بزرگراه‌های تهران
تهران دارای یک شبکه گسترده و پیچیده جاده‌ای و خیابانی است، این شهر از آنجا که سالهاست با مشکل ترافیک مواجه است از همین رو مدیران این شهر در طول سالهای گذشته به ویژه پس از انقلاب اسلامی ایران مجبور به طراحی و ساختن بزرگراه‌های گوناگون شده‌اند تا بتوانند معضل ترافیک را حل نمایند. بزرگراه‌های زیادی در تهران وجود دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
آزادراه تهران کرج
- بزرگراه آزادگان
- بزرگراه اشرفی اصفهانی
- بزرگراه امام علی
- بزرگراه پروین
- بزرگراه آفریقا
- بزرگراه آیت‌الله کاشانی
- بزرگراه آیت‌الله مدرس
- بزرگراه بسیج
- بزرگراه بعثت
- بزرگراه تندگویان
- بزرگراه جلال آل احمد
- بزرگراه رسالت
- بزرگراه شهید بابایی
- بزرگراه شهید باکری
-بزرگراه شهید باقری
- بزرگراه شهید چمران
- بزرگراه شهید حکیم
- بزرگراه شهید حقانی
- بزرگراه شهید خرازی
- بزرگراه شهید دوران
- بزرگراه شهید زین الدین
- بزرگراه شهید شوشتری
- بزرگراه شهید صیاد شیرازی
- بزرگراه شهید همت
- بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری
- بزرگراه شهید صدر
- بزرگراه کردستان
- بزرگراه محمدعلی جناح
- بزرگراه شهید لشکری
- بزرگراه شهید یاسینی
- بزرگراه نیایش
- بزرگراه یادگار امام
- بزرگراه طبقاتی صدر
- و...[۱]
در زیر به مشخصات و موقعیت جغرافیایی چند بزرگراه اشاره شده‌است:
محتویات
بزرگراه‌ها بر اساس جهت[ویرایش]
شرقی-غربی[ویرایش]
- بزرگراه علامه جعفری
- بزرگراه شهید بابایی (تهران)
- بزرگراه فتح
- بزرگراه آیت‌الله حکیم
- بزرگراه شهید همت
- بزرگراه شهید آبشناسان
- بزرگراه جلال آل‌احمد
- بزرگراه شهید محلاتی
- بزرگراه نیایش
- بزرگراه رسالت
- بزرگراه صدر
- بزرگراه شهید زین‌الدین
شمالی-جنوبی[ویرایش]
بزرگراه حکیم[ویرایش]
بزرگراه راه حکیم یکی از بزرگراه‌های اصلی پایتخت است که به موازات بزرگراه همت از محدوده شرق به غرب امتداد پیدا کرده‌است. این بزرگراه پیش از این به علت اینکه در امتداد مسیر بزرگراه رسالت قرار داشت به همین نام، نامیده می‌شد اما بعدها به یادبود سیدمحمدباقر حکیم نامش تغییر کرد. بزرگراه حکیم ۹ کیلومتر طول دارد که از تونل رسالت در غرب بزرگراه رسالت آغاز می‌شود. این بزرگراه در طول مسیرش به سمت غرب بعد از عبور از محل‌های یوسف آباد، کوی نصر، برج میلاد ،پارک جنگلی پردیسان، شهرک ژاندارمری و باغ فیض به پل علامه جعفری (میدان نور سابق) می‌رسد. در ادامه با امتداد به سمت غرب در نهایت پس از گذر از بزرگراه شهید باکری (بلوار آسیای سابق) و جاده شرقی ورزشگاه آزادی به بزرگراه آزادگان ختم می‌شود. البته امتداد این بزرگراه تا تقاطع کاروانسرا سنگی واقع در جاده مخصوص کرج در دست ساختمان می‌باشد. بزرگراه حکیم که یکی از شریان‌های اصلی شهر محسوب می‌شود و تا حدود بسیار زیادی بار ترافیکی نوار شرقی – غربی را کاهش داده‌است. بزرگراه حکیم در طول مسیر خود با بزرگراه‌های کردستان، شیخ فضل‌الله نوری، یادگار امام، اشرفی اصفهانی، ستاری و باکری تقاطع دارد و پل‌ها و تقاطع‌های غیر همسطح متعددی از آنها عبور می‌کند و باعث می‌شود ترافیکی تقریباً" روان داشته باشد.[۱]
