بیمارستان نجمیه

مختصات: ۳۵°۴۱′۳۹″شمالی ۵۱°۲۴′۳۹″شرقی / ۳۵٫۶۹۴۳۰۵°شمالی ۵۱٫۴۱۰۹۵۴°شرقی / 35.694305; 51.410954
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بیمارستان نجمیه
ساختمان تاریخی بیمارستان نجمیه
Map
نامبیمارستان نجمیه
کشورایران
استاناستان تهران
شهرستانتهران
اطلاعات اثر
کاربریبیمارستان
دیرینگیدوره پهلوی
دورهٔ ساخت اثردوره پهلوی
بانی اثرنجم‌السلطنه
مالک اثرموقوفه بیمارستان نجمیه
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۹۴۹۴
تاریخ ثبت ملی۱۴ مرداد ۱۳۸۲
اطلاعات بازدید
وبگاه

بیمارستان نجمیه بیمارستانی در تهران با سبک معماری اواخر دورهٔ قاجار است که در دهه اول دورهٔ پهلوی افتتاح شده و در خیابان حافظ (سابقا موسوم به خیابان دروازه قدیم یوسف آباد) پایین‌تر از خیابان جمهوری اسلامی واقع شده‌است.

بیمارستان یادشده در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۴۹۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده[۱][۲] و همچنین در فهرست موقوفات سازمان اوقاف و امور خیریه کشور قرار دارد.[۳] بنیان‌گذار این بیمارستان، ملک تاج خانم فیروز نجم‌السلطنه است.[۴] او نوهٔ عباس میرزا، دختر نصرت‌الدوله، همسر میرزا هدایت الله وزیر دفتر و مادر محمد مصدق می‌باشد.[۵]. نجم السلطنه از سال ۱۳۰۷ش به ساخت و وقف بیمارستانی در محل سکونت خود، خیابان دروازه یوسف آباد (حافظ امروزی)، همت گمارد که این موقوفه به نام بیمارستان نجمیه تهران تا به امروز باقی است. نجم السلطنه برای مخارج این بیمارستان درآمد چندین ملک خود را اختصاص داد و تا زمانی که خود زنده بود نظارت بر امور آن را برعهده داشت. پس از آن طبق وقف نامه، تولیت به دست محمد مصدق و بعد از وی به میرزا ابوالحسن خان ثقه الدوله دیبا و پس از این دو پسر به فرزندان بزرگشان تعلق می‌گرفت. او همچنین نظارت بر این بیمارستان را به دخترانش؛ فاطمه خانم شوکت‌الدوله، ملوک خانم عشرت‌الدوله و آمنه دفتری (دفترالملوک) واگذار کرد.

این بیمارستان نخستین بیمارستان مدرن تهران است که در سال ۱۳۰۶ افتتاح شد[۶] و در تاریخ آبان ۱۳۰۷ وقف بیماران مستمند ایران گردید[۷][۸] بنایی نیز در اواخر دهه ۳۰ توسط محمدحسن شمشیری به مجموعه بیمارستان اضافه شد که دارای همخوانی با دیگر ساختمان‌های آن است.[۹] بیمارستان نجمیه محل وفاتمصدق نیز می‌باشد.[۱۰]

این بیمارستان در حال حاضر توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اداره می‌شود و زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله قرار دارد.

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۵.
  3. رضایی، امید؛ بیمارستان نجمیه، مجله وقف، میراث جاودان، زمستان 1378 - شماره 28 (16 صفحه - از 37 تا 52)
  4. «زندگی‌نامه مصدق» (PDF). وبگاه رسمی. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۸ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در به همین ۱۳۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  5. اتحادیه، منصوره. زنانی که زیر مقنعه کلاه‌داری کردند، زندگانی ملک تاج خانم نجم‌السلطنه. تهران: نشر تاریخ ایران، ۱۳۸۸. شابکISBN 978-964-6082-61-8.
  6. «معرفی بیمارستان». بیمارستان نجمیه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۶.
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۵.
  8. روزنامه ایران، ویژه‌نامه ایران بانو ۲۵ آبان ۱۳۹۳ صفحه ۱۶ عنوان «نجم السلطنه، مؤسس اولین بیمارستان مدرن تهران»
  9. «از اولین مسجد وقفی در تهران تا وقف میراثی گران‌بها به نام فرش». www.hamshahrionline.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۱۲-۰۵.
  10. مصدق، غلامحسین ()، در کنار پدرم مصدق: خاطرات غلامحسین مصدق، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا،1369