نیک‌زیستی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از بهزیستی)
کودکانی که به نظر می‌رسند بعد از یک کلاس هنری، احساس خوبی را تجربه می‌کنند، به نمایش می‌گذارند
بهزیستی خوش‌روانی در ۱۶۶ کشور بر اساس داده‌های نظرسنجی جهانی گالوپ

نیک‌زیستی[۱][۲][۳][۴] (به انگلیسی: Well-being) که به نام‌های نیک‌بود، بهزیستی،[۵] آسایش[۶] سلامتی، ارزش احتیاطی یا کیفیت زندگی نیز شناخته می‌شود، به عنوان متغیری از هیچ تا درجه بالایی از رفاه در نظر گرفته شده‌است. این استفاده از نیک‌زیستی در زمان‌های بعد گسترش یافته و جنبه منفی را نیز شامل می‌شود. با هدف درک اینکه چگونه متغیرهای محیطی مسیر مختلف بر نیک‌زیستی در حین پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری تأثیر می‌گذارند، اصطلاح «بیماری محیطی» ابداع شده‌است. اشکال مختلف نیک‌زیستی، مانند ذهنی، جسمی، اقتصادی یا عاطفی اغلب به هم مرتبط هستند.

دید کلی[ویرایش]

نیک‌زیستی به چیزی گفته می‌شود؟ که ذاتاً برای کسی ارزشمند است. پس سعادت یک فرد آن چیزی است که در نهایت برای این شخص خوب است، چیزی که به نفع این شخص است.[۷] بهزیستی می‌تواند به رفاه مثبت و منفی اشاره داشته باشد. در معنای مثبت آن، گاهی در مقابل بیماری به عنوان نقطه مقابل آن قرار می‌گیرد.[۸] اصطلاح " بهزیستی ذهنی " بیانگر چگونگی تجربه و ارزیابی زندگی افراد است. که معمولاً در رابطه با بهزیستی گزارش شده توسط خود از طریق پرسشنامه اندازه‌گیری می‌شود. گاهی انواع مختلف بهزیستی مانند رفاه روانی، رفاه جسمی، رفاه اقتصادی یا رفاه عاطفی متمایز می‌شود. شکل‌های مختلف رفاه اغلب به هم مرتبط هستند. به عنوان مثال، بهبود رفاه فیزیکی (مثلاً با کاهش یا ترک اعتیاد) با بهبود رفاه عاطفی مرتبط است.[۹] به عنوان مثال دیگر، رفاه اقتصادی بهتر (مانند داشتن ثروت بیشتر) با رفاه عاطفی بهتر حتی در موقعیت‌های نامطلوب مانند دنیاگیری کووید-۱۹ مرتبط است.[۱۰][۱۱] بهزیستی نقش اصلی را در فلسفه اخلاق بازی می‌کند، زیرا کاری که ما باید انجام دهیم، حداقل تا حدی بستگی به این دارد که چه چیزی زندگی یک نفر را بهتر یا بدتر می‌کند. از نظر رفاه‌گرایی، ارزش‌های دیگری غیر از رفاه وجود ندارد.[۷]

مدل شش‌عاملی بهزیستی روان‌شناختی[ویرایش]

  1. خودپذیری
  2. رشد شخصی
  3. هدف در زندگی
  4. تسلط بر محیط زیست
  5. خودمختاری
  6. روابط مثبت با دیگران

هم بریتانیا[۱۲] و هم نیوزلند،[۱۳] تمرکز بر رفاه جمعیت در چارچوب اهداف سیاسی خود را آغاز کرده‌اند.

منابع[ویرایش]

  1. «کارگاه آنلاین ارتقای شادکامی و نیک زیستی». دانشگاه علوم پزشکی تهران. دریافت‌شده در ۲۱ دی ۱۴۰۲.
  2. «مقیاس ایرانی نیک‌زیستی نوجوانان: ساخت و ارزشیابی ویژگی‌های فنی». دانشگاه تهران. دریافت‌شده در ۲۱ دی ۱۴۰۲.
  3. «احساس ارزشمندی عامل نیک زیستی». وزارت آموزش و پرورش. دریافت‌شده در ۲۱ دی ۱۴۰۲.
  4. «نیک زیستی و فلسفه سیاسی تحلیلی». روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۲۱ دی ۱۴۰۲.
  5. "Well-being vs. wellbeing". Grammarist. 8 May 2012. Retrieved 27 March 2022.
  6. «آسایش» [علوم سلامت] هم‌ارزِ «well-being»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هشتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۰۸-۸ (ذیل سرواژهٔ آسایش)
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Crisp, Roger (2017). "Well-Being". The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Retrieved 5 December 2020.
  8. Headey, Bruce; Holmström, Elsie; Wearing, Alexander (1 February 1984). "Well-being and ill-being: Different dimensions?". Social Indicators Research (به انگلیسی). 14 (2): 115–139. doi:10.1007/BF00293406. ISSN 1573-0921.
  9. Yang, Haiyang; Ma, Jingjing (2021-08-01). "How the COVID-19 pandemic impacts tobacco addiction: Changes in smoking behavior and associations with well-being". Addictive Behaviors (به انگلیسی). 119: 106917. doi:10.1016/j.addbeh.2021.106917. ISSN 0306-4603. PMC 9186053. PMID 33862579.
  10. Yang, Haiyang; Ma, Jingjing (2021-06-01). "Relationship between wealth and emotional well-being before, during, versus after a nationwide disease outbreak: a large-scale investigation of disparities in psychological vulnerability across COVID-19 pandemic phases in China". BMJ Open (به انگلیسی). 11 (6): e044262. doi:10.1136/bmjopen-2020-044262. ISSN 2044-6055. PMC 8184351. PMID 34088706.
  11. Kahneman, D.; Deaton, A. (2010-09-21). "High income improves evaluation of life but not emotional well-being". Proceedings of the National Academy of Sciences (به انگلیسی). 107 (38): 16489–16493. Bibcode:2010PNAS..10716489K. doi:10.1073/pnas.1011492107. ISSN 0027-8424. PMC 2944762. PMID 20823223.
  12. "Well-being - Office for National Statistics".
  13. Roy, Eleanor Ainge (2019-05-14). "New Zealand's world-first 'wellbeing' budget to focus on poverty and mental health". The Guardian.