بزرگراه رسالت[ویرایش]
بزرگراه رسالت و حکیم را باید دو بزرگراه مکمل هم دانست که دقیقاً نقش بزرگراه حکیم را البته در شرق تهران ایفا می‌کند، بزرگراه رسالت اصلی‌ترین بزرگراه شرقی – غربی در محدوده شرق شهر تهران است. این بزرگراه در محدوده غرب شهر از تونل رسالت آغاز و در شرق به جاده آبعلی ختم می‌شود. بزرگراه رسالت در ادامه و امتداد دو بزرگراه حکیم و علامه جعفری قرار دارد که از غرب تهران تا تونل رسالت کشیده شده‌است. طول این بزرگراه حدود ۸ کیلومتر است که در طول مسیر خود از محله‌های عباس‌آباد، نارمک و مجیدیه عبور می‌کند و با بزرگراه‌های مدرس، حقانی، صیاد شیرازی، امام علی، باقری و خیابان شریعتی تقاطع دارد. پل سید خندان معروف‌ترین تقاطعی است که از این بزرگراه عبور می‌کند. بزرگراه رسالت را باید یکی از شریان‌های اصلی ورود به شرق تهران دانست که روزانه هزارن خودرو در آن تردد می‌کنند.[۱]
بزرگراه شهید باکری[ویرایش]
بزرگراه باکری را باید یکی از اصولی‌ترین بزرگراه‌های شهر دانست. بزرگراهی که از حیث سلسه مراتب شبکه‌ای بزرگراهی در درجه بزرگراه‌های درون شهری قرار می‌گیرد. بزرگراه باکری به طول ۷ کیلومتر از حصارک پونک آغاز و به آزاد راه تهران – کرج دقیقاً" جنب بوستان ارم ختم می‌شود. بزرگراه باکری را می‌توان تکمیل کننده شبکه بزرگراهی غرب تهران دانست که در حقیقت نقش توزیع ترافیک ورودی پایتخت به شبکه بزرگراهی موجود و جمع آوری ترافیک خروجی و انتقال به آزاد راه تهران - کرج را ایفا می‌کند. وجود هشت تقاطع غیر همسطح با بزرگراه‌ها و معابر شریانی منطقه و امتداد این پروژه از شمالی‌ترین بخش منطقه به جنوب آن نقش مهمی در توزیع بار ترافیکی و متعادل سازی آن در منطقه خواهد داشت. همچنین بزرگراه باکری امکان ارتباط مستقیم اتوبان تهران - کرج را با بزرگراه‌های حکیم، رسالت، همت، نیایش و معابر شریانی درجه دو در بلوار فردوس، کاشانی و خیابان لاله فراهم می‌کند. یکی از نکات شاخص و مهم بزرگراه باکری در کاهش تمرکز بار ترافیکی تقاطع شیخ فضل الله و محمد علی جناح در سفرهای غرب تهران است.[۱]
بزرگراه یادگار امام[ویرایش]
تمام خودروهایی که در تهران قصد ورود به محدود شمال غرب یا شمال شهر را دارند حتماً باید از بزرگراه یادگار امام عبور کنند. به همین دلیل باید بزرگراه یادگار امام را اصلی‌ترین بزرگراه در شریان شمالی – جنوبی و شرقی – غربی پایتخت در محدوده شمال غرب و غرب دانست. این بزرگراه که طولی معادل ۱۶ کیلومتر دارد تقریباً یکی از شبکه‌های پرتردد شهر محسوب می‌شود که از خیابان سئول در شمال آغاز و به خیابان هاشمی در غرب تهران ختم می‌شود. حدود شش کیلومتر از این بزرگراه در شمال تهران قرار دارد که از خیابان سئول آغاز می‌شود و تا دره فرحزاد ادامه پیدا می‌کند. ۱۰ کیلومتر باقی‌مانده بزرگراه یادگار امام در جهت شرقی – غربی است. اما کارشناسان معتقدند محدوده شش کیلومتر شمالی آن بیشترین محدوده‌ای است که توسط شهروندان برای تردد انتخاب می‌شود. این بزرگراه از محله‌های اوین، سعادت آباد، فرح زاد، شهرک غرب، شهرک ژاندارمری، آریا شهر، خیابان ستارخان، طرشت، خیابان زنجان شمالی و جنوبی، خیابان آزادی و خیابان هاشمی عبور می‌کند. بزرگراه نه تنها برای مسافران شمال پایتخت بلکه برای مسافران غرب و جنوب غربی هم تأثیرگذار است و کارشناسان اعتقاد دارند تمام بار ترافیکی محدوده شمالی شهر بر دوش این بزرگراه قرار دارد که در صورت قفل بودن آن، محدوده شمال شهر با ترافیک شدید مواجه خواهد شد.[۱]
بزرگراه آزادگان[ویرایش]
بزرگراه آزادگان در پهنه شمال تا جنوب شهر قرار دارد و در سمت شمال غربی به جنوب شرقی پایتخت کشیده شده‌است. این بزرگراه از شمال غرب به آزاد راه تهران – کرج و از جنوب شرق به سه راه افسریه – بسیج مستضعفین – ختم می‌شود. بزرگراه آزادگان بعد از این که در ادامه مسیر خود با آزاد راه تهران – کرج برخورد می‌کند در سمت حرکتی به جنوب شرقی به ترتیب با بزرگراه‌های شهید لشکری، بزرگراه فتح (جاده قدیم کرج)، آزاد راه تهران – ساوه، بزرگراه آیت ا.. سعیدی (جاده ساوه)، آزاد راه خلیج فارس (تهران – قم) در میدان جهاد، بزرگراه بهشت زهرا، بزرگراه رجایی، بزرگراه دولت‌آباد و سه راه افسریه (بسیج مستضعفین) تقاطع دارد. در اصطلاحات ترافیکی این بزرگراه به نوعی یک شاهراه نامیده می‌شود که از راه‌های ورودی و خروجی پایتخت نیز به حساب می‌آید. بزرگراه آزادگان از طریق بزرگراه رجایی به شهر ری هم متصل می‌شود تا به نوعی یک مسیر اساسی برای مسافرانی که قصد دارند از محدوده تهران خارج شوند به حساب بیاید. بار اصلی ترافیک این بزرگراه در روزهای تعطیل و پایانی هفته‌است.[۱]
بزرگراه طبقاتی صدر[ویرایش]
بزرگراه صدر واقع در شمال تهران در امتداد بزرگراه بابایی است. در شمال این بزرگراه محله‌های فرمانیه و قیطریه و چیذر و در جنوب آن محلهٔ اختیاریه واقع می‌باشد. در ادامه این بزرگراه بعد از گذر از پل خیابان پاسداران به نام بزرگراه شهید بابایی تغییر نام می‌دهد و از پارک جنگلی لویزان می‌گذرد و تا منتهی‌الیه شرقی تهران به پیش می‌رود و به جاده فیروزکوه می‌رسد.[۱] این بزرگراه از ابتدای انقلاب تا سال ۶۹ تا تقاطع قیطریه (میدان پیروز) امتداد داشت سپس در فاصله‌های سال ۶۷ تا ۷۲ با تکمیل عملیات اجرایی و ساخت سه زیرگذر به نام‌های کامرانیه (شهید بازدار)، شهید دوقوز (دادبخش) و بلوار شهید دستواره (معصومی) و یک تقاطع غیر همسطح در خیابان پاسداران در خرداد ۷۲ به میدان نوبنیاد متصل گردید. تا پایان سال ۹۱ قرار است این بزرگراه دو طبقه شده و در امتداد آن به بزرگراه نیایش به توسط حفر تونل نیایش به طول ۷٫۵ کیلومتر متصل شود.[۱]
منابع[ویرایش]
نقشه چندمنظوره تهران بزرگ، با آخرین اصلاحات، تهران: مرکز اطلاع‌رسانی ایران، ۱۳۸۳.
