری زمینهای است و گاه موقت بوده و خودبخود برطرف میشود، اما در بیشتر موارد مزمن و پیشرونده است. بیاختیاری ادرار موقت میتواند به دنبال زایمان ایجاد شود.
مهمترین عوامل خطر در بیاختیاری ادراری شامل بارداری و زایمان مهبلی، جراحی دستگاه ادراری، ضعف عضلات کف لگن، سکته ی مغزی، چاقی مرضی، اختلالات مغزی مانند بیناری پارکینسون و تمرینات شدید ورزشی است.
محتویات
انواع[ویرایش]
- بیاختیاری استرسی (آناتومیک): این نوع بیماری بیشتر در زنان (بخصوص پس از زایمانهای مکرر) رایج است و به علت به هم خوردن زاویه طبیعی گردن مثانه رخ میدهد. فرد در مواقعی مانند عطسه و خنده دچار بیاختیاری ادرار میشود.
- بیاختیاری فوریتی: اگر فرد بعد از نیاز ناگهانی و قدرتمندی برای ادرار کردن دچار نشت و خروج ادرار شد، دچار بیاختیاری ادرار فوری است. این مشکل در کنترل مثانه ممکن است در نتیجه آسیب عصب ناشی از دیابت، سکته، عفونت یا شرایط پزشکی دیگر باشد.
- بیاختیاری عملکردی: در این نوع بیاختیاری عملکرد دستگاه ادراری بی نقض است اما مشکل از بیماریهایی مانند دیابت، پارکینسون، سکته مغزی، مولتیپل اسکلروز (ام اس) و ترومای به اعصاب مثانه است.
- بیاختیاری فوریتی
- بیاختیاری ناشی از درمان
- بیاختیاری مرکب
- بیاختیاری مادرزادی
- بیاختیاری تروماتیک
- بیاختیاری ناشی از فیستول
تشخیص[ویرایش]
تستهای تشخیصی معمول عبارتند از:
- سیستوسکوپی
- بررسی اورودینامیک
- آزمایش فشار مثانه(Stress)
- Post-void residual (PVR)
- سونوگرافی (Ultrasound)
درمان بیاختیاری ادراری[ویرایش]
درمانهای موجود برای بیاختیاری ادرار عبارتند از:
۱. رفتار درمانی
- تکنیکهای رفتاری (بیوفیدبک، بازتوانی ماهیچه لگن، بازآموزی مثانه، برنامهریزی کاهش وزن وتغییر در رژیم غذایی)
- آموزش واژینال
۲. درمان دارویی
- داروها مانند اکسی بوتینین، پسودوافدرین و فنیل پروپرانولامین
- پساری پساری یک حلقه پلاستیکی است، شبیه به دیافراگم ضدبارداری است که در داخل واژن قرار میگیرد.
داروهای آمی تریپتیلین و آموکساپین در کاهش انقباض مثانه مؤثر است.
۳. عمل جراحی
- کاتتریزاسیون با سوند
- ایمپلنت ایمپلنتها موادی هستند که به درون بافت پیشابراه تزریق میشوند. ایمپلنت فضاهای خالی در پیشابراه را میبندد و بیاختیاری ادرار فشاری را کاهش میدهد.
- تحریک عصب تحریک الکتریکی اعصابی که مثانه را کنترل میکنند میتواند علائم بیاختیاری ادرار فوری را بهبود ببخشد.
- جراحی چنانچه سایر روشهای درمانی مؤثر نباشد،انتخاب نهایی عمل جراحی است. جراحی فقط به بیاختیاری ادرار فشاری کمک میکند و برای درمان بیاختیاری ادرار فوری مفید نمیباشد مانند ترمیم ماهیچههای لگن و اصلاح زاویه گردن مثانه.
انواع[ویرایش]
انواع بیاختیاری ادراری :هر گونه دفع غیرارادی ادرار را بیاختیاری ادرار مینامند.
بیاختیاری ادراری استرسی یا فشاری (sui)[ویرایش]
دفع بیاختیار ادرار در اثر تحرک و فعالیت بدنی که منجر به افزایش فشار داخل شکم شود مانند فعالیتهایی چون خم و راست شدن، سرفه، عطسه و غیره.
بیاختیاری اضطراری (urgency)[ویرایش]
دفع غیرارادی ادرار همراه با اضطرار شدید.
بیاختیاری ادراری از نوع مخلوط (MUI)[ویرایش]
دفع غیرارادی ادرار اضطراری همراه با بیاختیاری ادراری فشاری هنگام اعمال فشار، تحرک تقلا و غیره یعنی مخلوطی از بیاختیاری اضطراری و علائم بیاختیاری استرسی.
بیاختیاری ادراری سرریز شده (Over flow)[ویرایش]
بدنبال بند آمدن ادرار یا بدنبال عدم تخلیه ادرار بواسط شل بودن عضلات مثانه بعلت پر بودن بیش از حد ظرفیت مثانه به صورت قطه قطره خارج میگردد.
بیاختیاری ادراری پیوسته[ویرایش]
بعلت فیستول بین مثانه و واژن یا فیستول حالب به واژن ایجاد میشود.
بیاختیاری ادراری شبانه[ویرایش]
دفع غیرارادی ادرار در هنگام خواب میباشد.[۱]
منابع[ویرایش]
- ↑ Campbell-Walsh Urology / 10e / 2011
- سایت مرکز اعصاب و روان آتیه
- کتاب کلیه و مجاری ادراری- پرستاری داخلی و جراحی برونر و سودارث - جان ال هینکل - فصل 55- انتشارات اندیشه ی رفیع